Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/738 Esas
KARAR NO : 2020/172
DAVA :TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ KARARINA İTİRAZ
DAVA TARİHİ :24/12/2019
KARAR TARİHİ :26/02/2020
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememize açılan; “Ticaret Sicil Müdürlüğü Kararına İtiraz” davasının yapılan yargılaması sonunda;
D A V A /
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin 6102 Sayılı TTK’ nın 478/4 maddesi uyarınca sermayesinin tamamı … Belediye Başkanlığı’na ait kamu tüzel kişiliği olduğunu, yasa kapsamında özel hukuk hükümlerine tabi bir belediye iktisadi teşebbüsü olduğunu, özel hukuk yönünden bir ticari şirket olması sebebiyle … Ticaret Sicil Müdürlüğüne… sicil numaeası ile kayıtlı olduğunu, şirketin … Noterliğinin 09/10/2019 tarih ve … yevmiye numarasıyla onaylı 08/10/2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurulu Kararının tescil ve ilanı talebinin davalı…Müdürlüğü tarafından usul ve yasaya aykırı şekilde reddedildiğini, davalı yanca başvuru sürecinde 08/10/2019 tarihli genel kurulda, belediyenin kimin tarafından temsil edileceğine ilişkin belediye meclis kararının ibrazı istenmişse de tescil ve ilanı istenilen hususlara ilişkin karar alma yetkisinin belediye başkanında olduğunu, belediye meclisinin karar alma sürecinde görev ve yetkisinin bulunmadığını, 5393 sayılı yasadaki şartların oluştuğunu, davalının normlar hiyerarşisine aykırı olarak …Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü yazısına istinaden talebi reddettiğini beyanla açık ve ağır aykırılıktan dolayı geçici tescil talebinin kabulüne, davalı…Müdürlüğü’nün açık ve ağır bir aykırılık taşıyan 17/12/2019 tarih ve … sayılı tescil red işleminin iptaline ve…Noterliği’nin …yevmiye ve 08/10/2019 tarihli tasdiklenen Olağanüstü Genel Kurul Kararının tesciline ve Ticaret Sicil Gazetesinde ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı şirkete usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve tensip tutanağının 13/01/2020 tarihinde tebliğ edildiği, ancak süresinde cevap dilekçesi sunulmadığı, süresinde olmayan 05/02/2020 tarihli dilekçede özetle; müvekkili olan…Müdürlüğü’nün, ticaret siciline tescil konusundaki talepleri ilgili kanun ve ikincil düzenlemelerin kendisine verdiği yetki ve görev alanı içinde değerlendirdiğini, davacı iddialarının temelinin müvekkilinin tescil işlemlerini talimatlandıran Ticaret Bakanlığı yazısının dayanağını oluşturan … Bakanlığı’nın 24.04.2019 tarih ve… sayılı görüşünün hukuka aykırılığı iddiaları oluşturduğunu, idarenin herhangi bir talimatını veyahut da düzenleyici işlemini sorgulama yetkisi bulunmayan müvekkilinin adeta bir mahkeme gibi hareket etmesi ve dava konusu düzenleyici işlemin hukukiliğini değerlendirmesinin beklenemeyeceğini, her ne kadar dayanak idari işlemin hukuki değerlendirmesinin, idari yargının değerlendirmesi gerektiğini ve davanın görevli mahkemede açılmadığından görevsizlik nedeniyle davanın reddi gerektiğini, kaldı ki, dayanak idari işlemin hukuka uygun olduğunu ve davacının iddia ettiği şekilde normlar hiyerarşisine aykırı şekilde kendinden önce gelen normlara aykırılık taşımadığının da açık olduğunu, belediye başkanının, belediye idaresinin tüzel kişiliğinin temsilcisi olmasına ilişkin 5393 sayılı Belediye Kanununun 37.maddesinin, dava konusu olayda doğrudan uygulanabilir hüküm olmadığını, belediyelerin genel karar organının belediye meclisi olduğunu, dava konusu olayla da ilgisi bulunan belediyelerin şirket kurması ya da ortak olması ile belediyelerin borçlanmasına ilişkin özel düzenlemelerde de, ayrıca belediye meclisinin görevli kılındığını, konuya ilişkin … Bakanlığı düzenlemesinde de bu hususun vurgulandığını ve yine söz konusu düzenlemelerden hareketle ve düzenlemelere uygun şekilde belediye tarafından kurulan şirketler adına hareket edecek gerçek kişinin, belediye meclisi tarafından belirlenmesinin gerektiğinin vurgulandığını, bu nedenlerle huzurdaki davanın tescilinde de herhangi bir tereddüt olmadığından ve yine mevzuatta ifade edildiği şekilde halli ya da tereddütün giderilmesi için, Mahkeme kararı gerekmediğinden davacı yanca, müdürlükten geçici tescil talep edilseydi dahi bu talebin kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığını, idareden gelen talimata uygun biçimde dava konusu tescil işlemini iade eden müvekkili sicil müdürlüğünün dava açılmasına sebep olacak herhangi bir işlem yapmadığını, bu nedenle de yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağını beyanla müvekkili yönünden açılan davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin diğer tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Dava, davacı şirketin olağanüstü genel kurul kararının tescili başvurusu hakkında davalı…Müdürlüğü tarafından verilen red kararının iptali ile başvuru konusu kararın tescili ve ilanı istemine ilişkindir. Davacı yanın geçici tescile yönelik tedbir talebinin reddine dair mahkememizce ara karar oluşturulmuştur.
Uyuşmazlık kapsamında davacı şirketin ticaret sicil dosyası ile başvuruya konu 08/10/2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantı Tutanağı celbedilmiş;…Müdürlüğü’nün red kararına dayanak …Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü yazısının celbi bakımından müzekkere yazılmış, … Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından “Belediye Şirketleri” konulu …-E.103708 sayılı ve 13/05/2019 tarihli yazıdan bir suret gönderilmiştir.
Davalı…Müdürlüğü’nün 17/12/2019 tarih ve … sayılı red kararına karşı itiraz davasının, TTK’nın 34/l. Maddesinde öngörülen sekiz günlük hak düşürücü süre içerisinde 24/12/2019 tarihinde açıldığı ve davalı yan görev itirazında bulunmuşsa da sicil müdürlüğünce verilen kararlara karşı aynı yasa maddesinde sicilin bulunduğu yerde ticari davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile itiraz edilebileceği düzenlemesi karşısında mahkememizin eldeki davaya bakmakla görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Davacı şirketin sicil dosyası incelendiğinde, tescil talebine konu olağanüstü genel kurul toplantısından önce şirketin sermayesinin 15.000.000 TL olduğu, şirket sermayesinin beheri 100 TL kıymetinde nama yazılı 150.000. adet paya ayrıldığı ve 150.000. paya karşılık 15.000.000. TL’sinin … Belediye Başkanlığı’na ait olduğu anlaşılmıştır. Tescil başvurusuna esas 08/10/2019 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında şirketin toplam 15.000.000 TL’lik sermayesine karşılık 150.000. hissenin toplantıda temsil edildiği, toplantı nisabının mevcut olduğu, … Belediye Başkanlığı’nı temsilen toplantıya katılan …’ın toplantı başkanlığında şirket esas sözleşmesinin “Amaç Konu” başlıklı 3. Maddesi ile “Sermaye” başlıklı 6. Maddesinin görüşüldüğü, Amaç Konu bölümünde bir kısım değişiklikler yapıldığı ve şirketin 15.000.000 TL olan sermayesinin 15.000.000 TL daha artırılarak, 30.000.000 TL’ye çıkarılmasına oybirliğiyle karar verildiği görülmüştür.
Davacı yandan olağanüstü genel kurul toplantılarında… Belediye Başkanlığı’nı temsil eden kişiye verilen yetki belgesi ile toplantı gündemine ilişkin kayıtların dosyaya ibrazı istenilmiş, sunulan kayıtlardan belediye temsilcisinin … Belediye Başkanı tarafından yetkilendirildiği ve …Şirketi’nin sermayesinin yükseltilmesine ilişkin 04/09/2019 tarihli … Belediye Meclisinin oy çokluğuyla karar aldığı anlaşılmıştır.
Davalı idarenin red kararı incelendiğinde; Ticaret Bakanlığı’nın 15/05/2019 tarih ve E-… sayılı yazısı ekinde gönderilen…Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün görüş yazısına istinaden 08/10/2019 tarihli genel kurul kararında, … Belediye Başkanlığı temsilcisinin belirlenmesine ilişkin Belediye Meclis kararı ibraz edilmediğinden tescil talebinin reddine karar verildiği görülmüştür.
Uyuşmazlık; Ticaret Sicil Müdürlüğünün red kararına gerekçe olarak ileri sürdüğü hususları inceleme yükümlülüğünün olup olmadığı ve sermayesinin tamamı … Belediye Başkanlığı’na ait olan davacı …A.Ş.’nin olağanüstü genel kurulunda belediye tüzel kişiliğini temsil edecek temsilciyi atama yetkisinin belediyenin hangi organı tarafından kullanılacağı noktasında toplanmaktadır.
Ticaret sicil müdürlüğünün tescil taleplerindeki inceleme görevi TTK’nun 32. maddesinde düzenlenilmekle, maddenin birinci fıkrasında sicil müdürüne tescil için aranan kanuni şartların var olup olmadığını inceleme yükümlülüğü getirilmiş, üçüncü fıkrasında da tescil edilecek hususların gerçeği tam olarak yansıtmaları, üçüncü kişilerde yanlış izlenim yaratacak nitelik taşımamaları ve kamu düzenine aykırı olmamaları şartlarının irdelenmesi gerektiği düzenlenmiş, Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 34. maddesinde tescil için aranan kanuni şartların var olup olmadığının incelemesinde hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiği ayrıntılı olarak gösterilmiş, Yönetmeliğin 35. maddesinde de müdür ve müdür yardımcılarına tescile ait bir istemde tamamlanması gerekli eksikler görüldüğü veya istemin kısmen veya tamamen reddi gerekli bulunduğu takdirde, istemin konusu ile reddedilme sebepleri gösterilmek suretiyle karar verme ve dilekçeyi veren ilgiliye tebliğ etme görevi yüklenmiştir.
…Müdürlüğü tarafından … Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün 13/05/2019 tarih, ve E.103708 sayılı görüşü doğrultusunda davacı şirketin tescil talebine konu 08/10/2019 tarihli genel kurulunda … Belediye Başkanlığı temsilcisinin belirlenmesine ilişkin belediye meclisi kararı ibraz edilmediğinden tescil talebinin reddine karar verilmiş olmakla, belediye tüzel kişiliğini temsil edecek temsilciyi atama yetkisinin belediyenin hangi organı tarafından kullanılacağını irdelemek gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 127. maddesinde mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkilerinin kanunla düzenleneceği öngörülmüş, belediyelerin kuruluşu, organları, yönetimi, görev, yetki ve sorumlulukları ise Anayasa’nın 127. maddesine uygun olarak 5393 sayılı Belediye Kanunu ile düzenlenmiştir. Anayasa’nın 11. maddesinde belirtilen normlar hiyerarşisi ilkesi ile anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı ilkesi gereğince somut uyuşmazlığın öncelikle yasal düzenlemeler kapsamında değerlendirilmesi, yasal düzenleme bulunmaması ve yasal düzenlemelere aykırılık teşkil etmemesi kaydıyla alt düzenlemelerin de irdelenmesi gerekmektedir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18. maddesinde belediye meclisinin görev ve yetkileri, 38. maddesinde ise belediye başkanının görev ve yetkileri düzenlenmiştir. … Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün 13/05/2019 tarih, ve E…. sayılı görüşünde 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18. maddesinin 1. fıkrasının (i) ve (j) bentleri ile aynı yasanın 60. Maddenin 1. fıkrasının (f) bendi, 68. Maddenin 1. fıkrasının (d) ve (e) bentleriyle 17. Maddesindeki düzenlemeler kapsamında değerlendirme yapılarak belediyenin veya bağlı kuruluşlarının sahip oldukları veya ortağı bulundukları belediye şirketlerinin genel kurulunda belediye ve bağlı kuruluşları temsil edecek kişilerin, belediyenin karar organı olan Belediye Meclisinin kararıyla belirleneceği görüşünde bulunulmuştur. 5393 sayılı yasanın 17. maddesinde belediye meclisi tanımlanmakla, 18. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde; “Bütçe içi işletme ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek”, (j) bendinde; “Belediye adına imtiyaz verilmesine ve belediye yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına; belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.
“, belediyenin giderlerini düzenleyen 60. Maddenin 1. Fıkrasının (f) bendinde; ” Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri.”, borçlanmayı düzenleyen 68. Maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde; ” Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.”, (e) bendinde; “Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç borçlanma için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve … Bakanlığının onayı ile yapabilir.” hükümleri yer almaktadır. Söz konusu düzenlemelerde ve 5393 sayılı yasanın 18. maddesinin diğer bentlerinde belediye şirketlerinin genel kurulunda belediyenin ve bağlı kuruluşu temsil edecek kişilerin belirlenmesi yetkisinin belediye meclisinde olduğuna dair açık hüküm bulunmadığı anlaşılmıştır. 5393 sayılı yasanın 37. maddesinde belediye başkanı; belediye idaresinin başı, en büyük amiri ve temsilcisi olarak tanımlanmış; yine aynı Kanun’un 38. maddesinin l. fıkrasının (a) bendinde belediye başkanının belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek yetkisinin bulunduğu, (p) bendinde ise kanunlarla belediyeye verilen ve belediye meclisi ve belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapma ve yetkiler kullanmanın, belediye başkanının görev ve yetkisinde olduğu düzenlenmiştir. Bahse konu tüm yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; belediyenin bağlı kuruluşlarına ve ortaklıklarına belediye tüzel kişiliğini temsil etmek amacıyla temsilci atama yetkisinin Belediye Başkanı veya yetkilendireceği kişiler tarafından kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ek olarak belirtmek gerekir ki; anılan yasal düzenlemeler kapsamında somut uyuşmazlığa dair …Belediye Meclisinin karar alma yetkisi yalnızca davacı şirketin sermaye artışına ilişkin bulunmakla, bu hususta 04/09/2019 tarihli meclis kararı da dosyaya ibraz edilmiş olduğundan tescile konu hususların yasal şartları taşıdığı kanaatine varılmıştır. Tüm bu nedenlerle; belediye tüzel kişiliğini temsil edecek temsilciyi atama yetkisinin Belediye Başkanı’nda olduğu yasal düzenlemelerden anlaşılmasına karşın, davalı…Müdürlüğü’nün normlar hiyerarşisine aykırı olarak … Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün 13.05.2019 tarih ve … sayılı bakanlık görüşü doğrultusunda belediye meclis kararı ibraz edilmediğinden bahisle davacı yanın tescil başvurusunun reddine ilişkin karar alması yerinde görülmemiş, davanın kabulü ile davalı…Müdürlüğü’nün 17/12/2019 tarihli kararının iptaline ve ilgili başvurunun tescil ve ilanına karar verilerek aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle
1- Davanın KABULÜ ile,…Müdürlüğünün 17/12/2019 tarihli …sayılı kararının İPTALİNE, … sicil numaralı … Şirketi’nin 08/10/2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Kararının TESCİLİNE ve tescilin Ticaret Sicil Gazetesinde İLANINA,
2- Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 54,40 TL maktu karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile eksik kalan 10,00 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3- Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 44,40 TL maktu karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4- Davacı tarafından yapılan ilk masraf 50,80-TL, posta gideri 78,00-TL olmak üzere toplam 128,80-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
5- Davacı vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 3.400,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
7-Karar tarafların yokluğunda verilmiş olmakla re’sen TEBLİĞE ÇIKARTLMASINA,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.
Katip
e-imzalıdır .
Hakim
e-imzalıdır .