Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/382
KARAR NO : 2018/1205
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ: 26/04/2018
KARAR TARİHİ: 13/12/2018
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Tespit davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili 26/04/2018 harç ikmal tarihli dilekçesi ile; davacıya ait 15/06/2017 vade tarihli 1.000.000 USD tutarlı belgenin bono olduğu gerekçesiyle davalıca 19/06/2017 tarih ve … yevmiye sayılı noter tasdikli ödememe protestosu keşide edildiğini ve bu hususun protesto siciline işlendiğini, senet hamilinin, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasıyla davacı aleyhinde icra takibi başlatıldığını, yapılan şikayet sonrasında İstanbul … İcra Hukuk Mahkemesince 08/03/2018 tarih ve …0 sayılı kararla takibin iptal edildiğini, davalı bankaya 04/04/2018 tarihli dilekçeleri ile başvuruda bulunularak, bono vasfına haiz olmayan bir belgenin protesto edildiği, bu hususu tespit içeren yargı kararı da eklenerek ödememe protestosu işleminin düzeltemis talebinin yönetildiğini fakat davalının, 06/04/2018 tarihli cevabında, bu talebi yargı kararının kesinleşmemiş olduğu gerekçesiyle yerine getirmediğini, bu nedenlerle bono vasfına haiz olmadığı sabit 15/06/2017 tarih ve 1.000.000 USD tutarlı belge için ödememe protestosu tanzim edilemeyeceği hususunun ve düzenlenen 19/06/2017 tarih ve 19255 yevmiye sayılı … Noterliğince tasdikli ödememe protestosunun geçersizliğinin, haksız protesto olduğunun ve kanunun aradığı şartları taşımadığının tespitine, ödememe protestosu siciline işlenen kaydın kaldırılmasının davacının menfaatine olduğunun belirlenmesine, iş bu tespit davası sonuçlanıncaya kadar, müvekkilinin mağduriyetinin önüne geçilmesini temin amacıyla dava konusu 19/06/2017 tarih ve … yevmiye sayılı … Noterliğince tasdikli ödememe protestosunun hüküm ve sonuçlarının durdurulması yönünden ihtiyati tedbir karar verilmesine, kararın Bankalar Birliği Risk Merkezine ve davalı bankaya bilidrilmesine, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekili 04/07/2018 havale tarihli dilekçesi ile; söz konusu belgenin bono olmadığını bu sebeple protestoya konu olamayacağı yönündeki ifadelerinin tutarsız ve kabulünün mümkün olmadığını, bedel kaydı bononun zorunlu unsurlarından olmadığını, bedel kaydının bonoyu düzenleyen ile bono lehdarı arasındaki hukuki ilişkiyi gösteren bir işaret olduğunu, bononun düzenlenmesiyle mücerret bir borç ilişkisi doğduğundan normal olarak bedel kaydının bi öneminin bulunmadığını, bnunla birlikte uygulamada bonolarda bedeli “malen” “nakden” veya “teminat olarak” alınmıştır şeklinde kayıtlar bulunmakta bononun bedelsizliğini ispat yönünden bu kayıtlara önem verilmediğini, söz konusu bonoda 1.000.000 Amerikan Dolarının ödeneceği kayıtsız bir şekilde yazmakta olduğunu, bonoda yer alan bedeli …. ahzolunmuştur ifadesi ise, senedin hazırlanma sebebinin belirtilmesi olduğunu, bu durumun senedin kayıtsız şartsızlığını etkilememekle beraber geçerliliğine de etki etmeyeceğini, davacının ödememe protestosunun netilğinden ve ibraz edilmesinden dolayı haksız protesto içerdiği yönündeki ifadelerinin ise, kanunun bu belgeyi Notere düzenlettirerek güvence altına aldığını, aksi bir durumda, taraflarının değil Noterin sorumluluğunun doğacağını, izah edilen sebepler ve resen nazara alınacak nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Talep; haksız ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülen ödememe protestosunun geçersizliğinin tespiti ve kaldırılması istemlerine ilişkindir.
Protesto; bono için ödememe ve poliçe için kabul etmeme durumunda kambiyo senetlerine özgü belirli hallerin noter tarafından (resmi olarak) tespiti işlemidir. Bononun tedavül yeteneğinin varlığı karşısında borçlunun ödeme zamanında senedin kimin elinde olduğunu bilmesi mümkün olamayacağından hamilin vadesinde ve ödeme yerinde borçluya giderek senedi ibraz etmesi gerekir. Bu itibarla bono tedavül etsin ya da etmesin aranılacak bir borç içermektedir ve böylelikle ödeme halinde senedi teslime de hazır bir hamilin varlığı ve kimliğinin senet borçlusu tarafından öğrenilmesi imkanı doğmaktadır. Bu itibarla hukuki bir fiil teşkil eden ibrazın; kim, kime, neyi, nasıl, nerede ve ne zaman ibraz hususlarını kapsar şekilde gerçekleştirilmesi zorunlu olup ibrazın senedin asıl borçlusuna bonoda gösterilmesi gereken ödeme yerinde borçlu ikametgahında ödeme günü ya da onu takip eden iki iş günü içinde yapılması gerekir. TTK ‘nın 778/1-c ve d maddeleri uyarınca bonolar bakımından da uygulanması gereken aynı kanunun 708 ve 713. maddeleri uyarınca, vade gününde veya onu izleyen iki iş gününde düzenleyene ibraz edilen ve buna rağmen ödenmeyen bonodan ötürü ödememe protestosu çekilebilir. Başka bir deyimle bono ibraz olunmaksızın ödememe protestosu keşide edilmesi halinde TTK’nın 727. maddesi gözetilerek protestonun kanuna uygunluğundan söz edilmesi de mümkün olmayacaktır. Davaya konu olayda da olduğu üzere keşideciye vade gününden önce bildirimde bulunulmak suretiyle ibraz zorunluluğu yerine getirilmeye çalışılmakta ise de, söz konusu kanun hükümleri göz önünde alındığında ibrazın borçlu keşidecinin ikametgahı ya da ticari merkezinde bononun gösterilmesi ve ibraz olunduğuna ilişkin imzanın alınması suretiyle yapılması gerektiği açıktır. İstanbul … İcra Hukuk Mahkemesi’nin … Esas… Karar sayılı dosyasında, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı ve kambiyo senetlerine mahsus yolla takibe konu bononun, arka yüzünde 10/05/2017 tarihinde (vade tarihinden önce) teminat senedi olarak aldın ibaresi mevcut olup ibarenin senet hamili Hakan Bayülgen’e ait olduğu ve ciro ederek diğer alacaklılara geçtiği, senet sahibi…’in …Noterliği’nin 19/06/2017 gün ve … yevmiye sayılı ödememe protestosu çektiği, protestodan sonra yapılan cironun alacağın temliki hükmünde olduğu, senette açık olarak teminat senedi olduğuna dair yazı ve imza bulunmakla kesin bir borç ikrarının bulunmayıp kambiyo takibi yapılamacağından takibin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır. Bonoda “teminat senedi” olduğuna dair mücerret beyan senedin bono olma vasfını tek başına ortadan kaldıracak bir nitelik taşımamaktadır. Diğer yandan ödememe protestosu tanzimi ve gönderilmesine ilişkin yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler ve uygulamadaki duruma dair açıklamalar karşısında, noter tarafından protesto çekilmeden önce ödeme için ibrazın gerçekleştirilmemiş olması karşısında protestonun kanundaki tabiriyle, sakat kabul edilmesi gerekmekle birlikte TTK’nın 721. maddesi hükmü uyarınca; kanuna uygun olmayan veya yanlış kayıtlar ihtiva eden protestolar sakat kabul edilmekle beraber bunların geçerli oldukları öngörülmüştür. Bu gibi hallerde hamilin ve/veya noterin yasal koşulları mevcut olduğunda tazmin ya da disiplin sorumluluğundan söz edilebilse de, protestonun geçersiz kabul edilmesi ve buna bağlı olarak kaldırılmasına karar verilebilmesi mümkün değildir. Açıklanan bu durum karşısında yerinde görülmeyen davanın reddine ilişkin aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Yerinde görülmeyen davanın reddine,
2-Alınması gereken 35,90 TL harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı tarafından yapılan vekalet harcı ve pul gideri olmak üzere yapılan 13,40 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya VERİLMESİNE,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret tarifesi gereğince 2.180,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalı yana VERİLMESİNE,
6-Tarafların HMK 120 madde gereğince yatırdığı gider/delil avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK’nun 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Üye
Üye
Katip