Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/349 Esas
KARAR NO : 2018/985
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ: 17/01/2005
KARAR TARİHİ: 23/10/2018
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili tarafından Mahkememize verilen dava dilekçesinde özetle; davalı … A.Ş ile dav a dışı …Şti. arasında, davalı şirketin … Arıtma Tesisi ve Güç Santrali Kapsamındaki … İşleri ile ilgili olarak 01/06/2004 tarihinde uzman ekip sözleşmesi imzalandığını, sözleşme kapsamındaki işlerde kullanılacak ekipmanların gümrük çıkış işlemlerinin bir an önce tamamlanması ve şantiyede hazır bulundurulması amacıyla, 07/06/2004 tarihinde de kira mukavelesi imzalandığını, müvekkili firmanın da…Şti’ne mühendislik ve danışmanlık hizmeti vermek üzere sözleşme taslağı ve de teminat mektubu hazırladığını fakat hiçbir şekilde davalı … yetkilileriyle karşı karşıya gelmeyip irade beyanında bulunmayarak ticari bir ilişkilerinin olmadığını, müvekkili firma tarafından 8 Eylül 2004 tarihli teminat mektubu verildiğini, protokolün ise 14 Eylül 2004 tarihli olduğunu, müvekkili firma tarafından içeriği bilinmeyen ve paraf edilmemiş ve bu protokolün eki de olmayan 07/06/2004 tarihli kira sözleşmesine protokolde atıfta bulunulduğunu, müvekkili firmanın 07/06/2004 tarihli kira sözleşmesinin içeriği hakkında bilgisinin bulunmadığını, buna karşılık sözleşmenin tarafları ile müvekkili firma arasında imzalanan14/09/2004 tarihli protokol ve protokol ekiyle müvekkili firmanın avans teminat mektubuyla sorumlu olmak koşuluyla …’e teknik danışmanlık hizmeti vermek üzere niyetini …e bildirdiğini, protokolün 4 maddesinde …’nun müvekkili tarafından verilen 80.000 USD bedelli teminat mektubu karşılığında …ve … (kiraya veren)’e sözkonusu dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave avans vermeyi kabul ettiğini, böylelikle davalı şirketin, müvekkili şirketin vereceği avans teminat mektubu karşılığında müvekkili şirkete 80.000 USD avans ödemesi gerektiğini, protokol eki 2. maddede müvekkilinin sorumluluğunun 80.000 USD ile sınırlı olduğunun belirtildiğini, müvekkili tarafından …’e verdiği herhangi bir avans tahsilat yetkisi olmadığı gibi davalı tarafından teminat mektubu alındısının dahi müvekkiline verilmediğini, müvekkiline bu güne kadar bir avans ödemesi yapılmadığı halde teminat mektubunun davalı şirket tarafından 01/12/2004 tarihinde mesai bitimine yakın bir saatte 16:30’da paraya çevrildiğini, davalının 02/12/2004 tarihli ihtarıyla da …ile yaptığı 01/06/2004 tarihli uzman ekip anlaşmasını, 07/06/2004 tarihli kira mukavelesini ve 14/09/2004 tarihli Protokol ve Eki’ni feshettiğini ihbar ettiğini. Davalı şirketin sözleşmeyle yükümlendiği avans ödemesini yerine getirmeyerek bizzat kendisinin mütemerrit olduğunu, davalı tarafın MK’nun 2.maddesine aykırı hareket ettiğini, müvekkiline herhangi bir ihtarname keşide etmeden teminat mektubunu paraya çevirdiğini beyanla bu şekilde haksız olarak paraya çevirdiği, müvekkili şirketin … Bankası …Şubesinden temin etmiş olduğu 08/09/2004 tarih ve … sayılı 80.000 USD teminat mektubu bedelinin paraya çevirme tarihinden itibaren hesaplanacak en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte ve fiili ödeme günündeki Türk Lirası karşılığının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekili tarafından mahkememize verilen cevap dilekçesinde özetle, müvekkiliyle müşterek ve müteselsil sorumluluğu kabul ettiği…arasında 01/06/2004 tarihinde uzman ekip anlaşması imzalandığını, gerekli ekipmanın sağlanması amacıyla da 07/06/2004 tarihli sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeler kapsamında davacı ile müvekkili ve … arasında da davacının müşterek ve müteselsil sorumluluğu kabul ettiği 14/09/2004 tarihli sözleşme ve ek sözleşmenin imzalandığını, bu sözleşmede davacı ile …’in birlikte kiraya veren olarak yer alıp, davacının sözleşmede yer alan tüm hak ve yükümlülükleri yerine getireceği ve bu işlerin yerine getirilmesinden …ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağının, ayrıca en geç 28/09/2004 tarihinde yola çıkılacağı ve 15 günlük deniz yolculuğu öngörülüp, 12/10/2004 tarihinde ekipmanların şantiyeye varmış olacağının kabul ve taahhüt edildiğini, bu taahhütlerin sadece 06/07/2004 tarihli anlaşmada değil , bizzat davacının dayandığı 14/09/2004 tarihli anlaşma ve ek protokolde de yer aldığını, bu anlaşmada kiraya verenlerin … dubasının yerine aynı özellikte yeni bir duba temin edilmesi ve …’ya teslimiyle …’nun, davacının … Bankası’ndan temin ettiği 80.000 USD tutarlı teminat mektubu karşılığında …ve Makin’e söz konusu dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında avans vermeyi kabul ettiğinin hüküm altına alındığını, bu miktarın 3 taksit halinde kiraya veren olarak kendilerine ödenip, davacının da bu işleme bir itirazının bulunmadığını, müşterek müteselsil olarak hak ve yükümlülüklerde sorumlu oldukları sözleşme gereği, bu miktarın hangi firmaya ödendiği hususunun kiraya veren olarak davacı ile …arasında bir iç ilişki sorunu teşkil edebileceğini, sözleşmede kararlaştırılan kesin vade olan 12/10/2004 tarihinden buyana ekipmanların şantiyeye ulaştırılmasının da halen gerçekleştirilemediğini, müvekkilinin bu nedenle 1.300.000 USD tutarında bir anlaşmayı davacının yükümlülüklerine yerine getirmemesi sonucu gerçekleştirilemeyip, büyük miktarda zarara uğradığını, sözleşmenin verdiği yetkiyle teminat mektubunun nakde çevirdiğini ve sözleşmenin feshedildiğinin de bildirildiğini, bu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, dava dışı …ile davalı arasındaki ve ayrıca davacının da katıldığı tüm taraflar arasındaki sözleşmeler, teminat mektubu, avans ödeme belgeleri, ihtarname ve teminat mektubunun nakde dönüştürülmesine ilişkin belgeler celbedilmiş, uzman bilirkişi kurulu marifetiyle inceleme yaptırılıp ayrıntılı rapor alınmış, toplanan tüm bu delillere göre yerinde görülmeyen davanın reddine dair verilen 2005/74 E 2006/385 Karar sayılı 11/07/2006 tarihli kararımız Yargıtay … Hukuk Dairesinin 03/04/2008 gün ve … E. 2008/4374 K. sayılı ilamıyla; (… dava, davalı ile dava dışı …Ltd.Şti arasında imzalanan 07/06/2004 tarihli sözleşmeyle …’in listede belirtilen ekipmanların Cezayirdeki şantiyesinde 7 ay süreyle kararlaştırılan bedel karşılığında davalı şirkete kiraya verilmesine ilişkin …’in üstlendiği edimden davacının da bu şirketle birlikte davalıya karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağına dair davacının katılımı ile düzenlenen 14/09/2004 tarihli protokolün 4. ve 5. maddeleri uyarınca davacının temin etmiş olduğu 08/09/2004tarih ve … nolu (80.000) USD tutarındaki teminat mektubu karşılığında …ve davacıya daha önce …sırasında kaybolan dubanın yerine gönderilecek dubanın yapımı için (80.000) USD ilave ara avans vermeyi kabul eden davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini davacıya karşı ifa etmediği halde davacının temin ettiği teminat mektubunun hukuka aykırı olarak paraya çevirdiği iddiasına dayalı teminat mektubu bedelinin faiziyle istirdadı istemine ilişkindir. Avans teminat mektupları teminat mektubu lehtarının muhataptan aldığı avansın gerekli kıldığı edimini temel ilişkiye konu anlaşmayla kararlaştırılan biçimde ifa etmeme halini güvence altına almak amacıyla, avans ödemesinde bulunan sözleşme tarafına verilir. Böylece lehtar ile muhatap arasında asıl sözleşmede edim borçlusunun edimini ifa için şart koşulan karşı tarafın ön avans ödemesi kural olarak edim borçlusunun sözleşmeyle öngörülen hakedişlerinden kesilecek olmasının taşıdığı riziko, avans ödeyen bakımından avans teminat mektubuyla güvence altına alınmış olur, yani, muhatap tarafından avans teminat mektubunun paraya çevrilebilmesi için sözleşmeyle kararlaştırılan biçimde ödenen avansın konusuz kalması, ödeme yapılanın hakedişlerinden kesilme olanağının kalmaması veya teminat mektubu verenin (lehtar) üstlendiği edimini yerine getirmemesi gerekir. Protokolden önce düzenlenen teminat mektubuyla davacının taraf olmadığı 07/06/2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre davalı tarafından davacıya avans olarak ödenecek 80.000 USD’nin davacının edimini kısmen veya tamamen yerine getirmemesi durumunda düzenleyen bankaca davalı muhataba ödenmesi taahhüt edilmiştir. Davalı muhatap, 14/09/2004 tarihli protokolle üstlendiği 80.000 USD avans ödeme borcunu 16/09/2004, 23/09/2004 ve 30/09/2004 tarihlerinde üç taksit h alinde dava dışı kiralayan (…Ltd) adına gönderdiği banka havaleleriyle ifa etmiş olmakla birlikte, avans teminat mektubu metni ve 14/09/2004 tarihli protokol uyarınca davacıya herhangi bir avans ödemesi yapmamış olmasının protokolde davalı kiracının davacı veya …’e yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yönünde açık bir hüküm bulunmaması karşısında doğuracağı hukuki sonuçlar tartışılıp irdelenmeden, uyuşmazlığı salt TTK’nun 7. maddesi hükmü çerçevesinde değerlendirilen bilirkişi kurulu çoğunluğunun yetersiz raporu doğrultusunda davanın reddine karar verilmesinin doğru bulunmadığından …) bahisle bozulmuştur. Mahkememizce davanın reddine ilişkin 11/07/2006 gün ve 2005/74 E.-2006/385 K sayılı önceki ilamımızda ısrar edilmesine karar verilmiştir.
Mahkememizce red kararımızda ısrara ilişkin verilen mahkememizin 2008/653 Esas, 2009/98 Karar sayılı ilamımızın davacı tarafça temyizi üzerine; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 07.10.2009 gün ve 2009/11-313 Esas, 2009/421 Karar sayılı ilamı ile; (… Taraflar arasındaki “alacak” Davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesince davanın reddine dair verilen 11.07.2006 gün ve 2005/74 E.- 2006/385 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekilince istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 03.04.2008 gün ve 2006/11924 E.-2008/4374 K. sayılı ilamı ile; (…Davacı vekili, davalı şirket ile dava dışı…Şti. arasındaki 01.06.2004 tarihli “Uzman Ekip Sözleşmesi” kapsamındaki işlerde kullanılacak ekipmanların gümrük çıkış işlemlerinin süratle tamamlanması ve ekipmanların şantiyede hazır bulundurulmasını sağlamak amacıyla 07.06.2004 tarihinde kira sözleşmesi yapıldığını, anılan taraflar ile müvekkili şirket arasında imzalanan 14.09.2004 tarihli protokol ve protokol eki ile müvekkilinin vereceği avans teminat mektubu karşılığında davalının müvekkiline (80.000)USD avans ödemesinin kararlaştırıldığını, davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini yerine getirmediği gibi müvekkilince hazırlanan 08.09.2004 tarih ve (80.000)USD tutarındaki teminat mektubunu 01.12.2004 tarihinde paraya çevirdiğini, 02.12.2004 tarihli ihtarnameyle de değinilen tüm sözleşme ve protokolleri feshettiğini ihbar ettiğini, davalının teminat mektubunu paraya çevirmesinin haksız iktisap oluşturduğunu ileri sürerek, (80.000) USD. nin faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, mübrez belgelere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, 14.09.2004 tarihli protokolle davacının dava dışı…Şti. ile birlikte davalıya karşı kiraya veren sıfatı ile belirlenen malzeme ve ekipmanları 12.10.2004 tarihinde Cezayir’deki şantiyede hazır etmeyi üstlendiği, davalının (80.000)USD avansı dava dışı …’e ödediği, karşılığında da davacının aynı miktar teminat mektubunu davalıya verdiği ve sorumluluğunun bu miktarla sınırlı olduğunun kararlaştırıldığı, protokolle üstlenilen edim yerine getirilmeyince davalının davacının lehtarı bulunduğu avans teminat mektubunu vadenin de açık olması nedeniyle ihtara gerek olmaksızın nakde çevirmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı bilirkişi kurulundaki ayrık raporda belirtilen görüşün yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, davalı ile dava dışı …Şirketi arasında imzalanan 07.06.2004 tarihli sözleşmeyle …’in listede belirtilen ekipmanların Cezayir’deki şantiyesinde (7) ay süreyle kararlaştırılan bedel karşılığında davalı şirkete kiraya verilmesine ilişkin …’in üstlendiği edimden davacının da bu şirketle birlikte davalıya karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağına dair davacının katılımı ile düzenlenen 14.09.2004 tarihli protokolün 4 ve 5.maddeleri uyarınca davacının temin etmiş olduğu 08.09.2004 tarih ve 754707 nolu (80.000)USD tutarındaki teminat mektubu karşılığında …ve davacıya daha önce …sırasında kaybolan dubanın yerine gönderilecek dubanın yapımı için (80.000)USD ilave ara avans vermeyi kabul eden davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini davacıya karşı ifa etmediği halde davacının temin ettiği teminat mektubunu hukuka aykırı olarak paraya çevirdiği iddiasına dayalı teminat mektubu bedelinin faiziyle istirdadı istemine ilişkindir.
Avans teminat mektupları, teminat mektubu lehtarının muhataptan aldığı avansın gerekli kıldığı edimini temel ilişkiye konu anlaşmayla kararlaştırılan biçimde ifa etmeme halini güvence altına almak amacıyla avans ödemesinde bulunan sözleşme tarafına verilir. Böylece, lehtar ile muhatap arasındaki asıl sözleşmede edim borçlusunun edimini ifa için şart koşulan karşı tarafın ön avans ödemesi kural olarak edim borçlusunun sözleşmeyle öngörülen hak edişlerinden kesilecek olmasının taşıdığı riziko, avans ödeyen bakımından avans teminat mektubu ile güvence altına alınmış olur. Yani, muhatap tarafından avans teminat mektubunun paraya çevrilebilmesi için sözleşmeyle kararlaştırılan biçimde ödenen avansın konusuz kalması, ödeme yapılanın hak edişlerinden kesilme olanağının kalmaması veya teminat mektubu verenin (lehtar) üstlendiği edimini yerine getirmemesi gerekir.
Protokolden önce düzenlenen teminat mektubu ile davacının taraf olmadığı 07.06.2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre davalı tarafından davacıya avans olarak ödenecek (80.000) USD’nin davacının edimini tamamen veya kısmen yerine getirmemesi durumunda düzenleyen bankaca davalı muhataba ödenmesi taahhüt edilmiştir.
Davalı muhatap, 14.09.2004 tarihli protokolle üstlendiği (80.000)USD avans ödeme borcunu 16.09.2004, 23.09.2004 ve 30.09.2004 tarihlerinde üç taksit halinde dava dışı kiralayan (…Ltd.) adına gönderdiği banka havaleleriyle ifa etmiş olmakla birlikte, avans teminat mektubu metni ve 14.09.2004 tarihli protokol uyarınca davacıya herhangi bir avans ödemesi yapmamış olmasının protokolde davalı kiracının davacı veya …’e yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yolunda açık bir hüküm bulunmaması karşısında doğuracağı hukuki sonuçlar tartışılıp irdelenmeden uyuşmazlığı salt TTK.’nun 7.maddesi hükmü çerçevesinde değerlendiren bilirkişi kurulu çoğunluğunun yetersiz raporu doğrultusunda davanın reddi doğru bulunmamıştır… gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle H.U.M.K.2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II.fıkrası hükmü gereğince duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davalı ile davacı ve dava dışı…Şti. arasında imzalanan 14.09.2004 tarihli protokolde; davacının, dava dışı…Şti. ile birlikte davalıya karşı kiraya veren sıfatı ile kira sözleşmesine konu tüm işlerin yerine getirilmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı ve davacının, temin ettiği 08.09.2004 tarih ve 80.000 Dolar tutarındaki teminat mektubu karşılığında, davalının da; davacı ve …’e(Kiraya Veren) söz konusu dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave ara avans vereceği kararlaştırılmıştır.
Borçlar Kanununun 148. maddesinin 3. fıkrasında; “müteselsil alacaklılardan birine vaki tediye ile borçlu bütün alacaklılara karşı beri olur” hükmü mevcuttur. Sözü edilen bu hüküm karşısında, 14.09.2004 tarihli protokol hükümleri de nazara alınarak, davacı ile dava dışı…Şti. nin müştereken ve müteselsilen sorumlulukları üzerinde durulması ve sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekirken mahkemece bu hususun göz ardı edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir…) gerekçesiyle bozulmuştur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun bozma ilamı doğrultusunda, Mahkememizce davanın kabulüne ilişkin verilen mahkememizin 2011/156-2013/151 Karar sayılı ilamımızın davalı tarafça temyizi üzerine; Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 21.11.2014 gün ve … Esas, … Karar sayılı ilamı ile; (…Dava, davacının verdiği avans teminat mektubunun davalı tarafça haksız surette paraya çevrildiği iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de dava konusu … Bankasına ait 08.09.2004 tarih ve 754707 nolu 80.000 USD tutarındaki teminat mektubu içeriğinde “firmanız ile yapılan 07.06.2004 tarihli sözleşme sonucundaA… işine ait 07.06.2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre …Şti’ne avans olarak ödeyeceğiniz 80.000 USD’yi kurumumuz garanti ettiğinden adı geçenin taahhüdünü ilgili sözleşme hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmediği bankamıza yazılı olarak bildirildiği taktirde….ödemeyi taahhüt ediyoruz” hükmü düzenlenmiştir. Teminat mektubunda atıf yapılan 07.06.2004 tarihli sözleşme; davalı ile dava dışı ……Ltd. Şirketi arasında imzalanmış olup sözleşmeyle dava dışı …Ltd.Şti’ne ait makine ve ekipmanların davalının Cezayir’de aldığı ve sözleşmede “…” olarak adlandırılan işte kullanılmak üzere kiraya verilmesi kararlaştırılmıştır. Ancak anılan bu sözleşmeden ve teminat mektubundan sonra 14.09.2004 tarihinde davacı, davalı ve dava dışı …Ltd.Şti. arasında imzalanan sözleşmede ise 07.06.2004 tarihli sözleşmeye atıf yapılarak, 1. bendinde “Mak-İn’in …ile birlikte kiraya veren olarak yer alması konusunda mutabık kalındığı, 2. bendinde Mak-in’in sözleşmede yer alan tüm hak ve yükümlülükleri yerine getireceği ve sözleşme konusu tüm işlerin yerine getirilmesinden …ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağının kararlaştırıldığı ve 4. maddesinde ise “…, …in … Bankası’ından temin etmiş olduğu 08.09.2004 tarih ve… nolu 80.000 USD tutarındaki teminat mektubu karşılığında …ve …’e sözleşmede kararlaştırılan dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave ara avans vermeyi kabul ettiği” düzenlenmekle işbu davanın taraflarının da ….AŞ olmasına göre mahkemenin “protokolde davalı kiracının davacı veya …Ltd’ye yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yolunda açık bir hükme yer verilmediği” yönündeki gerekçesi yerinde görülmediği gibi davacı taraf davanın başından beri teminat mektubunun avans teminat mektubu olduğunu ve bu kapsamda kendisine avans ödemesi yapılmadığını iddia etmiş olup davacı vekili 13.05.2013 tarihli dilekçesi ile davalının dava konusu 80.000 USD’lik avans teminat mektubu karşılığı ödendiğini iddia ettiği dekontların üzerinde SVS…şeklinde fatura numaraları yazılı olup aslında bu dekontların dava dışı ……Ltd Şti’nin davalıya kestiği faturaların karşılığı yapıldığının göstergesi olduğunu, dava konusu teminat mektubundan hariç dava dışı ……Ltd Şti. tarafından davalıya verilen… AŞ’ne ait 07.06.2004 tarih 2004/182 nolu 80.000 USD’lik ayrı bir teminat mektubu daha bulunup bu teminat mektubu davalı tarafça nakde çevrilmesine rağmen davalının bu teminat mektubu karşılığı ödeme yaptığına dair teminat mektubu tarihi ile uyumlu ödeme dekontları da ibraz edemediğini iddia ederek anılan teminat mektubu örneğini dosyaya ibraz ettiğine göre mahkemece, davacı vekilinin 13.05.2013 tarihli dilekçesi ile ibraz ettiği teminat mektubu ve diğer deliller üzerinde durularak oluşacak sonuç çerçevesinde karar verilmek gerekirken anılan delillerle ilgili de hiçbir değerlendirme yapılmadan yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA …) karar verilmiştir.
Mahkememizce Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 21.11.2014 gün ve… Esas, … Karar sayılı ilamına uyulmuştur.
Mahkememizce, uyulan Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda bilirkişi kurulundan ek rapor alınmış, ayrıca bilirkişi kurulunda farklı bir bilirkişinin yer almış olması karşısında yeniden oluşturulan bilirkişi kurulu ile taraf kayıtları da incelenip, bozma ilamında belirtilen hususları da değerlendirip karşılar şekilde rapor alınmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından direnme kararının bozulmasında; davalı ile davacı ve dava dışı …Ltd Şti arasında imzalanan 14/09/2004 tarihli protokolde, davacının dava dışı …Ltd Şti ile birlikte davalıya karşı kiraya veren sıfatı ile kira sözleşmesine konu tüm işlerin yerine getirilmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı ve davacının, temin ettiği 08/09/2004 tarihli ve 80.000 USD tutarlı teminat mektubu karşılığında davalının da; davacı ve …Ltd Şti ‘ne (kiraya veren) söz konusu dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave ara avans vereceğinin kararlaştırıldığı, Borçlar Kanunu 148/3 maddesinde; müteselsil alacaklılardan birine vaki tediye ile borçlu bütün alacaklılara karşı beri olur hükmü mevcut olup, bu hüküm karşısında 14/09/2004 tarihli protokol hükümleri de nazara alınarak, davacı ile dava dışı …Ltd Şti’nin müştereken ve müteselsilen sorumlulukları üzerinde durulması ve sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekirken mahkemece bu hususun göz ardı edilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir gerekçesine yer vermiştir.
Bu kapsamda Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 21.11.2014 gün ve… Esas, 2014/18128 Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere davalının dava konusu 80.000 USD’lik avans teminat mektubu karşılığı ödendiğini iddia ettiği dekontların üzerinde SVS …şeklinde fatura numaraları yazılı olup aslında bu dekontların dava dışı ……Ltd Şti’nin davalıya kestiği faturaların karşılığı yapıldığının göstergesi olduğunu, dava konusu teminat mektubundan hariç dava dışı ……Ltd Şti. tarafından davalıya verilen… AŞ’ne ait 07.06.2004 tarih 2004/182 nolu 80.000 USD’lik ayrı bir teminat mektubu daha bulunup bu teminat mektubu davalı tarafça nakde çevrilmesine rağmen davalının bu teminat mektubu karşılığı ödeme yaptığına dair teminat mektubu tarihi ile uyumlu ödeme dekontları da ibraz edemediğini iddia ederek anılan teminat mektubu örneğini dosyaya ibraz ettiğine göre mahkemece, davacı vekilinin 13.05.2013 tarihli dilekçesi ile ibraz ettiği teminat mektubu ve diğer deliller üzerinde durularak oluşacak sonuç çerçevesinde hüküm tesisi gerektiği yönündeki bozma gerekçesi doğrultusunda yapılan incelemede; dosyaya sunulan ödeme dekontlarının… A.Ş ye ait 07/06/2004 tarih ve 2004/182 nolu 80.000 USD tutarlı teminat mektubu ile ilgili ya da dava konusu … Bankasından temin edilen … nolu 80.000 USD tutarlı teminat mektubu ile ilgili olup olmadığının tespiti doğrultusunda yapılan incelemede dava dışı …Ltd Şti davalı şirkete… A.Ş ye düzenlemiş olduğu 07/06/2004 tarihli ve 2004/182 nolu 80.000 USD tutarlı teminat vermiştir.
Davalı, dava dışı şirketten almış olduğu 07/06/2004 tarihli ve 80.000 USD tutarlı “avans teminat mektubunu” 01/12/2004 tarihinde nakde çevirerek 114.631,28-TL olarak tahsil etmiştir. Davacı davalı şirkete … Bankasının 08/09/2004 tanzim tarihli ve 008304000063(754707) nolu 80.000 USD tutarlı “avans teminat mektubu” vermiştir. Davalı taraf davacının vermiş olduğu 08/09/2004 tarih ve 754707 nolu 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubunu 01/12/2004 tarihinde nakde çevirerek 112.400,00-TL olarak tahsil etmiştir. Davalı davacı tarafça verilen 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubu karşılığı olarak dava dışı …Ltd Şti’ne yaptığı ödemelere dair cari hesap özeti ve ödeme dekontları sunmuş olup, buna göre 16/09/2004 tarihinde SVS- 192963 nolu 35.000 USD, 22/09/2004 tarihinde SVS-… nolu fatura ile 15.000 USD ve 29/09/2004 tarihinde de SVS-203411 nolu fatura ile de 30.000 USD olmak üzere toplam 80.000 USD ödemede bulunmuştur. Ancak toplam 80.000 USD miktarlı bu ödemelerin davacı tarafından davalıya verilmiş olan “avans teminat mektubuna ” istinaden ödendiğine ilişkin dekontlarda ve cari hesap özetinde herhangi bir ibare bulunmamaktadır. Aksine iş bu ödemelere ait dekontlarda 192963-197832 ve 203411 nolu faturalar dercedilmiştir.
Davalı tarafından bizzat davacıya 08/09/2004 tarih ve 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubu karşılığı ödeme yapılmamış olduğu sabittir. Bu durumda dava dışı …Ltd Şti’ne 08/09/2004 tarihli ve 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubu için yapılan bir ödeme, davacıya yapılmış bir ödeme olarak kabul edilmesi gerektiği dikkate alındığında 08/09/2004 tarih ve 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubuna istinaden dava dışı şirkete yapılmış net ve açık bir ödemenin mevcut olmadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan dava dışı …Ltd Şti’nin davalıya vermiş olduğu 07/06/2004 tarihli ve 80.000 USD tutarlı avans teminat mektubu karşılığında davacının dava dışı firmaya ödeme yaptığına ilişkin bir belge de bulunmamaktadır. Açıklanan tüm bu durum karşısında davalı şirket tarafından dava dışı firmaya (ve hali ile davacıya) 08/09/2004 tarihli ve 80.000 USD tutarlı ‘avans teminat mektubuna’ istinaden ödeme yapıldığı iddiası kapsamında bir kaydın mevcut olmadığı ve buna ilişkin bir belge de sunulmamış olması karşısında ve Mahkememizce uyulan Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 21.11.2014 gün ve… Esas, …Karar sayılı ilamı da dikkate alınarak, davanın kabulü gerektiği kanaatine varılarak bu yönde aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile, 80.000 USD nin 01/12/2004 tarihinden itibaren 3094 sayılı yasanın 4-a maddesince işleyecek faiziyle birlikte ve fiili ödeme günündeki TL karşılığı olarak davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 7.411,64 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.464,75 TL’nin düşümü ile eksik kalan 5.946,89 TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
Davacı tarafça yapılan peşin harç gideri 1.464,75 TL giderin davalıdan alınıp, davacıya verilmesine,
3-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 11.430,00 TL vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan başlangıçta yatırılan gider 13,20-TL , 6.250,00 TL Bilirkişi Ücreti, 396,910 TL tebligat +müzekkere gideri toplamı olan 6.660,10-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafça yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
6-Tarafların HMK 120 madde gereğince yatırdıkları gider ve delil avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip …
Başkan …