Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/263 Esas
KARAR NO :2022/617

DAVA:Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ:13.04.2022
KARAR TARİHİ:13.10.2022

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … Siciline …/0 sicil numarası ile kayıtlı … ve Ticaret A.Ş. ünvanlı şirketin % 20,4 hissesinin sahibi olduğunu, maliki olduğu pay miktarı gereği azlık konumunda olduğunu, uzun yıllar boyunca ortaklarının tamamının yer aldığı beş kişilik yönetim kurulu tarafından yönetilen davalı şirketin, şirketin kurucusu babası olan …’ın vefatından sonra tek kişilik yönetim kurulu ile Yönetim Kurulu Başkanı … tarafından yönetildiğini, benzer ortaklık yapısına sahip diğer şirketlerin de keza tek kişilik yönetim kurulu ile Yönetim Kurulu Başkanı … tarafından yönetildiğini, azlık hissesine sahip olduğu diğer şirketlerin Dava harici … A.Ş. – Dava harici … A.Ş. – Dava harici … A.Ş. bu şirketlerin tamamının tek iştigal konusu maliki oldukları taşınmazları kiraya vermek olduğunu, babasının sağlığında bilgi alma ve inceleme taleplerinin davalı şirketçe karşılandığını, kardeşi …’ın tek yetkili hale gelmesi ile 2016 — 2018 yıllarına ilişkin bilgi alma ve inceleme taleplerinin reddedildiğini veya cevapsız. bırakıldığını, bu yıllara ilişkin bilgi alma ve inceleme hakkını ancak dava yoluyla kullanabildiğini, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin bilgi alma ve inceleme taleplerinin ise davalı Şirkel tarafından davaya gerek olmaksızın karşılandığını, 29/03/2022 tarihli Olağan Genel Kurul toplantı tutanağında şerh düşmüş olduğum adı geçen belgeler üzerinde;1. Bir uzman refakate alınmak suretiyle davalı şirket merkezinde TTK 437 anlamında bilgi alma ve inceleme hakkımı kullanmasına olanak tanınmasına;2. İncelemenin selameti bakımından gerek kısa sürede sonuçlanması, gerekse bilanço alt hesaplarından oluşan dökümlerin 900 sayfadan fazla adetli olacağından, işbu 26 adet belgenin birer örneğinin bir dizi pusulasına bağlanarak PDF formatında CD olarak davalı şirketçe inceleme esnasında hazır edilerek kendisine verilmesine, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süresi içinde açılmadığını, davacının talebinin TTK m.437’de düzenlenen kapsamı aştığını,Anonim şirketlere ilişkin bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasına yönelik TTK m.437 ‘deki mevcut düzenleme (şirket sırlarının açıklanması ve korunması gereken veya şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği haller saklı kalmak kaydı ile) pay sahiplerinin incelemek istedikleri bilgi ve belgeleri inceleme haklarını şirket merkezinde kullanabilme haklarını düzenlediğini, ancak davacının dava dilekçesi ile müvekkili şirketin ticari sır niteliğindeki belgeleri de kapsayan talep konusu tüm belgelerin bir örneğinin tarafına verilmesini talep ettiğini, TTK m.437’de bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasına yönelik belge verme zorunluluğu şirketlere yüklenmediğinden davacının tarafına belge verilmesi istemi ile açmış olduğu davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, TTK m.437/5’deki dava şartları oluşmamış olduğunun sabit olduğunu, davacının talebinde hiçbir hukuki yararı bulunmadığını, bu nedenle öncelikle davanın usulden reddini talep ettiklerini, davacının haksız davasının reddine, kötü niyetli ve hiçbir hakkı olmamasına rağmen dava açan davacının HMK m.329/1 gereğince; müvekkili ile kararlaştırılan vekâlet ücreti olan 20.000TL’nin davacıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, kötü niyetli ve hiçbir hakkı olamamasına rağmen dava ikame eden davacı aleyhine HMK m. 329/2 gereğince 5.000TL disiplin para cezasına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER;
Davacı vekili tarafından dava dilekçesi ekinde; davalı şirketin 29/03/2022 tarihli Genel Kurul Toplantısına ait Hazirun Cetveli ve Toplantı tutanağı, … 25. Noterliğinin 14/03/2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi, … 6. Noterliğinin 23/03/2022 tarih ve .. yevmiye numaralı ihtarnamesi mahkeme dosyasına sunulmuştur.
Davalı vekili tarafından cevap dilekçesi ekinde; davalı şirketin Genel Kurul toplantı tutanakları, davacıya teslim edilen finansal tablolar ve ilgili belgeler, Olağan Genel Kurula davet mektubu ve ekleri, davalı şirket yetkilisi tarafından tutulan ve tanıklar tarafından imzalanan 04/04/2022 tarihli tutanak Mahkeme dosyasına sunulmuştur.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davalı şirketin kayıtları celp edilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/… E. 2018/… K.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/… E. 2019/… K.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/… E. 2020/… K.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/… E. 2018/… K.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/… E. 2017/… K. Sayılı kararları celp edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava; Türk Ticaret Kanununun 437. Maddesi uyarınca davacının hissedar olduğu davalı şirketten bilgi hakkının kullandırılması talebine ilişkindir.
Ticaret Sicil Müdürlüğü yazı cevabından davacının, davalı şirkette pay sahibi olduğu, dava açma hakkının bulunduğu anlaşılmıştır.
Şirketin adresi itibariyle mahkememizin yetkili olduğu görülmüştür.
Türk Ticaret Kanununun 437. Maddesi;
“(1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az onbeş gün önce, şirketin merkez ve şubelerinde, pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir.
(2) Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz.
(3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir.
(4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da yapılabilir.
(5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.
(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.” şeklinde düzenlenmiştir.
Davacı tarafça davalı şirkete keşide edilen … 25. Noterliğinin 14/03/2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile 29.03.2022 tarihinde yapılacak “Olağan Genel Kurul Toplantısına Davet Mektubu” ile mektuba ilişik olarak 2021 yılı Bilanço, Gelir Tablosu, Faaliyet Raporu ve Kar Dağıtım Önerisini 11/03/2022 tarihinde teslim aldığını, şirketin tek iştigal konusunun maliki olduğu yerlerden kira toplamak olduğunu, şirketin 2021’de topladığı kiralar 3.429.277,88 TL iken, net dönem karı 137.260,11 TL olarak gerçekleşmiş, gelirlerinin %96’sını kaybetmiş olup buna ilişkin bilgi talep ettiğini, şirketin kurucusunun vefatı üzerine şirkete ait yerlerde kiracıların kaçak inşaat yapmalarına göz yumulduğunu, bu sebeple şirket ile belediye arasında çok sayıda dava bulunduğunu, buna ilişkin bilgi talep ettiğini, Yönetim Kurulu Başkanı …’ın sahibi olduğu şirketlerden … … Ltd. Şti ile … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’nin davalı şirket ile işikisi olduğunun sanıldığını, davalı şirketin bu iki şirket ile 2021 yılı içinde yaptığı işlemlerinin dökümünün verilmesini, tarafına ibraz edilen finansal tabloların yeterince açık olmaması sebebiyle, Genel Kurul Toplantısında finansal tabloların görüşülebilmesi için mahkememiz dava konusu olan talepler ile aynı belgelerin dökümünün talep edildiği, ihtarnamenin 15/03/2022 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Davalı tarafça davacıya keşide edilen … 6. Noterliğinin 23/03/2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile şirketin 2021 yılı dönem karını etkileyen önemli bilgilerin Genel Kurul davet mektubu ekinde gönderilen faaliyet raporunda ayrıntılı izah edildiğini, şirketin ruhsata tabi olmayan bakım ve onarımlar haricinde hiçbir inşaat işi yapmadığını, ceza davalarının davacının davalı şirket ve yetkilileri hakkındaki şikayetlerden kaynaklanıp bunların düştüğünü, … Ltd Şti ile ilişki bulunmadığını, … Ltd. Şti ile kira ilişkisinin bulunduğunu ve buna ilişkin belgelerin verildiğini, talep edilen bilgi ve belgelerin şirket merkezinde incelemeye hazır bulunduğunu ihtar etmiş, ihtarnamenin 24/03/2022 tarihinde davacıya tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
29/03/2022 tarihli Genel Kurul Toplantısı tutanaklarından, davacının, davalı şirketten mahkememiz dosyasında talep sonucunu oluşturan belgeleri talep etmesi üzerine 22/03/2022 tarihinde avukat ve SMMM eşliğinde şirket merkezine gittiği, talep konusu defter ve belgelerin fiziki olarak incelemeye sunulamayacağı, belgelerin televizyon ekranına yansıtılmak suretiyle gösterilebileceğinin belirtildiği, çok fazla belgeden oluşan talebinin bu şekilde usulüne uygun yerine getirilmediği ve dürüst hesap vere ilkelerine aykırı şekilde bilgi alma hakkının engellendiği, bu sebeple Türk Ticaret Kanunun 420. Maddesi gereğince toplantının ertelenmesini talep ettiği görülmüştür. Aynı tutanakta talep konusu belgelerin şirket merkezinde hazır edilerek inceleme imkanı verildiği, belgelerin elektronik ortamda tutulması sebebiyle incelemenin de bu şekilde yapılmasının daha kolay olacağı, televizyon şeklinde tabir edilenin aslında ultra yüksek çözünürlükle dev bilgisayar ekranı olduğu ve Genel Kurul Toplantısının da aynı ekrandan Bakanlık Temsilcisi, Hissedarlar ve Divan huzurunda takip edildiğini, davacının şirkette inceleme yaptığı sırada incelemeyi yarım bırakarak ayrıldığı, kendisine dürüstçe hesap verilmekte iken kötüniyetli olarak şirket merkezinden ayrıldığı tutanak altına alınmıştır. Ardından toplantının TTK 420. Maddesi gereği ertelenmesine karar verildiği görülmüştür.
Davacı ve davalı tarafın dilekçeleri ekinde sunduğu 04/04/2022 tarihli tutanaklardan Genel Kurul Toplantısı öncesinde şirket merkezinde inceleme sürecinin toplantı sonrası da aynı şekilde ilerlediği anlaşılmıştır.
Davacı davasını 14/04/2022 tarihinde açmış olup Türk Ticaret Kanunun 437. Maddesinin 5. Fıkrası gereği 04/04/2022 tarihli inceleme süreci sonrası açıldığından süresinde olduğu anlaşılmıştır.
Kanunda bilgi alma talebinin yazılı veya sözlü olarak karşılanacağı hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Madde gerekçesinde bilginin kural olarak sözlü verileceği; ancak yazı ile güçlendirilebileceği öngörülmüştür. Doktrinde bilgi alma talebinin, yönetim kurulu tarafından yazılı veya sözlü olarak karşılanabileceği kabul edilmektedir. Bunun dışında talebe ilişkin belgelerin okunması, bu belgelerin suretlerinin pay sahibine verilmesi veya şirket defter ve belgelerinin incelenmesine izin verilmesi ile de talep yerine getirilebilir. Pay sahibinin bilginin yazılı olarak verilmesini talep hakkının bulunduğu da kabul edilmelidir. Bu konuda esas sözleşmede öngörülecek ve hakkın kullanılmasını sınırlandıracak veya ortadan kaldıracak nitelikte bir hüküm, TTK’nın 437/6 ve 340. maddelerine aykırılık teşkil edeceğinden geçersiz olacaktır. (Anonim ortaklıkta pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkı, Burak Sümer, Doktora Tezi, 2022)
Pay sahibinin Türk Ticaret Kanunu’nun 437’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca aktif inceleme hakkı kapsamında, incelediği belgelerin suretini isteyip isteyemeyeceği hususunda hükümde açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Doktrinde de bu hususa ilişkin olarak görüş birliği yoktur. …, pay sahibinin soru sormaya bağlı inceleme hakkı kapsamında incelediği belgelerin suretini alma imkânı bulunmadığı görüşündedir. … ise, pay sahibinin masrafları kendisine ait olmak üzere incelediği belgelerin fotokopisini alabileceğini, bunun inceleme hakkının sağlıklı olarak kullanılabilmesi için gerekli olduğunu, aynı zamanda incelemenin kısa sürede tamamlanmasını sağlayacağından şirketin de yararına olduğunu ifade etmektedir. Kanaatimizce Kanunun 437’nci maddenin birinci fıkrasında pay sahibine tanınan suret alma hakkının, soru sormaya bağlı olan inceleme hakkına ilişkin olarak da pay sahibine tanınması gerekmektedir. Nitekim pay sahibinin suret almasını yasaklayan bir düzenleme de bulunmamaktadır. (Anonim şirketlerde pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkı, Çiğdem Ceylan, Yüksek Lisans Tezi, 2019)
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlık davacı pay sahibine davalı şirket tarafından televizyon ekranından talep konusu belgelerin gösterilmek suretiyle bilgi verilmesinin Türk Ticaret Kanununun 437. Maddesinde tanımlanan bilgi alma ve inceleme hakkını karşılayıp karşılamayacağı hususunda toplanmaktadır. Kanunda bilginin ne şekilde verileceği, incelemenin ne şekilde yapılacağı açık bir şekilde düzenlenmemiştir. Maddenin düzenlenme amacı değerlendirildiğinde bilgilendirmede önemli olan hususun onun muhatabı tarafından anlaşılıp değerlendirilebilecek özellikte olmasıdır. Dolayısıyla, pay sahipleriyle paylaşılan husus, bir veri yığını değildir. Yukarıda değinilen temel özelliklere uygun bir şekilde, bilgi isteyen pay sahibine verilen bilginin, anlaşılmasını olanaklı kılan ek hususlar da varsa, onların da sağlanması gerekir. Davalı şirket tarafından davacının talep ettiği belgelerin niceliği dikkate alındığında bu belgelerin büyük ya da küçük olsun, televizyondan gösterilmesi suretiyle sunulmasının gerçek anlamda bilgi alma hakkının kullandırılması anlamına gelmeyeceği kanaatine varıldığından, davanın kabulü ile talep konusu belgelerin davalı şirket merkezinde evrakların fiziki olarak dizi pusulası ile davacı tarafından belirlenecek bir uzman refakate alınmak suretiyle kullandırılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KABULÜ İLE, 2021 yılının 29/03/2022 tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısında, toplantı tutanağına geçen;
-Avukatlara ödenen ücretlerin dökümünün
-… ve Tic. A.Ş ile … A.Ş. arasındaki kira sözleşmesinin bir sureti ile ödemelerin dökümünün
-… olarak bilinen 1378 Ada, 6 Parseldeki taşınmaza ilişkin geçerli tüm kira sözleşmelerinin fotokopisi ve hu sözleşmelere ilişkin tahsilatların dökümünün,
-…’ın sahibi olduğu şirketlerle olan işlemlerin dökümünün,
-31/12/2021 tarihli kapanış öncesi ayrıntılı mizan dökümünün
-31/12/2019 ve 31/12/2020 tarihli kapanış öncesi ayrıntılı mizan dökümlerinin
-Kasa ve alt hesaplarının dökümünün (100 ve alt hesapları)
-Bankalar ve alt hesaplarının dökümünün (102 ve alı hesapları)
-Alıcılar ve alt hesaplarının dökümünün (120 ve alt hesapları)
-Ortaklardan alacaklar ve alt hesaplarının dökümünün (131 ve all hesapları)
-İndirilecek K.D.V. ve alt hesaplarının dökümünün (191 ve alt hesapları)
-Satıcılar ve alt hesaplarının dökümünün (320 ve alt hesapları)
-Ortaklara borçlar ve alt hesaplarının dökümünün (331 ve alt hesapları)
-Personele borçlar ve alt hesaplarının dökümünün (335 ve alt hesapları)
-Alınan sipariş avansları ve alt hesaplarının dökümünün (340 ve alt hesapları)
-Sermaye ve alt hesaplarının dökümünün (500 ve alt hesapları)
-Hizmet üretim maliyeti ve alt hesaplarının dökümünün (740 ve alt hesapları)
-Genel yönetim giderleri ve alt hesaplarının dökümünün (770 ve alt hesapları)
-Şirketin gelirlerini gösteren tüm ana ve alt hesapların dökümünün
-Kanunen kabul edilmeyen giderlerin dökümünün
-Diğer tüm ana ve alt hesapların dökümünün,
-2021 yılı içinde sermaye yapısmı değiştiren yönetim kurulu kararlarının fotokopisinin
-2021 yılına ait işlemleri gösteren muavin dökümünün pdf olarak dijital suretinin
-Ortaklar Pay Delterinin 2021 yılında işlem gören sayfalarının fotokopisinin
-2021 yılı aylık ücret bordrolarının ve SGK bildirgelerinin fotokopisinin
-2021 yılı KDV, Muhtasar, Geçici Vergi ve Kurumlar Vergisi beyannameleri ile bunların tahakkuk fişlerinin birer suretinin
davalı şirket merkezinde evrakların fiziki olarak dizi pusulası ile davacı tarafından belirlenecek bir uzman refakate alınmak suretiyle davacının bilgi alma hakkının Türk Ticaret Kanununun 437.maddesi gereğince kullandırılmasına,
2-)İnceleme için davalı şirket tarafından uygun bir yerin temin edilmesine,
3-)İncelemeye sunulmasına karar verilen kayıtlar ve belgeler hakkında bilgi verebilecek bir şirket çalışanının davalı şirket tarafından görevlendirilmesine,
4-)Davacı tarafından kararın kendilerine yada vekillerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içerisinde uzmanın ve incelemeye başlama gününün belirlenerek noter kanalı ile davalı şirkete bildirilmesine, davalı şirketin tebellüğ tarihi ile incelemeye başlama günü arasında, davalının gerekli hazırlıkları yapabilmesi için en az 3 iş günü sürenin bulunmasının gözetilmesine, tebellüğ tarihini takip eden üç iş gününün bitimini müteakip incelemeye başlanmasına,
5-)İncelemenin belirlenen günden başlayarak en geç birbirini izleyen 5 iş günü içerisinde mesai saatleri içerisinde yapılıp sonuçlandırılmasına,
6-)İnceleme sırasında gerekmesi ve talep edilmesi halinde noter yada yetkilendirdiği bir görevlinin hazır bulunmasına,
7-)İnceleme konularının dizi pusulasına bağlanması ve pdf formatında CD’ye aktarılması bu suretle davalı tarafından incelemede hazır edilmesi ve CD’nin davacıya verilmesine,
Harç peşin alınmış olduğundan başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından yapılan toplam 283,40 TL’nin ( 80,70 TL Başvurma Harcı, 11,50-TL Vekalet Suret Harcı, 80,70 TL Peşin Harç, 110,50 TL tebliğler) yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9.200-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair tarafların avukatlarının iştirak ettiği duruşmada Türk Ticaret Kanununun 437/5.maddesi gereğince kesin olarak 13/10/2022 tarihinde oy birliği ile verilen karar okunup açıklandı.
13.10.2022

Başkan …
¸
Üye …
¸
Üye …
¸
Katip …
¸