Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/403 Esas
KARAR NO:2023/515

DAVA:Alacak
DAVA TARİHİ:28/06/2019
KARAR TARİHİ:19/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davacı ile davalı arasında bulunan ticari ihtilafın çözümü için yasa gereği dava şartı arabuluculuk yoluna başvurulmuş olup, İstanbul Arabuluculuk Bürosu’nun … arabuluculuk dosya no ile yapılan görüşmelerde anlaşma sağlanamamış olduğunu, başvuruya ilişkin 06.03.2019 tarihli arabuluculuk tutanağının ekte olduğunu, Davacı ile davalı 28.04.2016 tarihli … Yayınları ve … Yayınları bayilik sözleşmesi olmak üzere 2 (iki) adet bayilik sözleşmesi imzaladığını, (örnekleri delil listesi ekindedir.) Davalıya davacı aynı … … Şubesinin … Çek no.lu (30.12.2016 tarih 5.000 TL bedelli) – … Çek no.lu (31.12.2016 tarih 10.000 TL bedelli) – … Çek no.lu (30.01.2017 tarih 5.000 TL bedelli) – … Çek no.lu (31.03.2017 tarih 10.000 TL bedelli) -… Çek no.lu (31.04.2017 tarih 10.000 TL bedelli) olmak üzere 40.000 TL tutarında 4 (dört) adet çek verildiğini, (örnekleri delil listesi ekindedir) Davalının sözleşme gereği zamanında örnek gönderimi yapmadığı için ürün tanıtımı gerçekleştirilmediğini, çek tutarlarının tamamının davacı tarafından ödendiğini, davacının yerine getirdiği halde davacının izni ve onayı ve haberi olmaksızın 2017-2018 öğretim yılı için sözleşmeyi yenilemeyerek … … … / … adlı firma ile çalışmaya başladığını, davalının bu davranışı ile sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmediğinin açık olduğunu, Bu nedenle davacının … 1. Noterliği’nin 05.02.2018 tarih … no.lu yevmiye no.lu ihtarnamesini keşide ederek aralarındaki cari hesabın kat edildiğini 14.994,74 TL bakiye alacağının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile ayrıca bayiliği tek taraflı olarak sona erdirip başka firma ile çalışması nedeni ile ihtarname ile gösterdiği sayım ve stok listesinde görülen ürünleri iade alınmasını ihtar ettiğini, ancak davalının ödeme yapmadığı gibi stok iadesi de almadığını, Bu durumda davacıya hesabın kat edilmesi nedeniyle ödenmesi gereken 14.494,74 TL alacağın temerrüt tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte ödenmesi ve ayrıca iade alınmayan sayım ve stok listesinde gözüken ürün bedellerine ilişkin fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak koşulu ile şimdilik 1.000 TL’nin yine temerrüt tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte ödenmesi için işbu davayı açmak zorunda kalmış bulunduklarını, Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ile davacı arasındaki hesabın kat edilmesinden kaynaklanan 14.994,74 TL alacak ile sayım ve stok listesinde gözüken iade alınmayan ürün bedellerine karşılık gelen (fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak koşulu ile) şimdilik 1.000 TL alacak olmak üzere toplam 15.994,74 TL ticari alacağın temerrüt tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesine, yargılama gideri vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesi ve duruşma günü davalı tarafa usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olup süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; Taraflar arasındaki test fen ve … yayınları bayilik sözleşmesinin feshiyle hesabın kat edilmesinden kaynaklı 14.994,74 TL alacak ile sayım ve stok listesinde gözüken ihtara rağmen iade alınmayan bedeli önceden ödenmiş olan kitaplar için 1000 TL’nin tahsili isteminden ibaret olduğu görüldü.
DELİLLER;
… Bankası … Şube Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak 30/11/2016 vade tarihli, … numaralı, 5.000,00-TL bedelli, 31/12/2016 vade tarihli, … numaralı 10.000,00-TL bedelli, 30/01/2017 vade tarhili, … numaralı 5.000,00-TL bedelli, 31/03/2017 vade tarihli … numaralı 10.000,00-TL bedelli, 31/04/2017 vade tarihli … numaralı 10.000,00-TL bedelli 5 adet çeklerin önlü arkalı örnekleri celp edilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 07/07/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle;”Davacı tarafın ticari defterlerine göre, davacı tarafın 28.06.2019 dava tarihi itibariyle, davalı … …A.Ş. ‘ne 11.252,60 TL. borçlu olduğu, Davacı tarafın ticari defterlerine göre, davacı tarafın 28.06.2019 dava tarihi itibariyle, … … A.Ş’ne 5.954,58 TL. borçlu olduğu, Davacı tarafından dosya içerisine sunulan 28.04.2016 tarihli 000107 sıra numaralı davalı … … A.Ş tarafından düzenlenen tahsilat makbuzuna göre, davacı … … …’ın davalı … …A.Ş’ne 5 adet toplamı 40.000,00 TL. bedelli çek verdiği, Davacı taraf ticari defterlerinin incelenmesinde, davacının dava dışı …’dan çek aldığına ve davacının davalı tarafa bu çekleri verdiğine dair herhangi bir kayıt bulunmadığı, Sayın Mahkeme davacı tarafından davalı … …A.Ş’ne 5 adet toplamı 40.000,00 TL. bedelli çek verildiğine ve davacı tarafın … … A.Ş’nden almış olduğu faturaların dava konusu olduğu kanaatine ulaşır ise, Davacının davalı taraftan, 40.000,00 TL. toplam çek bedeli 11.252,60 TL. davalı … …A.Ş.’ne borç 5.954,58 TL. … … A.Ş’ne borç 22.792,32 TL. alacaklı olduğu, Davacı ortak …’ın, davalı … Yayınlarına 159,02 Verilen Sipariş Avansları … Yayınları hesabında 20.796,27 TL. verdiği ve … Yayınlarından 20.796,27 TL. Alacak olarak işlediği, Davacı tarafından dava dilekçesi ile talep edilen, sayım ve stok listesinde gözüken iade alınmayan ürün bedellerine ilişkin dosya içerisinde iade edilip edilmediğine dair dosya içerisinde herhangi bir bilgi veya belgenin bulunmadığı, davacı stoklarında fiili sayım yapılamadığı bu nedenle davacı tarafın sayım ve stok listesinde gözüken iade alınmayan ürün bedellerine ilişkin alacaklı olup olmadığının Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu” sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Mahkememizce verilen ara karar gereğince ek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 11/05/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle;”Davacı tarafin ticari defterlerine göre, davacı tarafın 28.06.2019 dava tarihi itibariyle, davalı … …A.Ş.’ne 11.252,60 TL. borçlu olduğu Davacı tarafın ticari defterlerine göre, davacı tarafın 28.06.2019 dava tarihi itibariyle, … … A.Ş’ne 5.954,58 TL. borçlu olduğu, Davacı tarafından dosya içerisine sunulan 28.04.2016 tarihli 000107 sıra numaralı davalı … … A.Ş tarafından düzenlenen tahsilat makbuzuna göre, davacı … … …’ın davalı … …A.Ş’ne 5 adet toplamı 40.000,00 TL. bedelli çek verdiği, – Davacı taraf ticari defterlerinin incelenmesinde, davacının dava dışı …’ı aldığına ve davacının davalı tarafa bu çekleri verdiğine dair herhangi bir kayıt bulunmadığı, …Bankası A.Ş.’den gelen 09.12.2021 tarihli yazıda sadece 30.01.2017 vadeli çekin ödendiğine ilişkin net bir açıklama olup diğer çeklere ilişkin net açıklama olmayıp “takas sistemine girilmiştir” ibaresi olduğu, tarafımızca çeklerin arka yüzünde karşılıksız kaşesi bulunmaması, ve “takas sistemine girilmiştir” açıklaması nedeniyle çek bedellerinin ödendiği kanaatine varıldığı, Sayın Mahkemece de 40.000 TL çek bedellerinin ödendiği ve davacı tarafın … … A.Ş’nden almış olduğu faturaların dava konusu olduğu kanaatine ulaşır ise, Davacının davalı taraftan, 40.000,00 TL. toplam çek bedeli 11.252,60 TL. davalı … …A.Ş.’ne borç 5.954,58 TL. … … A.Ş’ne borç 22.792,82 TL. alacaklı olduğu, Davacı …’ın, davalı … Yayınlarına 159.02 Verilen Sipariş Avansları … Yayınları hesabında 20.796,27 TL. verdiği ve … Yayınlarından 20.796,27 TL alacak olarak işlediği, (Talep 14.994,74 TL) Davacı tarafından dava dilekçesi ile (şimdilik 1.000,00 TL) talep edilen, sayım ve stok listesinde gözüken iade alınmayan ürün bedellerine ilişkin, dosya içerisinde iade edilip edilmediğine dair herhangi bir bilgi veya belgenin bulunmadığı, davacı stoklarında fiili sayım yapılamadığı bu nedenle davacı tarafın sayım ve stok listesinde gözüken iade alınmayan ürün bedellerine ilişkin alacaklı olup olmadığının Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince ek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 05/04/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle;””Davacı taraf ticari defter kayıt ve belgelerinin incelenmesinde, davacı tarafın davalı taraftan 2016-2017 yılları içerisinde 10 adet toplamı 13.498,52 TL. bedelli fatura aldığı, Davacı tarafın davalı tarafa 05.06.2016 tarihli 142,48 TL. bedelli ve 08.06.2017 tarihli 2.103,44 TL. bedelli fatura düzenlediği ve davalı tarafa olan borcundan 2.245,92 TL. Düştüğü, Davacı tarafın ticari defterlerine göre, davacı tarafın 28.06.2019 dava tarihi itibariyle, davalı … …A.Ş. ‘ne 11.252,60 TL. borçlu olduğu, Dosya içerisine davalı tarafın davacı taraf adına düzenlemiş olduğu 12 adet faturanın sunulduğu, 9 adet fatura tutarının KDV dahil 4.190,72 TL. olduğu, davacı taraf ticari defterlerine 9 adet 4.190,00 TL. bedelli işlendiği, davacı ticari defterlerine 0,72 KR. eksik işlendiği, 3 adet 23.06.2016 tarihli 593404 sıra numaralı, 10.10.2016 tarihli … sıra numaralı ve 31.01.2017 tarihli … sıra numaralı fatura bedellerinin tamamının iskonto yapılması sebebiyle toplam tutarın 0 TL. Olduğu, Davacı taraf ticari defterlerinde yer alan, davalı tarafın davacı tarafa düzenlemiş olduğu 10.11.2016 tarihli 1761 evrak nolu 9.308,52 TL. bedelli faturanın dosya içerisinde bulunmadığı” görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava; taraflar arasındaki test fen ve … yayınları bayilik sözleşmesinin feshiyle hesabın kat edilmesinden kaynaklı 14.994,74 TL alacak ile sayım ve stok listesinde gözüken ihtara rağmen iade alınmayan bedeli önceden ödenmiş olan kitaplar için 1000 TL’nin tahsili isteminden ibaret olan alacak davasıdır.
Taraflar arasında 28/04/2016 tarihli … yayınları ve … bayilik sözleşmesi imzalandığı davacının dava dilekçesi ekinde sunduğu sözleşme suretinden anlaşılmıştır. Sözleşmelerin 6. maddesi uyarınca bayinin ciro hedefleri kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 10.c maddesinde hedef cironun %40’ının ödemesinin sözleşme anında beş eşit taksitte çekle ödeneceği, çeklerin miktarı üzerindeki siparişlerin ödemesinin yine çekle yapılacağı kararlaştırılmıştır. Davacı tarafça dava konusu 4 adet çekin, davalıya bu sözleşme uyarınca verildiği ancak davalı tarafça sözleşmeye uygun şekilde örnek gönderimi yapılmadığı ve davalının başka bir firma ile anlaştığı, 14.994,74 TL cari hesap alacağının mevcut olduğunu beyan etmiştir.
Çek bir ödeme aracı olup kural olarak aksi yöndeki iddiayı ispat yükü davacı taraftadır. Davacı vekili çekin avans çeki olduğunu iddia etmiş, iddianın ispatı için tarafların ticari defter ve kayıtlarını göstermiştir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümlerine göre: mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK 222/1). Ticari davalarda, yani iki tarafın tacir olduğu ve dava konusunun ticari işletmeleri ile ilgili olduğu davalarda, ticari defterler ile sözleşme ilişkisinin veya alacak miktarının ispatı mümkündür. Ticari defterler kesin delillerdendir. Davaya konu çekin lehtarı ve ilk ciranta olan davacı tarafından ikinci ciranta davalıya verildiği ve kişisel defilerin (çekin avans olarak verildiği, bedelsiz kaldığı) davalıya karşı ileri sürülebilmesinin mümkün olduğu da gözetildiğinde tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak sonuca ulaşılacaktır. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemes 16. Hukuk Dairesi 2019/493 esas, 2021/1977 karar)
Mahkememizin 09/12/2020 tarihli 2 nolu celsesinde taraflara ticari defterlerini sunmak üzere süre verilmiş, davacı tarafça ticari defterler sunulmuş, davalı tarafça ticari defterler bilirkişi incelemesine sunulmamıştır.
Davacı ticari defterlerinin incelenmesinde, davacının davalıya toplam 17.207,18 TL borçlu olduğu, dava konusu çeklerin ticari defterlerde kayıtlı olmadığı belirtilmiştir. Davacı tarafça sunulan 28/04/2016 tarihli tahsilat makbuzuna göre davacının davalıya 5 adet toplam 40.000,00 TL’lik çek verdiği anlaşılmıştır. Buna göre davacının davalıdan 22.792,82 TL alacaklı olduğu anlaşılmıştır. Davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamış, ticari defterler bilirkişi incelemesine hazır edilmemiş, bu suretle davalının davacıya çek bedellerine karşılık mal teslim ettiği hususu ispatlanamamıştır. Davalı tarafça çeklerin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmesi talep edilmiş ise de Yargıtay19. Hukuk Dairesi 2016/2577 Esas, 2016/9913 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere kambiyo senedinin ticari deftere kayıt zorunluluğu olmadığı gibi ticari deftere kaydedilmemiş olmasının kambiyo senedini hükümden düşürmeyeceği, nitekim davacının sunduğu tahsilat makbuzunda çeklerin davalı tarafça davacıdan teslim alındığı görülmüştür. Her ne kadar davacı tarafça dava dilekçesinde stok gözüken ve iade alınmayan ürün bedellerine karşılık 1.000,00 TL alacak talep edilmiş ise de davacı vekilinin 19/10/2022 tarihli beyan dilekçesi ile stokların bulunduğu … dükkanının deposunun su basması sebebiyle stoktaki ürünlerin bilirkişi marifetiyle tespitinin mümkün olmadığı beyan edilmekle davacının bu iddiasını ispatlayamadığı kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak davanın kısmen kabulü ile taleple bağlı kalınarak cari hesaptan kaynaklı 14.994,74 TL alacağın, davacının ihtarnamesinin davalıya tebliğ edildiği 06/04/2018 tarihini izleyen 3. Gün olan 09/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, stok listesinde gözüken ve iade alınmayan ürün bedellerine karşılık 1.000,00 TL alacak talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile;
1-Cari hesaptan kaynaklı 14.994,74 TL alacağın, 09/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2- Stok listesinde gözüken ve iade alınmayan ürün bedellerine karşılık 1.000,00 TL alacak talebinin REDDİNE
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 1.024,29 TL nispi karar harcının, peşin alınan 273,16 TL harçtan mahsubu ile eksik 751,13 TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Kabul edilen miktar üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Reddedilen miktar üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 1.000,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan dava açılırken yatırılan toplam 323,96 TL (44,40 TL BHV, 6,40 TL VSH, 273,16 peşin harç) harcın davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
7- Davacı tarafından yargılama aşamasında yapılan toplam 942,70 TL (192,70 TL tebliğler ve posta, 750,00 TL bilirkişi ücreti) yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre hesaplanan 883,76 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerine bırakılmasına,
8-Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin davadaki kabul ve red oranına göre; 82,53 TL’sının davacıdan, 1.237,47 TL’sının davalıdan alınarak, HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
9-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı miktar itibari ile kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 19/07/2023

Katip …
E imzalıdır

Hakim …
E imzalıdır