Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/488 Esas
KARAR NO:2020/695

DAVA:Menfi Tespit-İstirdat
DAVA TARİHİ:08/08/2007
KARAR TARİHİ:22/12/2020

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Menfi Tespit davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; kumaş alım satımı ile uğraşan davacının işyerinde 25.06.2007 tarihinde meydana gelen hırsızlık sonucu 147 adet müşteri çeki, 44 adet boş çek yaprağı ile 2 adet emre muharrer senedin çalındığım, hırsızlığın aynı gün … Polis Karakoluna bildirildiğini, Cumhuriyet Savcılığına şikayette bulunulduğunu, çeklerden bir kısmı … … firmasına kullanılırken yakalanan …’un tutuklandığım, 26.07.2007 tarih 22.500,00-TL bedelli … …. ve Tie. A.Ş. keşideli, … … Şubesi’ne ait, … çek, … hesap no’lu çekin, davacı adına düzenlendiğini, karşılığında keşideciye kumaş satıldığını, davalı …. Ltd. Şti.’nin, davacının kaşe ve imzasını taklit ederek sahte olarak, davalı … … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ve onun tarafından da diğer davalılar …. A.Ş., … Tic. ve San. A.Ş., ve … A.Ş ‘ne sahte ciro yolu ile geçtiğini, davalı … …A.Ş. tarafından …. İcra Müdürlüğü’nün … E.s. dosyası ile icraya konulduğunu, suça konu olacak şekilde ciro silsilesinin tamamlandığını, davalıların haklı hamil olmadıklarını, davalı … …. ve Tie. A.Ş.’den mal karşılığında alınan çekin haklı hamilinin davacı olduğunu, davacıya atfedilen cironun sahte olduğunu, çek hakkında …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E.s. dosyasmda ödeme yasağı karan verildiğinden çek bedelinin bankada bloke edildiğini ileri sürerek, davacıya atfedilen cironun sahte olduğunun, borçlu bulunmadığının tespiti ile, davacının haklı hamilliğinin ispatı halinde, …. icra Müdürlüğü’nün … E.s. Dosyasındaki alacağın ve çek aslının davacıya tevdi ile bedelinin faizi ile birlikte ödenmesine, %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
20.10.2008 tarihli celseye katılmayan davacı vekili, 10.11.2008 tarihli dilekçesi ile ve 23.02.2009 tarihli celsede, davayı sadece davalı … …A.Ş. hakkında yenilediklerini, diğer davalılar yönünden davayı takip etmeyeceklerini ifade etmiş, … A.Ş. dışında kalan davalılar da davayı takip ettiklerine ilişkin beyanda bulunmamışlardır.
S A V U N M A /
Davalı … …. ve Tie. A.Ş. vekili 19.11.2007 tarihli cevap dilekçesi ile; davalının taraf ehliyetinin bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … …A.Ş. vekili 06.09.2007 tarihli cevap dilekçesi ile; davalının davaya konu çeki …. ve Tic. A.Ş.’den ciro ve teslim yolu ile iktisap ettiğini, emre düzenlenmiş çekin, TTK.’nun 700/1, 702. maddeleri uyarınca yetkili ve haklı hamili olduğunu, …. İcra Müdürlügü’nün … E.s. dosyası ile takibe koyulduğunu, çekin aslının icra kasasında bulunduğunu, davacı borçlunun ciranta olduğunu, çekin iyi niyetli 3. kişi olan davalıya birbirine bağlı sıralı ciro ile intikal ettiğini ve ciro silsilesinin tam olduğunu, TTK.’nun 704. maddesindeki yasal düzenlemeye göre, zayi edilen çekin istirdadı davasının, çeki iyi niyetli iktisap edene karşı açılamayacağım, çek hamilin elinden ne suretle çıkmış olursa olsun yeni hamilin ancak çeki kötü niyetli iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır kusurlu bulunduğu takdirde geri vermekle yükümlü olduğunu, davacının çeki elinde bulunduranın kötü niyetli ya da iktisabında ağır kusurlu olduğunu kesin deliller ile ispatlaması gerektiğini, davalının düzgün bir ciro silsilesi neticesi çeki iktisabında iyi niyetli olduğu gibi iktisapta kendisine izafe edilecek herhangi bir kusurunun bulunmadığım, ödeme yasağı ilgilisinin muhatap banka olduğunu, yasağın hamilin çeki takibe koymasına engel olmadığı gibi başlayan takibi durdurmayacağım, ödemeden men kararının ilgilinin haklılığını saptamadığı gibi kesin hüküm de teşkil etmeyeceğini, çekin icra takibine konulmuş olmasında davalıya atfedilecek bir kusur bulunmadığını, davacının icra inkar tazminatı talebinin hukuki dayanağının olmadığını savunarak haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
G E R E K Ç E /
…. İcra Müdürlügü’nün … E.s. dosyası ile; davalı-alacaklı … A.Ş. tarafından aralarında davacı-borçlunun da bulunduğu davalılar … …. ve Tie. A.Ş., …. Ltd. Şti. ve …. Ltd. Şti. aleyhine 02.08.2007 tarihinde girişilen icra takibinde, 22.500,00-TL asıl alacağın ferileri ile birlikte tahsili talep edilmiş, icra takibine dayanak 26.07.2007 keşide tarihli, 22.500,00-TL bedelli çekin … …. ve Tie. A.Ş. tarafından davacı adına keşide edildiği, davacının kaşe ve imzası ile …. Ltd. Şti.’ne, bu şirket tarafından …. Ltd. Şti.’ne, onun tarafından …. A.Ş.,’ne, bu şirket tarafından …. ve Tie.’e ciro edildiği görülmüştür.
Davacı tarafından davalı … …A.Ş. aleyhine, açılan …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin … E.s. dava dosyasında yapılan yargılama sonunda, davalının davayı kabul etmesi nedeni ile davacının imzaya itirazının kabulü ile, davacı hakkındaki takibin durdurulmasına ilişkin 21.01.2008 tarih, … s. karar verilmiş, çekteki imzanın davacıya ait olmadığı konusunda davacı ile davalı … …AŞ arasında uyuşmazlık bulunmadığından mahkememizce çekteki ciro imzasının davacıya ait olup olmadığı konusunda bilirkişi incelemesi yapılmamıştır.
Taraf ticari defter kayıtları ve dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen bilirkişi kurulu raporunda, davacı tarafından sunulan ticari defterlerin yasal süre içerisinde kapanış tasdikleri yapılmamakla, TTK hükümleri uyarınca usulüne uygun tutulmadığı, davacının 2007 yılı ticari defterlerinden, davacı tarafından sunulan 20.02.2007 tarih, 785 no’lu tahsilat makbuzu fotokopisinden … AŞ.’nin davacıya, aralarında dava konusu 22.500,00-TL tutarında çekin de bulunduğu 50.000,00-TL tutarındaki 3 adet çek vermiş olduğu, tahsilata ilişkin bu tarihte kayıt bulunmadığı, 25.06.2007 tarihinde çalıntı çek açıklaması ile 22.500,00-TL tutarlı çeke ilişkin … hesabına borç kaydı girildiği, 29.12.2007 tarihinde 475 yevmiye kaydı ile … hesabma 72.400,00-TL (50.000,00-TL + 22 .400,00-TL) tutarında alacak kaydı girildiği, 31.12.2007 tarihine ilişkin hesapta döküm bakiyesi 17.093,32-TL nin … borcu olarak görülmekte ise de, kapanış maddesi yevmiye defterinde görülemediği, davalı … …A.Ş.’nin ticari defterlerinin yasal süre içersinde açılış ve kapanış tasdikleri yapılmakla, TTK hükümleri uyarınca usulüne uygun tutulduğu, davalı taraf ticari defterlerinden, … Factoring firması ile … A.Ş. arasında 01.05.2006 tarihinde Yurt içi … Sözleşmesi imzalandığı 29.06.2007 tarihinde …. ve Tic. A.Ş. tarafından 30.03.2007 tarihinde…. AŞ.’ne tanzim edilen … no’lu toplam 217.692,87-TL tutarındaki faturanın 63.961,08-TL’lık kısmını temlik ettikleri ve karşılığında dava konusu 22.500,00-TL tutarlı çekin de dahil olduğu toplam 63.961,08-TL tutarında 20 adet çeki … firmasına vermiş olduğu, davalı … firması kayıtlarında temlik işlemi ve ödemelere ilişkin 29.06.2007 tarihinde 42807 yevmiye no’lu kayıtla temlike ilişkin çeklerin alımı ve uyguladığı komisyon, faiz, masraflara ilişkin kayıtların girilmiş olduğu, davalının … firmasına yine 29.06.2007 tarihinde komisyon vergi ve diğer masrafların düşümü neticesi 30.853,00-TL tutan … Bankasından … … Şubesi … no’lu … Tic. San. Tie. AŞ. hesabına havale etmiş olduğu ve bu işlemin kayıtlara … no ile girmiş olduğu, davalının yıl sonu kayıtlarında … Sanayi firmasının 42.505,08-TL şüpheli alacak hesabı alt kayıtlannda borç bakiyesi olduğu, davalı …’in dava dilekçesi ekinde sunmuş olduğu evrak fotokopisinde …. İcra Müdürlüğü’nün … E.s. dosyasına istinaden 01.10.2007 tarihinde … … Şubesi’nin 28.000,00-TL tutarlı aynı gün tarihli çeki keşide etmiş olduğu ve Avukat …’na teslim ettiğinin görüldüğü, davalı …’in bu çeki, icra dosyasındaki borç için verdiğinin anlaşıldığı ve bu davalının, borcu ödediği için kendisinin sorumluluğunun kalmadığını, davanın kendisi bakımından reddi gerektiğini savunduğu, icra dosyasına konu borç için verdiği bu çek bedeli tahsil edilmiş olmak kaydıyla, bu davalının sorumluluğunun hukuken sona ermesi gerektiği ve bu yöndeki savunmasının haklı olacağı, TTK.’nun 704 md. uyarınca, çek herhangi bir şekilde hamilinin elinden çıkmış olursa, ister hamiline ister emre yazılı bir çek olsun, yeni hamilin ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olacağı, olayda davalı … şirketinin, çeki ciro yolu ile devraldığı, iktisabı sırasında kötüniyetle / ağır kusurlu olduğuna dair bir delil sunulmadığı, üstelik … yönetmeliği uyarınca bu çeki … şirketine devreden diğer davalı …ve Tic. AŞ.’nin, faturaya dayalı alacağını temlik ettikten sonra, diğer çeklerle birlikte bu çeki de … şirketine ciro ettiği anlaşılmakla, TTK.’nun 704. maddesi ve Yargıtay İçtihatları çerçevesinde, davalı … şirketinin bu çeki iade ile yükümlü olmadığı ve TIK.’nun 702. md. uyarınca / iyiniyetli hamil sayılması gerektiği kanaati açıklanmıştır.
Davacı tarafça, davalılar … … …. Ltd. Şti., …. Ltd. Şti., … A.Ş. ve …. A.Ş. hakkında açılan, takipsiz bırakılan ve yasal süre içinde yenilenmeyen davanın, HUMK/nun 409’5. md uyarınca açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiştir.
Davalı … …A.Ş. hakkında açılan dava İncelendiğinde; dava, davacının çekin iş yerinden çalınmış olduğu, sahte kaşe ve imza ile cirolandığı, borçlu bulunmadığı, çek nedeni ile alacaklı olduğu iddiasına dayalı. TTK.’nun 670/1. md. kapsamında çekin istirdatma ilişkin olup, davacının borçsuzluğunun tespitine ilişkin talebi esasen çekin istirdat talebinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.TTK.’nun 598/2, 690/1 ve 704. maddeleri uyarınca kambiyo senetlerine ilişkin istirdat davası, yalnızca kötü niyetli veya iktisabında ağır kusuru bulunan kişilere karşı açılabileceğinden, çekin davalı … …A.Ş. tarafından kötü niyetle ya da ağır kusurlu olarak iktisap edildiğinin davacı tarafından kanıtlanması gerekir. Ciro silsilesine gore meşru hamil olarak görünen davalı şirketin, çeki yasal nedenlerle elinde bulundurduğu ticari defter kayıtlan, factoring sözleşmesi ve fatura ile kanıtlanmaktadır. … yönetmeliği uyarınca çeki … şirketine devreden diğer davalı …ve Tic. AŞ’ nin faturaya dayalı alacağını temlik ettikten sonra diğer çeklerle birlikte bu çeki de … şirketine ciro ettiği anlaşılmaktadır. Somut olayda davalı … şirketinin, çeki ciro yolu ile devraldığı, iktisabı sırasında kötü niyetli ya da ağır kusurlu bulunduğuna ilişkin bir kanıt sunamayan davacının, kanıtlanamayan davasının reddine karar verilmesi uygun görülmüştür.
Gerekçesiyle verilen mahkememizin 10/03/2011 tarihli … Esas … Karar sayılı kararı Yargıtay 19. HD’ nin 12/10/2017 tarihli 2016/19361 Esas 2017/6866 Karar sayılı kararıyla “…Mahkemece, yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı …….Ltd. Şti, ……A.Ş., … Tic… AŞ., … ..Ltd. Şti. ve … Teks…. A.Ş. hakkındaki davayı takipsiz bıraktığı için bu davalılar yönünden davanın açılmamış sayılmasına; diğer davalı … … Hiz. AŞ. ise ciro silsilesine göre meşru hamil konumunda olduğu, bu durumun ticari defter kayıtları, factoring sözleşmesi ve faturalardan anlaşıldığı, çekin kötü niyetli veya ağır kusurla iktisap edildiğinin ispatlanmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava imza inkarına dayalı menfi tespit ve istirdat davasıdır. Sahtecilik def’i mutlak def’ilerden olup kambiyo senedinde imza inkarında bulunandan sonra gelen herkese karşı ileri sürülebilir. Yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda imzanın davacıya ait olmadığı anlaşıldığına göre, davanın kabulü gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir…” gerekçesiyle bozulmuştur.
Usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay 19. HD’ nin 12/10/2017 tarihli 2016/19361 Esas 2017/6866 Karar sayılı bozma ilamına uyulmuş ve bozma ilamı doğrultusunda dosyada yeniden değerlendirme yapılmıştır.
Yapılan değerlendirmede;
Dava imza inkarına dayalı menfi tespit ve istirdat davasıdır.
… İcra Müdürlügü’nün … E.s. dosyası ile; davalı-alacaklı … A.Ş. tarafından aralarında davacı-borçlunun da bulunduğu davalılar … …. A.Ş., …. Ltd. Şti. ve …. Ltd. Şti. aleyhine 02.08.2007 tarihinde girişilen icra takibinde, 22.500,00-TL asıl alacağın ferileri ile birlikte tahsili talep edilmiş, icra takibine dayanak 26.07.2007 keşide tarihli, 22.500,00-TL bedelli çekin … …. A.Ş. tarafından davacı adına keşide edildiği, davacının kaşe ve imzası ile …. Ltd. Şti.’ne, bu şirket tarafından …. Ltd. Şti.’ne, onun tarafından …. A.Ş.,’ne, bu şirket tarafından …. ve Tic.’e ciro edildiği görülmüştür.
Davacı tarafından davalı … …A.Ş. aleyhine, açılan …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 21.01.2008 tarih, … E. … K. sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sonunda, davalının davayı kabul etmesi nedeni ile davacının imzaya itirazının kabulü ile, davacı hakkındaki takibin durdurulmasına ilişkin karar verildiği görülmüştür.
Davalı … …A.Ş. Yönünden Yapılan Değerlendirmede; Davacı tarafça icra takibine dayanak 26.07.2007 keşide tarihli, 22.500,00-TL bedelli çekin … …. A.Ş. tarafından davacı adına keşide edildiği, çekin iş yerinden çalınmış olduğu, sahte kaşe ve imza ile cirolandığı, borçlu bulunmadığı, çek nedeni ile alacaklı olduğu iddiasına dayalı menfi tespit ve istirdat talebinde bulunulmuştur.
Davacı tarafından davalı … …A.Ş. aleyhine açılan …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 21.01.2008 tarih, … E. … K. sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sonunda, davalının davayı kabul etmesi nedeni ile davacının imzaya itirazının kabulü ile, davacı hakkındaki takibin durdurulmasına ilişkin karar verilmiştir. Bu dosyadaki davalı … …A.Ş. tarafından çekteki imzanın davacıya ait olmadığına dair beyan ve bu beyan sonrası kabul nedeniyle davacının imza itirazının kabulüne dair verilen mahkeme kararına göre çekteki davacı şirkete ait cirodaki imzanın davacıya ait olmadığı anlaşılmıştır.
Sahtecilik def’i mutlak def’ilerden olup kambiyo senedinde imza inkarında bulunandan sonra gelen herkese karşı ileri sürülebilir.
Bu sebeple, davalı … …A.Ş. Yönünden açılan davanın kabulü ile, Davacının, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ve dayanağı … A.Ş. … Şubesinin … nolu 26.07.2007 keşide tarihli 22.500,00 TL bedelli çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine, … A.Ş. … Şubesinin … nolu 26.07.2007 keşide tarihli 22.500,00 TL bedelli çekin davacıya iadesine karar vermek gerekmiştir.
Davacı taraf kötü niyet tazminat talebinde de bulunmuş ise de, somut olayda davalı … şirketinin, çeki ciro yolu ile devraldığı, iktisabı sırasında kötü niyetli ya da ağır kusurlu bulunduğuna ilişkin bir kanıt bulunmadığından bu talebin reddine karar verilmesi uygun görülmüştür.
Bozma öncesi verilen kararda, davalı …Ş. Dışındaki Diğer Davalılar Yönünden Davanın HUMK 409/5 Maddesi (HMK 150/5 maddesi) uyarınca Açılmamış Sayılmasına karar verildiğinden bu hususa ilişkin bir bozma olmadığından, bu davalılar yönünden verilen önceki karar ve hüküm fıkrası aynen korunmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
A-Davanın davalı …Ş. Yönünden Kabulü ile;
1-Davacının, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ve dayanağı … A.Ş. … Şubesinin … nolu 26.07.2007 keşide tarihli 22.500,00 TL bedelli çekten dolayı borçlu olmadığının TESPİTİNE,
2- … A.Ş. … Şubesinin … nolu 26.07.2007 keşide tarihli 22.500,00 TL bedelli Çekin davacıya İADESİNE,
3-Davacının kötü niyet tazminat talebinin REDDİNE,
4-Alınması gereken 1.536,97 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin olarak yatırılan 303,80 TL’ nin mahsubu ile bakiye 1.233,17 TL’ nin davalı … AŞ’ den alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 303,80 TL’ nin adı geçen davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 13,10 TL başvurma harcı parası, 494,10 TL müzekkere ve davetiye posta masrafı, 700,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam; 1.207,20 TL’ nin davalı … AŞ’ den alınarak davacıya ödenmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalı … AŞ’ den alınarak davacıya ödenmesine,
B-Davalı …Ş. Dışındaki Diğer Davalılar Yönünden Davanın HUMK 409/5 Maddesi (HMK 150/5 maddesi) uyarınca Açılmamış Sayılmasına,
1-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 1.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalı … … ve TİC AŞ’ ye ödenmesine,
Dair, davacı … davalı vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde YARGITAY temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/12/2020

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza