Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2018/738 Esas
KARAR NO:2021/89
DAVA :Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:05/05/2016
KARAR TARİHİ:10/02/2021
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili; davacının … Şubesi ile … Ltd. Şti. ne sözleşmeye istinaden kredi açıldığını ve kullandırıldığını, borcun ödenmemesi üzerine …. Noterliği’nin 05/10/2015 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile borcun ferileriyle birlikte ödenmesinin borçlulara ihtar edildiğini,…. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile 22.10.2015 tarihinde ilamsız icra takibi başlatıldığını, söz konusu çekten dolayı müvekkili bankanın yetkili hamili olduğunu, söz konusu çekler süresinde bankaya ibraz edilmediğinden …Ltd. Şti.’nin kredi borcuna tahsilat sağlayamadığından çek keşidecisinin T.T.K. 732 maddesi gereğince sebepsiz zenginleştiğini, dava konusu 25/06/2015 keşide tarihli, 49.850-TL bedelli 10/05/2015 Keşide tarihli, 29.145-TL bedelli çekler toplamı 78.995-TL’nin davalıdan dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı cevap dilekçesinde; … . Ltd. Şti.’nin sahibi … ile aralarında ihtiyaca binaen para alışverişi bulunduğunu, aldığı paraya karşılık şahsına ait çeklerden verdiğini, bu çekleri kendisine verirken kendisinden aldığı parayı vadesinden önce ödeyeceğini, herhangi bir yere vermemesini talep ettiğini, onun da kabul etmekle birlikte çekleri ilgili bankadaki hesabına koyduğunu, kendisine tüm borcunu ödedikten sonra çekleri talep ettiğini, çekleri bankadaki hesabına koyduğunu geri almakta bir sıkıntı olmayacağını beyan ettiğini, çekin vadesi geldiğinde talimat yazarak banka şubesinin bilgisi dahilinde çekleri geri aldığını ve çeklerin takasa girmediğini, müteaddit defalar çekleri istemesine rağmen çekleri geri alamadığını, banka ile kanuni takip sürecine girince de çeklere bankanın el koyduğunu beyan ettiğini, adı geçen firmaya herhangi bir borcunun bulunmadığını, bankayla borç ilişkisi bulunan firma yetkilisinin 29.145-TL’lik çek borcunun zaten çek kredisinden çıkarılıp …’a çevrildiğini beyan ettiğini, hülasa tüm işlemlerin davacı banka şubesi yetkililerinin bilgisi dahilinde olduğunu, açıkladığı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Dava, TTK 732. maddesi uyarınca açılmış sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasıdır.
Dava dosyasında davanın kabulüne dair Mahkememizce verilen 10/10/2017 tarihli, 2016/492 Esas ve 2017/684 Karar sayılı karara karşı davalı yanın istinaf kanun yoluna başvurması üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 05/07/2018 tarihli, 2018/31 Esas ve 2018/872 Karar sayılı ilamı ile; “Dava TTK 732.madde uyarınca açılmış sebepsiz zenginleşme davasıdır. Davalı bu çekler karşılığı dava dışı alacaklıdan para aldığını; günü gelmeden ödediği; takas için bankaya verilen çeklerin banka tarafından iade edilmediğini; alacaklı tarafından verilen talimat üzerine; çeklerin yazdırılmadığını ileri sürmektedir. Dosyada çeklerin ön yüzü var ise de arka yüzü Dairemizce talep edilerek dosyaya konulmuştur. Mahkemece çeklerin temlik cirosu ile bankaya verildiği kabul edilmiş ise de bu konuda yeterli araştırma yapılmamıştır.
Davalı tarafından ayrıca çeklerin (…) hesabında kayıtlı bulunduğu, çeklerin takasa girmemesi için lehdarın talimat verdiğini ileri sürmüş ise de davalının bu savunmaları üzerinde durulmamış,dosyaya çeklerin arka yüzü hamilin cirosunun ne tür bir ciro olduğu incelenmeden cironun temlik cirosu olduğu kabul edilerek davanın kabulune karar verilmiştir. Davacı vekilinden çek tevdi bordrosu da istenerek,icra dosyasının bir sureti de dosyaya katılarak çeklerin borçlunun (…)cari hesabında kayıtlı olup olmadığı ,ayrıca dava dışı şirket tarafından çeklerin takasa girmemesi hususundaki talimatın bankacılık uygulamasında ne anlama geldiği çekte rehin cirosu caiz olmadığından, davacının yetkili hamil olup olup olmadığı hususunun belirlenmesi gerekmektedir. Bu hususlar belirlenmeden, ciroları görmeden, temlik cirosu olduğunun kabulüyle hüküm kurulması nedeniyle hükmün HMK 353(1)a-6 kapsamında kaldığı; kabule göre de, talep edilmediği halde avans faizi hükmedilmesi yerinde olmadığından hükmün kaldırılarak dava yeniden görülmek üzere hükmü veren mahkemeye gönderilmesine” karar verilmiştir.
Davacı vekiline İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 05/07/2018 tarihli, 2018/31 Esas ve 2018/872 Karar sayılı kararı kapsamında davaya konu çeklere ilişkin çek tevdii bordrolarını dosyaya ibraz bakımından süre ve imkan tanınmıştır.
Davacı vekili tarafından 09/01/2019 tarihli dilekçe ekinde … seri numaralı çeke ilişkin teslim tutanağı ibraz olunmuş, … seri numaralı çeke ilişkin teslim tutanağının celbi noktasında talep doğrultusunda davacı banka şubesine müzekkere yazılmışsa da mezkur çeke ilişkin teslim tutanağının bulunamadığı bildirilmiştir.
Bankacı bilirkişiden alınan 10/05/2019 tarihli ek raporda; 10.05.2015 tarihli 29.145,00-TL’lık çeke ilişkin çek tevdi bordrosu ve çekin arka yüzü incelendiğinde dava konusu çekin, dava dışı… Tic.Ltd. Şti tarafından ciro edildiği, tahsil edilmesi halinde de adı geçen şirketin kredi borcuna mahsup edilmek üzere davacı bankaya temlik cirosu ile devredildiği, çekte bulunması gereken zorunlu unsurları içerdiği, çekin arka yüzünde meşru hamil… Tic.Ltd. Şti’nin yetkili imzalarını taşıdığı, davacının yetkili ve meşru hamil olduğunun söylenebileceği, 49.850,- Tl’lık çeke ilişkin çek tevdi bordosunun sunulmadığı, dava konusu çekin, dava dışı… Tİc.Ltd. Şti. tarafından ciro edildiği, çekte bulunması gereken zorunlu unsurları içerdiği, çekin arka yüzünde meşru hamil … Turizm İnş. San. ve Dış Tic.Ltd. Şti’nin yetkili imzalarını taşıdığı, davacının yetkili ve meşru hamil olduğunun söylenebileceği, davalının Ferah Tekstilden alarak mahkemeye sunduğu 19.09.2016 tarihli dilekçede belirtilen söz konusu çeklerin tutarlarının elden ödendiğine ve çeklerin takastan iade edilmesini istediğine dair hukuki nitelendirilmesinin ve değerlendirilmesinin mahkemenin uhdesinde olduğu, bankacılık uygulamasında çeklerin borçlu cari hesabında kayıtlı olması diye bir kavram/ husus olmayıp, şayet çekler tahsil edilmişse müşterinin alacaklı cari hesabına alacak kaydedilip alacaklı cari hesaptan da kredi hesabına mahsup edileceği, konumuz olayda çeklerin tahsil edilmediğinin tarafların kabulünde olduğu, kredi borçlarının ödendiğine ilişkin bir iddiada bulunulmadığı gibi buna ilişkin bir belge de sunulmadığı tespitlerinde bulunulmuştur.
…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına ilişkin Uyap kayıtları dosyamız arasına celbedilmiştir.
Dosyada alınan ek bilirkişi raporunda davaya konu çeklerin davacı bankanın kayıtlarına yansıtılış şekli yeterince irdelenmediğinden yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, 08/01/2020 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu çeklerden … … Şubesine ait 10/05/2015 keşide tarihli 29.145-TL bedelli, … çek nolu çekin dava dışı … İnş. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından çek/ senet teslim tutanağı ekinde ” … kredilerimin teminatı olarak … banka nezdinde bulunan kredilerimizden kaynaklanan her türlü borçlarımıza mahsup edilmesi …” açıklaması ile teminata tevdi edildiği, … Bankası … Şubesine ait 25/06/2015 keşide tarihli 49.850,00- TL bedelli, … çek nolu çekin dava dışı … … Ltd. Şti tarafından ciro edilerek davacı bankaya teslim edildiği, davacı Bankanın … Şubesi tarafından çekin “… tahsile alınan çekler- emanete ve rehinli kıymet” hesabına 29/01/2015 tarihinde “… nolu çek giriş nazımı” açıklaması ile muhasebe kayıtlarına alındığı ve 25/06/2015 tarihinde “çek tipi teminat” açıklaması ile dava dışı … … Ltd. Şti müşteri portföy listesi olarak dekont tanzim edildiği, dava dışı … … Ltd. Şti’nin hesap hareketlerinin tetkikinde çeklerin şirketin mevduat hesabına (…) alacak yazıldığına ilişkin bir kayda rastlanılmadığı, davacı banka ile davalı keşideci arasında bir temel borç ilişkisi bulunmadığı, dava konusu çeklerin dava dışı … … Ltd. Şti. tarafından kredi borçlarına mahsup edilmek üzere davacı bankaya temlik cirosu ile devredildiği ve çeklerin çekte bulunması gereken zorunlu unsurları içermekte olduğu, davacı bankanın dava konusu çeklerin yetkili hamili olduğu, söz konusu çeklerden dolayı davalıdan toplam 78,995.00-TL alacaklı (anapara) olduğu tespitlerinde bulunulmuştur.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, davalı vekili rapora karşı itirazlarını bildirmiştir. Davalı vekilinin rapora itirazları hukuki değerlendirmeyi gerektiren hususlara ilişkin olmakla ve davaya konu çeklerin davacı banka kayıtlarına yansıyış şekli dava dışı kredi borçlusunun hesap kayıtları da irdelenmek suretiyle tespit edilmekle yeniden veyahut ek inceleme yaptırılmamıştır.
Yapılan yargılama neticesinde ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davanın konusu, davalı … tarafından hamiline olarak keşide edilen ve arka sayfasında dava dışı … İnş. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti’nin beyaz cirosu bulunan … Bankası … Şubesine ait, 25/06/2015 keşide tarihli, 49.850,00- TL bedelli, … çek numaralı çeke ve yine davalı tarafından dava dışı … … Ltd. Şti lehine keşide edilen ve ilk ciranta olarak dava dışı şirketin beyaz cirosu bulunan … … Şubesine ait 10/05/2015 keşide tarihli 29.145-TL bedelli, … çek numaralı çeke yönelik olarak davacı bankanın 6102 sayılı TTK’nun 732. maddesi kapsamında sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemidir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık ise dava konusu çeklerdeki cirolara ve davacı banka ile dava dışı şirket arasındaki akdi ilişkiye nazaran davacı bankanın çeklerin yetkili hamili olup olmadığı ve bu kapsamda alacak talebinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmıştır. Davaya konu çeklerdeki cirolar beyaz ciro olmakla cironun türüne ilişkin yalnızca çek metninden sonuca ulaşılamamaktadır. Dosyada alınan bilirkişi raporlarında davacı bankanın davaya konu çekleri temlik cirosuyla devraldığı, çeklerin zorunlu unsurları taşıdığı ve bu nedenle davacının çeklerin yetkili hamili olduğu sonucuna ulaşılmışsa da, banka kayıtları üzerinde yapılan incelemede dava konusu çeklerin davacı banka kayıtlarına açıkça teminat çeki olarak yansıtıldığı tespit edilmiştir. … … Şubesine ait 10/05/2015 keşide tarihli 29.145-TL bedelli, … çek numaralı çeke ilişkin düzenlenen tevdii bordrosundan çekin teminata tevdii edildiğinin bildirilmiş olması, davaya konu diğer çeke ilişkin çek tevdii bordrosu ibraz edilmemekle birlikte davaya konu çeklerin dava dışı şirket tarafından kullanılan krediye teminat olmak üzere alındığının davacı banka ticari kayıtlarına açıkça yansıtılmış olması karşısında Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 01/03/2017 tarihli, 2016/125- 2017/1195 Esas- Karar sayılı ve 11/04/2018 tarihli, 2016/15070- 2018/2588 Esas- Karar sayılı kararlarında da belirtildiği üzere çeklerin rehin cirosu sonucu bankanın elinde bulunduğu kabul edilmiştir. Poliçeye ait olup çek hakkında da uygulanması mümkün bulunan Yasa maddelerinin yer aldığı 6102 sayılı TTK’nun 818. maddesinde, rehin cirosu ile ilgili aynı Kanun’un 689. maddesine yapılmış bir atıf bulunmadığından çekte rehin cirosu caiz olmayıp, rehin veya bunun sonucunu elde etmeye yönelik olarak teminat amacıyla çekin ciro ile elde edilmesi halinde çeki devir alan kişi çeke dayalı hakları kullanamayacaktır. 6102 sayılı TTK’nun 732. maddesindeki sebepsiz zenginleşmeye dayalı istem hakkı yetkili hamile tanınmış bir haktır. Davacı banka ise davaya konu çekleri teminat sonucunu doğuracak şekilde yapılmış cirolar ile elinde bulundurmakla yetkili hamil olarak kabul edilemeyeceğinden davanın reddine karar verilmesi gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurularak yargılama sonuçlandırılmıştır.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30-TL maktu red harcının peşin alınan 1.349,04-TL’ndan mahsubu ile fazladan yatırılan 1.289,74-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı tarafından yatırılan ve posta ve davetiye masrafı olarak kullanılan 60,00- TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLEMSİNE,
5-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 11.069,35-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
7-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; tarafların yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.10/02/2021
Katip …
e-imzalıdır .
Hakim …
e-imzalıdır .