Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/755 Esas
KARAR NO : 2019/404

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 19.08.2011
ASLİ MÜDAHALE TARİHİ : 14/12/2011
KARAR TARİHİ : 09/05/2019

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, davalılardan … şirketince imal edilip, bu şirketin Türkiye yetkili distribütörü … A.Ş. tarafından ithal edilen “… marka …model” … kalıp makinesini finansal kiralama yöntemi ile dava dışı …A.Ş.’den kiralanmış bulunduğunu, müvekkil şirketin, dava konusu … makinesini, davalılardan …’nin imalatçı firma, diğer davalı … A.Ş.nin ise bu firmanın Türkiye yetkili distribütörü olarak katıldıkları 2005 yılı Mayıs ayında … fuar merkezinde düzenlenen matbaa makineleri fuarında gördüğünü ve makineye talip olduğunu davalılardan … nin Türkiye yetkili distribütörü … A.Ş. ye bildirdiğini, bunun üzerine distribütör firma … A.Ş. ile müvekkili arasında 20.05.2005 tarihli bir satış sözleşmesi imzalandığını, davalılardan … A.Ş tarafından hazırlanan bu satış sözleşmesinde … A.Ş.nin …’nin Türkiye yetkili distribütörü olduğunun açıkça yer aldığını ve davalı firma yetkililerinin bu sözleşmeye imza koyarak … makinesi ile birlikte bu makinenin çalışması için gerekli tüm ekipmanı bir liste halinde 146.000,00 Euro karşılığında ithalatını yapmayı kabul ettiğini, sözleşmenin imzalanmasından sonra makinenin bedeli olan 146.000,00 Euro’yu nakit olarak vermek isteyen müvekkili şirketin, makineyi finansal kiralama yöntemi ile kiralamak ve makineyi çalıştırmak suretiyle parasını ödettirmek üzere finansal kiralama yöntemine müracaat ettiğini, bü maksatla dava dışı …A.Ş. ile … Noterliğinin 27 Mayıs 2005- tarih … yevmiye no.Ju düzenleme şeklinde finansal kiralama sözleşmesini imzalanarak işbu makinenin … A.Ş. tarafından müvekkilinin isteği doğrultusunda ithalatına başlandığını ve yetkili distribütörün isteği doğrultusunda makine bedeli olan 146.000.-Euro davalılardan imalatçı firma …’nin hesaplarına havale edildiğini, ithalat işlemleri sonuçlanan … makinesinin imzalanan finansal kiralama sözleşmesi çerçevesinde müvekkili şirkete kiralandığını, kiralama süresi dört yıl olup bu süre sonunda ödenecek 100.-Euro’ luk sembolik bir bedel karşılığında makinenin mülkiyetinin müvekkiline geçeceğini, … makinesinin ithal edilip 07.11.2005 tarihinde müvekkil firmanın tesislerinde kurulmaya başlanması ve 10.11.2005 tarihinde çalışır hale gelmesiyle birlikte başlayan sorunlar nedeniyle daha ilk günden hayal kırıklığına uğranıldığını, îlk arızanın 15.11.2005 tarihinde meydana geldiğini ve arızanın müvekkili ile yapılan servis sözleşmesi ile … makinesinin servisi üslenen makinenin Türkiye yetkili distribütörü … A.Ş.’ye bildirildiğini, aradan iki gün geçtikten sonra yeni bir arıza baş gösterdiğini ve bu arızada servis sorumlusu olan davalı … A.Ş.’ye anında bildirilerek yapılan müdahale ile arızanın giderildiğini, makinede çıkan bu ayıp ve arızalara karşı öncelikle iyi niyetle düşünerek BK’nun kendisine verdiği seçimlik haklarından onarım hakkını tercih eden müvekkili şirketin, makinenin iki yıllık garanti süresi içerisinde arızaların arka arkaya devam etmesi ve makinenin işyerine kurulmasına takip eden beş aylık süre içinde aynı arızadan dokuz, farklı arızalardan yirmi yedi adet olmak üzere sürekli arızalar baş göstermesi ve son olarak arızalanması üzerine onarım seçimlik hakkından vazgeçerek,…Noterliğinin 23.05.2006 tarih ve … yevmiye no.lu ihtarnamesini keşide ederek, makinenin ithalatına aracılık eden kurulum ve servis işlerini üstlenen davalı imalatçı şirket …’nin Türkiye yetkili distribütörü … A.Ş. ye “Garanti süresi içerisinde meydana gelen birden fazla arıza ve makineden faydalanmanın imkânsız hale gelmesi nedeniyle … makinesinin öncelikle iadesi ile yenisi ile değiştirilmesi bu olmadığı takdirde makine bedelinin iadesi” nin ihtaren bildirildiğini, … makinesinin Türkiye yetkili distribütörü … A.Ş. vekilleri tarafından ihtarnameye verilen …Noterliğinin 30.05.2006 tarih … yevmiye numaralı cevapta ihtarname içeriğinin tümüne itiraz edildiğini ve dava konusu makinenin diğer davalı …-… tarafından imal edilip satıldığını, kendilerinin sadece servis hizmeti verdikleri ifade ettiklerini müvekkiline beyan edildiğini, davalı … A.Ş.’nin gerek internet sitelerinde ve gerekse sektörde yayınlanan tüm reklam dergilerinde ve yaptığı reklamlarda ilan ettiği ve müvekkili firma ile kendileri tarafından fuar sırasında imzalanan satış sözleşmesinde geçtiği gibi, …’nin Türkiye deki tek yetkili distribütörü olduklarını deklare etmelerin rağmen makinenin üreticisi ve satıcısı olmadıklarını sadece servis hizmeti sunduklarını ifade ederek ve yetkili distribütör olmanın, imalatçı firma ile birlikte yüklediği müşterek sorumluluktan kaçmaya çalıştığını, davalı …’in ihtarnameye konu diğer bir itirazının da, müvekkili şirketin söz konusu makineyi finansal kiralama yöntemi ile kiraladığı ve mülkiyeti kendisine ait olmadığından mülkiyetten doğan böyle bir hakkı kullanamayacağına ilişkin olduğunu, müvekkil şirket ile dava dışı …A.Ş. ile yapılan finansal kiralama sözleşmesi ve sözleşmeye ek düzenlemenin 6.maddesinde “kiralananda kısmen veya tamamen bozukluk, hasar, hata ve/veya kusur olduğu ve/veya kiralananda yukarıda belirtilen sözleşmeye herhangi bir aykırılığın ve/veya eksiliğinin olması halinde her türlü yasal ve diğer önlemleri almaya, girişimlerde bulunmaya, kiralanan malı kabul’e, kısmen kabule, şartlı kabule ve/veya bütün sorumlulukları kendisine ait olmak üzere ” yetkili kılındığını, müvekkil şirketin yapılan bu sözleşmeye göre yetkili olmasına rağmen Yargıtay içtihatlarında muvafakat şartının da arandığını bildiğinden, ihtarnameyi keşide etmeden önce 22.05.2006 tarihinde …A.Ş’den almış olduğu “muvafakatname” ile davalılar aleyhine ikame edilecek davalarla ilgili olarak tüm yetki ve sorumlulukları devraldığını, davalı … A.Ş.’nin bu itirazının da haklı yasal bir gerekçesi bulunmadığını, davalı şirketin süresi içinde bir ayıp ihtarı bulunmadığına ilişkin itirazın ise hiçbir hakkı ve hukuki gerekçesi bulunmadığını, … makinesinde meydana gelen tüm arızalar ve makinede ortaya çıkan ayıplar amnda bu firmaya haber verildiğini, yapılan müdahalelerde davalı distribütör şirket tarafından imzalanan servis formları ile bu ihbarların somut hale geldiğini, müvekkili şirketin BK’nun 202. maddesindeki seçimlik haklardan, öncelikle bu ayıpların onarım yoluyla giderilmesini tercih etmiş olmasına rağmen garanti süresi içerisinde meydana gelen aynı arıza ve ayıplardan dokuzu farklı arızalardan yirmi yedi adet olması ve meydana gelen bu arızaların giderilmesi için kaybedilen zaman ve makinenin durması bu nedenle de işlerin dışarıda yaptırmak ve bundan dolayı da maddi manevi büyük sıkıntılar çekilmesi nedeniyle, makineden istifade imkansız hale gelmiş ve BK’nun ilgili maddelerini alıcıya vermiş olduğu onarımdan vazgeçip, makinenin yenisi ile değiştirilmesi veya olmadığı taktirde makine bedelinin iadesi talebinin haklı ve yasal dayanağı olduğunu,Müvekkil şirketin … makinesinin hali hazır konumu ve arızaların tespiti için Küçükçekmece …Asliye Hukuk Mahkemesinin… Değişik İş dosyası ile yapılan bu tespitte teknik bilirkişi tarafından makinenin durumunun ayrıntılı olarak tespit edildiğini, açıklanan nedenlerle öncelikle … makinesinin yenisi ile değiştirilmesi, olmadığı takdirde fatura bedeli olan 146.000,00 Euro’nun devlet bankalarınca uygulanan faiz ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu … Baskı makinesinin finansal kiralama sözleşmesi ile dava dışı …A.Ş firması tarafından Belçika Uyruklu … firmasından satın alınarak davacıya …A.Ş tarafından kiralandığını, davacının …’dan dava hakkını devraldığını beyan ettiğini, bu durumda davacının dava açabileceği kişilerin, …A.Ş’ nin dava açabileceği kişiler olduğunun açık olduğunu, …A.Ş., dava konusu makineyi mübrez 24.05.2005 tarih ve 57494/05/05 numaralı proforma fatura ile …. Firmasından satın aldığını, böylece baskı makinesi mülkiyetinin …A.Ş.’ ye geçtiğini, …, bu mülkiyet hakkına dayanarak makineyi davacıya kiraladığını, bu ilişkinin … (üretici-satıcı)->satış sözleşmesi->…A.Ş. (alıcı-kiralayan) ->Leasing Sözleşmesi->…Şti (kiracı) olarak açıklanabileceğini, müvekkilinin bu ilişki içerisinde yeri bulunmadığını, dava konusu baskı makinesinin üreticisi ve satıcısının müvekkili olmadığını, müvekkilinin görevinin sadece servis hizmeti sunmaktan ibaret olduğunu, davacı tarafından kullanılan …baskı makinesinin imalatçısı ve satıcısının … firması olup, müvekkilinin görevinin bu baskı makinesinin kurulumunu sağlamak ve mutad servis bakımlarını yapmak olduğundan, makinelerde meydana gelen arızalardan da sorumlu olmadığını, müvekkilinin servis hizmeti kusuru olduğu da iddia edilmediğine göre müvekkili aleyhine açılan davanın husumetten reddi gerektiğini, …A.Ş.’nin makine bedelini … firmasına ödediğini, yani makinenin bedelini de müvekkilinin almadığını, eğer satıcı müvekkili olsa idi makine bedelini de müvekkilinin almış alacağını, hukukun temel ilkelerinden birisi “her akdin ancak kendi akidine yönelebilmesi kuralı olduğunu, sadece servis hizmeti sunmakla görevli olan müvekkilinin, ancak satıcıya ve üreticiye yöneltilebilecek makinenin yenisi ile değiştirilmesi veya tazminat talebinin muhatabı olmadığını, davacının, BK’nun 202. maddede belirtilen seçimlik hakkına dayanarak bu davayı açtığını, Oysa BK 202. maddeye dayalı ayıba karşı tekeffülden kaynaklanan her türlü dava, BK 207. madde mucibince satılandaki ayıp daha sonra meydana çıksa bile alıcıya teslimin vukuundan itibaren bir yıl geçmekle düşeceğini, teslimden itibaren bir yıllık süre geçtikten sonra ayıp sebebi ile dava açılması mümkün olmadığını, tacirler arasındaki ticari satımlarda ise süre TTK’nun 25/4. maddesinde altı ay olarak düzenlendiğini, makinenin 07.11.2005 tarihinde davalıya teslim edildiğini, davanın TTK’nun 25/4 maddesinde belirtilen malın teslim tarihinden itibaren 6 ay içinde açılmadığını, bu sebeple davanın zaman aşımı sebebi ile reddi gerektiğini, davacının dava dilekçesinde BK 202. maddede tanıtılan seçimlik haklarından ilk önce arızanın onarılması yönündeki seçimlik hakkını kullandığı, daha sonra arızaların tekrarlanması nedeni ile önceki seçtiği hakdan dönerek bu sefer makinenin yenisi ile değiştirilmesi hakkını kullandığını beyan ettiğini, oysaki seçimlik hak kullanmakla tüketilen ve yenilik doğuran haklardan olup, bir kez kullandıktan sonra tüketilen ve artık geri dönülmeyen haklardan olduğunu, davacı, seçimlik hakkını onarımdan yana kullanmış olduğundan ve böylece hakkını tüketmiş olduğundan artık bu seçiminden vazgeçerek makinenin yenisi ile değiştirilmesini isteyemeyeceğini, davacının dava dilekçesi ekine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 26.03.2003 tarih ve 2003/19-184 E, 2003/200 K. sayısı kararını sunduğunu, bu kararın dava konusu olayla bir ilgisi bulunmadığını, zira müvekkilinin üretici ve satıcı olmadığı gibi ayıbın varlığını da kabul etmediğini, aslında davacının bu kararı sunmakla ayıp ihbarında bulunmadığını da kabul ettiğini, gıyaplarında yapılan ve taraflı düzenlenen bilirkişi tespit raporuna da itiraz ettiklerini beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Asli müdahil …A.Ş. vekili dava dilekçesinde özetle; 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’nu çerçevesinde kurulan ve faaliyet gösteren müvekkili şirketin, davalı…Şti.nin talebi üzerine, bu şirketin daha önce mutabakat sağlanmış olan ve diğer davalı …A.Ş.’den temin etmiş olduğu … marka… model …kalıp makinesini, … Noterliği 27.05.2005 tarihli düzenleme şeklinde Finansal Kiralama Sözleşmesi ile Finansal Kiralamaya konu ettiğini, finansal kiralama mevzuatı gereğince kiralamaya konu olan ekipman, taraflar arasındaki sözleşme çerçevesinde belirlenen kira ödemelerini ve sair edimlerin kiracı tarafından yerine getirilmesi halinde sözleşme süresi sonunda (mülkiyetin) kiracıya devredileceğini, kiralama süresi boyunca kiralama konusu ekipmandan her türlü kullanım ve faydalanma hakkının kiracıya ait olduğunu, mevcut kira ilişkisi içinde davalı…Şti.’nin kiralamaya konu edilmiş olan ekipmanda ayıp olduğu ve verimli çalışamadığını beyan ederek diğer davalılar aleyhine dava ikame etmek gerekçesiyle müvekkilinden muvafakatname talep ettiğini ve talep edilen muvafakatnamenin kendisine 22.05.2006 tarihinde verildiğini, dava dosyası içerisindeki davalı beyanları incelendiğinde, davalının kiralama konusu …makinesinin matbaa sektöründe oldukça özellikli bir makine olması nedeniyle bu makineye sahip olan şirketlere ek bir avantaj sağladığı, …’nın sektördeki şöhretine itimat ederek diğer davalıdan ithalatı müteakip 07.11.2005 tarihinde davacı şirkete tesislerinde makinesinin kurulmaya başlandığını, 10.11.2005 tarihinde makinenin çalıştırılır duruma getirildiği, bununla birlikte ilk günlerde hayal kırıklığına uğranildığı, ilk arızanın 15.11.2005 tarihinde meydana geldiği ve daha sonra arızaların sürekli hale geldiği ve arızaların tahammül edilemez hale gelmesi nedeniyle ekipmanın iadesi/değiştirilmesi, bu olmaz ise makine bedelinin iadesini talep ettiğinin görüldüğünü, dosyaya mübrez 23.03.2011 tarihli bilirkişi raporu incelendiğinde davaya konu makinede imalat hatası olduğu, imalat hatasının davalıya tesliminden önce anlaşılmasının mümkün olmadığı bu nedenle gizli ayıp niteliğinde bir imalat hatası olduğunun, makinenin mevcut haliyle kendisinden beklenen Yüksek Kalite Baskı İşlemini yapmasının mümkün olmadığının belirtildiğini, söz konusu bilirkişi raporu ve davalı… Şti. Beyanları çerçevesinde kiralama konusu ekipmandan gerekli verimin alınamadığının sabit olduğunu, yukarıda açıklanan beyanlar çerçevesinde dosyaya asli müdahale talep edilmesi zorunluluğu doğduğunu, açıklanan nedenlerle kiralama konusu ekipmanın yenisi ile değiştirilmesinin, mümkün olmaması halinde fatura bedeli olan 146.000,00 Euro’nun temerrüt faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili, asli müdahil taleplerine karşı sunduğu beyanında özetle; mal sahibinin finansal kiralama şirketi olduğunu, davacı şirketin aktif husumet ehliyeti bulunmadığından ancak muvafakatname ile dava açabildiğini, malik finansal kiralama şirketi olup, satıcının fatura ile de sabit olduğu üzere … … olduğunu, müvekkilinin de taleplerin muhatabı olamayacağını, davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, muvafakatname ile dava açılmış olmakla dava hakkının davacı şirkete devri karşısında müdahale talebinin reddi gerektiğini, aksi halda müdahale isteminin muvafakatı ortadan kaldırdığının kabulü halinde davacının aktif husumet ehliyetinin de ortadan kalktığının kabulü gerektiğini, finansal kiralama sözleşmesinin üzerinden yedi yıllık bir süre geçmiş olması karşısında sözleşmenin halen ayakta olduğunu kabule imkan bulunmadığını, kararlaştırılan bedelin ödenmiş olması halinde mülkiyetinde alıcı şirkete geçeceğini, finansal kiralama şirketinin bir dava hakkı var ise bunun ancak açılacak ayrı bir dava ile yapılması gerektiğini, davacının ayrıca toplam 6 kez makineyi keşfen inceleme için hazır etmediğini, gerçek bir ayıp incelemesi yapılmasının engellendiğini, kaldı ki davanın bir çok sarf malzemesi kullanımı ile makinenin davacı tarafından kullanıldığının da açık olduğunu, ayıp iddiasının kanıtlanamadığını beyanla müdahale talebi ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Davacı …hakkında Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas-Karar sayılı ilamı ile iflas kararı verilmiş, karar 03.09.2012 tarihinde kesinleşmiş olup, adi tasfiye hükümlerinin uygulanacağı ifade olunmuş, asli müdahil …A.Ş.’de alacaklılar sırasında ve 2.618.402,00 TL miktar üzerinden 5. sırada yer almış ve yapılan tebligat ile iflas masası davada vekille temsil olunmuştur.
Mahkememizce … esas karar sayılı ve davanın müflis şirket yönünden aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine, Asli müdahil yönünden kabulüne dair verilen kararın taraf vekillerinin temyizi üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 03/03/2016 tarihli 2015/9385 esas ve 2016/3712 karar sayılı bozma ilamı ile ; (…Davacı…Şti. vekili, müvekkili şirketin davalılardan … … firmasınca imal edilip, bu şirketin Türkiye yetkili distribütörü olan diğer davalı … A.Ş.’ye ithal edilen “… marka xcalibar45xt model” … kalıp makinesini finansal kiralama yöntemi ile dava Dışı …A.Ş.’den kiraladığını, yetkili distribütür davalının isteği ile Makine bedeli olan 146.000,00 Euro’nun davalı-imalatçı ….’nin hesabına havale edildiğini, makinenin davacı şirket tesislerinde 10/11/2005 tarihinde çalışır şekilde kurulumundan itibaren garanti süresi olan 2 yıl içinde ard arda arızalar gösterdiğini, arızaların servis sorumlusu olan davalı … A.Ş’ye bildirildiğini, onarımlarına rağmen makinadaki arızaların giderilemediğini, dava dışı kiralayan şirketten alınan yetki ve muvafatnameye istinaden davalı imalatçının Türkiye distribütörü … A.Ş’ye 23/05/2006 tarihinde keşide edilen ihtarname ile makinadaki faydalanmanın arızalar nedeniyle imkansız olduğundan makinanın iadesi ile yenisi ile değiştirilmesi olmadığı takdirde makinenin bedelinin iadesi isteminden sonuç alınamadığını belirterek makinanın yenisiyle değiştirilmesine, mümkün olmaması halinde fatura bedeli olan 146.000,00 Euro’nun faizi ile tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 21/10/2011 havale tarihli dilekçesi ile 23/08/2011 günlü mahkeme kararı ile müvekkilinin iflasına karar verildiğini, makinenin kiracısı olunduğu halde makinanın iflastan önce kiralama sözleşmesinin feshedilerek kiralayana geri verildiğini, dava konusu makinanın sahibi olan …A.Ş.’ye davanın ihbarını istemiştir.
Davalı … A.Ş vekili, …A.Ş.’nin dava konusu makineyi proforma fatura ile imalatçı olan diğer davalıdan satın alıp, bedelini de ona ödediğini ve davacıya kiraladığını, müvekkilinin makineye Servis hizmeti sunduğunu, makinenin imalatçı yada satıcısı olmadığından davanın husumet yokluğundan reddi gerektiği gibi süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığını, zamanaşımı süresi içinde de dava açılmadığını, kaldı ki makinenin ayıplı olmayıp, var olduğu iddia edilen sorunların da imalattan değil kullanımdan kaynaklandığını bildirerek davanın reddini istemiş, ayrıca müvekkiline diğer davalıya izafeten de dava açılıp, tebligat gönderildiğini, müvekkilinin diğer davalıyı temsile yetkili bir hukuki statüde olmadığını, diğer davalı için gönderilen tebligatı iade ederek tebligatın diğer davalıya tebliğini istemiştir.
Asli müdahil … A.Ş. vekili, müvekkilinin satın alıp, … Şti.’ye kiraladığı makinenin tesliminden itibaren gizli ayıp niteliğinde imalat hatası bulunduğunu ileri sürerek, ekipmanının yenisi ile değiştirilmesine mümkün olmaması halinde bedeli olan 146.000,00 Euro’nun davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve toplanan delillere göre, davacı müflis şirketin açtığı davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine, makinenin imalat hatalı, gizli ayıplı olduğu, 2 yıllık garanti süresi olduğu anlaşıldığından asli müdahil …A.Ş.’nin davasının kabulüne, dava konusu makinenin misli ile değiştirilmesine, aksi halde 146,00 Euro’nun davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, ek karar ile asli müdahilin maddi hatanın düzeltilmesi isteminin kabulü ile hüküm fıkrasının 2-a bendinde 146,00 Euro olarak yazılı miktarın 146.000,00 Euro olarak düzeltilmesine, davalı … A.Ş. isteminin de aynı şekilde kabulü ile, asli müdahilin davası yönünden gerekçeli karar başlığında asli müdahil ile 1 ve 2 numaralı davalı sonrasında 3. sırada ….’nin de davalı olarak gösterilmesine karar verilmiş, karar davalılar … A.Ş., …. ve asli müdahil …A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
HUMK’nun 73. maddesi uyarınca Kanunun gösterdiği istisnalar haricinde hakim her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevfikan davet etmedikçe hükmünü veremez. Öte yandan 6100 sayılı HMK’nun 27. maddesi uyarınca tarafların hukuki dinlenilme hakları mevcuttur. Somut olayda, dava dilekçesi, duruşma gün ve saati davalılardan ….’ye tebliğ edilmeden, yargılamaya katılması sağlanmadan yargılama sonuçlandırılmıştır. Mahkemece adı geçen davalıya usulüne uygun tebligat yapılmadan, yargılamaya devam edilip sonuçlandırılması savunma hakkının kısıtlanması mahiyetinde olup, yukarıda anılan yasa maddelerine aykırılık teşkil ettiğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA…) karar verilmiştir.
Mahkememizce usul ve yasaya uygun bulunan bozma ilamına uyulmuştur.
Mahkememizce uyulan bozma ilamı doğrultusunda davalı … ‘ ye tebligat yapılmış ve adı geçen davalı tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle: Öncelikle 6 aylık zamanaşımı süresinin dolduğunu, Yargıtay bozma kararının davanın esasını etkileyecek nitelikte olduğunu, zira müvekkilinin yargılamaya katılması sağlanmadan karar verilerek savunma hakkının kısıtlandığını, müvekkili şirket katılımıyla dava konusu makine üzerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini, dava konusu makinedeki sorunların tamamen kullanıcı hatasından kaynaklandığını, servis işlerinin büyük bölümünde de kullanıcı hatası kaynaklı arızalar tespit edildiğini, yine sık sık teknik personel değiştirilerek makinenin tecrübeli elemanlarca kullanılmadığını, kullanılan farklı kalıplara uygun banyo koşullarının bağlanmayıp, kalıp değişiminden sonra banyonun iki kez yıkanıp temizlenmesi gerektiği halde buna riayet edilmeyip aynı banyodan farklı kalıpların geçirildiği, lazer cihazının temiz tutulup tutulmadığı hususlarının talep beyanlarından da anlaşıldığını, müvekkilinin kendi teknisyenlerini de göndermek suretiyle makine üzerinde yapılacak keşif ve incelemeye katılmaya hazır olduğunu, diğer yandan, müflis şirketin finansal kiralama sözleşmesinden doğan kira borçlarını büyük ölçüde yerine getirmiş olması karşısında davayı açabilmek için finansal kiralama şirketinden yetki almış olması da dikkate alındığında davacının davasının reddedilip, asli müdahilin davasının kabul edilmesinin de usule uygun olmadığını beyanla davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle ve neticesinde haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce uyulan bozma ilamı doğrultusunda ve bozma sonrası dosyaya yansıyan ve yukarıda ifade edilen davalı …’ nin beyan ve delillerinin de incelenip değerlendirilmesi bakımından oluşturulan bilirkişi kurulu tarafından (bozma öncesi görevlendirilen teknik bilirkişinin yaşlılık ve rahatsızlığı nedeniyle görevi ifa edemeyecek durumda olması karşısında yerine yeni bir teknik bilirkişi atanmak suretiyle oluşturulan kuruldan) ayrıntılı ve denetime elverişli rapor ve ek raporlar alınmıştır. Ancak, makinenin elden çıkarılmış olması nedeniyle makine üzerinde inceleme yapılması imkanı olmamış, ayrıca, bozma öncesinde de mahkememizce makine üzerinde keşif icra edilmiş olmakla birlikte ayrıca makinenin uygun koşullar ve ortamda uzman elemanlar yardımıyla çalıştırılıp denenmesi bakımından keşfen inceleme yapılmasına ilişkin birden çok kez bu hususta ara karar oluşturulmasına rağmen bu koşullar sağlanmamıştır.
Yine davacı Müflis şirkete, davadan önce ve Finansal Kiralama Sözleşmesi kapsamında verilen muvafakatname, finansal kiralama şirketinin asli müdahil sıfatıyla davada yer alması ve muvafakatnamenin geçersiz hale geldiğine dair beyanı karşısında, anılan muvafakate hukuki değer izafesi mümkün olmayıp, adı geçen müflis şirket yönünden, bu nedenle davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir. Ancak dava açılırken usulüne uygun muvafakatin varlığı ve dava aşamasında davacı şirketin kusuru bulunmaksızın muvafakatin geri alınması nedeniyle davacı müflis şirket aleyhine harç ve yargılama gideri tayin edilmemiştir.
Yine husumete yönelik itiraz ve savunmaların değerlendirilmesinde; davacı müflis şirket ile davalı … A.Ş. arasında imzalanan satış sözleşmesinde, davalı … yetkili distribütör olarak yer almış olup ayrıca makinayı üreten diğer davalı …- … firmasının Türkiye temsilcisi olduğu mübrez 12.01.2006 tarihli faks’ta açıkça belirtilmiş, öte yandan ” … Hakkında” başlıklı belgede; … A.Ş.’nin …- … firmasının Türkiye’de tek yetkili satıcısı ve distribütörü olarak devam ettiği bildirilmiştir. Bu itibarla husumete ilişkin savunma yerinde görülmemiştir. Davacı şirketle davalı …A.Ş. arasında 20.05.2005 tarihli satış sözleşmesi akdedilmiş ve işbu sözleşmede …(müşteri), satışa konu … marka x calibur 45 xt model … kalıp makinesinin Türkiye yetkili distribütörü olan … A.Ş(satıcı) olarak yer almış, satış sözleşmesinde; satışa konu makinenin bedeli 146.000,00 Euro, makinenin garanti süresinin 2 yıl olduğu belirtilmiş, Tuyap fuarında teşhir edilen makinenin, fuar bitiminde teslim edileceği kararlaştırılmıştır. Davacı şirket, davalı … A.Ş. ile anlaşmaya vardığı makinenin satın alınmasında dış kaynak kullanmak üzere …A.Ş. ile anlaşmıştır. Dava konusu makine, …Noterliği’nin 27.05.2005 tarih ve… yevmiye sayılı finansal kiralama sözleşmesi ile 60 ay ödemeli olarak kiralanmış, işbu kira sözleşmesi, …Noterliği’nin 29.12.2008 tarih ve …yevmiye sayılı ek sözleşme ile tadil edilmiş, ödeme süresi 2015 yılına kadar uzatılmıştır. Davaya konu baskı makinesi bakımından gerek dava öncesi ve gerekse mahkememizce yapılan keşif ve bilirkişi incelemeleri değerlendirildiğinde; anılan Değişik iş dosyasına sunulan 28.06.2006 tarihli tespit raporunda; üzerinde inceleme ve tespit istenilen makine için davalı … firması tarafından düzenlenmiş olan 24 adet servis raporu ve makine üzerinde yapılan inceleme sonucunda, makinenin 24 defa bakıma alındığı, makinin montaja alındığı tarihten itibaren 24 kez bakıma alınması ve halen gayri faal durumda olması nedeniyle makinenin işletmeye faydalı olmadığı ve yenisi ile değiştirilmesinin işletme açısından gerekli olduğu şeklinde görüş bildirilmiş, 03-02.03.2009 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; makinenin servis raporlarında belirtilen şikayet ve arızların kullanma ile hasıl olan şikayet ve arızalar olduğu, parça değiştirmek, program yüklemek şeklinde veya deneme yanılma metodu ile parça ikamesi ile tespit edilmiş ve giderilmiş olduğunu, keşif sırasında alınan ürün örneklerinde çizgilerin mevcut olduğu, çizgi şikayetinin devam etmekte olduğu, gerekli hazırlıklar yapılmadığı için kalıp ve kimyasal cinsi, çözünürlük ve pozların parametrelerin hasıl olan çizgiler üzerindeki tesirlerinin tespit edilemediği, dolayısıyla bu şikayetin bir ayıp teşkil edip etmediğinin belirlenemediği, sonuç kısmında ise çizgi şikayetinin makinedeki bir ayıptan ileri gelmediğinin belirlenemediği, bunun ayıp teşkil ettiği konusunda ispat külfetinin davacıda bulunduğu ve bu külfetin yerine getirilemediğinden, bu delil itibariyle davanın kabulüne şayan sayılamayacağı şeklinde görüş bildirilmiş, 23.03.2011 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; davaya konu … marka kalıp baskı makinesinin imalat hatası olup gizli ayıp olduğu, makinenin mevcut haliyle üretim, çizgili üretilen çizgili kalıplarla kendisinden beklenen yüksek kaliteli baskı işlemlerinin yapılması mümkün olmadığından makinenin mevcut haliyle kullanılmasına mümkün olmadığı bildirilmiştir. …Şti.’nin keşide ettiği 23.05.2006 tarihli ihtarı ve … A.Ş.’nin bu ihtara 30.05.2006 tarihli cevabı incelendiğinde; …Şti.nin 23.05.2006 tarihli ihtarname ile malın garanti süresi içinde arıza meydan geldiğini belirterek yenisi ile değiştirilmesini talep etmiştir. … A.Ş. vekili bu ihtara verdiği cevabında; üretici ve satıcı olmadığını, servis hizmeti sunduğunu, değiştirilmesi ve bedelin iadesi talebinin kendilerine karşı ileri sürülemeyeceğini belirtmiştir. Bozma sonrası alınan 30/03/2018 tarihli bilirkişi raporunda, dava konusu makinenin kullanılamayacak derecede ayıplı olduğu, bu nedenle makinenin misli ile değiştirilmediği takdirde satış bedeli olan 146.000 EURO’ nun iade edilmesi gerektiği, makinenin açık arttırma yoluyla ve icra dairesi marifetiyle satılmış olması, halihazırda makine üzerinde inceleme yapma imkanı bulunmaması hususları dikkate alındığında, 500,00 TL’ lik hurda bedelinin iade edilmesi gereken satış bedelinden tenzili gerektiği ifade edilmiştir.
Taraf beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi bakımından ek rapor alınması cihetine gidilmiş ve bu aşamada (yukarıda belirtilen sebeple önceki heyette yer alan teknik bilirkişinin değiştirilmesinin zorunlu olarak yapılmış olması karşısında) alınan bilirkişi kurulu raporunda teknik bilirkişi, makinede oluşan kullanıcı hatasından kaynaklanan ayıplar olduğunu ifade etmiş olmakla birlikte, mahkememizce daha önce yapılan keşif ve incelemeler, tespit raporu ve bilirkişi kurulu raporları ile yapılan belirlemeler dikkate alındığında, sadece dosya üzerinde inceleme durumunda olan teknik bilirkişinin bu görüşüne itibar edilmemiş ve de diğer bilirkişi tarafından da bu hususta 11/02/2019 tarihli ayrışık görüş içeren ve bozma öncesi alınan bilirkişi raporlarına atıf yapan ayrık rapor ibraz edilmiştir.
Finansal kiralama yoluyla davalılardan …’nın imal ettiği, davalı …’in de bayi sıfatıyla satışını gerçekleştiği makinanın bedelinin tam olarak …’e ödendiği, makinenin iki yıllık garantisinin bulunduğu, makinada sık sık arızalar gerçekleştiği sabittir. Bu husus gerek yukarda değinilen tespit raporu ve gerekse 23.03.2011 tarihli teknik bilirkişi heyet raporunda makinada imalat hatası bulunduğu, gizli ayıplı olduğu ve mevcut haliyle makinenin kullanılmasının mümkün olmadığı hususlarının tespiti ile açıkça anlaşılmaktadır. Ayıplı satış durumunda alıcının haklarını düzenleyen BK. m. 202 hükmüne göre, ayıba karşı tekeffülde alıcı lehine seçimlik bazı haklar öngörülmüş olup, alıcı, dilerse, satılanı redde hazır olduğunu beyanla satım sözleşmesinin feshini, dilerse satılanı alıkoyup satış parasından indirim yapılmasını talep edebilir. BK. m. 203 hükmü uyarınca satıcı ayrıca, satım konusu malın ayıptan ari misli ile değiştirilmesini isteyebilir. Dava konusu makinanın sürekli arızalanması, mübrez tespit raporu ve 23.03.2011 tarihli teknik bilirkişi heyet raporunda makinada imalat hatası bulunduğu, gizli ayıplı olduğu ve mevcut haliyle makinenin kullanılmasının mümkün olmadığı yönündeki tespitler dikkate alındığında, asli müdahilin, cihazın bedelinin iadesi yönündeki talebi yerinde görülmüştür. Gerçektende kaliteli kağıt ya da karton üzerine renkli yüksek kalitede basım yapma özelliği olan ve bu özelliği nedeniyle satın alınan ve bu beklenti içerisinde olunan dava konusu makinenin, imal ettiği ürünler üzerinde sürekli çizgi oluşturduğu görülmüştür.
Yine davacı şirket ile davalı bayii … arasında yapılan sözleşmede dava konusu makine için iki yıllık bir garanti süresinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Dava konusu makinenin imalat hatalı olduğu, kısa süreli aralıklarla-çok sayıda tamir işlemine karşın arızaların giderilemediği hususları sabit olup, bu durumda da garanti yükümlülüğü kapsamında dava konusu bedelin davalılardan tahsili gerekir. Keza süreklilik arzeden arızaların bulunması halinde iğfal durumunun varlığının kabulü gerekir. Asli müdahilin Dava konusu makinede oluşan ayıbın niteliği dikkate alındığında, asli müdahale davası yönünden davalıların malın yenisiyle değiştirme veya bedeli iade etme yükümlülüklerinin doğduğu, ayrıca asli müdahilin davasının kabulüne karar verilmekle, 500,00 TL’ lik hurda bedelinin asli müdahil için hükmolunan miktardan tenzilinin de söz konusu olamayacağı sonucuna varılarak, asli müdahil finansal kiralama şirketinin dava konusu makineye ilişkin ayıplı malın misli ile değiştirilmesi talebinin ve makinenin misli ile değiştirilmediği takdirde satışı bedeli olan 146.000,00 Euro’nun (talep şekli gözetilerek) iade edilmesi yönünde aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı Müflis şirketin açtığı davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,
a-)Davacı müflis şirket tarafından yatırılan peşin harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı yana iadesine,
b-)Davacı müflis şirket tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
c-)Davacı müflis şirketin, muvafakatname ile dava açtığı ancak asli müdahil …A.Ş.’nin asli müdahale talebi ile aktif husumet ehliyetinin sona ermiş olması karşısında, aleyhine yargılama gideri taktirine yer olmadığına,
2-Asli Müdahil …A.Ş nin davasının kabulü ile dava konusu makinenin misli ile değiştirilmesine, aksi takdirde 146.000 Euro nun davalı taraftan alınıp davacı yana verilmesine,
a-)Alınması gerekli 24.460,42 -TL karar ve ilam harcından peşin alınan 5.878,40 TL’nin düşümü ile eksik kalan 18.582,01 – TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-)Asli Müdahil tarafından yapılan peşin harç gideri 5.878,40 TL giderin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp, davacıya verilmesine,
c-)Asli Müdahil vekille temsil olunmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 27.434,78 -TL vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak asli müdahile ödenmesine,
d-)Asli Müdahil tarafça yapılan pul ve tebligat giderleri 383,20 TL ile bilirkişi gideri 3.600,00 TL olmak üzere toplam 3.983,20 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak asli müdahile ödenmesine,
e-)Davalılar tarafından yapılan giderlerin üzerlerinde bırakılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …