Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/641 Esas
KARAR NO : 2019/523

DAVA : TESPİT- İADE
DAVA TARİHİ: 19/07/2017
KARAR TARİHİ: 27/06/2019

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememize açılan; “Tespit- İade” davasının yapılan yargılaması sonunda;
D A V A /
Davacı vekili tarafından sunulan 19/07/2017 harçlandırma tarihli dava dilekçesinde özetle: Müvekkili firmanın 20/10/2011 tarihinde davalı ile akdetmiş olduğu sözleşme ile davalının ihaleye çıkartmış olduğu … İşlertme Müdürlüğü Elektrik Tesis İşleri işinin yapımını üstlendiği, sözleşme ile birlikte … Bankası A.Ş. …şubesinden alınan 18/10/2011 tarihli 419.250,00 TL kesin teminat mektubu verildiği, sözleşmenin 10.2 md göre davalı kuruma … Bankası…Şubesince düzenlenen 13/04/2012 tarihli 10.000,00 TL bedelli kesin teminat mektubu ile …Bankası A.Ş. …şubesince düzenlenmiş 10.05.2012 tarihli 30.000,00 TL kesin teminat mektubu sunulduğu, sözleşmenin eki yapım işleri şartnamesinin 45.2 md gereği 18/06/2015 tarihinde SGK kurumundan kesin teminatın iadesi için ilişiksiz belgesi alınarak davalı kuruma 07/07/2015 tarihinde teslim edildiği, akabinde şifai talepler üzerine teminat mektuplarının müvekkiline iade edilmediği, davalı kuruma 07/07/2015 ve 14/07/2015 tarihleri yazılı müraacatta bulundukları ve teminat mektuplarının iade edilmeyeceğinin bildirildiği, davalı tarafın müvekkili firmayı mağdur ettiği, müvekkili firmanın bu tarihten sonra muhtelif tarihlerde …Bankası Taksim şubesine 31 adet dekont ile 20.898,80 TL kesin teminat mektubu komisyonu ödediği, yapım işleri genel şartnamesine rağmen müvekkiline iade edilmeyen 3 adet kesin teminat mektubunun aynen iade edilmesinin sağlanması, iadenin sağlananaması halinde kesin teminat mektuplarının hükümsüz sayılmasına, davalının suiniyetli davranışı sonucu haksız olarak bankaya ödemiş oldukları 20.898,80 TL’ nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi, yargılama masrafları ve vekalet ücretiyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.

S A V U N M A /
Davalı vekili 07/09/2017 tarihli cevap dilekçesinde özetle: Müvekkil şirket ile davacı arasında akdedilen sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 45. maddesinin “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokumam hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabulün onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısının; kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra ise kalanının yükleniciye iade edilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişkisizlik belgesi getirmesi zorunludur” hükmünü içerdiğini, sözleşme hükmünün çok açık ve yoruma ihtiyaç duyulmadığını, davacı şirket, ileri sürdüğü iddialarının aksine, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine riayet etmemiş; çünkü kendi işçisinin alacağını ödememiş; işçi müvekkil şirkete karşı dava açmış olup, müvekkili şirketin dava sonunda bu işçiye ödeme yapmak durumunda kalacağını, yani davacı şirketin müvekkili şirkete borcu bulunduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşmelere göre davacı şirketin işçilerinin iş kanunu ve sosyal güvenlik hukuku yönünden doğacak alacak ve tazminatlarının ödenmesinden davacı şirketin sorumlu olduğunu, müvekkili şirketin, davacı şirkete sözleşme uyarınca ödenmesi gereken bedelleri fatura karşılığı ödemiş olduğunu, davacı şirketin de kendi işçilerinin hak ve alacaklarım hem yasal mevzuat hem de sözleşme uyarınca ödeme zorunluluğu bulunduğunu, davacı şirket işçisinin müvekkili şirket aleyhine açmış olduğu dava, davacı şirketin işçisine eksik ödeme yapmış olduğunu gösterdiğini, müvekkili şirket kayıtlarına göre davacı şirketin işçisi …’in müvekkili şirket aleyhine İstanbul … Mahkemesinin … E sayılı dosyasında dava açıldığını, başka işçilerin de dava ve icra takibi başlatacak olmaları muhtemel olduğunu, davacının sözleşme hükümleri gereği kendi işçisinin alacaklarının ve tazminatlarının ödenmesinden sorumlu olacağının açık olduğunu, işçilik alacaklarını ödemeyen davacının sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmiş olduğundan bahsedilmeyeceğini, davacının sözleşme hükümlerine riayet etmemesi, işçilerinin alacaklarını ödememiş olması nedeniyle müvekkili şirketin teminat mektubunu iade etmemesi yasa ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, müvekkili şirketin sözleşmesel hakkı kötüye kullanmadığının açık olduğunu, bu nedenle davacı şirketin açmış olduğu davanın sözleşme hükümleri, mevzuat ve içtihatlar doğrultusunda reddi gerektiğini, Bursa … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E, … K sayılı Yargıtay temyiz incelemesinden geçerek kesinleşen emsal kararında da davalı … şirketi aleyhinde yürütülen ve henüz sonuçlanmamış icra takipleri ve Bursa İş Mahkemesi kalemlerinde açılmış bulunan kıdem tazminatı vs. işçilik alacaklarına ilişkin derdest davaların varlığı nedeniyle davacı yüklenici firmanın açtığı teminat mektubunun hükümsüzlüğüne ilişkin dava reddolunduğunu, Bursa …Asliye Ticaret Mahkemesinin … E, … K. sayılı kararında da teminat mektubunun hükümsüzlüğü ve iadesi davası reddolunduğunu, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin… E, … K. sayılı 19.01.2016 tarihli kararında başka bir şirketin müvekkil şirkete karşı açmış olduğu kesin teminatların iadesi davası reddedildiğini, yine müvekkil şirketin taraf olduğu İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin … E, … K sayılı 25.03.2015 tarihli kararında da başka bir şirketin müvekkil şirkete karşı açmış olduğu kesin teminatların iadesi davası reddedildiğini, İşçilerin hak ve alacaklarının ödenmesinden davacı şirket sorumlu olduğunu, bu ödemelerin zamanında yapılmamış olması nedeniyle müvekkili şirket bu bedelleri ödemek zorunda kalacağından ve sonra davacı şirkete rücu edeceğinden davacı şirketin müvekkili şirkete hala borcunun bulunduğunun ortada olduğunu, sözleşme gereği yüklenicinin ihale makamı olan müvekkili şirkete borcu bulunduğu sürece teminatları iade etmemesi sözleşmeye ve hukuka uygun olup, davacı tarafın hukuka aykırı tüm iddia ve taleplerinin haksız ve yersiz olduğu savunmuş, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

G E R E K Ç E /
İstem, taraflar arasında tanzim edilen sözleşme çerçevesinde üstlenici konumunda olan davacı firmanın sözleşme uyarınca yüklendiği iş için sunduğu teminat mektuplarının hükümsüz kaldığının tespitine ve teminat mektuplarının kendisine iadesine karar verilmesine ilişkindir.
Dava, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 90 ve devamı maddeleri çerçevesinde açılmış tespit- iade davası niteliğindedir.
Evvela incelenen 20/10/2011 tarihli sözleşme örneğinden; davalının ihaleye çıkartmış olduğu işin yapımını davacının yüklendiği, sözleşmeye bağlanan işler için şartname imzalandığı, sözleşmenin 10.1 maddesinde davacı tarafından … Bankası A.Ş…. şubesince düzenlenen 18/10/2011 tarihli 419.500,00 TL miktarlı kesin teminat mektubu verildiği, yine, sözleşmenin 10.2 maddesinde … Bankası…şubesince düzenlenmiş 13/04/2012 tarihli 10.000,00 TL ek kesin teminat mektubu ile … Bankası A.Ş. Taksim şubesince tanzim edilen 10/05/2012 tarihli 30.000,00 TL kesin teminat mektubunun davalı kuruma teslim edildiği belirtilmiştir.
Dosyada mübrez belgelerden davacının üstlenmiş olduğu ihale işini 27/12/2012 tarihinde geçici kabule hazır hale getirildiği, 28/12/2012 tarihinde ise geçici kabul tutanağının tanzim edildiği ve yine aynı tarihte davalı kurumca onaylandığı anlaşılmıştır. Öte yandan davacının üstlenmiş olduğu… İşletme Müdürlüğü Elektrik Tesis İşleri işinin taraflarca 18/03/2014 tarihinde Yatırım Projesi Kesin Kabul Tutanağının tanzim edilip imza altına alındığı ve 22/05/2014 tarihinde … tarafından onaylandığı görülmüştür. Davalının kesin kabulü onaylaması akabinde davacının şartnamenin 45.2 maddesi kapsamında SGK başvurarak SGK’ dan davalıya hitaben yazılmış 18/06/2015 tarihli yazısında ihale edilen iş dolayısıyla verilmiş olan teminatın iadesinde sakınca bulunmadığı yönünde bildirimde bulunduğu fakat, davalı kuruma yapılan başvuru neticesinde müteaddit başvurular yapıldığı yapılan en son başvuruda ise davalı kurumun İstanbul … İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasıyla görülmekte olan işçilik alacağı davası sebep gösterilerek teminat mektuplarının iadesinin yapılmadığı anlaşılmıştır.
İşçilik alacağına ilişkin İş Mahkemesi dosyasının bir örneği dosya içerisine alınmış, dava dosyası bilirkişiye tevdii edilerek davacının sözleşme ile verdiği hizmet kapsamında ve bu döneme ait sorumlu olduğu işçilik alacaklarının tespiti hususunda rapor tanzimi istenilmiştir.
SMMM…tarafından düzenlenen 25/03/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle: Uyuşmazlığa konu edilen dava dışı işçi…’ in İstanbul … İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasıyla açmış olduğu işçilik alacağı davasının, davaya konu edilen ihale işiyle alakasız olduğu, dava dışı işçinin Büyükçekmece Belediyesi tarafından ihalesi yapılan başkaca bir işte çalıştığını, eldeki olayla herhangi bir ilişiği olmadığı, davaya konu edilen 3 adet komisyon mektubunun iade edilmesi halinde; teminat mektuplarının iade edilmeyeceğinin tarihten itibaren teminat mektupları devre komisyonları gider toplamının 28.369,09 TL olduğu belirtilmiştir.
Davacı vekili davasını raporda belirtilen miktar üzerinden ıslah ederek harcını tamamlamıştır.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 90/1 maddesi; “İşverenlerin hakedişleri, Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması kaydıyla ödenir. Kesin teminatları ise ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borçlarının bulunmadığının tespit edilmesinden sonra iade edilir. İşverenlerin, kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, bankalar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar nezdindeki her çeşit alacak, teminat ve hakedişleri üzerinde işçi ücreti alacakları hariç olmak üzere yapılacak her türlü devir, temlik ve el değiştirme, Kurum alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder.” şeklinde düzenlenmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmeye ek yapılan yapım işleri genel şartnamesinin 20. Sayfasında yer alan 45/1 maddesi; “Taahüdün, sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilecek geçici kabul tutanağının onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısının; kesin kabul tutnağının onaylanmasından sonra ise kalanının, yükleniciye iade edilebilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksizlik belgesi getirilmesi zorunludur.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bilirkişi raporunda; dava dışı işçi Hazret’ in yukarıda bahsedilen iş mahkemesi dosyasıyla açmış olduğu işçilik alacağına ilişkin davanın uyuşmazlık konusu işle alakasının olmadığının tespit edildiği belirtilmiştir. Celp edilen dosya örneği incelendiğinde de; adı geçen dosyada hizmet tespitine ilişkin talep kapsamı bakımından dava konusu işin bu davanın konusunu teşkil etmediği Tepecik/Büyükçekmece ve başka yerlerde geçen hizmet tespiti iddialarına ilişkin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, anılan kanun maddesi ve sözleşmenin ayrılmaz parçası olan şartnamenin mezkur maddesi karşısında; uyuşmazlığa konu edilen dava dışı işçinin alacak talebine ilişkin davanın somut olayla herhangi bir bağının olmadığına ilişkin tespitler de göz önünde bulundurularak davalının elinde bulundurduğu teminatları iadesine karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, davacının teminat mektuplarının devre komisyonlarına ilişkin talebi değerlendirildiğinde; davalının kanun maddesinde ve sözleşmede öngörülen açık madde hükmü karşısında teminat mektuplarını iade etmemesi davacıyı zarara uğratmış olmakla, davalı kurum davacı üstlenicinin zararını karşılamakla da yükümlüdür. Davacının zararı yukarıda bahsi geçen bilirkişi raporu ile tespit edilmiş ve mahkememizce denetime ve hüküm kurmaya uygun görüldüğünden hükme esas alınmıştır.
Netice olarak, davacının ıslah etmiş olduğu davasının oybirliğiyle kabulüne karar verilerek aşağıdaki hüküm tesis edilmiş, yargılama sonuçlandırılmıştır.

H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davanın KABULÜ ile, dava konusu 3 adet; (…Bankası … Şubesinden verilen 18.11.2011 tarihli, … mektup no’lu ve 419.250 TL bedelli, …Bankası …Şubesinden verilen 13.04.2012 tarihli, … mektup no’lu … mektup no’lu ve 10.000 TL bedelli ve…Bankası Taksim şubesinden verilen 10.05.2012 tarihli ve 30.000 TL bedelli) teminat mektubunun hükümsüz kaldığının tespiti ile davalı tarafça davacı yana İADESİNE, Ayrıca 28.369,09-TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya VERİLMESİNE,
2-Alınması lazım gelen 33.309,26 TL karar ve ilam harcından, davacı tarafından peşin, tamamlama ve ıslah suretiyle yatırılan 8.327,49 TL’ nin mahsubu ile bakiye 24.981,77 TL harç parasının davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 8.327,49 TL harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3- Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir edilen 33.454,76 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvurma harcı parası, 192,00 TL davetiye ve müzekkere posta masrafı, 1.250,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam; 1.473,40 TL yargılama masrafının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Dair, karar taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK’nun 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …