Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/538
KARAR NO :2023/785

DAVA:3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:12/08/2021
KARAR TARİHİ:21/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacılar…, davacı …’nun İstanbul da 10/03/2017 tarihinde açmış olduğu …. (… Evi) Markasının bir şubesini de … İli … İlçesi … Mah. … Bulvarı No:22/A … … adresinde açtığını, davacıların kiralamış oldukları boş dükkanın içinde yapacakları işe uygun şekilde (gelinlik – … evi) tadilat yaptırdığını, tadilat sonrasında … Vergi Dairesi Başkanlığına bildiride bulundukları, vergi dairesi personeli bildirim sonrası 17/10/2020 günü saat 10:16 da davacıların mükellef yoklaması için davacıların kiralayıp tadilat yaptırdığı adresinde kontrol yaptıklarını ve P Serisi … Sıra nolu e yoklama imza formunu düzenlediklerini, 04/12/2020 tarihinde …. İcra Dairesi … E. Sayılı dosyasından … Genel İcra Dairesi … Tal. Sayılı dosyası ile davacılara ait iş yerindeki belli malların haczedildiğini, karşı tarafta istihkak iddiası nedeniyle takibin taliki veya devamı için dosyanın mahkemeye gönderilmesini talep ettiğini, …. İcra Hukuk Mahkemesinin … Esas ve … Karar sayılı dosyasından davacı şirketin istihkak iddiası ile ilgili olarak takibin devamına karar verildiğini, bu karar tebliğ olmadan … Genel İcra Dairesi … Tal. Dosyasından 03/06/2021 tarihinde belli malların tekrar haczedildiğini, şirket yetkililerinin ise istihkak iddiasında bulunduklarını, davacılar icra dairesinden gelen haciz memurlarına icraya gelinen adresin kendileri işyerlerine ait olduğunu, davacılar adına, pandemi nedeniyle düğün yasaklarının kalkması ve düğün sezonu olması nedeniyle ticaretlerinin sekteye uğramaması için …. İcra Dairesi … E. Sayılı dosyasına 3. Şahıs olarak ihtirazi kayıt ile 81.900,00 TL yatırıldığını, haczedilen mallara ilişkin olarak …. İcra Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile istihkak davasının devam ettiğini, davanın kabulü ile davalı … Şirketi ile davacılar arasında mevcut herhangi bir borcun bulunmadığının tespitine, Fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla, bu dava sebebiyle davacıların uğramış olduğu zararların yasa gereği alacağın %20 den az olmamak kaydıyla kötü niyetli davalıdan alınarak davacılara verilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın, iik.md.89/3’e dayalı menfi tespit davası olduğunu, ancak; iik.md.89/3’e dayalı olarak dava açma ve husumeti davalıya yöneltme şartlarının olmadığını, düzenlenen menfi tespit davasının 3.kişiye gönderilen haciz ihbarnameleri açısından öngörülen bir dava olduğunu, davacı tarafın, uygulanan haciz işlemlerine itiraz ettiğini, istihkak iddiasında bulunduğunu, ….icra hukuk mahkemesi … e. sayılı dosyadan istihkak davası açıldığını, davacı davalıya karşı menfi tespit davası açarak borçsuzluğu’nu tespit ettirmeyi amaçlamışsa da, bu istem açısından hukuki yarar bulunmadığını, davalı ile davacı arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığı gibi, açılan davanın öncelikle usulden reddinin gerektiğini, icra dosyasında ”borçlu” sıfatı bulunmayan ve iik.md.89’a göre ”borçlu” sıfatı kazanmayan davacı 3.kişinin, alacaklıya karşı menfi tespit davası açmasında husumet yokluğu ve hukuki yarar yokluğu ayrı ayrı vuku bulduğundan; açılan davanın usulden reddini, aksi halde; hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan reddini, takibin durması veya hukuki dayanaktan yoksun tedbir kararı nedeniyle alacağın % 20’sinden aşağı olmamak kaydıyla tazminata hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların;Davacıların iş yerinin daha önceki kiracısı olan dava dışı Öki İnşaat Ltd. Şti hakkında davalı tarafından başlatılan icra takibi kapsamında davacıların iş yerinde haciz işlemi yapıldığı, davacıların ihtirazi kayıtda ödeme yaptığı iddiası ile menfi tespit ve kötü niyet tazminatına hükmedilip hükmedilmeyeceği, husumet itirazı ve hukuki yarar yokluğu itirazlarının değerlendirilmesinden ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLLER;
…. İcra Müdürlüğüne müzekkere yazılarak … Esas sayılı takip dosyası celp edilmiştir. … Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak … vergi numaralı davacı …. şirketinin tüm ticaret sicil kayıtlarının ve dava dışı 38961 sicil numaralı … San. ve Tic. Ltd. Şirketinin sicil kayıtlarının ve adres değişikliği kayıtları celp edilmiştir. … Genel İcra Müdürlüğüne müzekkere yazılarak … Talimat sayılı dosyası celp edilmiştir. …. İcra Hukuk Mahkemesine müzekkere yazılarak … Esas sayılı dosyası celp edilmiştir. …. İcra Hukuk Mahkemesine müzekkere yazılarak … Esas sayılı dosyası celp edilmiştir…. Vergi Dairesi Müdürlüğüne müzekkere yazılarak … mersis numaralı … San. ve Tic. Ltd. Şirketinin vergi kayıtları celp edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Davacı taraf, İstanbul da 10/03/2017 tarihinde açmış oldukları …. (… Evi) Markasının bir şubesini de … İli … İlçesi … Mah. … Bulvarı No:22/A … … adresinde açtıklarını, 04/12/2020 tarihinde …. İcra Dairesi … E. Sayılı dosyasından … Genel İcra Dairesi … Tal. Sayılı dosyası ile davacılara ait iş yerindeki belli malların haczedildiğini, karşı tarafta istihkak iddiası nedeniyle takibin taliki veya devamı için dosyanın mahkemeye gönderilmesini talep ettiğini, …. İcra Hukuk Mahkemesinin … Esas ve … Karar sayılı dosyasından davacı şirketin istihkak iddiası ile ilgili olarak takibin devamına karar verildiğini, bu karar tebliğ olmadan … Genel İcra Dairesi … Tal. Dosyasından 03/06/2021 tarihinde belli malların tekrar haczedildiğini, şirket yetkililerinin ise istihkak iddiasında bulunduklarını, davacılar icra dairesinden gelen haciz memurlarına icraya gelinen adresin kendileri işyerlerine ait olduğunu bildirdiklerini, davalı … Şirketi ile davacılar arasında mevcut herhangi bir borcun bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Davalı taraf, davanın, iik.md.89/3’e dayalı menfi tespit davası olduğunu, ancak; iik.md.89/3’e dayalı olarak dava açma ve husumeti davalıya yöneltme şartlarının olmadığını, düzenlenen menfi tespit davasının 3.kişiye gönderilen haciz ihbarnameleri açısından öngörülen bir dava olduğunu, davacı tarafın, uygulanan haciz işlemlerine itiraz ettiğini, istihkak iddiasında bulunduğunu, ….icra hukuk mahkemesi … e. sayılı dosyadan istihkak davası açıldığını, davacı davalıya karşı menfi tespit davası açarak borçsuzluğu’nu tespit ettirmeyi amaçlamışsa da, bu istem açısından hukuki yarar bulunmadığını, davalı ile davacı arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
Dava,davacının haciz sırasında alacaklısı yada borçlusu olmadığı bir icra dosyası için yaptığı ödemenin dosya alacaklısından istirdadına ilişkin sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olarak açılmışsa da dava,davacı tarafça, …. İcra Dairesi … E. sayılı dosyasına icra dosyasında taraf olmamasına rağmen haciz tehdidi altında yapmış olduğu ödemenin avans faiziyle birlikte sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak davalıdan (icra dosyasındaki alacaklıdan ) tahsiline karar verilmesine ilişkindir.
İİK 12.maddesine göre icra dairesi takip edilen para alacağına mahsuben 3.şahıs tarafından ödenen paraları kabule mecburdur. Bununla borçlu bu miktar borcundan kurtulur.Yapılan bu ödeme borçlunun lehine olup borçlu bu miktar kadar sebepsiz zenginleştiği için bu davanın borçluya karşı açılması gerekirdi.Bu nedenle davalının pasif husumet ehliyeti yoktur. (Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 2013/… esas-2013/… karar,Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 20009/… esas-2009/… karar, Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 2014/… esas-2014/… karar, Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 2014/… esas-2014/… karar)
Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının sebebi, kişinin iradesi dışında mal varlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Zenginleşen kişinin kusuru gerekmez. Zenginleşenin kusuru olmasa dahi iade yükümlülüğü vardır.Sebepsiz zenginleşme davasının koşulları; bir tarafın mal varlığında azalma,diğer tarafın mal varlığında artma,illiyet bağı,hukuka,ahlaka aykırı bir amacın bulunmaması, haklı bir sebebin bulunmamasıdır. Sebepsiz zenginleşen kişi mal varlığında sebepsiz yere meydana gelen artışı iade ile yükümlüdür. İşbu davada davacı; haciz tehdidi altında borçlu olmadığı halde dava dışı borçlunun borcunu davalı takip alacaklısına ödemek zorunda kaldığını beyanla ödediği miktarı faizi ile birlikte sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak takip alacaklısından iadesini talep etmektedir. Davacının iddiası, davalının savunması, toplanan deliller,icra dosyası incelendiğinde; borcu ödenen dava dışı üçüncü kişi olduğundan, üçüncü kişinin mal varlığında borcun ödenmesi nedeniyle artış olmuştur.Bu durumda asıl zenginleşen borcu ödenen kişidir.Davalı alacaklı yasal yollara başvurarak icra takibi neticesinde alacağını tahsil eden kişidir.Bu nedenle davalı alacaklının sebepsiz zenginleştiğinden bahsedilemez.Davalı taraf sebepsiz zenginleşmemiştir, sebepsiz zenginleşen davalı değil borcu ödenen dava dışı üçüncü kişidir. Bu nedenle bu davada davalı tarafa husumet yöneltilemez. Davacı, dava dışı borçlu yerine yani üçüncü kişinin borcunu ifa ederek dava dışı üçüncü kişiyi zenginleştirmiştir. Davalı alacaklının işbu davada sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasında pasif husumet ehliyeti bulunmadığı kanaatine varılarak davanın pasif husumet nedeniyle reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.(Emsal nitelikte İstanbul BAM 3. Hukuk Dairesi’nin 2020/… Esas 2020/… Karar sayılı ilamı, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2013/… Esas 2014/… Karar sayılı ilamı, Samsun BAM 5. Hukuk Dairesi’nin 2018/… Esas 2018/… Karar sayılı ilamı ,İstanbul BAM 16. Hukuk Dairesi’nin 20201/… Esas 2021/… Karar sayılı ilamı, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2015/… Esas 2016/… Karar sayılı ilamları dikkate alınarak)
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE;
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 269,85 TL maktu red harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan 59,30 TL harçtan mahsubu ile geri kalan 210,55 TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret tarifesi gereğince hesap olunan 17.900,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
4-Davalı tarafından yargılama gideri yapılmadığından takdirine yer olmadığına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/11/2023

Katip …
e-imzalıdır.

Hakim …
e-imzalıdır.