Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2019/520
KARAR NO :2022/353

DAVA:İSTİRDAT
DAVA TARİHİ 20/08/2019

…. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN
… ESAS, … KARAR SAYILI BİRLEŞEN DOSYASI

DAVA:ALACAK
DAVA TARİHİ:28/01/2021
KARAR TARİHİ:03/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat, Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin işyerinden yapılan hırsızlık sebebiyle çalınan ve 65 adet çekin iptali davası açtığı ve ödeme yasağı kararı verilen çekin, meşru hamil olmayan ve alacaklı sıfatı bulunmayan davalı tarafın icra takibine girişmesi suretiyle ortaya çıkmış olması sebebiyle, açılan icra takibinin tedbiren durdurulmasını ve açılan icra takibinde keşideci tarafından dosyaya ödenen tutarın davalı tarafa ödenmesinin engellenmesi ile meşru hamili müvekkili şirket olan çekin istirdatını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çekin meşru hamili olduğunu, çekin çalınmak sureti ile rızası hilafına elinden çıktığını ve davalı müvekkili şirketin durumu bilmesine rağmen çeki kötü niyetle iktisap ettiğini iddia eden davacı şirket iddialarının ispat ile mükellef olduğunu, müvekkili şirketin ise çeki ne suretle iktisap ettiğini dahi açıklamak ve ispat etmek mecburiyeti bulunmadığını, dava konusu çek üzerindeki ciro zinciri ve dilekçe ekinde sunulan müvekkili şirket ile çeki kendisine ciro eden firma arasındaki ticari ilişkiyi gösterir fatura ve belgelerin bir bütün halinde değerlendirilmesi gerektiğini, müvekkili şirketin dava konusu çeki kötü niyetli olarak iktisap ettiğini iddia eden davacı tarafın iddialarını ispat edecek herhangi bir yazılı delil sunulmadığını, dava konusu çekin meşru hamilinin müvekkili şirket olduğunu, bu sebeple davanın reddini talep etmiştir.
Birleşen ….ATM … Esas sayılı dosyasında;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davalı aleyhine açılan işbu davada çalınan çeklerinin istirdatı içerikli iş bu davayı ikame ettiklerini, çalınan çekin …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasından icra takibine konu edildiğini, dava dilekçesi içeriğinde bilgi ve belgeler doğrultusunda işbu icra dosyasına ödenecek paranın davalı-alacaklı tarafa ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yine aynı hırsızlık hadisesinde müvekkili şirketten çalınan başkaca çeklerin de yine davalı …. A.Ş tarafından icra takip konusu yapıldığını ve işbu çeklerle de ilgili çekin istirdatı konunu dava ikame edildiğini, İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/520 E. Sayılı dosyası ile işbu davanın tarafları, konusu, çek çalındıktan sonraki ciroların da aynı olduğunu, davalar arasında hukuki ve fiili bağlantı açık olduğunu bu nedenle HMK’da ilgili maddedeki tüm şartları taşımak itibariyle işbu dosyaların birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde;
Asıl ve birleşen dava, İİK 72. maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit ve 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca çek istirdatı istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK 790. maddesi uyarınca, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.
TTK 818/c maddesi yollamasıyla çekler hakkında da uygulanacak TTK 677. maddesinde, “imzaların istiklali” prensibi benimsenmiş olup, ciro imzalarından biri sahte bile olsa, düzgün ciro silsilesinde yer alan diğer imzalar geçerlidir.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde ise “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü bulunmaktadır.
Bu düzenlemelere göre, çek istirdatı davasında ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, somut olayda, davacının öncelikle çekin yetkili hamili olduğunu ve çeki elinde bulunduran davalı … Cihazları LTd.Şti’nin çeki iktisapta kötüniyetli bulunduğu veya ağır kusurlu olduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
Davacı taraf, asıl dava konusu 31/07/2019 keşide tarihli keşidecisi … 30.000,00 TL BEDELLİ çek ve Mahkememiz dosyasıyla birleştirilen 31/01/2020 keşide tarihli keşidecisi … Ltd Şti 10.000,00TL bedelli çekin davadışı … Tekstil Ltd.Şti ile aralarındaki ticari ilişki çerçevesinde adı geçen şirketin cirosu ile iktisap edildiği ancak ciro edilmeden iş yerinden çalınması nedeniyle ciro silsilesinde gözükmemekle birlikte çekin haklı ve meşru hamili olunduğu ve çeki elinde bulunduran davalı şirketin iktisapta kötüniyetli bulunduğunu ileri sürmüş, davalı … Makine İnşaat Aş. .Şti ise, çekin düzgün ciro silsilesi ile iktisap edildiği gibi çekin bir önceki ciranta olan davadışı …Ltd Şti ile aralarındaki ticari ilişki kapsamında alındığı, iyiniyetli meşru hamil olduğunu savunmuştur.
Asıl Dava konusu 30.000,00TL bedelli çek incelendiğinde; keşidecinin … olduğu, … Tekstil Ltd.Şti emrine düzenlendiği, ilk cirantanın çekin lehtarı olan … Tekstil Ltd.Şti, daha sonraki cirantaların sırasıyla davadışı … TekstiL Ltd.Şti, dava dış… İnş. Ltd.Şti , dava dışı …Ltd Şti ve son hamilin davalı … Makine Aş.Şti olduğu, ciro silsilesinin düzgün bulunduğu anlaşılmıştır. …. İcra … sayılı dosyasında, çekin son hamili alacaklı … Makine Aş.Şti tarafından, keşideci ve cirantalara karşı, kambiyo takibi yapılmış olup, çek bedelinin borçlu keşideci tarafından icra takip dosyasına ödendiği tespit edilmiştir.
Birleşen Dava konusu 10.000,00TL bedelli çek incelendiğinde; keşidecinin keşidecisi … Ltd Şti olduğu, lehtar … (… Tekstil) emrine düzenlendiği, ilk cirantanın çekin lehtarı olan … (… Tekstil), daha sonraki cirantaların sırasıyla davadışı … TekstiL Ltd.Şti, dava dış… İnş. Ltd.Şti, dava dışı …Ltd Şti ve son hamilin davalı … Makine Aş.Şti olduğu, ciro silsilesinin düzgün bulunduğu anlaşılmıştır. …. İcra Dairesinin … sayılı dosyasında, çekin son hamili alacaklı … Makine Aş.Şti tarafından, keşideci ve cirantalara karşı, kambiyo takibi yapılmış olup, çek bedelinin borçlu keşideci tarafından icra takip dosyasına ödendiği tespit edilmiştir.
Bu kapsamda uyuşmazlık konusu ile ilgisi nedeniyle İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 43. HUKUK DAİRESİ ,DOSYA NO : 2020/446 ,KARAR NO : 2021/1318 05/11/2021tarihli, İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 44. HUKUK DAİRESİ DOSYA NO: 2021/755 Esas KARAR NO: 2021/1128, 14/10/2021tarihli kararları dikkate alınmıştır.
Somut olayda,asıl ve birleşen dosyalar yönünden çekler üzerinde davacı şirketin cirosuna rastlanmadığı gibi esasen davacı tarafından da; çekin davadışı … Tekstil Ltd.Şti tarafından kendisine ciro edilmesine rağmen çekin çalınması nedeniyle çek üzerinde kendi cirosunun bulunmadığı ileri sürülmüştür. Çek, havale hükmünde bir ödeme vasıtasıdır. TTK 790.maddesi uyarınca çeki düzgün ciro silsilesi ile iktisap eden davalı … Cihazları Ltd.Şti yetkili meşru hamil olup, adı geçen davalının iktisapta kötü niyetli olduğunun TTK 792. madde hükmü gereği, mevcut durumun aksini iddia eden davacı tarafından ispatlanması gerekir. Düzgün ciro silsilesiyle iktisap edilen bir çekin, iktisap edenin ticari defterlerinde kayıtlı olup olmamasının da çek istirdatı davasının neticesine etkisi bulunmamaktadır. Diğer taraftan TTK 677.maddesi ile imzaların istiklal prensibi benimsenmiş olduğundan davacı, çekteki diğer cirantaların ciro imzalarının sahteliğine dayanamaz. Dava konusu çek üzerinde davacı şirket cirosu bulunmadığı gibi davacı tarafından ciro edilmiş olması halinde ve imzasının sahte olması dahi bu durum menfi tespit isteminin kabul için yeterli olmakla birlikte tek başına çek istirdatı isteminin kabulüne dayanak olamaz. Zira davalı hamil … Makine Aş. .Şti’nin ciro silsilesinde yer alan imzaların gerçek cirantalara ait olup olmadığını tahkik zorunluluğu bulunmamaktadır. 6102 sayılı TTK’nın 686. maddesi hükmüne göre, bu hususta, ciro silsilesinin görünüşte düzgün olması yeterlidir. Dava konusu çekte ciro silsilesi birbirine takip eder şekilde düzgün nitelikte olup, bu anlamda herhangi bir kopukluk olmadığı görülmektedir. Ayrıca davalı … Makine Aş. .Şti’nin çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü yoktur.
Çeki elinde bulundurup takip başlatan davalının kötüniyetle ve hukuka aykırı şekilde çeke sahip olduğunun kabulü için dosya içerisinde başkaca elverişli delil yoktur. Bu bakımdan mahkemenin soruşturma sonucunu dikkate almadan, davalının ağır kusurlu olduğunun kabulü yerinde olmamıştır. Ayrıca TTK’nın 792. Maddesinde düzenlenen hamilin kötü niyetli çeki iktisap ettiği veya iktisap ağır kusuru bulunduğu hususunu ispat yükü davacıya düşmekte olup, bu hususta davalıya yemin teklif edilemez. Davacı, yetkili hamil olan davalının çeki iktisapta kusurlu ya da kötüniyetli olduğunu HMK’nın 220 ve devamı maddelerince ispatlayamamıştır.
Davalının çekin rıza dışında elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olduğunun davacı tarafından kesin ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerekmekte olup, dosya kapsamına göre; takip alacaklısı davalı … Makine Aş. .Şti’nin çeki iktisapta ağır kusurlu veya kötüniyetli olduğunu ispata yarar delil ibraz edilemediği ,davacının dayandığı ceza yargılamasındaki soruşturmanın geldiği aşama itibarıyla davalının çeki kötüniyetli olarak iktisabını ispata elverişli maddi vaka tespit edilmiş olmamasına, son hamil olan davalının keşide tarihi itibariyle çekin daha önce ibraza sunulduğu ve işlemin geri alındığını bilmesi mümkün olmadığından (Y19.H.D nin 29.03.2017 tarih ve 2016/7178 E- 2017/2551 K), sadece soruşturma dosyasının bulunduğu, davalının çeki ticari ilişki kapsamında iktisap ettiğini savunduğu, davalının iktisabında ağır kusur veya kötü niyetli olduğuna ilişkin davacı tarafından getirilen herhangi bir kanıt bulunmadığı, çeke ilişkin ödeme yasağı kararı bulunmasının iktisapta ağır kusur veya kötü niyetin kabulü için yeterli olmadığı, esasen kıymetli evrak olan çekin sebepten mücerret bir ödeme aracı olduğu dikkate alındığında asıl ve birleşen davanın esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Asıl ve birleşen …. ATM … esas, … karar sayılı dosya yönünden;
Davanın REDDİNE,
Asıl dava yönünden;
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 80,70-TL maktu karar harcının peşin alınan 512,33-TL harçtan mahsubu ile artan ‭431,63‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACIYA İADESİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
Birleşen dava yönünden;
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 80,70-TL maktu karar harcının peşin alınan 170,78-TL harçtan mahsubu ile artan ‭‭90,08‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACIYA İADESİNE,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,

6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
7-Kullanılmayan gider/delil avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf Kanun Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 03/06/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır