Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2014/523 Esas
KARAR NO : 2018/490
DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Depo Edilmesi İstemli)
DAVA TARİHİ : 02/07/2013
BİRLEŞEN İSTANBUL 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN
2013/322 ESAS SAYILI DOSYASINDA
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 01/11/2013
KARAR TARİHİ : 24/05/2018
YAZIM TARİHİ : 30/05/2018
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
ASILD A V A /
Davacı vekili tarafından Mahkememize verilen dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında işletmeciliğini yaptığı … adersinde bulunan akaryakıt istasyonu ile alakalı olarak 26/05/2010 tarihinde ve daha sonra 18/12/2012 tarihli 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeye göre davalı dağıtım şirketinin aralarındaki bayilik sözleşmesine aykırı ve haksız olarak 08/02/2013 tarihinden itibaren akaryakıt satmayı sona erdirdiğini öne sürerek firmayı mağdur ettiğini paylaştığını, … Bankasınca tanzim edilen 18/05/2018 tarihli 25.000-TL bedelli… seri nolu Kesin teminat mektubunun iptali ve iadesi ile iş bu teminat mektubu bedelinin muhatap bankaca davalı şirkete ödenmemesi konusunda da ihtiyati tedbir talebinde bulunulduğunu, mahkeme masraf ve vekalet ücretinin davacı karşı davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalı vekili tarafından Mahkememize verilen dava dilekçesinde özetle; davacı yanın davası haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olup reddi gerektiğini, müvekkilim şirketin taraflar arasındaki sözleşme şartlarına aykırı olarak akaryakıt satmayı sona erdirdiğini ve davacı yanı mağdur ettiği yönündeki beyanların hiçbir hukuki dayanağı bulunmadığını, müvekkili şirketin fazlaya ilişkin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla satış taahhüdünün ihlalinden kaynaklı olarak cezai şart alacak davası açma haklarının saklı olduğunu, davacı yanın davasının reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN D A V A /
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin akaryakıt sektöründe faaliyet gösterdiğini, bu kapsamda davalı şirket ile ilk olarak 26.05.2010 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi imzalamak suretiyle davalıya 5 yıl süreli bayilik hakkı tesis edildiğini, daha sonra tarafların karşılıklı mutabakatı sonucunda 18.12.2012 tarihinde 5 yıllık süre için yenilendiğini, 26.05.2010 tarihli ilk taahhütname uyarınca davalı şirket beher yılda asgari 800 m3 beyaz ürünü…’in anlaşmalı olduğu kişi ve kuruluşlardan satın almayı, satın taahhüdünden eksik satın alacağı beher m3 beyaz ürün için …’in maruz kaldığı kar kaybını cezai şart olarak ödeyeceğini, söz konusu tutarın sözleşme tarihi esas alınmak suretiyle taahhüt edilip alınmaması halinde, eksik kalan m3 başına 60-USD cezai şart ödeyeceğini kabul ettiğini, 26.05.2010 tarihinden 18.12.2012 tarihine kadar yıl esasına dayalı satış taahhütlerini yerine getirmeyerek hem cezai şart yönünden taahhütname hükümlerine aykırı davrandığını, hem de akabinde fesih (21.06.2013) tarihinden sözleşmenin kararlaştırılan sona erme tarihi olan 18.12.2017 tarihine kadar davacı şirketi elde edeceği kardan mahrum bırakmak suretiyle zarara uğrattığını, davalılar ile davacı şirket arasındaki bayilik ilişkisinin davalılarca süresinden evvel 21.06.2013 tarihli fesih ihtarnamesi ile haksız olarak sonlandırıldığını belirterek, şimdilik 10.000,00-USD cezai şart ve kar mahrumiyeti alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
S A V U N M A /
Davalılar vekili tarafından Mahkememize verilen dava dilekçesinde özetle; davacı dağıtım şirketinin aleyhine olan iddialarının hepsinin hukuki dayanaktan yoksun olup hiçbirini kesinlikle kabul etmediklerini, davacının müvekkili şirketin yıllık satış taahhüdüne uymadığından bahisle sözleşmeyi feshinde haksız olduğunu ve bu sebeple de cezai şart borcu altında olduğunun iddiasının yersiz olduğunu, davacının dava dilekçesinin 7 nolu ekinde sunduğu fatura suretlerinin müvekkili davalılarla bir ilgisi bulunmadığını, davacının iddialarının kabul anlamına gelmemekle birlikte talep olunan faiz miktarının fahiş olduğunu, müvekkili şirketin birçok bankaya borcu olduğunu, kendisinin ekonomik olarak zor günler geçirdiğini, içinde bulunulan ekonomik koşullardan dolayı satışların ciddi manada düştüğünü, davacının davasının reddine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
G E R E K Ç E /
Davacı taraf asıl davada, teminat mektubunun iptali ve iadesi ve davalı yana borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, birleşen dosyada ise davacı bayilik sözleşmesinden kaynaklanan kar mahrumiyetinin cezai şartı tahsilini talep etmiş bulunmaktadır.
…A.Ş (…) ile davalı…Şti arasında ilk olarak 26/01/2010 tarihli Akaryakıt Bayilik sözleşmesi imzalanarak… Lojistik’e 5 yıl süreli bayilik hakkı verildiği ve sözleşmenin daha sonra tarafların karşılıklı mutabakatı ile 18/12/2012 tarihinde 5 yıllık bir süre için daha yenilendiği, bayilik sözleşmesi yanında taraflar arasında ayrıca Bayilik Protokolü ile Satış Taahhütnamesi imzalanıp bu sözleşmeler ile ticari koşulların saptandığı ve… Lojistik tarafından yıllık satış vaadlerinin tutarı ile cezai şartın taraflarca hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. İmzalanan sözleşmeler bakımından taraflar arasında bir ihtilaf da bulunmamaktadır. İmzalanan ilk taahhütname uyarınca… Lojistik yıl esasına göre akaryakıt bayilik sözleşmesinin devamı boyunca geçerli olmak üzere beher yıl da asgari 800 metreküp beyaz ürünün…’in anlaşmalı olduğu kişi ve kuruluşlardan satın almayı, satış taahhüdünden eksik satın alacağı beher metreküp beyaz ürün için…’in maruz kaldığı kar kaybının cezai şart olarak ödeyeceği, söz konusu tutarın sözleşme tarihi esas alınmak üzere taahhüt edilip, alınmaması halinde eksik kalan metreküp başına 60 USD cezai şart ödeyeceği benimsenmiş, bayilik sözleşmesinin 46/d bendinde feshin sonuçlarına ilişkin yapılan düzenlemede de; bayinin iş bu sözleşme ile veya bu sözleşmeye ek protokollerle belirlenen cezai şarta ilaveten fesih tarihinden sözleşme sonuna kadar geçecek dönemde yıllık satış taahhüdüne göre satması gereken toplam petrol ürünleri miktarlarının fesih işlemi sebebiyle satamaması sonucu…’in uğradığı tüm zarar ve ziyanın, bu kapsamda fesih tarihinde sözleşme süresi sonuna kadar satması gereken beher metreküp beyaz ürün, beher ton siyah ürün, beher ton madeni yağ ürünleri, beher ton lpg otogaz ürünlerindeki…’in karı esas alınmak suretiyle belirlenecek toplam… zarar ve ziyanlarını hiçbir itirazda bulunmaksızın ilk talepte naklen ve defaten ödemeyi kabul ve taahhüt etmiş, keza satış taahhütnamesinde de bu düzenlemeye yer verilmiş, birleşen dosya davalısı … da bayilik protokolünü garantör sıfatıyla imzalamış bulunmaktadır.2013 yılı Mart ve Nisan aylarında 3 kez yapılan ve ayrıca…’in EPDK ‘ya yaptığı şikayet üzerine 2013 yılı Haziran ayında … Lojistik nezdinde denetim yapılmış ve bu denetimlerde alınan motorin numunesinde Marker seviyesinin geçersiz çıktığı, numunelerin yağ ve solvent özelliği gösterdiği, 3 ve 4 nolu adanın motorin damacalarında ve 1 ve 2 nolu gizli tanklardan ve ayrıca… plakalı tankerden alınan numunelerde yine… Marker seviyesinin geçersiz çıktığı ve teknik düzenlemelere aykırı olup, yağ ve solvent özelliği gösterdiği hususları saptanmış, istasyonda vaziyet planında yer almayan iki adet gizli akaryakıt tankının bulunduğu ve düzenek ile satış tabancalarına yönlendirilmek suretiyle otomasyon dışı akaryakıt ikmali yapıldığı ve otomasyon sistemine müdahale edildiği ve bu durumun dağıtıcı… tarafından 2012 yılı Ağustos ayında da EPDK ya bildirildiği, 2013 yılı Haziran ayında yapılan denetimde de bayilik lisansı sahibi … Petrol … Ltd. Şti ne götürmek üzere aldığı akaryakıtın … Lojistik’e fatura ederek akaryakıt istasyonuna boşalttığı,… Marker seviyesi geçerli fakat 4 nolu tankın bağlı bulunduğu otomasyon sisteminin arızasının 4 iş günü içerisinde giderilemediği ancak buna rağmen otomasyon sisteminin çalışmadığı bir tanktan akaryakıt satışının devam ettiği saptanmıştır. Bu tespitler karşısında … Lojistik’in… dışında başka bir firmadan akaryakıt temin ettiği anlaşılmaktadır. 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu 8 maddesinde bayilerin dağıtıcısı dışında ürün tedarik edemeyecekleri ve EPDK Lisans Yönetmeliği 38 maddesinde de dağıtı dışında akaryakıt temini yapılamayacağı düzenlenmiştir. Diğer yandan istasyondan alınan numunelerde… Marker seviyesi geçersiz çıkmış ve teknik düzenlemelere de uygun olmadığı belirlenmiştir. EPDK’nın 1240 sayılı Kurul Kararının 4-b bendi uyarınca dağıtıcı…’in bu yükümlülük kapsamında bayi hareketlerini gizleyerek istasyondaki uygunsuzlukları EPDK’ya da bildirdiği anlaşılmaktadır. Keza aynı kurul kararının 5/9 maddesinde de elektronik veri aktarımının kesintiye uğratılmaması ve veri iletimi olmayan yerlerden de akaryakıt satışı yapılmaması düzenlemesi ile 10 bentteki akaryakıt satışı yapılan yerlerin mutlak olarak otomasyon sistemine bağlı olması zorunluluğu ile 11 bentte yer alan istasyon, otomasyon sistemine yapılan izinsiz müdahalelerin EPDK’ya bildirilmesi zorunluluğu hükümleri birlikte değerlendirilip,… tarafından bu kapsamda yaptırılan tespit ve bildirim de dikkate alınarak bayiye haklı olarak akaryakıt ikmalinin durdurulduğu anlaşılmaktadır. Bayilik protokolünün 4. Maddesinde sözleşmenin süresinden önce bayi tarafından haksız feshedilip feshedilmesi halinde ya da… tarafından haklı sebeplerle feshi durumunda 100.000 USD cezai şartın bayi tarafından ödeneceği de hüküm altına alınmıştır. 16/01/2014 tarihinde 25.000,00-TL bedelli banka teminat mektubu ödenmiş olmakla, o tarihteki Merkez Bankası kuru 2.1911 TL üzerinden 11.409,79-USD lik miktarın mahsubu ile erken fesih sebebiyle talep edilebilecek cezai şart miktarı 88.590,21-USD olarak hesaplanmıştır. Kar mahrumiyeti bakımından…’in Kurumlar Vergisi Beyannamesinden alınan verilere göre karlılık oranı hesaplanarak brüt karlılık yüzdesinin 0,0614 olduğu belirlenmiş ve buna göre 800 metreküp taahhüt miktarı ile 1 metreküp kar mahrumiyeti üzerinden kar mahrumiyeti toplamı 773.205,70-TL olarak hesaplanmış olup, birleşen dosyada davacı vekili tarafından 01/03/2018 harç tarihli dilekçesi ile cezai şart yönünden dava değerinin 78.590,21-USD arttırılarak 88.590,21-USD ve kar mahrumiyeti yönünden de dava değerinin 49.000 USD arttırarak 50.000 USD olmak üzere toplam 138.590,21 USD’nin tahsiline dair ıslah talebi dikkate alınmak suretiyle, yerinde görülmeyen asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne ilişkin aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davada, yerinde görülmeyen davanın reddine,
1-a-Alınması gereken 35,90-TL harçtan peşin alınan 426,95-TL’den mahsubu ile fazla yatan 391,05-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
1-b-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
1-c-Davalı tarafından yapılan 1.300,00-TL bilirkişi ücreti, 59,95-TL tebligat ve vekalet pulu+harcı gideri toplam 1.359,95 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya VERİLMESİNE,
1-d-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve taktir olunan 3.000,00-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalı yana VERİLMESİNE,
2-Birleşen davada; davanın kabulü ile 88.590,21 USD cezai şart ve 50.000,00 USD kar mahrumiyetinden kaynaklanan alacak olmak üzere toplam 138.590,21 USD ‘nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunun 4-a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2-a-Alınması gereken 34.724,01 TL harçtan peşin ve ıslah olarak alınan toplam 8.681,04 TL harcın mahsubu ile bakiye 26.042,97-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
Davacının peşin ve ıslah olarak yatırdığı toplam 8.681,04 TL harç giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2-b-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 34.283,20 TL ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2-c-Davacının yaptığı ilk masraf 34,55-TL nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Taraflarca HMK 120 madde gereğince yatırdıkları gider avansından kalan miktarın karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, karar taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK’nun 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
Başkan …
Üye …
Üye …
Katip …