Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2015/684 Esas
KARAR NO : 2018/549
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 31/10/1997
KARAR TARİHİ : 06/06/2018
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan alacak davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekilinin vermiş olduğu dava dilekçesini özetle; Müvekkilen ait… gemisinin davalı … A.G firmasına stemmor … formu kira sözleşmesi ile kiralandığını, sözleşmenin 17. Maddesine göre yükleme ve tahliyenin gönderici ve alıcıya ait olacağını, müvekkiline ait gemi ile kömür taşındığını, konşimentoya göre kiracı aynı zamanda yükleyici, alıca ise…A.Ş olduğunu, geminin İskenderin rıhtımına geldiinde kömürden çıkan gazların etkisiyle patlama olduğunu ve römorkörlerle deniz suyu sıkıldığını, yangının bu şeklide söndürüldüğünü, gemi ve yükteki hasarların tespit edildiğini, olayın meydana gelmesinde alıcı ve yükleyicinin sorumlu olduğunu ileri sürerek toplam 9.500 Dolar ve 4.214.916.229 TL zararın 31/10/1196 olay tarihinden itibaren reeskont faizi ve Merkez Bankası’nın bir yıllık mevduatına uyguladığı %5 oranında faizi ile davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekilinin vermiş olduğu cevap dilekçesini özetle; Taşıma sözleşmesinin 46. Mad. Uyarınca bu taşımadan doğacak tüm ihtilaflarda Londra-İngiltere Mahkemelerinin yetkili kılınıp İngiliz Hukuku’nun uygulanacağını, MOHUK’un 31 maddesi uyarnıca mahkemenin yetkili olmadığını savunarak, öncelikle dava dilekçesinin yetki yönünden reddini talep etmiş, esastan da davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
MAHKEMEMİZİN İLK KARARI
Mahkememizin…Esas … Karar sayılı ve 09/06/2009 Tarihli kararıyla; “Davada uyuşmazlığın nitelik ve mahiyetine göre, dosyanın davadan sonra kurulan İstanbul Denizcilik İhtisas Mahkemesine gönderilmesine, Harca ve masarf hususunun görevli mahkemece düşünülmesine, Yargıtay yolu açık olmak üzere” şeklinde karar verilmiştir.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİNİN İLK KARARI
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2009/13600 Esas ve 2011/6019 Karar sayılı ve 17/05/2011 Tarihli kararıyla; “Somut olayda dava konusu uyuşmazlık, mahkemenin de kabul ettiği üzere, 6762 sayılı TTK’nun “Deniz Ticareti” başlıklı 4 ncü kitabındaki 893 ve onu izleyen maddelerde düzenlenen hükümler dikkate alınarak çözümlenecektir. Dava 31.10.1997 tarihinde açılmış olup, dava sırasında yürürlüğe giren ve yukarıda açıklanan yasal düzenleme uyarınca görevsizlik kararı verilmiştir. Ancak, HGK’nun 19.04.2006 tarih ve… esas ve… karar sayılı ilamı ve Dairemizin son uygulamaları uyarınca davanın açıldığı tarih itibariyle mahkemenin görevli olduğu, ihtisas mahkemesinin sonra kurulduğu, bu mahkemenin kurulduğu tarihten sonra açılacak davalarda görevli olduğunun kabulü ile işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir” denilmek suretiyle Mahkememizce verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
MAHKEMEMİZİN İKİNCİ KARARI
Mahkememizin … Esas,… Karar sayılı ve 22/03/2013 Tarihli kararıyla; ” Mahkememizce yapılan yargılama aşamasında 31.10.1997 tarihli Tefrik Kararı ile davalı … A.G. hakkındaki davanın tefriki ile, ayrı esasa kaydına, diğer davalı … A.Ş. hakkında açılan davanın… E.s. dava dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiş, davalı … A.Ş. hakkında yapılan yargılama sonucunda 01.04.2002 tarih 417 s. karar ile HUMK.’nun 409. md. uyarınca davanın açılmamış sayılmasına ilişkin verilen karar, Yargıtay 11. H.D.’nin 13.01.2003 tarih 2002/679-100 s. Kararı ile onanmıştır.
Tefrik kararı uyarınca davalı … A.G. hakkında açılan dava mahkememizin … Esasına kaydedilmiş, yapılan yargılama sonunda, 23.09.1999 tarih 1028 s. dava dilekçesinin yetki yönünden reddine ilişkin verilen karar, Yargıtay 11. H.D.’nin 29.01.2001 tarih 182/582 s. kararı ile ve yetki itirazının süresinde olmadığı gerekçesiyle bozulmuş, bozma üzerine mahkememizin 2001/838 Esasına kaydedilen davanın yargılaması sonunda verilen 08.11.2001 tarih 1028 s. Direnme Kararı Yargıtay Genel Kurulu’nun 25.01.2006 tarih 2005/11-659 E. 2006/15 s. Kararı ile bozulmuş, bozma üzerine 2006/92 Esasa kaydedilmiş, davada uyuşmazlığın nitelik ve mahiyetine göre İstanbul Denizcilik İhtisas Mahkemesi’nin görevli bulunduğundan bahisle verilen 09.06.2009 tarih 368 s. görevsizlik kararı Yargıtay 11. H.D.’nin 17.05.2011 tarih 2009/13600-6019 s. kararı ile ve “…davanın açıldığı tarih itibariyle mahkemenin görevli olduğu, ihtisas mahkemesinin sonra kurulduğu, bu mahkemenin kurulduğu tarihten sonra açılacak davalarda görevli olduğunun kabulü ile, işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerektiği…” gerekçesi ile bozulmuş, mahkememizin … Esasına kaydedilmiş, uyuşmazlığın esasına girilmiştir.
Taraf delilleri toplanmış, tespit dosyaları celp edilmiş, mahkememizce yapılan inceleme sonucu, bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 24.11.2007 tarihli raporda; gemideki kömürlerin özelliklerine dair … firması tarafından yapılan analizin nerede yapıldığının açık olmadığı, belgede kömürlerin kendiliğinden yanma özellikleri ile ilgili herhangi bir bilgi bulunmadığı, kömür taşıyan gemilerin diğer dökme yük taşıyan gemilere nazaran farklı donatılmış olması gerektiği, ısı ölçerlerin ambarların bir yerine değil, muhtelif yerlerine ve seviyelerine yerleştirilmesi, ısı ölçerlerin yanı sıra metan, oksijen, karbonmonoksit gibi önemli gazların da ölçüldüğü düzenek kurulması, ölçerlerden alınan bilgilerin uygun kayıt cihazları ile otomatik olarak kaydedilmesi, ölçme cihazlarının ambarlardaki herhangi bir anormal durumu -ısı veya karbonmonoksit yükselmesi- sesli veya ışıklı olarak ikaz eden uyarıcılarla donatılması, ambarlara yüklenen kömürün üzerlerinin plastik örtü ile iyice örtülmesi, kapakların sıkıca kapatılması, ambar kapaklarının sızdırmazlığının sirkülasyona izin vermeyecek yapıda olması, ambarların dış yüzeyleri vasıtasıyla soğutulması, tüm sefer süresince okumaları değerlendirecek ve gereken önlemleri alıp önerebilecek uzman bir kişinin bulunması, yüklenecek kömürlerin kendiliğinden yanma risklerinin önceden belirlenmiş olması, bilgilerin hem kömür alıcısı … Firması, hem de taşıtıcı davalı tarafından kömür satıcısından temin edilip gemi otoritesine bildirilmesinin temini gerektiği, geminin yanmaya müsait kömürleri … Limanı’na kadar getirdiği, seyir sırasında 4 ve 5 no’lu ambarlarda bulunan kömürlerin kızışmaya başladığı, içten içe yanma konumuna geldiği, yanması için eksik olan tek şeyin oksijen olduğu, bunun da İskenderun’da tahliye amacıyla kapakların açılıp tahliye yapılmadığı için 5 saat bekletilirken içeriye bol oksijen girmesi nedeniyle gerçekleştiği, bu olayın müsebbibinin sorumlu olduğu açıklanmış, davacının USD cinsinden yapmış olduğu harcamaları talep edebilmesi için 213 s. VUK. uyarınca faturayı dosyaya sunması gerektiği kanaati bildirilmiş, 16.02.2009 tarihli ek bilirkişi raporunda davalı …G.’nin taşıtan olduğu, carter sözleşmesinde ve konişmentoda taşıyan olarak davacı donatanın gösterildiği, davacının TL cinsinden yapmış olduğu harcamalar nedeniyle 2.671,19-TL alacaklı olduğu, USD cinsinden yaptığı harcamalarla ilgili…A.Ş. tarafından düzenlenen 9.500,00-USD tutarında proforma faturayı sunduğu, dosyaya gelen yazılardan…A.Ş.’den böyle bir bakım onarım hizmetinin alınmadığının anlaşıldığı, … Makine tarafından dosyaya gönderilen yazı ve ekindeki faturaların incelenmesi sonucu, davacıya ait gemiye yapılan bakım ve onarım bedelinin 5.024,52-TL karşılığı 23.582,02-USD olduğu açıklanmıştır.
Bilirkişi raporuna itiraz üzerine yeniden oluşturulan bilirkişi kurulu tarafından yapılan inceleme sonucu sunulan 03.01.2012 tarihli raporda; dava konusu yangın olayının meydana gelmesine gemi kaptanı ve gemi adamlarının, tüm emniyet ve tedbirlerin tarif edildiği Katı Halde Dökme Yükler Hakkında Emniyetli İşlem Kurallarına uymaması sonucu, kusurlu davranışlarının sebep olduğu, taraflar arasındaki kira sözleşmesinde yükleme ve tahliye ile ilgili olarak her ne kadar yükleme, boşaltma ve trimmingden donatanın sorumlu olmayacağı kaydı bulunsa da, bu kaydın gemi kaptanının yüke gözetim görevini ortadan kaldırmadığı, yükün bir şekilde yanmadan limana getirildiği, ancak sefer süresince gemi kaptanı ve gemi adamlarınca kurallara uygun kontrollerin yapılmadığı, yükün tahliyesi süresince de gemi kaptanının yüke özen ve gözetim görevinin devam ettiği, kömür yükünün özellikle uzun süreli taşımalarda kendi kendine kızışma özelliği taşıdığının işini bilen her ehil kaptan tarafından bilindiği, gemi kaptanına ambar kapaklarını açması veya kapatması talimatını kimin verdiğinin hiçbir öneminin bulunmadığı, işinin ehli kaptanın ambar kapaklarını bir defa açtıktan sonra gaz ve sıcaklık ölçümlerini yapmaksızın ambar kapaklarını tekrar kapatılmamasını bilmesi gerektiği, kim tarafından yapılırsa yapılsın ambar kapaklarının yeniden kapatılması talebini reddetmesi gerektiği, davalının dava konusu kayıplardan dolayı sorumlu tutulmaması gerektiği kanaati açıklanmış, 30.11.2012 tarihli ek raporda, davacının zararı 1.032,00-TL olarak hesaplanmıştır.
Tefrik kararı uyarınca, davalı-kiracı … A.G. aleyhine açılan davada, gemi kiralama sözleşmesinden kaynaklanan tazminat isteminde bulunulmuştur. Toplanan deliller, dosya kapsamı, yapılan bilirkişi incelemeleri sonucu düzenlenen ve mahkememizce hükme esas alınan her iki bilirkişi raporunda, dava konusu yangının meydana gelmesine gemi kaptanı ve gemi adamlarının tüm emniyet ve tedbirlerin tarif edildiği Katı Halde Dökme Yükler Hakkında Emniyetli İşlem Kurallarına uymaması sonucu kusurlu davranışlarının sebep olduğu, taraflar arasındaki kira sözleşmesinde yükleme ve tahliye ile ilgili olarak her ne kadar yükleme, boşaltma ve trimmingden donatanın sorumlu olmayacağı kaydı bulunsa da, bu kaydın gemi kaptanının yüke gözetim görevini ortadan kaldırmadığı, yükün bir şekilde yanmadan limana getirildiği, ancak sefer süresince gemi kaptanı ve gemi adamlarınca kurallara uygun kontrollerin yapılmadığı, yükün tahliyesi süresince de gemi kaptanının yüke özen ve gözetim görevinin devam ettiği, kömür yükünün özellikle uzun süreli taşımalarda kendi kendine kızışma özelliği taşıdığının işini bilen her ehil kaptan tarafından bilindiği, gemi kaptanına ambar kapaklarını açması veya kapatması talimatını kimin verdiğinin hiçbir öneminin bulunmadığı, işinin ehli kaptanın ambar kapaklarını bir defa açtıktan sonra gaz ve sıcaklık ölçümlerini yapmaksızın ambar kapaklarını tekrar kapatılmamasını bilmesi gerektiği, kim tarafından yapılırsa yapılsın ambar kapaklarının yeniden kapatılması talebini reddetmesi gerektiği, kiracı ve yükleyici sıfatını haiz davalı … A.G.’nin dava konusu zararı doğuran yangının meydana gelmesinde kusurunun bulunmadığı anlaşılmış” şeklinde gerekçe ile red kararı verilmiştir.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİNİN İKİNCİ KARARI
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2013/12727 Esas ve 2014/11192 Karar sayılı ve 11/06/2014 Tarihli kararıyla; Dava, gemi kira sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda özetlendiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, uyuşmazlık gemideki yangının çıkmasında kusurun kime ait olduğunun tespiti noktasında toplanmaktadır. Mahkemece alınan önceki tarihli bilirkişi raporunda kusurun davalı tarafta olduğunun belirtilmesine rağmen hükme dayanak yapılan son raporda kusurun davacıda olduğu bildirilmiş, özel ve teknik bilgiyi gerektiren işbu uyuşmazlık konusu olayda raporlar arasında çelişki oluşmuştur. Bu itibarla, mahkemece aralarında maden mühendisi ve uzak yol kaptanı ile deniz taşıması alanında uzmanlardan oluşan yeni bir bilirkişi heyetine dosyanın tevdii ile bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderildikten sonra sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, kararın davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.Dava, gemi kira sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda özetlendiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, uyuşmazlık gemideki yangının çıkmasında kusurun kime ait olduğunun tespiti noktasında toplanmaktadır. Mahkemece alınan önceki tarihli bilirkişi raporunda kusurun davalı tarafta olduğunun belirtilmesine rağmen hükme dayanak yapılan son raporda kusurun davacıda olduğu bildirilmiş, özel ve teknik bilgiyi gerektiren işbu uyuşmazlık konusu olayda raporlar arasında çelişki oluşmuştur. Bu itibarla, mahkemece aralarında maden mühendisi ve uzak yol kaptanı ile deniz taşıması alanında uzmanlardan oluşan yeni bir bilirkişi heyetine dosyanın tevdii ile bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderildikten sonra sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, kararın davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir, denilerek Mahkememizde verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
G E R E K Ç E /
Mahkememizce bozmaya uyularak aralarında maden mühendisi, uzakyol kaptanı, deniz taşıması alanında uzman bilirkişilerin olduğu heyetten rapor alınmasına karar verilmiş;
Bilirkişi kök raporuna göre; Yük ilgilileri olan …A.G isimli şirket her ne kadar yükü … olarak belirtseler de yükün…ve… limanlarından yüklendiği ve yükler karıştığından (Jurmal kayıtlarından aynı ambarlara hem Maputo hem de …’dan yükleme yapıldığı anlaşılmıştır) yükün spesifikasyonunu değişeceği açıktır. Yükleyicilerin bununla ilgili bir uyarıcı veya bilgilendirmesi yoktur. Yükle ilgili olarak gemi Kaptanına yükün sebep olabileceği tehlikeleri ve bunlara karşılık yapılabilecekleri ihtiva eden açıklayıcı bir doküman yük ilgililerince verilmemiştir. Ayrıca … (…) denilen ürün güvenlik bilgisi de gemi kaptanına verildiği tespit edilememiştir. Davacı …nin … gemisi No:4-5 ambarlarında çıkan dava konusu yangın hadisesi sonucu yapmış olduğu harcamalardan, gemide çıkan yangını söndürme çalışmaları ile ilgili römürkör hizmeti olarak ödenmiş olan 422.600.000 TL… gemisi No: 4-5 ambarlarındaki yangına dayalı oluşmuş hasarın tamir işleri için… Makine tarafından verilmiş olan hizmetler için ödenmiş olan 305.550,000 TL geminin klas kuruluşu ABS tarafından hasar/tamir tespit sörveylerinin hizmet bedeli olarak ödenmiş olan 303.851,000 TL olmak üzere toplam 1.032.000,000 TL nin (eski para) dava konusu yangın hadisesi zararı olduğu, dava konusu yangın olayının meydana gelmesine gemi Kaptanı her ne kadar yüke gerekli ihtimamı göstermemiş ve tedbirli bir kaptan gibi hareket etmeyerek sorumlu olsa da yük ilgisinin de (…) yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı sorumluluğu olması gerektiği,” şeklinde kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporuna göre; Davacı …nin … Gemisi no:4-5 ambarlarında çıkan dava konusu yangın hadisesi sonucu yapmış olduğu harcmalardan, gemide çıkan yangını söndürme çalışmaları ile ilgili römorkör hizmeti olarak ödenmiş olan 422,600,000 TL …Gemisi no:4-5 ambarlarındaki yangına dayalı oluşmuş hasarın tamir işleri için… Makine tarafından verilmiş olan hizmetler için ödenmiş olan 305.550,000 TL geminni klas kuruluşu ABS tarafından hasar-tamir tespit sörveylerinin hizmet bedeli olarak ödenmiş olan 303.851,000 TL olmak üzere toplam 1.032,001,000 TL nin (eski para) dava konusu yangın hadisesi zararı olduğu yönündeki kanaatıne varılmıştır. Ayrıntıları yukarıdaki bölümlerde olduğu göbi daha önceki 02/05/2017 tarihli raporda arz edilen incelemeler neticesinde; Dava konusu yangın olayının meydana gelmesinde; … T.A.Ş: Kaptan TTK Madde 972 ve 995 maddelerindeki görevlerini layıkıyla yerine getirmediğinden, BC kod da sözü edilen ölçme ve cihaz kalibrasyonlarını yaptırmadığından, Gemi ambarlarını 5 saat açık bırakarak tedbirli bir Kaptan gibi davranmadığından, sayılan bu üç nedenlerden dolayı ….A.Ş %70 kusurlu olduğu, YÜK SAHİPLERİ/YÜKLETENLER (…): Yüklemenin iki ayrı limanda (maputo ve …) yapılması ve yüklerin karıştığı ve bununla ilgili yük spesifikasyonun değişeceği ile ilgili bir bilgi verilmediğinden, yük ile ilgili ürün güvenlik bilgisi (MSDS) ve bununla ilgil iherhangi bir belgenin gemiye teslim edildiğine dair bir belge bulunamadığından, sayılan bu iki nedenden dolayı …’nin %30 kusurlu olduğu yönünde kanaat bildirmiştir.
Mahkememizce bozma öncesi ve sonrası alınan bilirkişi raporlarından Yargıtay bozma ilamı ve taraf itirazlarının değerlendirilmesi sonucunda neticeten davalının zararın meydana gelmesinde %30 oranında kusurlu olduğunun tespit edilmiş olması, davacı tarafından ibraz olunan … Makine isimli şirket tarafında düzenlenen faturanın tarihi itibariyle zarar ile ilgili olmadığının bilirkişi heyeti tarafından tespiti,…Endüstrisi isimli şirketin teklif yazısının fatura mahiyetinde olmaması, …Mümessillik’ten alınan faturanın da yangın hasarı ile ilgili olmadığının tespiti, bilirkişi tarafından tespit edilen ve böylece ispat olunan zarar olan 1.032,00-TL ( 6 sıfır atılmadan önceki 1.032.001.000 TL) bakımından davalıya izafe edilen %30 oranına denk gelen 309,6 TL olması ve bu bedel üzerinden kusur oranı ile davalının sorumlu olması gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ ile,
2-Bilirkişi tarafından tespit edilen zarar olan 1.032,00-TL ( 6 sıfır atılmadan önceki 1.032.001.000 TL) bakımından davalıya izafe edilen %30 oranına denk gelen 309,6 TL’nin davalıdan 31.10.1996 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle beraber alınıp davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin yerinde olmayan talebin REDDİNE,
3-Alınması gereken 70,50-TL nisbi ilam harcından peşin alınan 53,41-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 17,09-TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
Davacının ilk dava açılırken peşin olarak yatırdığı 53,41-TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacının yaptığı ilk masraf 0,50-TL, 5.400,00-TL bilirkişi ücreti, 162,75- TL posta gideri, 39,90-TL temyiz karar harcı, 186,20-TL temyiz başvuru harcı, 52,40-TL karar düzeltme harcı ve 40,00- TL tehiri icra karar harcı ücreti olmak üzere toplam 5.881,75-TL’nin red ve kabul oranına göre 1.022,74- TL ‘nın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davalının yaptığı 100,00-TL posta gideri olmak üzere yargılama giderinin red ve kabul oranına göre 82,61- TL ‘nin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 1.032,00-TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
7-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 2.180,00-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya VERİLMESİNE,
8-Davacının HMK 120 madde gereğince yatırdığı gider avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya İADESİNE,
Dair; taraf vekilleri yüzüne karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile YARGITAY nezdinde TEMYİZ kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır