Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/576 Esas
KARAR NO :2021/808

DAVA:İTİRAZIN İPTALİ (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:16/10/2020
KARAR TARİHİ:17/11/2021

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan İtirazın İptali (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı- borçlu Halk Bankasının …/ … Şubesinde çek hesabı bulunan dava dışı … İnşaat Boya Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’nin … ve … seri numaralı 2 adet çeki 10.11.2018 tarihinde keşide ederek dava dışı …’e verdiğini, …’in de işbu çekleri borcuna karşılık müvekkili davacı … İth.Ve İhr. Turizm Paz. Tic. Ltd. Şti.’ne verdiğini, çeklerin süresinde 12.11.2018 tarihinde ibraz edilmesine karşın karşılıksız çıktığını, müvekkili şirketin davalı bankaya yapmış olduğu teminat bedelinin tahsili başvurusunun da reddedildiğini, davalı bankanın tutumunun Kanuna aykırı olduğunu, işbu karşılıksız 2 adet çekten dolayı davalı borçlu bankanın sorumlu olduğu toplamda 3.200,00 TL’nin tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğünün … Esaş sayılı dosyası ile davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, ödeme emrinin 10.09.2019 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak davalının ödeme yapacağı yerde müvekkiline herhangi bir borcu olmadığını beyan ederek 16.09.2019 tarihinde borcun tamamına itiraz ettiğini, süresinde yapılan itiraz nedeni ile icra takibi durdurulduğunu, davalı itirazlarının haksız olduğunu beyanla, itirazın iptalini, %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesini, yargılama gideri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekili cevap dilekçesini özetle; … İnşaat Boya Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti tarafından keşide edilen … ve … seri numaralı 2 adet çekin karşılıksız çıktığından bahisle teminat bedellerinin tahsili talep edilmişse de taleplerin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, çekin karşılıksız çıkması sonucu muhatap bankanın hamile kanunen ödeme yapmakla yükümlü olabilmesi için çekin muhatap bankaya ibraz edilmesi gerektiğini, takas kapsamında … tarafından karşılıksızdır işlemi yapıldığını, davacı tarafından müvekkili davalı bankaya ibraz yapılmadığından ödeme yükümlülüğünün olmadığını beyanla, itirazın iptali davasının reddini, takibe yapılan itirazın haklı görülerek takibin kaldırılmasını, davacının açtığı itirazın iptali davasının haksız ve kötü niyetli olması neticesinde %20 oranında kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri, vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Dava; İİY’ nin 67 maddesi uyarınca açılmış; “İtirazın İptali” davası niteliğindedir.
Davacı yanca, uyuşmazlık konusu çek suretleri ibraz edilmiştir.
Dava konusu …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası getirtilmiş, uyuşmazlık konusu çeklere ilişkin ibraz durumu ve teminat tutarına ilişkin talep olup olmadığı hususu davalı bankadan sorulmuş, davalı bankanın 15/12/2020 tarihli yazı cevabı dosyamıza dahil edilmiştir.
Taraflarca sunulan dilekçe ve belgeler ile getirtilen kayıtlar incelenmiş, davacı bankanın ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, davalı vekili tarafından rapora karşı beyan, davacı vekili tarafından rapora karşı itiraz dilekçesi sunulmuştur.
İddia, savunma, dosya kapsamında toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporunun değerlendirilmesinde; davacı tarafından, davalı bankaya ait hesaba bağlı olup dava dışı … İnşaat Boya Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti tarafından keşide edilen … ve … seri numaralı 2 adet çekin karşılıksız çıktığından bahisle çek taahhüt bededellerinin tahsili amacıyla davalı banka aleyhine ilamsız icra takibi başlatıldığı, itiraz üzerine eldeki itirazın iptali davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusuna ilişkin olarak …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası getirtilerek incelenmiş, davacı/ alacaklı tarafından davalı/ borçludan toplam 3.200,00-TL alacağın tahsili talebinde bulunulduğu, ödeme emrinin davalı/ borçluya 10/09/2019 tarihinde tebliğ edildiği, davalı/ borçlunun süresinde 16/09/2019 tarihli sunduğu itiraz dilekçesi üzerine takibin durduğu, itiraz dilekçesinin davacı/ alacaklıya tebliğine ilişkin bilgi ve belge bulunmamakla birlikte itiraz ve dava tarihine nazaran davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı yanca, davalı bankanın talep edilmesine rağmen çeklerdeki taahhüt bedellerini ödemediği iddia edilmiş, davalı banka tarafından ise davacı yanca çeklerin takas odasından ibraz edildiği, davalı bankaya müracaat edilmediği, ödeme yükümlülüğünün doğmadığı savunulmuştur.
Uyuşmazlık konusu çekler incelendiğinde, her iki çekin de … …/ … Şubesine ait olduğu, basım tarihlerinin 01/06/2018 olduğu, her iki çekin de 12/11/2018 tarihinde … Takas Odası kapsamında ibraz edildiği, … seri numaralı çekin … Bankası vasıtasıyla, … seri numaralı çekin de… vasıtasıyla ibrazının sağlandığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu çeklerin takip tarihinden önce taahhüt bedellerinin davalı bankadan talep edilip edilmediği ihtilaflı halde olduğundan, davalı banka kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekmiştir.
Bankacı bilirkişi tarafından sunulan 15/10/2021 tarihli raporda; davalı … A.Ş. tarafından dava dışı … İnşaat Boya Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’ne dava konusu … ve … seri numaralı 2 adet çek tevdi edildiği, çeklerin tevdii edilmesi ve varlığı hususunda bir çekişmenin olmadığı, dava konusunun çeklerdeki son ciranta davacı … İth.ve İhr.turizm Paz. Tic. Ltd. Şti.’ne, çeklerin karşılıksız çıkması nedeniyle ödenmeyen çek taahhüt bedelinden kaynaklandığı, 2 adet çekin davacı şirket tarafından, … Bankası A.Ş. ve… A.Ş. vasıtasıyla 12.11.2018 tarihinde tahsili için *… Takas Odası” sistemi üzerinden, davalı …’ na ibraz edildiği, ancak her iki çek bedeli için, çek hesap bakiyesinin “0 TL” açıklaması ile 8.400,00 TL’lik kısmı karşılıksızdır.” şerhi ile ödeme yapılmadığı, bankacılık uygulamasında karşılıksız çıkan çekler, çek tevdii eden barıkaya ibraz edilerek, yasa gereği taahhüt bedeli ilgili banka tarafından hamile ödenir, ancak dava konusu olan karşılıksız çekler, doğrudan takibe konu edildiği anlaşılmış olup, bu konunun hukuki takdirinin Mahkemeye ait olduğu, “5941 sayılı Çek Yasanın 3. Maddesinde; (1) Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu muhatap bankanın herhangi bir şubesine ibraz edildiğinde hamilin varsa vergi kimlik numarası saptandıktarı sonra ödenir, ancak çek, hesabın bulunduğu şubeden başka bir şubeye ibraz edildiğinde, şubece karşılığı sorulmak suretiyle ödenir”. “Karşılıksızdır” işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılır…” yasa hükmü gereği, 19.01.2018 tarih ve 30306 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, TCMB tarafından belirlenen ve 29 Ocak 2018 tarihinden itibaren bankaların süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için karşılığının bulunmaması halinde ödemekle yükümlü oldukları tutarın 1.600,00-TL olması nedeniyle; 5941 sayılı Çek Yasasının 3. maddesi kapsamında, 2 adet iade edilmeyen çek yaprağının olduğu ve çek depo riskinin TCMB tebliğine göre, 1.600,00×2=3.200,00 TL olduğu tespitlerinde bulunulmuştur.
Dava konusu çeklerdeki basım tarihleri dikkate alındığında yürürlükte olduğu anlaşılan 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 8/4. maddesinde; “Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 3. maddenin 3. fıkrasında belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamaz. Bu durum, muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Nitekim benzer bir uyuşmazlığa ilişkin olarak Yargıtay 19. Hukuk Dairesi tarafından 24/12/2014 tarihli ve 2014/11861 Esas, 2014/18686 Karar sayılı kararında; “… davaya konu edilen çeklerle ilgili davacı yanın güvence bedeli isteminin 5941 sayılı Yasa’dan önce yürürlükte bulunan 3167 sayılı Yasaya 4814 sayılı Yasayla eklenen 6/4. maddesi uyarınca ”takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekler için güvence bedelinin ödenmeyeceğine” hükmü çerçevesinde mahkemece bir değerlendirme yapılarak takas merkezine ibraz olunan davaya konu dört adet çeke ilişkin davalı muhatap bankanın ödeme yapma yükümlülüğünün bulunmadığı gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir.” içtihadına yer verilmiştir.
Yine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi tarafından da 04/03/2021 tarihli ve 2020/329 Esas, 2021/240 Karar sayılı karar ile; “… Bunun yanında davalı bankanın ödeme yükümlülüğünün doğması için çek asıllarının davacı tarafından bankaya bırakılmış olması zorunludur. Somut davada çeklerin takas odası aracılığıyla ibraz edildiği, dava dosyasında çek asıllarının bankaya bırakıldığına dair bilgi veya belgeye rastlanılmamıştır. Bu durumda mahkemece, 5941 sayılı Çek Yasası’nın 3/6. maddesi (3167 sayılı Yasa 4/son) uyarınca bankanın sorumluluk tutarını ödemekle yükümlülüğünün çek aslının bankaya bırakılması halinde söz konusu olabileceği yönündeki Yargıtay’ın kararlı uygulaması da gözetilerek davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.” şeklinde karar verilmiştir.
Anılan yasal düzenleme ve içtihatlar kapsamında davacının çek taahhüt bedellerini muhatap davalı bankadan talep edebilmesi bakımından davalı bankaya müracaatı zorunlu olup, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çeklere ilişkin takip ve dava tarihinden önce taahhüt bedellerinin tahsili noktasında davalı bankaya müracaat edildiği tespit ve ispat olunamadığından, davalı bankanın icra takibine vaki itirazının haklı ve yerinde olduğu, davacının iddialarının ispat olunamadığı, davalı yanca kötüniyet tazminatı talebinde bulunulmuşsa da Çek Kanunu’nun 8/4. maddesindeki takas odasına ibraz olunan çekler için sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamayacaksa da bu durumun muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı hükmü karşısında davacının takip başlatmakta kötüniyetli olmadığı ve dolayısıyla İİK’nun 67/2. maddesi kapsamında kötünyet tazminatı istem koşullarının oluşmadığı sonucuna varılmış, davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30-TL maktu red harcından peşin alınan 54,40-TL’nın mahsubu ile eksik kalan ‭4,90-TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk giderinin davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA, davalı yanca yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu yönde hüküm tesisine YER OLMADIĞINA,
5-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/2. maddesi uyarınca hesaplanan 3.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
7-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; davacı vekili yüzüne karşı, davalı taraf yokluğunda, dava değeri kesinlik sınırının altında kaldığından HMK 341/2. maddesi uyarınca KESİN olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.17/11/2021

Katip …
e-imzalıdır .

Hakim …
e-imzalıdır .