Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2015/957 Esas
KARAR NO :2022/777

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:02/10/2015
KARAR TARİHİ:29/11/2022

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … ve Gıda Mad. Paz. İth İhr. San. Tic. Ltd Şti. gıda alım satımı ile iştigal eden iş hacmi cirosu yüksek bir firma olduğunu, bayisi olduğu ve ürünlerini sattığı … Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye olan borcun ödenmesi amacıyla anılan şirketin … – … / İstanbul adresine …kargo aracılığı ile toplam 53 adet ve 1.200.112.000-TL bedelli çekleri gönderildiğini, kargo tesellüm fişinde görüleceği üzere varış yeri …kargo’nun … şubesi ancak … Şubesinin dağıtım aracında, kargo dağıtımı sırasında araç içinden yapılan hırsızlık sebebiyle anılan kargo çalındığını, davaya konu çekte bu çeklerden bir tanesi olduğunu, bunun üzerine çalınan tüm çekler için zayi nedeniyle … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile iptal davası açıldığını, 81.000-TL teminat yatırılıp söz konusu çeklerle ilgili olarak ödeme yasağı kararı verildiğini, anılan ödeme yasağı ilgili tüm bankalara bildirildiğini, davaya konu çekte bu çeklerden bir tanesi olduğunu, davalı şirket davaya konu çeki …. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası ile icra takibinde bulunulduğunu, müvekkili ile çekte cirosu olan – … … Ör. İnş. Ve Tic, Ltd. Şti. … Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. isimli şirketler ile aralarında hiç bir ticari ilişki olmadığını, müvekkili firma ile Çek keşidecisi olan … … … …, Gıda İnş. San, Ve Tic. Ltd. Şti. ile arasında ticari ilişki mevcut olup bu ticaretten dolayı müvekkili firma çeki aldığını, müvekkili davacı firmanın çekte cirosu olan diğer firmalar ile hiç ticari ilişkisi olmadığı ve çeki keşideciden aldığı yapılacak bilirkişi incelemesinde de ortaya çıkacağını, aynı zamanda çekte cirosu olan … … Or. İnş. Ve Tic. Ltd, Şti. … Ürün, San. Ve Tic, Ltd. Şti.’nin kayıtları ve vergi dairesi kayıtları incelendiğinde söz konusu çek ile ilgili hiçbir kaydın olmadığı, bu şirketler arasında dahi ticari ilişki olmadığı ortaya çıkacağını, haciz baskısı altında, tüm tazminat ve istirdat dava haklarımız saklı kalarak dosya borcunun tamamı olan 33.500-TL haciz sırasında müvekkil şirketçe ödendiğini, davalı şirketin yaptığı icra işlemin durması ve müvekilinin ticari işleyişinin sekteye uğramaması için taraflarınca ihtirazi kayıtla icra dosya borcu yatınldığını, ancak davanın devamı süresince icra takibinin tedbiren durdurulması ile dosyaya yatıcak paraların alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini, davalı şirket kendisinden beklenen gerekli özeni ve ticari basireti sergilemediğini, özensiz davrandığını ve müvekkili şirket tarafından suça konu başkaca çeklerle beraber davaya konu çeki aldığını, davaya konu çek keşidecisi … … … …. Gıda İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. olan … … / … şubesine ait, … molu 15/07/2015 tarihli 25.000,00-TL bedelli çek olduğunu, çek davalı şirkete … … Or. İnş. Ve Tiç. Ltd. Şti. tarafından verildiğini, ancak suça konu başka çeklerden olan , Keşidecisi … olan … Bankası … Bulvarı / … Şubesine ait … nolu 23/04/2015 keşide tarihli 20.000-TL bedelli çek ile Keşidecisi … olan … Bankası … Bulvarı / … Şubesine ait … nolu 13/06/2015 keşide tarihli 20.000-TL bedelli çekleri de davalı şirkete … … Or. İnş, Ve Tic. Ltd, Şti. tarafından verildiğini, bu çekleri davalı şirket ; … Tekstil Plastik San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne ciro ettiğini, suça konu olun 4 adet çek davalı şirket tarafında kullanıldığını, davaya konu çeki ve diğer çekleri gerekli araştırmayı yapması beklenen bir konumda ve durumda olduğundan davalının iyiniyetli olması beklenemeyeceğini, aynı zamanda mahkeme kararına istinaden işlem yapılmadığını bir çeki ihtiyati haciz konusu yapması da kötüniyetin bir göstergesi olduğunu, bununla birlikte ödeme yasağı kalkmadan icrai işleme başlaması da kötüniyet göstergesi olduğunu, davaya konu çalıntı çek ile ilgili olarak verilen ödeme yasağı kararı 21/01/2015 tarihi olduğunu, çeklerin çalıntı olduğu ve çeklerde bu sebeple ödeme yasağı olduğu çek muhatabı olan … Bankası … Şubesine’de bildirildiğini, kaldı ki davaya konu çekin arkasında da görüleceği üzere ibraz kaşesinde *mahkeme kararına istinaden işlem yapılamamıştır* denmekte olduğunu, tedbir tarihi olan 21/01/2015 tarihinden sonra hangi banka olursa olsun bankalar arası çek sorgulama sisteminden bakıldığında çekin çalıntı olduğu ve çek hakkında ödeme yasağı kararı olduğu görüleceğini, ancak şirket söz konusu tedbir kararını hiçe sayıp çalıntı çeki kabul ettiği için kusurlu olup iyiniyetli olduğundan söz edilemeyeceğini, dava konusu çekin istirdadı ile müvekkili keşideciden sonraki haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, icra dosyasına yatırılan 33.500-TL ödemenin müvekkiline istirdadına, karar verilmesini talep zorunluluğu hasıl olduğunu, davalı … Ürün. San. Ve Tic. Ltd. Şti.. tarafından çek ile ilgili olarak icra takibinde bulunulması ve bu çek bedellerinin tahsili durumunda müvekkilinin telafisi mümkün olmayan zararı sözkonusu olacağından, bu zarara sebebiyet vermemek açısından davanını devamı süresince icra takibinin tedbiren durdurulması ile dosyaya yatacak paraların alacaklıya ödenmemesi yönünde TEDBİR kararı verilmesini, davalının …. İcra Müdürtüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takibe koyduğu, … Bankası … / … Şubesine ait … nolu 15/07/2015 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çekin istirdadı ile müvekkilinin keşideciden sonraki haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, icra dosyasına yatırılan 33.500-TL ödemenin müvekkiline istirdadına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SA V U N M A /
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket çekin çalıntı olduğunu bilmemekle birlikte tamamen iyiniyetli olarak alacağını tahsil edebilmek için icra takibi yaptığını, müvekkili şirket çekin çalıntı olduğunu bilmediği gibi davacının dava dilekçesinde “davalırın çekin çalıntı olduğunu bilmesi gerekirdi” şeklindeki beyanın taraflarınca kabul edilmesi mümkün olmadığını, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 2014/10768 esas ve 2014/20288 karar sayılı kararı gereğince: “Davalının çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü yoktur…. ” Davalının dava konusu çeki davacıya yönelik soygun eyleminden sonra iktisap etmiş olması ve defter kaydının bulunmaması davalının cirantası ile ticari ilişkisi bulunmadığını ve davalının çeki iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermemektedir…” denilerek çalıntı olduğu iddia edilen çeki elinde bulunduran üçüncü kişinin iyiniyetinin korunacağını göstermekte olduğunu, bu nedenledir ki müvekkili şirket dava konusu çeki tahsil edebilmek amacıyla tamamen iyiniyetli bir şekilde icraya koymasına rağmen şu anda alacağını tahsil edemediği için zor duruma düşmekte olduğunu, müvekkili şirket dava konusu çek ile ilgili iyiniyetli üçüncü kişi konumunda olup söz konusu dava sebebiyle alacağını tahsil edemediği için mağdur duruma düşmekte olduğunu, arz ve izaha çalıştığımız nedenlerle; haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini bilvekale arz ve talep etmiştir.
GE R E K Ç E /
Dava; Davalının …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile takibe koyduğu … Bankası …/… şubesine ait … nolu 15/07/2015 keşide tarihli 25.000,00 TL bedelli çekin ve çek nedeniyle bu icra dosyasına yapılan 33.500,00 TL ödemenin istirdatı istemine ilişkindir.
Taraf delilleri toplanmış, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası celp edilmiş, … CBS’den … soruşturma nolu dosyaların akıbeti sorulmuş, davalı şirketin ticaret sicil kayıtları celp edilmiş ve terkin edilip edilmediği hakkında bilgi istenmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Dosyamız davalısı tarafından dosyamız davacısı ile dava dışı … …. Ltd.Şt.’ye karşı dava konusu … Bankası …/… şubesine ait … nolu 15/07/2015 keşide tarihli 25.000,00 TL bedelli çek ve bu çeke ilişkin …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 17.09.2015 tarih 2015/… D.İş, 2015/… Karar sayılı karar sayılı İhtiyati haciz kararına istinaden toplam 28.466,78 TL alacak üzerinden 28.09.2015 tarihinde Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla icra takibi başlatıldığı, ihtiyati haciz kararının uygulandığı, haciz baskısı altında 05.10.2015 tarihinde dosyamız davacısı borçlu şirket tarafından icra dosyasına 33.500,00 TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu … Bankası …/… şubesine ait … nolu 15/07/2015 keşide tarihli 25.000,00 TL bedelli çekin görüntüsünün incelenmesinde; Keşidecisinin … …. Ltd. Şti, lehdarının dosyamız davacısı … …Ltd. Şti., ilk cironun davacı şirket tarafından yapıldığı, sonrasında sırasıyla dava dışı … Turizm … Ltd.Şti’nin, davalı ….Ltd. Şti’nin, …. AŞ’nin cirolarının bulunduğu, … AŞ. Tarafından ibraz edildiği, İbraz tarihinin banka müzekkere cevabına göre 15.07.2015 tarihi olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu hırsızlık olayına ilişkin başlatılan soruşturma kapsamında açılan yukarıda anılan … CBS dosyalarının bir kısmının birleştirildiği, dosyaların derdest olduğu anlaşılmıştır.
… 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Dosyamız davacısı tarafından açılan dava konusu çekinde aralarında bulunduğu çeklere ilişkin zayi nedeniyle iptal davası olduğu, bu dosyadan 22.01.2015 tarihinde dava konusu çekinde aralarında bulunduğu bir kısım çeklere ilişkin ödeme yasağı kararı verildiği anlaşılmıştır.
Talimat yoluyla alınan SMMM bilirkişi …’dan alınan 07/11/2017 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı ticarl defterleri üzerinde ve dosya kapsamında yapılan İnceleme ve Raporun “İncelemeler Ve Değerlendirmeler” bölümünde yapılan açıklamalar doğrultusunda; Davacının 2014-2015 yıllarına ait Yevmiye, defteri kebir ve envanter defterlerinin 6102 sayılı TTK’nurı 64/3.maddesi uyarınca ve VUK. 221. ve 222, Maddeleri uyarınca açılış onaylarının yasal süresi içinde yaptırıldığını, 6100 sayılı H.M.K 222. Maddesine göre delil vasfı değerlendirmesinin takdiri Sayın Mahkemenizde olmak üzere; 6102 sayılı T.T.K 64/3. maddesi uyarınca yapılması gereken kapanış tasdikinin 2014-2015 yılları yevmiye defteri için süresinde yaptırıldığını, defterlerin birbirini doğruladığını, (Ticari defterlere ilişkin açılış ve kapanış Noter tasdik bilgileri dosya kapsamına eklendiğini, taraflar arasında ve davacı ile dava dışı … Turizm Cafe Tütün Ltd.Şti. Arasında dava konusu çekle ilgili ticari bir ilişkinin olmadığını, davacı ticari defterlerinde ticari ilişkinin olduğuna dair herhangi bir kaydın bulunmadığını, Dava konusu çekin 31.12.2014 tarih, 160 nolu tahsilat makbuzu ile … … Ltd.Şti.’den alındığını, 31.12.2014 tarih 2.401 nolu yevmiye maddesinde 101-Alınan çekler hesabına borç “glriş” kaydınırı yapıldığını, (ilgili yevmiye maddesi ve 160 nolu tahsilat makbuzu dosya içeriğine eklendiğini) İncelemesi yapılan davacıya ait 2014-2015 yıllarına ait ticari defterler üzerinde yapılan incelemelerde; Davacının, davalı … Ür.San.Ve Tic. Ltd. Şti. ve dava dışı … Turizm Cafe Tütün Ltd.Şti.arasında dava konusu çekle ilgili ticari bir ilişki olduğuna dair herhangi bir kaydın bulunmadığının tespit edildiğini, (Davacının 2014-2015 yıllarına ait Alıcı Ve Satıcılarına ilişkin detay Mizan dosya içeriğine eklenmiştir.) Sayın Mahkemenizin takdirlerine bildirilmiştir.
SMMM bilirkişi … tarafından alınan 01/06/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Dava dosyası ve muhteviyatı belgelerinin ve diğer tespitlerin değerlendirilmesi neticesinde; a- Davalının ticari defterlerinin incelenmesinin 16.04.2021 günü saat 10.00’da mahkemede hazır olması istenilmesine rağmen, defterlerin mahkemeye ibraz edilmediğini, davalı ticari defterlerinin kayıt ve belgelerinin yerinde inceleme yapılabilmesi amacıyla; firma iletişim telefonları olan; … ve … no’lu telefonlar sürekli aranılmasına rağmen telefonların açılmadığını, iletişimin kurulamadığını, b- Firmanın iş adresi olarak kayıtlarda ve Ticaret Odası bilgi bankasında yer alan “ … MAH. … SOKAK NO:2-4 D.2 … “ adresine bizzat gidilmek suretiyle incelemenin yerinde yapılması amaçlanmasına rağmen, maalesef bu isimde bir firmanın olmadığını, çevreden de tanınmadığı bilgisine ulaşılmış olduğunu, c- Davalının mükellefiyetinin bulunduğu ve bağlı olduğu “ 768 002 … Vergi Kimlik No’lu … Vergi Dairesi sicil sorgulama servisine bizzat gidilmek suretiyle, mükellefin faal olup olmadığı sorgulaması yaptırıldığını, neticeten Mükellefin aktif ve faal olmadığını, … Vergi Dairesi tarafından 30.11.2016 tarihinde mükellefiyetinin re’sen terk ettirilmiş olduğu bilgisine ulaşıldığını, bu kapsamda, mükellefin faal olmaması nedeni ile davalının defter ve kayıtları üzerinde incelemenin yapılamamış olduğunu, nihai hukuki değerlendirmenin Sayın Mahkemenin takdirlerinde olduğu hususları bildirilmiştir.
İddia, savunma, dosya kapsamında toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporlarının bir bütün olarak değerlendirilmesinde;
Davacı tarafça, dava konusu çeklerin rızası dışında elinden çıktığından bahisle, dava konusu çekin yetkili hamili olduğunun tespiti ile çekin ve çekin takibe konu edildiği icra dosyasına ödediği bedelin davalıdan istirdatı talep edilmiştir.
Davalı tarafça, davanın reddi talep edilmiştir.
TTK’ nın 790. Maddesine göre; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.”
Yine TTK’nın 792. Maddesine göre; “Çek, herhangi bir surette hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.’ncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle mükelleftir.”
Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu ve çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini yada iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir.
Dava konusu çekin, davacı tarafından cirolandıktan sonra dava dışı …. Şirketine gönderilmek üzere kargoya verildiği ve kargonun dağıtımı sırasında …. Şirketine ulaşmadan çekin çalındığı; Davacı tarafından bunun üzerine … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile Zayi Nedeniyle Kıymetli Evrak İptali davası açıldığı ve bu dosyadan dava konusu çekler hakkında 22.01.2015 tarihinde ödeme yasağı kararı verildiği; Dava konusu çeklerin ödeme yasağı kararından sonra olmak üzere 15.07.2015 tarihinde ilgili bankaya ibraz edildiği; Ödeme yasağı kararından sonra davalı tarafından dava konusu çeke ilişkin …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 17.09.2015 tarih 2015/… D.İş, 2015/… Karar sayılı karar sayılı İhtiyati haciz kararı alınarak …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile toplam 28.466,78 TL alacak üzerinden 28.09.2015 tarihinde Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla icra takibi başlatıldığı, ihtiyati haciz kararının uygulandığı, haciz baskısı altında 05.10.2015 tarihinde dosyamız davacısı borçlu şirket tarafından icra dosyasına 33.500,00 TL ödeme yapıldığı; Davalı tarafça dosyamıza dava konusu çeki nasıl ve nereden iktisap ettiğine dair bir belge delil sunulmadığı, bilirkişi incelemesine ticari defter ve kayıtları sunulmayarak HMK’nın 220 ve 222. Maddeleri uyarınca defter ibrazından kaçındığı; Talimat yoluyla alınan bilirkişi raporuna göre davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, kayıtların birbirini doğruladığı, davacı tarafın ticari defter kayıtlarının kendi lehine delil niteliğine haiz olduğu, dava konusu çekin davacıya ticari ilişki kapsamında keşideciden geçtiği, davacının, çekte davacıdan sonra cirosu bulunan …. Şirketi ve sonraki ciranta davalı Şirket ile bir ticari ilişkisinin bulunmadığı; Dava konusu çekin davacı tarafından dava dışı … şirketine gönderilmek üzere cirolandıktan sonra kargoya verildiği ve kargonun dağıtımı sırasında … Şirketine ulaşmadan çekin çalındığı anlaşılmakla ve değerlendirilmekle davalı yanın iktisabında kötü niyetli olduğu yönünde mahkememizde kanaat oluşmuştur.
Dosya kapsamında toplanan deliller, alınan bilirkişi raporları, davacı tarafça bilirkişi deliline dayanılmış olması, davalı tarafça bu kapsamda bilirkişi incelemesine esas olmak üzere ticari defter ve kayıt sunulmadığı, dosyamıza dava konusu çekin kendisine geçişine ilişkin herhangi bir delil sunulmadığı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde davalı tarafın savunmalarının yerinde olmadığı, davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu, bu kapsamda dava konusu çekin ve bu çek nedeniyle icra dosyasına ödediği bedelin istirdatını istemekte haklı olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Tüm bu nedenler ile, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur
HÜ K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KABULÜ İLE; Davalının …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile takibe koyduğu … Bankası …/… şubesine ait … nolu 15/07/2015 keşide tarihli 25.000,00 TL bedelli çekin ve çek nedeniyle bu icra dosyasına yapılan 33.500,00 TL ödemenin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 2.288,39 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin ve tamamlama yoluyla yatırılan 572,10 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.716,29 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından peşin ve tamamlama yoluyla yatırılan 572,10 TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 27,70 TL başvurma harcı parası, 247,25 TL müzekkere ve davetiye posta masrafı, 1.500,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam; 1.774,95 TL yargılama masrafının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davalı tarafça yapılan masrafların kendisi üzerine bırakılmasına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir edilen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/11/2022

Katip …
 e-imzalıdır

Hakim …
 e-imzalıdır