Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/731 Esas
KARAR NO:2021/809

DAVA:TAZMİNAT (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/12/2019
KARAR TARİHİ:17/11/2021

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan tazminat davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin davalı bankanın …/ … Şubesi nezdinde … numaralı çek hesabının sahibi olup, davalı banka müşterisi olduğunu, … seri numaralı çekin, çek hamili olarak görünen dava dışı … ile gerçekleştirilmesi planlanan bir ticari iş karşılığında tarafların anlaşmasıyla eksik bir şekilde düzenlenerek ticari işin gerçekleşmesi halinde çek üzerindeki eksik imza da tamamlanıp, bankaya ibrazının gerçekleştirileceğini, ancak taraflar arasındaki söz konusu ticari iş gerçekleşmediğini ve çek yaprağının müvekkiline iade edilmesi gerekirken imza unsuru tamamlanmadan eksik bir şekilde … tarafından müvekkili şirket rızası dışında tedavüle çıkarıldığını, … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı bankaya çekin zorunlu unsurları havi olmadığını, söz konusu çek yaprağının müvekkilinin rızası dışında tedavüle çıkarıldığını, bu sebeple de çek bedelinin yetkili hamil olarak görünen kişiye ödenmemesinin ihtar edildiğini, davalı banka tarafından ihtarnameye rağmen 16.09.2019 tarihinde ödeme yapıldığını, söz konusu çek yaprağı üzerinde tek imza bulunduğunu ve çek yaprağının bu nedenle çek vasfını haiz olmadığını, çek vasfını haiz olmayan çek yaprağı karşılığında davalı banka tarafından yapılan ödemenin bankanın kusur sorumluluğunda olduğunu beyanla, çek yaprağı karşılığında ödenen 36.000,00 TL’nin yetkili hamile ödendiği 16.09.2019 tarihinden itibaren işleyecek olan avans faiziyle tahsilini, 543,09 TL ihtarname masrafının ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya tahmilini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı vekilinin dava dilekçesinde tek imza bulunan çeklerin kıymetli evrak vasfını haiz olmadığını belirttiğini, ancak daha öncede tek imzalı çekler keşide ettiğini ve tek imzalı olarak keşide edilen bu çeklerin davacı şirket tarafından ödendiğini, daha önce tahsil edilen tek imzalı çeklerin davacıdan da teyit alınarak ödendiğini, defalarca yapılan bu işleme itiraz edilmediğini, dava konusu çeke itiraz edildiğini, işbu çekin 16/09/2019 tarihinde … Bankası’na ibraz edildiğini, söz konusu çek ile ilgili olarak davacının telefonla aranarak çekin ödenmesi hususunda keşideci şirketten şifahi onay alındığını, ödemenin bu şekilde yapıldığını, hesap hareketleri incelendiğinde 16/09/2019 tarihinde bakiyesi bulunmayan hesaba çekin ödenmesi amacıyla davacı tarafından 76.000,00-TL gönderildiğini, çekin bu şekilde ödenmesini sağladığını, müvekkiline gönderilen ihtarnamenin ekinde bulunan çek ile bankaya ibraz edilen çekin farklı olduğunu, bu nedenle keşide edilen ihtarnamenin bir geçerliliğinin bulunmadığını beyan ederek, davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı yana tahmilini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Dava, bankacılık işleminden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı yanca, uyuşmazlık konusu çek sureti, davalı bankaya keşide edilen ihtarnameler ile tebliğ şerhleri, yapılan ödemeye ilişkin ekran görüntüsü ve arabuluculuk son tutanağı ibraz edilmiştir.
Davacı şirketin ticaret sicil dosyası ile davaya konu çeke ilişkin davalı banka nezdindeki kayıtlar getirtilmiştir.
Taraflarca sunulan dilekçe ve belgeler ile getirtilen kayıtlar incelenmiş, davalı banka kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler tarafından hazırlanan 03/09/2021 tarihli raporda; davacının … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarih ve … numaralı ihtarnamesi ile … seri numaralı, 15.09.2019 keşide tarihli ve 36.000,00 TL bedelli çekin zorunlu imza unsurunun eksik olduğunu ve ödenmemesini davalıya bildirdiği, ihtarnamenin e-tebligat safahatında 13.09.2019 tarihinde teslim edilip okunduğu, dosyadaki çek suretlerinde tek imzanın bulunduğu, dosyaya sunulan hesap özetine göre çekle ilgili hesaba 16.09.2019 tarihinde 76.000 TL yatırıldığı, çek bedelinin 16.09.2019 tarihinde ödendiği, çek ödenmeden önce muhatap bankanın inceleme yapmakla yükümlü olduğu, inceleme esnasında çekin ödenmesine engel teşkil eden bir husus tespit edildiği takdirde çekin bedelinin ödenmesinden kaçınılması gerektiği, bu kapsamda muhatabın hesap sahibi tüzel kişiyi temsile yetkili kişilerin imzasını kontrol ederek gerekli imzaları haiz olmayan çeki ödemekten kaçınma yükümlülüğünden söz edilebileceği, muhataba yönelik inceleme yükümlülüğünün, çekin takas odasına ibraz edilmesi durumunda da geçerli olduğu, davalının ihtarnamede zikrettiği … A.Ş. Çek Takası, Takas, Mutabakat Ve Risk Yönetimi Sistem Kurallan’nın 14. maddesinde yer alan “Katılımcı şubelerine çek hamilleri tarafından fiziken ibraz edilen çelder, şekil şartları, ciro silsilesi, ibraz süresi, çekte tahrifat olup olmadığı, imza dışında sahtelik, çek hamilinin yetkisi v.s. açısından kontrol edildikten sonra, elektronik ortamda muhatap katılımcıya ibraz edilmek üzere takas paketlerine dahil edilerek bu Sistem Kurallarının 20 nci maddesinde belirlenen süre içerisinde takas odasına gönderilir.” şeklindeki hüküm davalı muhatap bankayı düzenleyenin imzasının incelenmesi için gerekli tedbirleri alma yükümlülüğünden kurtarmayacağı, davacı şirketin temsil yetkisinin müştereken olduğu, davacı şirketin ihtarname ile çekin ödenmesine rıza göstermediğini bildirdiği, davalı bankanın davacının daha önce de tek imzalı çekler keşide ettiği ve ödemelerin itirazsız gerçekleştirildiği, bu yönde bir teamül oluştuğu beyanında bulunmakla birlikte, davacı dava konusu tek imzalı çek bakımından davalıya noter aracılığıyla gönderdiği ihtarnamede imza unsurunun eksik olduğu ve ödenmemesi hususlarını bildirdiği, yine söz konusu bildirim dikkate alındığında dosyaya sunulan hesap özetinde gözüken çekle ilişkili hesaba 76.000 TL yatırılmış olmasının da davacının dava konusu tek imzalı çekin ödenmesine rıza gösterdiği sonucunu doğurmayacağı, davalının kusursuz olduğunu gösteren bir delile dosya kapsamında rastlanılmadığı, davacının çek bedelinin ödenmiş olması sebebiyle davalıya karşı yönelttiği 36.000 TL alacak talebinin yerinde olduğu, davacının malvarlığındaki azalma ödemenin yapıldığı 16.09.2019 tarihinde gerçekleştiğinden 36.000 TL’ye bu tarihten itibaren avans faizi işletilebileceği, … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderilmesi çek bedelinin ödenmesinden kaynaklanmadığı için davalının söz konusu ihtarname masraflarından sorumlu olmadığı, diğer yandan … 54. Noterliğinin 11.10.2019 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi sebebiyle yapılan 239,31 TL masraftan davalının sorumlu tutulabileceği tespitlerinde bulunulmuştur.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, davalı vekilince rapora karşı itirazlarını içerir dilekçe sunulmuştur.
İddia, savunma, dosya kapsamında toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporunun değerlendirilmesinde; davacı şirket tarafından, muhatabı davalı banka olan eksik imzalı çeke ilişkin ve ödenmemesi noktasında keşide edilen ihtara rağmen ödeme yapıldığından bahisle davalı bankadan tazminat isteminde bulunduğu, davalı banka tarafından ise davacı şirkete ait tek imzalı çeklerin önceki dönemlerde itirazsız olarak ödendiği, taraflar arasında bu yönde güven ve teamül oluştuğu, davaya konu çeke ilişkin davacıdan teyit alındığı, çek bedeli ve lehtara ilişkin olarak ihtarnamede bildirilen ile ibraz edilen çek arasında uyumsuzluk bulunduğu savunmasında bulunulduğu anlaşılmıştır.
Dosya mevcudundaki bilgi ve belgelerden; taraflar arasında 27.03.2019 tarihli Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi bulunduğu, davalı banka tarafından davacı şirkete çek hesabı açıldığı; 25 Ocak 2019 tarih ve 9753 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde (sayfa 430) davacı Özel … Hastanesi … Anonim Şirketi’nin yönetim kurulu üyeliklerine …, … ve …’in seçildiği, adı geçen kişilerin temsile yetkili olarak seçildikleri, yetki şeklinin müştereken olduğu; davacı tarafından sunulan çek suretinde lehtarının … olarak gösterildiği, keşide yeri bulunmadığı, çek bedelinin 36.000,00 TL olduğu; davalı tarafından sunulan çek suretinde ise lehtarının … Cihazlar olarak gösterildiği, keşide yerinin … olduğu, çek bedelinin 36.580,00 TL olduğu; taraflarca sunulan çek suretlerindeki keşideci unvanı, şube, seri numarası, basım tarihi gibi diğer bilgilerin aynı olduğu ve çekin tek imzalı olduğu; davacının davalıya gönderdiği … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarih ve … numaralı ihtarnamesi ile zorunlu imza unsuru eksikliği nedeniyle çek vasfını haiz olmayan … seri numaralı, 15.09.2019 keşide tarihli ve 36.000,00 TL bedelli çek yaprağı karşılığında herhangi bir ödeme yapılmamasının ihtar edildiği; davacının davalıya gönderdiği … 54. Noterliğinin 11.10.2019 tarihli … numaralı ihtarnamesi ile zorunlu imza unsuru eksikliği nedeniyle çek vasfım haiz olmayan … seri numaralı, 15.09.2019 keşide tarihli ve 36.000,00 TL bedelli çek yaprağı karşılığında yapılan ödemenin banka sorumluluğunda olduğundan bahisle ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren 3 iş günü içerisinde bedelin davacı şirkete şirkete ödenmesinin ihtar edildiği; davalının davacıya gönderdiği … 4. Noterliğinin 07.11.2019 tarih ve … numaralı ihtarnamesi ile ihtarnameye konu çekin bedelinin, davacı şirketin bilgi ve onayı dahilinde takas bankası aracılığı ile ödenmiş olması nedeniyle davalı bankaya herhangi bir sorumluluk yükletilemeyeceği, davacı taleplerinin kabulünün mümkün olmadığı itarazen ve cevaben bildirildiği anlaşılmıştır.
Bir güven kurumu olarak, basiretli tacir gibi davranması gereken bankalar, 6098 sayılı TBK’nın 115/3 madde ve fıkrası uyarınca objektif özen yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden kaynaklanan hafif kusurlarından dahi sorumlu olup, banka olmaları nedeniyle de diğer tacirlere nazaran daha yüksek özen borcu altındadırlar.
eldeki davada uyuşmazlık, dava konusu çekin dava dışı hamile ödenmesinde davalı bankanın kusuru bulunup bulunmadığı noktasında toplanmıştır. Davalı yanca davacı tarafın ihtarnamesinde bildirilen çek ile ibraz edilen çekin aynı çek olmadığı savunulmuşsa da çek seri numarasının doğru olarak bildirilmiş olması sebebiyle davacının ihtarının geçerli bir ihtarname olduğu ve davalı banka tarafından dikkate alınması gerektiği kabul edilmiş ve bu yöndeki savunmaya itibar edilmemiştir. Davalı vekilince davaya konu çekin ödemesine ilişkin davacıdan telefonla teyit alındığı bildirilmiş ve tanık olarak banka çalışanının dinlenilmesi talep edilmişse de, dava değeri HMK’nun 200. maddesindeki tanıkla ispat sınırının üzerinde olup, onay talimatına ilişkin yazılı delil ve/ veya yazılı delil başlangıcı da sunulmadığından tanık dinletme talebi yerinde görülmemiş, bu yöndeki savunmaya da itibar edilmemiştir. Yine, davalı yanca keşide edilen cevabi ihtarnamede takas odasına ibraz halinde düzenleyenin imzasını inceleme yükümlülüğünün bulunmadığı bildirilmişse de ihtilaf, imza sahteliğine ilişkin olmayıp imza eksikliğine ilişkin olduğundan ve davacı yanca bu husus ibrazdan hemen önce davalı bankaya ihtar edildiğinden bu yöndeki savunmada yerinde görülmemiştir. Davalı bankanın, davacı tarafından keşide edilen … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarih ve … numaralı ihtarnamesi ile zorunlu imza unsuru eksikliği nedeniyle çek vasfını haiz olmayan … seri numaralı çek karşılığında herhangi bir ödeme yapılmaması ihtarına rağmen, çeke istinaden dava dışı hamile ödeme yapması nedeniyle TBK’nun 115/3. maddesi uyarınca objektif özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, kusurunun bulunmadığı yönündeki savunmasının ve bu doğrultuda rapora itirazlarının yerinde olmadığı, davacıya karşı sorumluluğunun bulunduğu, işlem hareket raporunda davacı hesabından çeke istinaden 36.580,00 TL ödeme yapıldığı görülmekteyse de davacı yanca 36.000,00 TL üzerinden talepte bulunulduğundan, taleple bağlılık ilkesi uyarınca davacının 36.000,00 TL isteminin haklı ve yerinde olduğu, ihtarname masrafına ilişkin olarak 543,09 TL talep edilmişse de … 54. Noterliği’nin 13.09.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderilmesi alacağın tahsiline ilişkin olmadığından bu yöndeki masrafların talep edilemeyeceği, … 54. Noterliğinin 11.10.2019 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi sebebiyle yapılan 239,31 TL ihtarname masrafının talep edilebileceği sonucuna ve vicdani kanaatine ulaşılmış, ihtarname masrafı 6100 sayılı HMK 323/1-ç maddesi gereğince yargılama giderlerinden olduğundan harca esas dava değerine dahil edilmeksizin, yargılama giderlerine eklenmek suretiyle davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile, 36.000,00 TL’nın 17/10/2019 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-İhtarname masraflarına yönelik talebin 239,32 TL yönünden KISMEN KABULÜ ile, yargılama giderlerine EKLENMESİNE, bu yöndeki fazlaya dair istemin REDDİNE,
3-Alınması gereken 2.459,16 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 624,07 TL’nın mahsubu ile bakiye ‭1.835,09‬ TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
Davacı tarafından peşin harç olarak yatırılıp da karar ve ilam harcına mahsup edilen 624,07 TL’nın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
5-Davacı tarafça yapılan ‭50,8‬0 TL dava açılış gideri, 1.800,00 TL bilirkişi ücreti, ‭‭92,3‬0 TL tebligat posta gideri ve 239,32 TL ihtarname masrafı toplamı ‭2.182,420 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Davacı vekille temsil olunduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.400,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
8-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; taraf vekilleri yüzüne karşı, HMK 341 ve 345. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.17/11/2021

Katip …
e-imzalıdır .

Hakim …
e-imzalıdır .