Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/658 E. 2020/128 K. 19.02.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/658 Esas
KARAR NO : 2020/128

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 15/10/2002
KARAR TARİHİ : 19/02/2020

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde … 1 numaralı … Müdürlüğü’ne ait 1.Grup 14. Güzerhan Personel-İşçi Taşıma işinin, devlet ihale kanunun 36.md kapsamında ihale edilerek davalı şirket üzerinde kaldığını, taraflar arasında düzenlenen …Noterliğinin 27/12/2001 gün …Y.s sözleşmesi ile personel taşıma işinin beher iş günü KDV hariç 389,00-TL den 230 iş gününü ise KDV hariç 89.470,00-TL’na yapmayı taahhüt eden davalı şirketin, sözleşmede belirtili 02/01/2002 işe başlama tarihinden itibaren sözlelşme hükümlerini yerine getirmekle güçlük çektiğini, aksaklıkların giderilmesi için sözleşme eki genel şartnamenin 22/a md. Gereğince 10 gün süreli keşide edilen ihtarnamenin 30/01/2002 tarihinde tebliğ edildiğini, giderilemeyen eksikliklerden dolayı sözleşme gereği uygulanan cezaların aylık hakedişlerden kesildiğini, 07/05/2002 mesai bitiminden itibaren 09/05/2002 mesai başlangıcı da dahil olmak üzere toplam 2 gün süre ile tüm güzergahlardan servis araçlarının tamamının hizmetten çekilerek işin aksatıldığını, bu nedenle genel şartnamenin 8/a-3 maddesine atfen, 22/a md gereği 09/05/2002 tarihinde sözleşmenin feshedildiğini, davalı tarafından yerine getirilmeyen personel taşıma işinin KDV hariç beher günü 437,36-TL den 150 günü ise KDV hariç 65.604,00-TL’na Burak … Şti’ne ihale edildiğini, … Noterliğinin 01/07/2002 gün… Y.s sözleşmesinin imzalandığını, ilk ihalede taahhüdünü yerine getirmeyen davalı firmadan sonra en düşük teklifi veren isteklinin teklif ettiği (kaçan fırsat) 1 günlük 405,82-TL olmak üzere 230 günlük 93.340,55-TL ve 2.ihalenin ihale bedelinin 1 günlük 437,36- TL olmak üzere 150 günlük 65.604,00-TL ve 2.ihalenin ilan bedelinin 1 günlük 372,88-TL olduğunu ileri sürerek 4.945,38-TL hazine zararının, davalı şirketten bedelinin 372,88-TL olduğunu ileri sürerek 4.945,38-TL hazine zararının, davalı şirketten 09/05/2002 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP /
Davalı vekili cevap dilekçesinde taraflar arasında imzalanan sözleşme ile müvekkili şirketin şartnamede gösterilen kilometreler esas alınmak kaydıyla 4 ayrı grup ve güzergah üzerinde, mevcut personelin …’ne götürülüp getirilmesi işini üstlendiğini, hizmetin sunulma başlaması ile birlikte ihale şartnamesinde belirtili mesafenin hatalı yazıldığını, mesafenin yalnızca tek yönlü (gidişe veya gelişe) karşılık geldiğini, sözleşme ile amaçlanan hizmetin ise geliş-gidiş esas olarak şartnamede yazılan mesafenin 2 misline karşılık geldiğinin görüldüğünü, fiilen gidilen mesafenin net olarak ortada olduğnu, şartname hazırlanırken yapılan mesafe hatasını fark eden davacının daha önce başka bir şirkete ihale etmiş olduğunu, 3 grup güzerhah için tekrarlanan ihale ile ilgili hazırlanmış olduğu yeni ihale şartnamesinde mesafeleri düzelttiğini, 2 katına çıkardığını, mesafe hatası nedeniyle davacının ortaya çıkan zararlarının karşılanacağının şifaen taahhüt edilmesine rağmen hak edilen bakiye ödemelerin yapılmadığını, bakiye alacaklarını tahsil edemeyen davalı şirketin mevcut sözleşmenin gereğini yerine getirme imkanını kalmadığını, keşide edilen ihtarname ile 83.374,89-TLalacak bedelinin talep olunduğunu, davacının üzerine düşen edimi yerine getirmemesi nedeniyle taraflarınca açılan İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dava dosyasının derdest olduğunu, davacının teminat mektuplarına haksız biçimde nakde çevirdiğini savunarak dosyanın İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dava dosyası ile birleştirilmesini, haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Tarafların tüm delilleri ilgili kayıtlar toplanmıştır. Sözleşme örneği, ihale kayıtları dosyası , fatura örnekleri., ticaret sicil kayıtları ,ihtarnameler ilgili kayıtlar celb edilmiştir. Bilirkişi incelemesi yapılmıştır.

ISLAH:Davacı vekili 22/05/2009 tarihli ıslah dilekçesi ile 4.945,38-TL olan dava değerini 5.102,38-TL’na yükseltmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE/
Davacı vekili, 4.945,38 TL hazine zararının, davalı şirketten 09.05.2002 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 22.05.2009 tarihli ıslah dilekçesi ile de bu talebini 5.102,38 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında imzalanan sözleşme ile müvekkili şirketin şartnamede gösterilen kilometreler esas alınmak kaydıyla 4 ayrı grup ve güzergah üzerinde, mevcut personelin Dikimevi’ne götürülüp getirilmesi işini üstlendiğini, hizmetin sunulmaya başlaması ile birlikte ihale şartnamesinde belirtili mesafenin hatalı yazıldığı, mesafenin yalnızca tek yönlü (gelişe veya gidişe) karşılık geldiği, sözleşme ile amaçlanan hizmetin ise geliş-gidiş esas olarak şartnamede yazılan mesafenin 2 misline karşılık geldiğinin görüldüğünü, fiilen gidilen mesafenin net olarak ortada olduğunu, şartname hazırlanırken yapılan mesafe hatasını fark eden davacının daha önce başka bir şirkete ihale etmiş olduğu 3.grup güzergah için tekrarlanan ihale ile ilgili hazırlamış olduğu yeni ihale şartnamesinde mesafeleri düzelttiğini, mesafe hatası nedeniyle davacının ortaya çıkan zararlarının karşılanacağının şifaen taahhüt edilmesine rağmen, hak edilen bakiye ödemelerin yapılmadığını, bakiye alacaklarını tahsil edemeyen davalı şirketin mevcut sözleşmenin gereğini yerine getirme imkanının kalmadığını, keşide edilen ihtarname ile 83.374,89 TL alacak bedelinin talep edildiğini, davacının üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmemesi nedeniyle taraflarınca İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan davanın derdest olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemeizce iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafça davalı tarafa sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin ihtarnamenin tebliğine rağmen servis araçlarındaki aksaklıkları gidermeyen davalı şirket tarafından sözleşmede belirtili yol mesafesi ile fiili mesafenin farklı olmasından kaynaklanan alacağının ödenmediği iddiası ile işin aksatıldığı, bunun sonucu olarak davacının genel şartname hükümleri gereği sözleşmeyi 09.05.2002 tarihinde feshettiği, davalının fiili taşıma mesafesinin fazla olduğuna ilişkin iddialarının İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyada tartışılarak buna ilişkin talebin reddedildiği, kararın kesinleştiğini, bu nedenle davacının sözleşmeyi feshetmesinin haklı nedene dayandığını, davalının sözleşmenin feshi sonucu 2. ihale gideri, fiyat farkları her iki ihale arasındaki km farklarının nazara alınarak davacının menfi zararının 2.593,58 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 2.593,58 TL tazminat bedelinin 15.10.2002 dava tarihinden itibaren değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Mahkememizce verilmiş … esas ve … karar sayılı ilamın taraflarca temyizi neticesinde yargıtay 11. Hukuk dairesi 2013/3587 esas ve 2014/3383 karar sayılı ilamı ile “…. 1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Ancak, taraflar arasındaki sözleşme ve eki mahiyetinde bulunan şartnamede davacının iki ihale bedel farkını menfi zarar olarak isteyebileceğine ilişkin hüküm bulunmadığına göre mahkemece HGK’nın 17.01.1990-13/392-1 sayılı kararında açıklandığı üzere ilk ihalede ikinci teklif veren firmanın teklif ettiği fiyat ile ihale bedeli arasındaki farka ve tamamlanmayan süreye göre menfi zarar hesabı yapılmak gerekirken, davalının sözleşme bedeliyle ikinci ihale bedeli karşılaştırılmak suretiyle menfi zarar hesabı yapan bilirkişi raporuna göre hüküm tesisi doğru olmamış kararın bu nedenle davalı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir…” gerekçesiyle bozulmuştur.
Yargıtay bozma ilamına uyulmuştur.
Yargıtay bozma kararından sonra mali müşavir bilirkişi ile yapılan değerlendirme neticesinde yargıtay bozma ilamı doğrultusunda menfi zarar hesaplanmıştır. Bilirkişi 7.9.2015 tarihli raporu ile ” davacının toplam menfi zararı ; 4.731,00+372,88.-TL = 5.103,88. TL dir. Davacı bu tutara dava tarihi itibariyle temerrüt faizi talep edebilecektir.” şeklinde görüş bildirmiştir.
Toplanan deliller, dosya kapsamından, davalı şirketin Devlet İhale Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca… 1 no’lu …Müdürlüğü’ne ait l.Grup 14 … Personel Taşıma İşi ihalesini kazanmış ve aralarında düzenlenen …Noterliği’nin 27.12.2001 gün … Y.s. sözleşmesi ile 230 iş günü personel taşıma işini 89.470,00-TL toplam bedelle üstlenmiştir. Eksik işlerin tamamlanması yönünde 10 günlük süre verilmesine ilişkin ihtarnamenin tebliğine rağmen servis araçlarındaki aksaklıkları gidermeyen davalı şirket tarafından, sözleşmede belirtili yol mesafesi ile fiili mesafenin farklı olmasından kaynaklanan alacağının ödenmediği iddiası ile iş aksatılmış bu nedenle genel şartnamenin 8/a-3 maddesine atfen, 22/a md. gereği 09.05.2002 tarihinde sözleşme davacı şirket tarafından feshedilmiştir..Davalı şirket tarafından ileri sürülen dava konusu sözleşme kapsamındaki taşıma işinde, taşıma mesafelerine ilişkin iddialar İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… E.s. kararında tartışılmış, davalının fiili mesafenin fazla olduğu gerekçesi ile alacak talebi kabul edilmemiştir. Bu nedenle davacı idarenin sözleşmeyi feshinin haklı nedene dayandığının kabulü gerekmiştir.
Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda hesaplanan menfi zarar talebinin kabul edilmesi gerekmiş, davanın kabulü ile 5.102,38 TL’nin 15.10.2002 tarihinden itibaren değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Mahkememizin… Esas … Karar sayılı 21.10.2015 tarihli bu hükmü Yargıtay 11. HD’ nin 22/11/2017 günlü 2016/3869 Esas 2017/6422 Karar sayılı kararıyla; “…Dava, davacı kurumun düzenlediği iki ihale arasındaki bedel farkının ilk ihalenin gereğini yerine getirmeyen davalıdan tahsili istemine ilişkin olup, Bozma kararına uymuş olan mahkeme, artık bu uyma kararıyla bağlıdır ve bozma kararı gereğince inceleme yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Dairemizin bozma kararına uyan mahkemece verilen temyize konu karar, aleyhe hüküm verme yasağına aykırı olduğu gibi davalı lehine doğan usuli kazanılmış hakkı da ihlal ettiğinden doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir… ” gerekçesiyle bozulmuştur. Davacı vekilinin bu bozma ilamına karşı Karar Düzeltme istemi de red edilmiştir.
Usul ve yasaya uygun Yargıtay 11. HD’ nin 22/11/2017 günlü 2016/3869 Esas 2017/6422 Karar sayılı bozma ilamına uyulmuştur.
Mahkememizce bozma ilamına uyularak yapılan değerlendirmede;
Dava, davacı kurumun düzenlediği iki ihale arasındaki bedel farkının ilk ihalenin gereğini yerine getirmeyen davalıdan tahsili istemine ilişkin olup, mahkememizin 2.593,58 TL tazminatın davalıdan tahsiline dair 20.06.2012 tarihli kararı, tarafların temyizi üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 24.02.2014 tarih 2013/3587 esas 2014/3383 karar sayılı ilamı ile davalı yararına bozulmuştur. Bozma kararına uyularak mahkememizce yargılamaya devam olunmuş ve davanın kabulü ile 5.102,38 TL’nin dava tarihi olan 15.10.2002 tarihinden itibaren değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Ancak verilen bu ikinci hüküm ilk kararımıza nazaran davalının daha aleyhine sonuç doğuracak niteliktedir. Temyiz eden tarafın lehine verilen bozma kararına uyan mahkeme artık temyiz eden tarafın önceki (bozulan) karara oranla daha aleyhine olan bir hüküm veremez. Buna aleyhe hüküm verme yasağı denir. Bu yasak, usule ilişkin kazanılmış hak kavramı ile de ilgilidir. Mahkememizce, Daire bozma ilamına uyulması ile artık davalı yararına usuli kazanılmış hak doğmuştur. Bozma kararına uymuş olan mahkememiz, artık bu uyma kararıyla bağlıdır ve bozma kararı gereğince inceleme yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Mahkememizce verilen ilk karar (Hükmedilen tazminat bedeli 2.593,58 TL) davalı lehine bozulduğundan, bozma sonrası alınan bilirkişi raporu da (davacının toplam menfi zararı ; 4.731,00+372,88.-TL = 5.103,88. TL ) ilk kararımıza göre davalının aleyhine olduğundan, aleyhe hüküm verme yasağı ve davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak gereği ilk kararımız gibi davanın kısmen kabulü ile; 2.593,58 TL tazminat bedelinin 15/10/2002 dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulü ile; 2.593,58 TL tazminat bedelinin 15/10/2002 dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranda reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
2-Davacının fazlaya ilişkin 2.508,80 TL’ lik isteminin REDDİNE,
3- Davacı idare harçtan muaf bulunduğu, peşin harcın yatırılmamış olduğu anlaşılmakla Alınması gereken 177,17 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA (Bozma öncesi verilen kararla tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla),
4-Davacı tarafından yapılan 186,50 TL müzekkere ve davetiye posta masrafı, 1.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam; 1.186,50 TL’ nin davanın kabul edilen miktarına göre 603,00 TL’ sinin davalıdan alınarak davacı idareye ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca davanın kabul edilen miktarı üzerinden hesap ve takdir edilen 2.593,58 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca davanın reddedilen miktarı üzerinden hesap ve takdir edilen 2.508,80 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine
7-Tarafların HMK 120 madde gereğince yatırdığı gider avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde resen taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde YARGITAY temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
e-imzalıdır .

Hakim …
e-imzalıdır .