Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/15
KARAR NO:2020/907

DAVA:İstirdat
DAVA TARİHİ:18/09/2014
KARAR TARİHİ:22/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkiline ait … Bankası … Şubesine ait … seri numaralı, 06/04/2011 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli çekin 23/12/2010 tarihinde çalındığını, çeke dair açılan çekin iptali davası nedeniyle 15/03/2011 tarihinde …. Asliye Hukuk Mahkemesinin ödeme yasağı kararı verdiğini, ancak son celsede 27/09/2011 tarihinde davalı … … A.Ş’nin çeki yeddinde bulundurduğu beyanı ile davaya müdahil olduğunu, bu nedenle çekin iktisabında iyi niyetli olmayan ve ağır kusuru bulunan davalı hakkında istirdat davası açılması gerektiğini, öncelikle davalı tarafça basiretli bir tacir gibi davranılarak çekin karşılığının olup olmadığının ya da çek üzerinde ödeme yasağının bulunup bulunmadığının, denetiminin yapılması gerektiğini, hele ki bu işlerle uğraşan Faktoring şirketlerinin bu denetimi yapmaması, önüne gelen çeki olduğu araştırmadan almasının mümkün olamayacağını, her iki halde de davalının kendisinden beklenen gerekli dikkat, özen ve iyi niyeti göstermediğini, bu nedenlerle bahsi geçen çekin taraflarına iade edilmesini, davanın kabul edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili süresinde sunulmayan cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çekin süresi içinde muhatap bankaya ibraz edildiğinde çek hakkında işlem yapılmadığına ve …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyasından ödeme yasağı kararı mevcudiyetine dair şerh düşüldüğünü, davaya konu çekin ciranta … tarafından bu şirketin müvekkil şirketten kullandığı ön ödeme borucuna mahsuben müvekkil şirkete temlik cirosu ile teslim edildiğini, takibe konu çekin mevcut haliyle müvekkili şirkete ciro edildiğini, davacının borçlu olmadığı yolundaki şahsi defisini müvekkil şirkete karşı da ileri sürebilmesi için müvekkil şirketin çeki ciro ile devralırken bilerek davacı zararına hareket ettiğinin ispatlanması gerektiğini, davacının istirdat isteminin yerinde olmadığını, davanın esasına girmeksizin husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesi halinde kötüniyetli davacının dava konusu borç tutarının %40’ından aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; davacı tarafın açtığı davada istirdat talebinin koşullarının oluşup oluşmadığını, davalının husumet itirazının, diğer savunmaya dair beyanları ve dava dışı (…….) şirketle ticari ilişkisi ve çekin taraf defterlerine yansıyışının olup olmadığından ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLLER;
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde 23/12/2010 tarihli müşteki ifadesi, 23/12/2010 tarihli … Kaymakamlığı … Polis Merkezine ait olay yeri inceleme tutanağı, 15/03/2011 tarihli …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyasına ait ödeme yasağı, çek çıkış bordrosu ve çek fotokopisi örneklerini Mahkememiz dosyasına sunulmuştur.
… CBS’nin … soruşturma numaralı dosyalı celp edilmiştir.
… CBS’nin … soruşturma numaralı dosyanın dilekçe ve ekleri celp edilmiştir.
…. İcra müdürlüğünün …esas sayılı dosyası celp edilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 29/01/2014 tarihli bilirkişi raporunda özetle; incelenen davacı şirketin 2010 yılı ticari defterlerinin kayıtlarında davaya konu 1 adet 06.04.2011 tarihli, … nolu 10.000,00TL tutarlı çekin kayıtlarında mevcut olmadığı tespit edilmiştir. Davada istirdat koşullarının oluşup oluşmadığı hususunun ise, konunun hukuki yönü olması sebebiyle bu konuda taraflarınca yapılacak olan değerlendirmenin eksik ve yetersiz kalağı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce davanın … Esas … Karar sayılı 31/03/2016 tarihli kararı ile kabulüne karar verilmiş olup, kararın davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2018/5218 Esas, 2019/6547 Karar Sayılı 21/10/2019 tarihli ilamıyla ” 1- Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin rızası hilafına elinden çıkan ve davalı tarafından kötüniyetli veya en azından ağır kusurlu olarak iktisap edildiğini ileri sürdüğü çekin istirdatını talep etmiştir. Mahkemece, davalının çeki iktisabında kötüniyetli ya da ağır kusurlu olmadığı yönündeki gerekçeye rağmen davanın kabulüne ve taleple alakalı olmayan şekilde davacının davaya konu çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş olup, mülga 1086 sayılı HUMK 74. ve 6100 sayılı HMK’nın 26. maddesine aykırı biçimde talepten başkasına hükmedilmesi doğru görülmediğinden bozulması gerekmiştir.” gerekçeleriyle bozulmuştur. Mahkememiz dosyası, Yargıtay incelemesinden sonra yukarıda belirtilen esasa kaydedilerek, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş ve yargılamaya devam edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre hamilin rızası dışında elinden çıkan çek nedeniyle haklı hamil sıfatıyla alacaklı olunduğunun tespiti ve çekin istirdadı davasıdır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Bu maddeye göre hamil aynı yasanın 790’ıncı maddesine göre dava konusu çekten kaynaklanan hakkını ispatlamak zorunda ve çeki eline geçirmiş olan yeni hamillerin de kötüniyetli ya da ağır kusurlu olduklarını ispatlamak zorundadır. TTK m. 792’nin yollama yaptığı 790’ıncı maddesi; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir.
Dava konusu çek incelendiğinde; … Bankası … Şubesine ait … çek No.lu, 06/04/2011 tarihli, 10.000,00 TL bedelli, keşidecesi dava dışı ….şti, , lehdarı ve ilk cirantası dava dışı… şirketi, son cirantası davalı faktoring şirketi, ondan önceki cirantalar ise sıra ile dava dışı … Ltd.şti ve … … Ticarettir.
Davacı taraf, dava konusu çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası dışında elinden çıkmış olduğunu iddia etmektedir.
Davalı taraf, dava dışı ….şti ile imzalanan faktoring sözleşmesi çerçevesinde ön ödemeli faktoring işlemi gerçekleştirildiğini ve müşteri tarafından dava konusu çekin kendilerine ciro edilerek teslim edildiğini, meşru hamil ve iyiniyetli 3. Kişi olduklarını, gerekli araştırmayı yaparak mevcut mal/hizmet ilişkisini tevsik eden faturalara dayanılarak çeki aldıklarını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davacı taraf sunmuş olduğu 23/12/2010 tarihli dava dışı ciranta… şirketine ait çek çıkış bordrosu ile dava konusu çekin yetkili hamili olduğunu iddia etmektedir. Davacı şirket yetkilisi, dava konusu çekin de dahil olduğu bir kısım çeklerin çalındığına dair şikayetçi olmuştur. Soruşturma halen devam etmektedir.
Davalı tarafa ise kendisinden önceki dava dışı ciranta ….şti ile imzalanan 22/03/2011 tarihli faktoring sözleşmesini, çek tevdi bordrosunu, alacak bildirim formu ve taahütnameyi ve mal/hizmet ilişkisini tevsik eden faturaları dosyaya sunmuştur. Her ne kadar faktoring sözleşme tarihi ve çekin müşteri ciranta tarafından davalıya verildiği tarih, çek hakkında …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı çek iptali dosyasında verilen ödeme yasağı karar tarihinden sonra ise de; mahkememizce, davalının çekin çalıntı olup olmadığını ilgili bankaya sormak gibi bir yükümlülüğünün olmadığı ve bu durumun TTK 792.madde anlamında ağır kusur olarak kabulünün mümkün olmadığı kanaatine varılarak; davalı tarafın, devraldığı alacaklardan dolayı tüm hukuki sorumluluğunu yerine getirmiş olduğu kabul edilmiştir.
Tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafın, yetkili hamil olduğunu kanıtladığı kabul edilse dahi; TTK 792 maddesi gereğince çek eline geçmiş bulunan yeni hamil, ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olduğundan, davalı faktoring şirketinin kötü niyetli olduğu veya ağır kusurlu olduğu davacı tarafından kanıtlanamadığından ve aksine davalının dava dışı cirantadan alacaklı olduğu ve alacağına karşılık çeki aldığı sabit olmakla, sübut bulmayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 54,40 TL maktu karar harcının peşin alınan 148,50TL harçtan mahsubu ile artan 94,10TL harcın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACIYA İADESİNE;
3-Bozmadan önce verilen … Esas … Karar sayılı 31/03/2016 tarihli karar nedeniyle bakiye 534,60TL harcın tahsili için yazılan 01/11/2018 tarih ve 2018/478 harç tahsil nolu müzekkereye konu 534,60TL harcın tahsil edildiğine ilişkin makbuzun ibrazı halinde yatıran tarafa iadesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 4.080,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
6-Kullanılmayarak artan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/12/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır