Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/293 Esas
KARAR NO:2021/612

DAVA:Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ:16/05/2019
KARAR TARİHİ:01/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;… ve …’nm, … ve … A. Ş. ’de pay sahibi olmakla, davalının bir aile şirketi olduğunu,Davalının 2018 yılma ait yıllık Olağan Genel Kurul Toplantısının, 25/03/2019 tarihinde şirket merkezinde gerçekleştiğini, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesİ’nin 08/03/2019 tarih ve 9783 sayılı nüshasında ilan edilmiş gündem maddeleri doğrultusunda görüşmelere başlandığını,Ancak, söz konusu genel kurul toplantısında, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 437. Maddesi uyarınca Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı çerçevesinde incelemeye sunulması talep edilen belgelerde eksiklik mevcut olduğunu, incelemeye sunulabilen belgelerin ise genel kurul toplantısından en az on beş (15) gün önce şirket merkezinde hazır bulundurulmadığı için erteleme talebinde bulunulduğunu, söz konusu talebin kabul edilmesi ile ise toplantının, bir ay sonra 25/04/2019 tarihinde, aynı yer ve aynı saatte göriilmek üzere ertelendiğini,Bunun üzerine, pay sahiplerinin, davalının Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinin 08/04/2019 tarih ve 9804 sayılı nüshasında ilan etmiş olduğu gündem maddelerini görüşmek İçin 25/04/2019 tarihi itibariyle şirket merkezinde toplandığını, … ve Yatırını A.Ş.’nin 2018 Yılına Ait Yıllık Olağan Genel Kurul Toplantısının gündeminin görüşülmesine geçildiğini, Bir önceki toplantıda aydınlatılmasını talep ettikleri hususların 25/04/2019 tarihli Toplantı öncesi incelemeye sunulan belgeler ile de aydınlatılmadığını, incelemeye sunulan belgeler olan Yönetim Kurulu 2018 Yılı Faaliyet Raporu, Karşılaştırmalı İşletme Ayrıntılı Bilançosu ve Karşılaştırmalı İşletme Ayrıntılı Gelir Tablosu üzerinde yapılan inceleme ile bazı çelişkilerin tespit edildiğini, söz konusu çelişkiler hakkında davacının soru taleplerinin karşılıksız kaldığını,ayrıca, bir önceki toplantıda mevcut olmayan finansal tabloların, 25/04/2019 tarihli genel kurul toplantısında da hazır edilmediğini ve yukarıda açıklanan tüm bu nedenlerle, TTK m.438 uyarınca özel denetim talebinde bulunulduğunu,Özel denetim talebinde bulunulmasının bir diğer nedeninin ise, 3 ve 4 no’lu gündem maddesinin görüşülmesi esnasında maddeye düşülen muhalefet şethi İle de açık olduğu üzere, davalının, faal üretken ve karlı bir şirket olmasına rağmen, şirket hissedarlarının, şirketin kuruluşundan bu güne kadar temettü hakkından yoksun bırakılmış olması olduğunu,Anonim şirketinin, nihai amacının kar elde etmek ve dağıtmak olduğu göz önüne alındığında, somut olayda davalıma kar dağıtımı yapabilecek konumda olmasına rağmen, pay sahiplerini temettü haklarından kuruluşundan bu güne kadar yoksun bırakmasının anlaşılır olmadığım, ancak yine de bu hususta muhalefet şerhi düşülerek bilgi talebinde bulunulduğunu, söz konusu talebin ise karşılıksız kaldığını,Davalının hakim pay sahipleri tarafından gerçekleştirilen haksız fiillerin bir neticesi olarak, Genel Kurul Toplantısından önce pay sahiplerinin incelemesine sunulması gerekli olan belgelerden en önemli belge olan Finansa! Tabloların hazırlanmamış olmasının, incelemeye sunulan belgeler arasında ise çelişkiler olması nedeniyle davacının şirket işlemlerinin, yönetimi hakkında yeterli bilgiye sahip olamadığının, bu hususta paylarının pay deflerine hatalı olarak kaydedilmesi ile davacının aynea zarara uğratıldığının açık bir şekilde ortada olduğunu,Yukarıda açıklanan nedenlerle, çoğunluk pay sahibinin, işbu davayı ilgilendiren taraf olarak hukuk düzleminde var olan tüzel kişilik olarak ise davalının, davacının şirket bünyesinde haklarını kullanmasına engel olduğu, şirketin tek bir kişi tarafından yönetildiği, hatta son genel kurul toplantısı ile ise Yönetim Kurulu Başkanı olarak söz konusu kişiye TTK m.395 ve 396 kapsamında yetki verilerek, gerek şirketle işlem yapma ve şirkete borçlanma yasağı, gerek ise rekabet yasağı bakımından muafiyet tanındığı, davacının bu davanın konusu bakımından en basit hakkı olan bilgi alma ve inceleme hakkı ile özel denetim isteme hakkını kullanamazken, şirket içinde ifade edilen hususlarda muafiyet tanınmasının ise eşit işlem yasağına aykın olduğunun açıkça ortada olduğundan, davalının yıllardır temettü dağıtmamasına ilişkin sebeplerin tespit edilebilmesi ve 25/03/2019 ile 25/04/2019 tarihli Genel Kurul Kararlarında yer alan muhalefet şerhleri ile davacının som talepleri dahil olmak üzere davalının tüm ticari defter ve kayıtlannm incelenmesi için davalıya özel denetçi atanmasına karar verilmesini, davalının Solo Mali tabloları ile Şirket Mizanı da dahil olmak üzere tüm ticari defler ve kayıtlan üzerinde davacıya inceleme yetkisi verilmesini Mahkemeden arz ve talep ettiklerini,Davacının yukarıda açıkladığı ve yargılama safahatı neticesinde de sabit olacak sebepler ile, davacının bilgi alma ve inceleme hakkının davalı tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak engellendiği ve davacıların, yukarıda ifade edilen davalının haksız fiilleri nedeniyle zarara uğratılmış olduğundan, davacıların Genel Kurul Toplantılarında yönelttiği soruların cevaplan ve Toplantı Tutanağına düşülmüş muhalefet şerhleri ile ilgili tüm bilgi ve belgeler üzerinde inceleme yapabilmesi adına davalıya özel denetçi atanmasını, ayrıca bu hususta davacıya, davalının solo mali tablolan ile şirket mizanı da dahil olmak üzere defter ve kayıtlan üzerinde TTK. 437/4, maddesi gereğince inceleme yetkisi verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının dilekçesindeki bir kısım iddia ve isnatları ile hakim pay sahiplerine yönelik iddialarının, aşağıda belirtildiği üzere hayal ürünü, gerçek dışı ve iftira niteliğinde olduğunu, bu gerçek dışı ve iftira niteliğindeki ( hisselerin azaltılması ve zimmet) iddia ve isnatlarından dolayı davacılar hakkında hukuki ve davalının cezai yasal yollara başvurma hakkım saklı tuttuğunu,Davacının tüm iddia ve beyanlarının haksız, mesnetsiz, hayal ürünü, gerçek dışı ve mahkemeyi yanıltarak haksız çıkar sağlamaya yönelik, iftira niteliğinde iddia ve beyanlar olduğunu, kabul edilemeyeceğini,Davacıların işbu davada hem öze! denetçi tayinine hem de davalı kayıtlan üzerinde inceleme yetkisi verilmesini (dava dilekçelerinin sonuç ve istem kısmı) talep ettiğini, TTK, Yargıtay kararlan ve doktrin uysnnca, özel denetçi tayini talep edilebilmesi için öncelikle bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasının gerektiğim, önce bilgi aima ve inceleme hakkının kullanılmasını, sonrasına aynı konuda özel denetçi talep edilebileceğini, bu taleplerin sıralı işlemler olduğunu, bilgi alma ve inceleme hakkı kullanılmadan özel denetçi tayininin talep edilemeyeceğini, oysa davacıların aynı dava dilekçesinde her ikisini birden talep ettiğim, TTK md. 436/5 uyarınca da davacıların bilgi alma ve inceleme taleplerine ilişkin dava açma sürelerinin dolduğunu, davacıların genel kurul toplamışından itibaren 10 günlük yasal süre içinde dava açmadıklarını, davanın bu yönlerden reddinin gerektiğini,Öte yandan davacı … Kayalı’nm işbu davadaki “ TTK437/4 uyarınca davalı defter ve kayırtan üzerinde inceleme yapma yetkisi tanınması talebiyle” ilgili …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosyası ile daha evvel dava açmış olduğunu, işbu davanın anılan talep yönünden detdest olduğunu, bu nedenle davacı … …’mn bu yöne ilişkin talebinin derdesttik nedeniyle de reddine karar verilmesi gerektiğini,Davacıların gerçek dışı ve mahkemeyi yanıltmayı yönelik İddialarının aksine, gerek 25.03.2019 tarihli ertelenen genel kurul toplanusı ve gerekse 25.04.2019 tarihli genel kurul toplamışından evvel, TTK 437/T de yazılı yönetim kurulu faaliyet raporu, kar/zarar tablolarının ve bilançonun TTK 437/1 hükmüne uygun olarak toplanü tarihînden 15 gün evvel toplantının yapılacağı şirket merkezinde pay sahiplerinin incelemesine hazır edildiğini, isteyen pay sahiplerinin alabilmeleri için de örneklerin çoğaluldığmı, davacılardan …nın vekili tarafından TTK420 ve yönetmelik 28/3 kapsamında mali tabloları inceleyemediklerini bildirip erteleme talep ettiğinden, azlık hakkı sahibinin bu talebi nedeniyle toplanbnın ] ay sonraya,25.04.2019 tarihine ertelendiğini,Davacıların, işbu dava için yasal koşul olarak aranan “denetimin pay sahipliği haklarının kullanabilmesi için gerekliliğini” ve “ şirket organlarının, kanuu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek şirket veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını” ikna edici bir şekilde ortaya koyamadıklarını, bu sebeple de davanın reddedilmesi gerektiğini,Yukarıda açıklanan nedenler ve yargılama sırasında re’sen tespit olunacak nedenlerle, hukuki yarardan da yoksun, TTK’nın amir hükümlerine ve TMK 2’de yer alan dürüstlük kuralına da aykırı davanın reddine karar verilmesi gerektiğini,Yukarıda açıklanan nedenler ve re’sen tespit olunacak nedenlerle, haksız, mesnetsiz, gerçek dışı, yanıltıcı beyanlara dayalı, TTK’nın amir hükümlerine ve TMK md 2’de yer alan dürüstlük kuralına aykırı davacıların iddia, talep ve davalarının usul ( derdestlik nedeniyle) ve esas yönünden reddine, tüm giderlerin, mahkeme masraflarının ve ücreti vekaletin davacılara yüklenmesine karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.

Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, … Ticaret Sicil Müdürlüğü cevabi yazıları celp edilmiş, özel denetçi atanmasını gerektirecek durumların var olup olmadığının belirlenmesi için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Aldırılan 02/03/2020 tarihli raporda “özel denetçi atanması şartlarının oluştuğu,davacıların iddiası olan, 31/12/2018 tarihli karşılaştırma gelir tablosunda görülen yaklaşık 644,000.- TL meblağl ı Genel Yönetim Giderleri kaleminin ve yaklaşık 399’0ÜQ-TL’lik Pazarlama Giderlerinin içeriğinin ve alt kmlımının ne olduğu, aynı tabloda gözüken finansman giderleri ile ilgili 2017 yılından 2018 yılına bakıldığında kısa vadeli borçlanma giderlerinin %10.000 civarında ciddi bir artış gösterdiği, şirket kambiyo zararlarının bir sene içinde %500 artış gösterdiği, gider ve zararlardaki artışların sebeplerinin ne olduğu, kullanılan kredilere ilişkin bankalardan tasdikli kredi hesap hareketlerinin ve faiz oranlarının ne olduğu, Faaliyet Raporunda gözüken üst düzey yöneticilere yapılan ücret ödemesinin aylık mı yoksa yıllık mı olduğu, ödeme yapılan yöneticilerin kim oldukları ve görevleri neler olduğu, toplam meblağı 1.000.000 *TLfnin üzerinde olan îkı dava konusu yapılmış vergi iadeleri ve bunların niçin yargıya taşındığı, Gelir Tablosunda olağandışı zarar olarak gösterilen yaklaşık 351.000-TL’ye ilişkin kalem kalem detaylı açıklama ile bu husustaki tevsik edici sözleşme, fatura, gider makbuzu vb, evrakların incelemesi hususlarının açıklığa kavuşturulması için özel denetçi atanması gerektiği ” görüşü bildirilmiştir.
Tarafların itirazlarının değerlendirilmesi için dosya yeniden bilirkişiye tevdii edilmiş alınan 16/03/2021 tarihli ek bilirkişi raporunda ” Davalı tarafa ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi ile bildirilen 2018 yılı 2.493.168,98 TL. zarar miktarı ile Yıllık Faaliyet Raporunda bildirilen 2.021.511,12 TL. zarar miktarı arasında 471.687,86 TL. fark bulunduğu, farkın sebebinin ise Yarı Mamül- Üretim Stok tutarından kaynaklandığı,Davalı taraf 2018 yılı içerisinde grup içi firmalardan almış olduğu adat faturası ve İşbankası’ndan kullanmış olduğu rotatif kredi faizleri olmak üzere toplam 8.990.954,35 TL. finansman gideri olarak ticari defterlerine işlediği, daha sonra finansman gider hesabından önce 157 Diğer Stoklar Hesabına, oradan da 152 Mamüller Hesabına aktardığı, davalı tarafından Adat faizi ve kredi faizlerini malın maliyetine eklendiği,Davalı taraf ticari defterlerine göre, davalı tarafın 2017 yılından 2018 yılına devreden Vergi Dairesinden Alacaklar Hesabında 1.971.626,94 TL. alacağının 1.006.023,78 TL. ‘sinin 336 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabına aktarıldığı, 649.448,38 TL. ‘sini Banka havale yolu ile tahsil edildiği, 136 Vergi Dairesinden Alacaklar Hesabında 316.154,78 TL. alacağının kaldığı, ancak davalı taraf Yıllık Faaliyet Raporunda dava konusu vergi iadesi olan toplamı 1.229.059,88 TL. Şirket aleyhine açılan ve şirketin mali durumunu ve faaliyetlerini etkileyebilecek nitelikteki davalar olduğunun bildirildiği,Davacı tarafın dava dilekçesinde belirttiği genel kurulda sorulan sorulara karşılık yukarıda yapılan incelemeler neticesinde özel denetçi atanması gerektiği kanaatine ulaşıldığı,Davalı taraf ticari defter kayıt ve belgeleri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde TTK 439/2 MD. Karşılayıp karşılamadığının Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu ” görüşü bildirilmiştir.
Dava, TTK 438 ve devamı maddeleri gereğince Anonim Şirkete Özel Denetçi Atanması talebine ilişkindir.
“Özel Denetim İsteme Hakkı” başlıklı TTK.nun 438. maddesi gereğince; “….her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. Genel kurul istemi onaylanırsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir….”
TTK 439. Maddesinde ise ” Genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı en az birmilyon Türk Lirası olan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilir. Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde özel denetçi atanır. ” hükmü öngörülmüştür.
Buna göre istemde bulunmak için şu koşulların birlikte bulunması gerekir;
-Talepte bulunanın pay sahibi olması,
-Haklı nedenin varlığı (pay sahipliği haklarının kullanımı ile ilgili)
-Bilgi alma ve/veya inceleme hakkının daha önce kullanılmış olması,
-Bilgi alma ve/veya inceleme konusu olguların somutlaştırılması,
-Genel Kurul’un istemi reddetmesi
Buna göre davacılar, davalı anonim şirkette pay sahibi olup şirketin 25/03/2019 tarihli 2018 yılına ait olağan genel kurul toplantısında bilgi edinme ve inceleme hakkını kullanmak isteyen davacıların talebi üzerine toplantı ertelenerek 25/04/2019 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Öncelikle çözüm kavuşturulması gereken husus, özel denetçi atanması talebi yönünden bilgi edinme hakkının kullanılıp kullanılmadığı hususudur. Genel kurul toplantı tutanaklarında ” 25/03/2019 tarihli tutanağın 3.mad’de tutanağa geçirilen hususların bilgi almak hakkı kapsamında sorulmuş sorular mahiyetinde de değildir. Yine 25/04/2019 tarihli tutanağın 3.ve 5.mad’lerinde tutanağa geçirtilen hususlarda bilgi almak hakkı kapsamında sorulmuş sorular mahiyetinde olmayıp “şeklinde ifadelere yer verilmiş olduğu yani davacıların bilgi edinebilmek için sorular yönelttikleri ancak soruların cevapsız bırakıldığı ve geçiştirildiği anlaşılmaktadır. Oysa ki davacılar genel kurul toplantısına karşılaştırma gelir tablosunda görülen genel yönetim giderleri, pazarlama giderleri, kısa vadeli borçlanma giderleri ve bunların içeriği ile zararın artış nedenler, kambiyo zararlarının % 500 artış nedeni gibi somut iddialarla bilgi edinme haklarını kullanmak istemişlerdir. Yeni özel denetçi atanması talebi için gerekli olan şartlardan olayların somutlaştırılması ve oy kullanma hakkı bakımından haklı nedenin varlığı, şartları somut davada mevcuttur. Zaten ….ATM … E.sayılı dosyası olan bilgi edinme hakkının kullanılmasına izin davasında alınan bilirkişi raporunda da belgelerin incelemeye hazır bulundurulması bakımından bir sorun bulunmadığı fakat 25/04/2019 tarihli olağan genel kurul toplantısında davacıların bazı sorular sorduğu ve inceleme talebinde bulundukları, bu kapsamda bilgi edinme ve inceleme haklarının engellendiğinin kabul edildiği beyan ve tespit edilmiştir. Davacılar tarafından sorulan soruların bazı işlem ve zarar kalemlerine ilişkin olup ticari sır olarak nitelendirilmeside mümkün değildir. Son olarak ta TTK 439 mad.kapsamındaki şartın varlığı gerekmekte olup şirket organlarının kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek pay sahiplerini zarara uğrattıklarını ikna edici bir şekilde ortaya koymaları gerekmekte olup alınan bilirkişi ek raporunda da yapılan detaylı mali inceleme sonucunda adat faizi ve kredi faizlerinin malın maliyetine eklenmesi, vergi iadesi olan toplamı 1.229.059,88-TL ‘nin şirket aleyhine açılan ve şirketin mali durumunu ve faaliyetini etkileyebilecek nitelikteki davalar olduğunun bildirildiğinin tespit edildiği netice olarak kanundaki tabiri ile somut iddiaların ikna edici bir şekilde muhtemel sınırlar dahilinde ispat edilmiş olduğu, TTK 438 vd mad’lerindeki özel denetçi atanmasına ilişkin tüm kanuni şartlar oluşmuş olduğundan açılan ve ispatlanan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜNE,
Davalı … ve … A.Ş.’ye TTK 438 mad.gereğince özel denetçi atanmasına,
Özel Denetçi olarak SMM … ‘ün seçilerek aylık 1.500-TL ücret takdirine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile eksik 14,90 TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 4.080 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 2.297,75 TL’nin ( 44,40 TL BVH, 12,80 TL VH, 44,40 TL Peşin Harç, 196,15 TL tebliğler, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti.) yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren KESİN olarak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.01/07/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …