Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/313 E. 2019/521 K. 27.06.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/313 Esas
KARAR NO : 2019/521

DAVA : Alacak-Tazminat
DAVA TARİHİ: 03.07.2000

BİRLEŞEN İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN
2004/402-55 ESAS KARAR SAYILI DOSYASINDA

DAVA : Alacak-Tazminat
DAVA TARİHİ: 30.11.2004
KARAR TARİHİ: 27/06/2019

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak-Tazminat davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
D A V A /
Davacı vekili tarafından Mahkemeye verilen dava dilekçesinde özetle; davacı ve davalı şirketler arasında 01.12.1997 tarihinde başlayan 3 yıl + 1 yıl ek süreli olmak üzere … Bölgesi Distribütörlük Dağıtım Sözleşmesi düzenlendiğini, 2000 sezonuna kadar hiçbir problem olmaksızın sözleşme yükümlülüklerinin karşılıklı olarak yerine getirildiğini, davacının… Köyü 161 parselde kayıtlı taşınmazda 20.03.1998 tarihinde 20.000,00-TL bedelle ve…Mahallesi, 2812 ada, 99 parselde kayıtlı taşınmazda 15.000,00-TL bedelle ipotek tesis ederek teminat verdiğini, ayrıca …bank … Şubesi’nin 09.12.1997 tarihli 5.000,00-TL bedelli teminat mektubunu verdiğini, sözleşme ile kararlaştırılan yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla Antalya ili, Ekşili köyünde sözleşmede belirtili tesisleri kurduğunu, soğuk hava, malzeme deposu, ofis, frigofrig kamyonetler, 4 takım …bilgisayarı gibi davalı şirketin talep ve şartları doğrultusunda büyük yatırımlar yaptığını, 100.000,00-TL sarf ettiğini, davalının davalı şirketin 2000 yılı sezonu için sipariş taleplerini karşılıksız bıraktığını, davacı tarafından keşide edilen … Noterliği’nin 17.02.2000 tarih…Y.s. ihtarnamesine yanıt vermediğini, davacının halen 2 yıllık süresi olan bölge distribütörlüğünün dava dışı … Şti.’ne verilmiş olduğunu öğrendiğini, Antalya …Asliye Hukuk Mahkemesi’nin…D.İş s. dosyasında 10.03.2000 tarihinde bu şirkette davaya konu Panda ürünlerinin dağıtım işi yaptığının tespit edildiğini, davacının sözleşmenin tek taraflı haksız kötü niyetli olarak münfesih olmasına sebebiyet verdiğini, keşide edilen …Noterliği’nin 22.03.2000 tarih … Y.s. ihtarnamesi ile uğranılan zararın tazmininin talep edildiğini, davalı tarafından gönderilen …Noterliği’nin 29.03.2000 tarih… Y.s. cevabi ihtarnamesi ile taraflar arasında sözleşme bulunmadığının iddia edildiğini ileri sürerek 4 yıllık distribütörlük sözleşmesine dayanarak sözleşmenin 1/9-10-11 md. uyarınca yapılan yatırımların karşılığı 1.000,00-TL, davacının 2 yıllık distribütörlük hakkını kullanmaktan yoksun bırakılması nedeniyle 2000 ve 2001 yılı olmak üzere 2 yıllık kar kaybı bedeli 1.000,00-TL maddi tazminatın, davalının hukuka, ticari ahlak ve etiğe, sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle davacının ticari yönden çok ciddi sarsıntı yaşaması, ticari itibarının zedelenmesi nedeniyle 1.000,00-TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline, Akbank Konya Şubesi’ne ait çekin iade edilmemesi nedeniyle 500,00-TL maddi, 500,00-TL manevi tazminatın, ipoteklerin çözülmesine, teminat mektubunun iadesine, bakiye 3.963,00-TL alacaklarının faizi ile birlikte ödenmesine, 1999 yılı için hak edilmiş %1 oranında performans primi 2.270,00-TL’nin faizi ile birlikte mahkeme masraf ve vekalet ücreti ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

S A V U N M A /
Davalı vekili Mahkemeye verilen 11.09.2000 tarihli cevap dilekçesi ile özetle; davalı şirket yetkilisi tarafından imza edilmiş veya onanmış herhangi bir distribütörlük sözleşmesi söz konusu olmadığını, davalının 1998 ve 1999 yılı sezonunda ödemelerini zamanında yapmadığı için bölgeye yeterli mal sevkiyatı yapılmadığını, yeterli mal talebinin de olmadığını, davalının teminat verilmesi zorunluluğunu yerine getirmediğini, bunun yerine … tarafından 5.000,00-TL bedelli teminat mektubu verildiğini, davalının yıl içinde gösterdiği performansın bölge açısından olumlu olmadığını, primin ciro durumuna göre verildiğini, davalının 1998 ve 1999 yıllarına ait cari hesap ve vade farkını vermeden ticari ilişkinin devam etmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddine yargılama giderleriyle ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile müvekkili şirkete verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2004/402 ESAS SAYILI DOSYASINDA

D A V A /
Davacı vekili tarafından Mahkemeye verilen dava dilekçesinde özetle müvekkili firma ile davalı şirket arasında 01/12/1997 tarihinde başlayan Antalya, Isparta, Burdur bölgesi distribütörlük dağıtım sözleşmesi imzalandığını, davalının sözleşmeye aykırı davrandığını, İstanbul … Asliye Ticaret mahkemesine davalı firmanın sözleşmeye aykırı davranmaktan ötürü zararlarının tesbiti ile davalı firma hakkında fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, dava açtığını, yapılan yargılama ve dava açıldıktan sonra doğmuş resmi faturalar ve satışlar ile netleşmiş olan kar kaybının işlemiş ve işleyecek faizinin talebi için bu ek davanın İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin…esas sayılı dosyası ile birleştirmek üzere açtıklarını, 2000 yılından itibaren 2000 ve 2001 yılı kar kaybının zararın doğduğu tarihlerden bu yana faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

G E R E K Ç E /
Asıl ve birleşen davada dava; taraflar arasında Antalya Merkez, Kemer, Tekirova Kumluca, Finike, Korkuteli, Elmalı, Burdur Merkez ve tüm ilçeleri ile, Isparta Merkez ve tüm ilçeleri olmak üzere ürün dağıtım distribütörlüğüne ilişkin yapılan sözleşmeye davalının aykırı davranışları sebebiyle uğranılan zararın nedeniyle tazminat ve alacak istemine ilişkindir.
Mahkememizce 29/04/2013 tarih ve … Esas- Karar sayılı dosyasında yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne ilişkin kurulan hükmün taraf vekilleri tarafından temyizi üzerine Yargıtaya gönderilmiş, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 31/10/2014 tarihli bozma ilamı ile (…Asıl davada davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 01.12.1997 tarihinde başlayan toplam dört yıl süreli distribütörlük sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereğince müvekkilinin teminat olmak üzere ipotekler tesis ettirdiğini, yine aynı amaçla 5.000 TL bedelli teminat mektubu ile teminat çeki verdiğini, sözleşmeye güvenerek ciddi miktarlarda yatırım yaptığını, 2000 yılına kadar sözleşmenin sorunsuz olarak yürütüldüğünü, 2000 yılı sezonu için ise davalının, müvekkilinin sipariş taleplerini karşılıksız bıraktığını, kendisine müvekkilince gönderilen ihtarnamelere de cevap vermediğini, daha sonra sözleşmenin sonlanmasına henüz 2 yıl olmasına rağmen davalının bölge distribütörlüğünü başka bir şirkete verdiğinin öğrenildiğini, davalının haksız ve kötü niyetli olarak sözleşmenin feshine sebebiyet verdiğini ileri sürerek, taşınmazlar üzerindeki ipoteklerin çözülmesine, teminat mektubunun iadesine, uğranılan zararlara karşılık maddi ve manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, birleşen davada ise aynı nedenlerle 354.526,15 TL kar kaybının tahsilini istemiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı vekili, müvekkili şirket yetkilisi tarafından imzalanan herhangi bir distribütörlük sözleşmesinin bulunmadığını, davalının 1998 ve 1999 yılı sezonlarında ödemelerini zamanında yapmadığı için bölgeye yeterli mal sevkinin yapılmadığını, davalının teminat verilmesi zorunluluğunu yerine getirmediğini, davalının yıl içinde gösterdiği performansın bölge açısından olumlu olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, her ne kadar davalı tarafça kendilerince imzalanmış bir dağıtım sözleşmesinin bulunmadığı savunulmuş ise de taraflar arasındaki ticari ilişki, icazet, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi ve ödemeler nazara alındığında bu savunmanın yerinde görülmediği, taraflar arasında 01.12.1997 tarihli sözleşmenin bulunduğu, anılan sözleşmede, sözleşme süresinin 3 yıl olarak kararlaştırıldığı, sözleşmenin uzatılması konusunda mutabakat öngörüldüğü, sözleşme 30.11.2000 tarihinde sona erecek iken 2000 yılı başında davalının eylemli olarak sözleşmeyi feshettiği, feshin haklı olduğunun kanıtlanamadığı, davacının sözleşme hükümlerini yerine getirmediği ve ödemeleri yapmadığı yönündeki savunmanın da ispat olunamadığı, haksız biçimde sözleşmeyi fesheden davalının, davacının 2000 yılına ilişkin 11 aylık kar kaybından sorumlu bulunduğu, sözleşmenin uzatılması yönünde taraflarca anlaşmaya varılmadığından davacının 2001 yılına ilişkin kar kaybı talebinin haklı bulunmadığı, sözleşme uyarınca davacının meydana getirdiği soğuk hava deposunun ve soğuk zincir tesisatının mülkiyetinin davacıya ait olduğu ve ekonomik ömrünün 3-4 yıldan uzun bulunduğu, bu tesislerin davacı tarafından soğuk zincir gerektiren başka alanlarda değerlendirilebileceği, dolayısıyla yapılan yatırımının tazmin edilmesi talebinin yerinde görülmediği, sözleşme haksız feshedildiğinden sözleşme uyarınca konulan ipoteklerin kaldırılmasının gerektiği ancak davacının taşınmazlar üzerine ipotek konulması nedeniyle zarara uğradığını ispat edemediği, bu durumda açıklanan sebebe dayalı maddi ve manevi tazminat istemlerinin dayanaksız bulunduğu, yine sözleşme gereğince verilen teminat mektubunun da iptalinin uygun görüldüğü, davacının diğer taleplerini ise kanıtlayamadığı gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, 1.000 TL kar kaybı bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, sözleşme uyarınca tesis edilen ipoteklerin kaldırılmasına, yine sözleşme gereğince verilen teminat mektubunun iptaline, birleşen davanın kısmen kabulü ile 93.595,85 TL kar kaybının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, asıl ve birleşen davada fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen dava, taraflar arasındaki distribütörlük sözleşmesinin haksız feshedilmesi nedeniyle uğranılan zararların tahsili istemine ilişkin olup mahkemece, taraflar arasındaki 3 yıllık distribütörlük sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği, bu nedenle sözleşme süresinin sonuna kadar oluşan kar kaybından davalının sorumlu bulunduğu gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak, mahkemece, davacı tarafın kar kaybı hesaplanırken sözleşme kapsamında söz konusu karı elde etmek için yapması gereken masraflar dikkate alınmamıştır. Bu itibarla, mahkemece davacının sözleşmenin sonuna kadar yapması gereken masrafların tespiti ile tespit edilen miktarın, davacının elde edeceği kardan mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm tesisi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA…) karar verilmiştir.
Mahkememizce, usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyulmuştur.
Yargıtay bozma ilamı öncesi ve sonrasında alınan bilirkişi kurulu raporu ve ek raporlarında da yer verildiği üzere; davacı şirketin temel faaliyeti olan alım satım faaliyeti sonucunda elde ettiği brüt satış karından, pazarlama, genel yönetim gibi işletme faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli olan makul bir payın düşülmesi halinde ulaşılacak faaliyet karının talep edilebilecek mahrum kalınan kar tutarının 72.368,52-TL düzeyinde hesaplanan muhtemel kar kaybının, brüt satış karından düşülecek giderlerin hesaplanmasında davacı şirket ticari defterlerinden hareketle hesaplama yapıldığı, bu nedenlerle asıl davada; davacının 2000 yılı kar kaybına ilişkin talebinin kabulü ile, 1.000,00 TL kar kaybından kaynaklanan alacağın 03.07.2000 dava tarihinden itibaren işleyecek değişebilen oranlarda yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp, davacıya verilmesine, …İlçesi 2812 Ada 99 Parsel sayılı taşınmazda 15/350 arsa paylı B Blok, 2.kat 5 numaralı bağımsız bölümde 15.000,00 TL bedelle ve …Köyü 161 Parsel sayılı taşınmaz üzerinde 20.000,00 TL bedelle davalı şirket lehine kurulan ipoteklerin kaldırılmasına, davacı yanın bu nedenle uğradığı zarar iddiası kanıtlanamadığından maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine, davacının yatırım nedeniyle uğradığı zarar bedeline ilişkin talebinin yerinde görülmediğinden reddine, davacının 2001 yılı kar kaybı talebinin yerinde görülmediğinden reddine, …bank A.Ş. …Şubesine ait 09.12.1997 tarihli 27858/2166 numaralı ve 5.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iptaline, davacının teminat mektubu nedeniyle dava tarihine kadar doğmuş bir zararı bulunmadığından, bu sebebe dayalı maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine, birleşen davada da; davacının 2001 yılı kar kaybı talebinin reddine, davacının 2000 yılı kay kaybına ilişkin talebinin kısmen kabulü ile ve takdiren (bilirkişi raporundaki hesaplamada sonuca etkili olmayan hesap hataları da dikkate alınarak) 72.368,52 TL kâr kaybından kaynaklanan alacağın 30.11.2004 dava tarihinden itibaren işleyecek değişebilen oranlarda yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp, davacıya verilmesine ve davacı tarafın kanıtlanamayan sair ve fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-)Asıl davada davanın kısmen kabulü ile;
a-)Davacının 2000 yılı kay kaybına ilişkin talebinin kabulü ile, 1.000,00 TL kar kaybından kaynaklanan alacağın 03.07.2000 dava tarihinden itibaren işleyecek değişebilen oranlarda yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp, davacıya verilmesine,
b-)… Parsel sayılı taşınmazda 15/350 arsa paylı B Blok, 2.kat 5 numaralı bağımsız bölümde 15.000,00 TL bedelle ve …Köyü 161 Parsel sayılı taşınmaz üzerinde 20.000,00 TL bedelle davalı şirket lehine kurulan ipoteklerin kaldırılmasına, davacı yanın bu nedenle uğradığı zarar iddiası kanıtlanamadığından maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine,
c-)Davacının yatırım nedeniyle uğradığı zarar bedeline ilişkin talebinin yerinde görülmediğinden reddine,
d-)Davacının 2001 yılı kar kaybı talebinin yerinde görülmediğinden reddine,
e-)…bank A.Ş….Şubesine ait 09.12.1997 tarihli… numaralı ve 5.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iptaline, davacının teminat mektubu nedeniyle dava tarihine kadar doğmuş bir zararı bulunmadığından, bu sebebe dayalı maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine,
f-)Davacının kanıtlanamayan sair ve fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
g-)Alınması gereken 1.434,51 TL nisbi ilam harcından peşin alınan 45,00 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 1.389,51 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Davacının ilk dava açılırken peşin olarak yatırdığı 45,00 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
h-)Davacının yaptığı ilk masraf 2,87 TL, 4.275,00 TL bilirkişi ücreti, 351,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 4.629,37 TL’nin red ve kabul oranına göre 1.157,63 TL ‘nın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
ı-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 2.725,00.- TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
i-)Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 2.725,00-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
J-)Davalının yaptığı 1.500,00- TL yargılama giderinin red ve kabul oranına göre 1.124,90 TL ‘nın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-)Birleşen davanın kısmen kabulü ile;
a-)Davacının 2001 yılı kar kaybı talebinin reddine,
b-)Davacının 2000 yılı kar kaybına ilişkin talebinin kısmen kabulü ile, 72.368,52 TL kâr kaybından kaynaklanan alacağın 30.11.2004 dava tarihinden itibaren işleyecek değişebilen oranlarda yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp, davacıya verilmesine,
c-)Davacının fazlaya ilişkin yerinde görülmeyen taleplerinin reddine,
d-)Alınması gereken 4.943,49- TL nisbi ilam harcından peşin alınan 4.786,10 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 157,39 -TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Davacının ilk dava açılırken peşin olarak yatırdığı 4.786,10 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
e-)Davacının yaptığı ilk masraf 12,50 TL,7,80 TL posta gideri olmak üzere toplam 20,30 TL’nin red ve kabul oranına göre 5,36 TL ‘nın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
f-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 8.310,54.- TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
g-)Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 22.879,46 -TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
3-Taraflarca HMK 120 madde gereğince yatırdıkları gider avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …