Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/49 Esas
KARAR NO:2020/490

DAVA:Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:21/01/2020
KARAR TARİHİ:28/09/2020

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …. Tic. A.ş. Tarafından 09/09/2009 tarihinde yağan yağışlar sonucunda İkitelli de bulunan depo ve tır garajlarında meydana gelen hasar nedeniyle uğramış oldukları zararın tazmini amacıyla …. ATM’nin … Esasına kayden açılan davada mahkemece … karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulü ile 181.825,77 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiğini, Mahkeme kararına karşı Temyiz yoluna başvurulduğunu Yargıtay 4. HD. 2014/8833 e. 2015/5825 k. Sayılı ilam ile belirlenen zarar tutarından 818 sayılı Borçlar Kanunun 43. Maddesi gereğince (6098 s TBK md. 51) uygun bir indirim yapılması gerektiğini bu yön üzerinde durmadan verilen kararın bozulmasına karar verdiğini, Bozma ilamı öncesinde … ATM … Esas … k. Sayılı kararı davalıdan …. İcra dairesinin … Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini ve müvekkili idare banka hesaplarına haciz uygulanmak suretiyle 04/12/2013 tarihli kapak hesabı doğrultusunda 320.757,81 TL 09/01/2014 tarihinde haczen tahsil edildiğini, Yargıtay 4. HD. Dairesinin bozma ilamı üzerine tashih-i karar cihenite gidildiğini taleplerinin reddi üzerine …. ATM … Esasına kayden yapılan yargılamada mahkemece 09/02/2017 tarih ve … Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne 36.365,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verildiği, Temyiz ve Tashih-i karar aşamasından geçen …. ATM kararının bu haliyle kesinleştiğini, kısmen lehine kesinleşen bozma ilamı doğrultusunca …. ATM verilen kararın gereği uygulama kabiliyetini yitiren kararın icra takibine konulduğunu … İcra dairesinin … E. (Eski …. İcra dairesi … Esas) sayılı dosyasında müvekkil idareden haczen tahsil edilen fazla bedellerin iadesi gerektiğini fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla … İcra dairesinin … Esas (Eski …. İcra dairesi … Esas) sayılı dosyasında müvekkil idareden haczen tahsil edilen ve bozma sonrası kısmen lehine kesinleşen ilam gereği fazla tahsil edilen 251.571,88 TL alacaklarını ödeme tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini mahkeme masrafları ile ücreti vekaletin davalı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı şirkete usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve tensip tutanağının tebliğ edildiği, ancak süresinde herhangi bir cevap dilekçesi sunmadığı anlaşılmıştır.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Mahkememizde açılan dava öncelikle, görev, yetki, taraf sıfatı ve diğer dava şartları açısından incelenmiş ve mahkememizin görevli ve yetkili olduğu ve ayrıca diğer dava şartlarının da bulunduğu anlaşılmış olduğundan davanın esasına geçilmiştir.
Tarafların Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca hasrettikleri delilleri toplanmıştır.
Ön inceleme duruşması yapılarak tarafların iddia ve savunmaları, uyuşmazlık konusu tarafların üzerinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, dava şartlarının bulunup bulunmadığı, ilk itiraz olup olmadığı, tarafların sulh olup olamayacakları ortaya konulmuş ve yargılama ön inceleme duruşmasında tarafların da onay verdikleri uyuşmazlık nitelendirmesi ile sonuçlandırılmıştır.
Dava, icra dosyasına yapılan fazla ödeminin istirdadı istemine ilişkindir.
Dosyamız mündericatında bir sureti yer alan … İcra Müdürlüğü’nün … Esas (Eski dosya no: …. İcra Müdürlüğü … Esas) sayılı dosyasının incelenmesinde, davalı yanca davacı hakkında …. ATM’nin … Esas-… Karar sayılı kararı ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, 25/12/2013 tarihinde icra dosyasına 320.757,81 TL ödenmek suretiyle borcun ödendiği ve tüm hacizlerin fek edildiği ve en son 08/08/2019 tarihinde davacı yanca icranın iadesi yönünde talepte bulunulduğu anlaşıldı.
Yine dosyamız mündericatında aslı yer alan …. ATM … Esas-… Karar (Eski dosya no: …. ATM’nin … Esas-… Karar) dosyasının incelenmesinde, davalı …. A.Ş. (Eski Ünvanı: …. A.Ş.) tarafından davacı … aleyhine tazminat davası açıldığı, mahkemece 27/06/2013 tarihinde 181.825,77 TL üzerinden davanın kabulüne karar verildiği, verilen kararın temyizi üzerine Yargıtay 4. HD.’nin 2014/8833 Esas-2015/5825 Karar sayılı bozma ilamı ile bozulmasına karar verildiği, bozma ilamı üzerine tashih-i karar cihetine gidildiğini, tashihi karar isteminin de reddine karar verildiği, bunun üzerine …. ATM … Esasına kayden yapılan yargılamada, mahkemece 09/02/2017 tarih ve … Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne 36.365,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verildiği, verilen kararın temyizi sonucu Yargıtay 4. HD tarafından 2017/4679 Esas-2017/8048 Karar sayılı ilam ile kararın onanmasına karar verildiği, iş bu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin de yine Yargıtay 4. HD’nin 2018/1073 Esas-2019/2236 Karar sayılı ilamı ile reddine karar verildiği ve kararın kesinleştiği anlaşıldı.
Dava, icra dosyasına yapılan fazla ödeminin istirdadı istemine ilişkin olup, mahkememizce açılan davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Burada öncelikle hukuk yargılamasının amacı ve davada menfaat (hukuki yarar) kavramları hakkında açıklama yapılmasında yarar görülmüştür.
Maddi anlamda yargılama faaliyeti genel olarak, objektif (pozitif) hukuk kurallarının bağımsız mahkemelerce, somut olaya uygulanarak bir karar verilmesi şeklinde tanımlanmaktadır (Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder:Medeni Usul Hukuku, Ankara 1995, s.52).
Günümüzde, hukuk yargılamasının amacının, doğru, adaletli karar vermek olduğu kabul edilmektedir. Kararın adaletli olması ise, kararın, davanın tarafları arasındaki uyuşmazlığı, tarafları tatmin eder biçimde ortadan kaldırılmasının yanında ve ondan çok daha önemli olarak, toplum barışını sağlamaya yönelik olması demek olduğu; bunun için de, kararın maddi gerçeği yansıtması ve yapılan yargılamanın ucuz, basit ve çabuk olması gerekir (Yılmaz, Ejder:Medeni Yargılama Hukukunda Islah, Ankara 1982, s.6-7).
Medeni usul hukukunda hukuki yarar, mahkemeden hukuksal korunma istemi ile bir davanın açılabilmesi için davacının bu davayı açmakta (veya mahkemeden hukuksal korunma istemekte) bir çıkarının bulunması gerektiğine ilişkin ilke anlamına gelir. Davacının dava açmakta hukuk kuralları tarafından haklı bulunan (korunan) bir yararı olmalı, hakkını elde edebilmesi için mahkeme kararına ihtiyacı bulunmalı ve davacı mahkemeyi gereksiz yere uğraştırmamalıdır (Arslan, Ramazan: aktaran Hanağası, Emel; Davada Menfaat, Ankara 2009, önsöz VII).
Öte yandan, bu yararın, “hukuki ve meşru”, “doğrudan ve kişisel”, “doğmuş ve güncel” olması gerekir (Hanağası, Emel: age., Ankara 2009, s.135).
Öğreti, dava açarken menfaatin (hukuki yararın) bulunması gereğini, “dava şartı” olarak kabul etmiştir. Bu şart, “dava konusuna ilişkin genel dava şartlarından biri” olup, davanın esası hakkında inceleme yapılabilmesi ve esas hakkında hüküm verilebilmesi için varlığı gerekli olduğundan “olumlu dava şartları” arasında sayılmaktadır. Bu nedenle, menfaate, “davanın dinlenebilmesi (mesmu olması, kabule şayan olması) şartı” da denilmektedir (Hanağası, Emel:age., s.19, 20, 21, dipnot 73, 85, 86 ve 87’de belirtilen yazarlar).
Bir davada, menfaat (hukuki yarar) ilkesinin dava şartı olarak gözetilmesi, yargılamanın amacına ve usul ekonomisi ilkesine uygun olarak yargılama yapılmasına yarar sağlayacağı, her türlü duraksamadan uzaktır.
Bu ilkeden hareketle, davada menfaatin varlığı, mahkemece, taraflarca dava dosyasına sunulmuş deliller, olay veya olgular çerçevesinde, kural olarak davanın açıldığı tarihe göre, kendiliğinden ve yargılamanın her aşamasında gözetilmesi gerekir. Bu sayede, iç hukukumuzun bir parçası olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme)’nin 6. maddesi ve 1982 Anayasası’nın 36. maddesinde düzenlenen “hak arama özgürlüğü”nün dürüstlük kuralına uygun kullanılması sağlanmaktadır. Dolayısıyla haksız davalar açmak suretiyle, dava hakkının kötüye kullanılmasına karşı bir güvence olduğu da, söylenebilir.
Bilindiği üzere, davacı ya da davacıların dava haklarına sahip olmaları yeterli değildir. Bundan başka, davanın açılmasında hukuki bir yararın bulunması da gerekir. Buna hukuki korunma (himaye) ihtiyacı da denir (…). Mahkemelerden hukuki himaye istenmesinde, himayeye değer bir yarar olmalıdır (HGK’nun 15.05.2013 günlü ve 2012/13-1395 E. 2013/703 K. sayılı ilamı).
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 40/2 maddesinde de; “bir ilam hükmü icra edildikten sonra bozulup da aleyhinde icra yapılmış olan kimsenin hiç veya o kadar borcu olmadığı kesinleşen hükümle sabit olunursa ayrıca bir karara gerek kalmaksızın icra tamamen veya kısmen eski haline iade olunur” hükmü getirilmiş olup, böyle bir durumda fazla ödenen miktar yönünden ayrıca dava açmaya gerek yoktur.
Tüm bu açıklamalar ışığında yapılan değerlendirmede de;
Davaya konu somut olayda, taraflar arasında daha önce görülen ve karar bağlanan …. ATM’nin … Esas-… Karar sayılı ilamı ile eldeki davanın davacısı aleyhine 181.825,77 TL tazminata hükmedildiği, ilamın davacı (eldeki davanın davalısı) …. A.Ş. (Eski Ünvanı: …. A.Ş.) tarafından icra takibine konduğu, icra takibinden kaynaklanan borcun 25/12/2013 tarihinde icra dosyasına 320.757,81 TL ödenmek suretiyle ödendiği ve tüm hacizlerin fek edildiği, ancak kararın davacı … yararına bozulması ve tazminat miktarının 320.757,81 TL’nin altına düşmesi sonucu davacı tarafından icra dosyasına yapılan fazla ödeminin istirdadı istemine ilişkin olarak eldeki davanın açıldığının anlaşıldığı, bu haliyle yapılan değerlendirmede de, gerek yapılan ödemenin icra dosyasına yapılmış olması ve gerek se 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 40/2 maddesinde yer alan, “bir ilam hükmü icra edildikten sonra bozulup da aleyhinde icra yapılmış olan kimsenin hiç veya o kadar borcu olmadığı kesinleşen hükümle sabit olunursa, ayrıca bir karara gerek kalmaksızın icra tamamen veya kısmen eski haline iade olunur” hükmü uyarınca fazla ödenen miktar yönünden ayrıca dava açmaya gerek olmadığı ve davacı yanın iş bu davayı açmakta hukuki yararının da bulunmadığı ve hukuki yararın dava şartı olması ve yargılamanın her aşamasında res’en gözetilmesi gerektiği anlaşıldığından, açılan davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilerek, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafından açılan davanın HUKUKİ YARAR YOKLUĞUNDAN USULDEN REDDİNE,
2-Alınması gereken 54,40 ret harcından peşin alınan 4.296,22 TL harcın mahsubu ile arta kalan 4.241,82 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının arta kalan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
5-Dosyamız mündericatında aslı yer alan …. ATM’nin … Esas sayılı dosyası aslının karar kesinleştiğinde İADESİNE,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı davalı yanın yokluğunda HMK’nun 341/1 vd. maddeleri uyarınca; gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliyesi Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 28/09/2020

Katip …

Hakim …