Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/623 Esas
KARAR NO :2023/273
DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:17/09/2022
KARAR TARİHİ:12/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Alacaklı davalı tarafından müvekkili … … aleyhine İstanbul 7. İcra Dairesinin 2009/… sayılı dosyasında takip başlatıldığını takibin kesinleştiğini ve müvekkilinin mal varlıklarına haciz konulduğunu davalı aleyhine …. İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/… Esas sayılı dosyasının zaman aşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasını karar verildiğini müvekkili hakkında başlatılan takip nedeniyle müvekkilinin alacaklı görünen davalıya herhangi bir borcunun olmadığını yukarıda açıklanan tüm nedenlerle müvekkili … … aleyhine başlatılmış olan İstanbul 7. İcra dairesinin 2009/… esas sayılı icra takibi nedeniyle davalı alacaklı borçlu olmadığının tespitini, kararın bir örneğinin icra dairesine gönderilmesini, alacağın %20’si oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
Dava dilekçesi ve duruşma günü davalı tarafa usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olup süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; Davalı tarafça davacı aleyhine İstanbul 7. İcra Dairesinin 2009/… sayılı takip dosyası ile kambiyo senedine dayanılarak başlatılan takip hakkında …. İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/… esas sayılı dosyası ile zamanaşımı nedeniyle kesin olarak icranın geri bırakılmasına karar verilmesi sonrası mahkememizde açılan menfi tespit isteminin haklı olup olmadığından ve hukuki yararın bulunup bulunmadığından ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLLER;
İstanbul 7. İcra Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak 2009/… Esas sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilmiştir.
…. İcra Hukuk Mahkemesi’ne müzekkere yazılarak 2022/… Esas sayılı dosyasının UYAP üzerinden celp edilmiştir.
Onikişubat İlçe Emniyet Müdürlüğü ‘ne müzekkere yazılarak davacı … …’un sosyal ekonomik durumu bilgileri celp edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava; davalı tarafça davacı aleyhine İstanbul 7. İcra Dairesinin 2009/… sayılı takip dosyası ile kambiyo senedine dayanılarak başlatılan takip hakkında …. İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/… esas sayılı dosyası ile zamanaşımı nedeniyle kesin olarak icranın geri bırakılmasına karar verilmesi sonrası mahkememizde açılan menfi tespit davasıdır.
Mahkememizce; dava dilekçesi ve ekleri ile dosya arasındaki tüm kayıt ve belgeler tek tek incelenmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146-161. maddeleri arasında düzenlenen zamanaşımı, hakkın ileri sürülmesini engelleyici nitelikte olup, alacak hakkı alacaklı tarafından , yasanın öngördüğü süre ve şartlar içinde talep edilmediğinde etkin bir hukuki himayeden, başka bir deyişle, dava yoluyla elde edilebilme imkanından yoksun bırakılmaktadır.
Zamanaşımına uğrayan alacağın tahsili hususunda Devlet kendi gücünü kullanmaktan vazgeçmekte böylece söz konusu alacağın ödenip ödenmemesi keyfiyeti borçlunun iradesine bırakılmaktadır. Şu halde zamanaşımına uğrayan alacak ortadan kalkmamakla beraber, artık doğal bir borç (Obligatio naturalis) haline gelmektedir. Ancak belirtmek gerekir ki, alacağın salt zamanaşımına uğramış olması, onun eksik bir borca dönüşmesi için yeterli değildir; bunun için borçlunun, kendisine karşı açılmış olan alacak davasında alacaklıya yönelik bir def’ide bulunması gerekir (HGK’nun 05.05.2010 gün ve E: 2010(8-231, K: 255 sayılı ilamı).
Zamanaşımı hukuki niteliği itibariyle, maddi hukuktan kaynaklanan bir def’i olup; usul hukuku anlamında ise, bir savunma aracıdır. (Kuru: a.g.e., Cilt2, s.1761;Von Tuhr: Borçlar Hukuku (C.Edege Çevirisi), Ankara 1983, Cilt1-2, s.688 vd;Vanbolat: Def’i ve İtiraz Arasındaki Farklar ve İleri Sürülmesinin Hukuki Sonuçları, EÜHFDergisi, Cilt: III, Sayı: 1, Kayseri 2008, s.255 vd.)
Borçlu, takipte zamanaşımına dayanarak itiraz etmiş veya itirazın kaldırılması duruşmasında bunu ileri sürmüş, ancak itiraz yerinde görülmemiş ise, bu durumda zamanaşımı define dayanarak menfi tespit davası açılabilir. Buna karşılık takip sırasında zamanaşımı defini itiraz olarak ileri sürmeyen veya icra mahkemesinde bu savunmaya dayanmayan borçlu, menfi tespit davası açamaz.
Somut olayımıza bakıldığında, İstanbul …İcra Dairesinin 2009/… E. Sayılı icra takibine konu alacağın Borçlar Kanununda belirtilen 10 yıllık zamanaşımına uğradığı açıkça anlaşılmaktadır.
Ayrıca Davacı borçlunun …. İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/… E. Sayılı dosyası ile zamanaşımına uğrayan takip nedeniyle icranın geri bırakılmasına dair dava açtığı ve davanın 27.05.2022 tarihli kesin olarak verilen kararla kabul edildiği icranın geri bırakılmasına kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle artık davacının HMK 114/h maddesi gereğince dava açmakta hukuki yararı bulunmadığından davacının davasının hukuki yarar yokluğu nedeniyle dava şartı yokluğundan reddine ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davanın hukuki yarar yokluğundan HMK madde 114/1,h gereğince usulden REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 179,90 TL maktu red karar harcının davacıdan alınmasına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 7.866,48TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yargılama gideri yapılmadığından takdirine yer olmadığına,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı miktar itibari ile kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/04/2023
Katip …
E imzalıdır
Hakim …
E imzalıdır