Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/683
KARAR NO:2022/257

DAVA:Alacak
DAVA TARİHİ:15/10/2014
KARAR TARİHİ:26/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … A.Ş. … San.A.Ş.’nin yaklaşık 60 yıldır kolonya üretimi yapmakta olup kolonya sektörüne uzun yıllar liderlik ve öncülük yaptığını, kolonya ve kozmetik üretiminde … A.Ş. markasının lider, tanınmış ve aranan marka olduğunu, müvekkili … A.Ş’nin 2005 yıllarında ortaklık yapısında büyük bir değişiklik olduğunu ve tasfiye amacı ile hazine adına … Bankasında olan hisselerde bugünkü ortaklar tarafindan ihale sonucu alındığınu bu şekilde müvekkili … A.Ş. hisselerinin tamamının … ailesinin olduğunu, … ailesinin 1980 yıllarından beri … A.Ş. nin isletmesinin tamamının kiracı sıfatı ile işlettiklerinden, kolonya ve kozmetik üretiminde tecrübeli bir aile (grup) haline geldiklerini, müvekkili … A.Ş.’nin şimdiki ortaklarının hisselerin tamamına sahip olunca şirket içinde yeni bir yapılanamaya gidildiğinin bu aşamada müvekkilinin büyük finans desteğine ihtiyacı olduğunu ve davalı banka ile birlikte diğer bankalar ve finans kuruluşlarından krediler kullanmak zorunda kaldığını, müvekkillerden … üzerine kayıtlı olan … İli, … ilçe, … mevkiinde kain 49Mla pafta, 1417 ada 185 parselde tapuya kayıtlı taşınmaz üzerine üç müvekkiline kullandırılan kredilerin tamamını teminatını oluşturmak üzere 30.03.2010 tarih ve … yevmiye no.su ile davalı banka lehine 10.000.000,00 TL meblağlı ipotek tesis edildiğini, müvekkili … A.Ş. … San.A.Ş.nin bankanın Beylikdüzü şubesinden, … müşteri nosu ile 806 … kredi nosu ile 2.000.000,00.-TL ana para tutarlı ve 36 ay taksitli Nakit Destek Kredisi kullandığını, Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi imzalandığı diğer müvekkili … A.Ş. ve dava dışı şirket ortaklarının bu kredi sözleşmesini 2.355.000,00.-TL kefalet limiti ile kefil olarak imzaladığını, müvekkili …nin davalı bankanın … Şubesinden, … Müşteri nosu ile … … kredi nosu ile 700.000,00 TL ana para tutarlı ve 24 ay taksitli Nakit taksitli destek kredisi kullandığını, müvekkilinin buna karşılık Genel Kredi ve “Teminat Sözleşmesi imzalandığını, dava dışı şirket ortaklarının bu kredi sözleşmesini 402.000,00 TL kefalet limiti ile kefil olarak imzaladığını, müvekkili … Ev İhtiyaç Maddeleri Tic. ve San.A.Ş.nin davalı bankanın … şubesinin … müşteri nosu ile … kredi nosu ile 1.250.000,00 TL ana para tutarlı ve 36 ay taksitli Nakit Taksitli Destek kredisi kullandığını, müvekkilinin buna karşılık Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi imzaladığını, dava dışı şirket ortaklarının bu kredi sözleşmesini 644.000,00 TL kefalet limiti ile kefil olarak imzaladığını, müvekkilinin davalı bankadan kullanmış oldukları bu kredilere ilişkin taksitlerini ödeyemediğini, davalı bankanın müvekkilinin zor durumundan faydalanarak her müvekkiline yasaya, ahlaka ve Yerleşik Yargıtay uygulamalarina aykırı olarak fahiş temerrüt faizi uygulayarak tahsil ettiğini, müvekkillerin taksitlerini zamanında ödeyememeleri ve gerekse diğer bankalar ve fınans kurum ve kuruluşlanna olan borçlarını ödemeleri konusunda zorlanmaları sonucu kredileri yeniden yapılandırmak zorunda kaldıklarını, davalı bankanın yasal olarak müvekkillerden T. C. Merkez Bankasının kısa vadeli kredilere uyguladığı fiili ticari faiz oranının % 100 fazlasi kadar temerrüt faizi uygulamasi gerekirken yasaya aykırı olarak yaklaşık %300 fazlasını uyguladığını, müvekkilinin … .A.Ş.yönünden ise; davalı bankanın, müvekkili … A.Ş. nin 68.210,34 TL olan aylık taksit tutarlarım geç ödemesinden dolayı haksız, olarak yüksek temerrüt faizi oranı uyguladığını ve toplam 91.384,54.-TL temerrüt faizi tahsil ettiğini, davalı bankanın tahsil ettiği bu tutarın yaklaşık 58.000,00.-TL.lık kısmının haksız olduğunu, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile, davalı bankadan müvekkili … A.Ş. yönünden 58.000,00 TL fazla tahsil edilen temerrüt faizinin iadesi ile davalıdan tahsilini, davalı bankanın muvekkilinden 33.106,59 TL olan aylık taksit tutarlarını geç ödemesinden dolayı haksız, olarak yüksek temerrüt faizi oranı uyguladığını ve toplam 58.462,69.-TL temerrüt faizi tahsil ettiğini, davalı bankanın tahsil ettiği bu tutarın yaklaşık 37.000,00.-TL lik kısmın haksız olduğunu, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile davalı bankadan müvekkili … Gıda A.Ş. yönünden 37.000,00 TL fazla tahsil edildiğini, müvekkili … Yönünden davalı bankanın, muvekkilinin 41.877,00 TL olan aylık taksit ödemesinden dolayı haksız, olarak yüksek temerrüt faizi oranı uyguladığını, 87.772,26.-TL temerrüt faizi tahsil ettiğini bu tutarın yaklaşık 55.000,00.-TL haksız olduğunu, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile davalı bankadan müvekkili yönünden 55.000,00 TL fazla tahsil edildiğini, ayrıca davalı bankanın müvekkili … A.Ş.’den haksız olarak 118.647,69.-TLkomisyon adı altında haksız tahsilat yapıldığını, buna göre fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydı ile müvekkili … A.Ş. yönünden 55.000,00.-TL temerrüt faizi ve 118.00,00.-TL komisyon olmak üzere haksız talep edilen toplam 173.000.-TL fazla tahsil edildiğini, açıklanan nedenlerle ve yargılama sırasında tespit edilecek nedenlerle fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile davalı banka tarafından, … AŞ. yönünden 58.000,00 TL, … yönunden 37.000,00 TL, … yönünden 173.000,00.-TL, olmak üzere toplam 268.000,00 TL alacağın her bir müvekkili yonünden her bir haksız olarak tahsil edilen temerrüt ve komisyonun tahsil tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalı bankadan tahsiline, tüm yargılama masrafları ile vekalet ücretinin de karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacılar ile müvekkili banka arasındaki kredi sözleşmelerinin tarafların serbest iradeleri ile yapıldığını ayrıca bu sözleşmeler imzalanmadan önce Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi Ön Bilgi Formu, dava şirket yetkilerine okutup imzalatılarak, kredi koşullan hakkında bilgilendirilmeleri sağlandığını ve hatta sözleşmenin faize ilişkin hükümlerinin menfaatierine aykırı olabileceği konusunda uyarıldığını, basiretli birer tacir olmak durumunda olan davacı şirketlerin, özgür iradeleri ile yaptıkları sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmek zorunda olduklarını, müvekkil banka tarafindan temerrüt faizi ile ilgili olarak yapılan tüm işlemlerin, davacılar ile müvekkil banka arasinda imzalanan kredi sözleşmelerinin temerrüt faizi ve oranı başlıklı 45.Maddesi maddesine uygun olarak gerçekleştirildiğini, sözleşmenin bu maddesinin davacıların iddia ettiği gibi kanuna ve ahlaka aykırı yanı bulunmadığını, TTK 8/1 Maddesine göre ticari işlerde faiz bu hüküm temerrüt faizini de kapsadığını, anılan maddede tarafların faizi serbestçe tayinine getirilen iki sınır, maddenin 2. ve 3.bendlerinde belirtildiğini, davacıların tüketici olmadığından maddenin 2. bendi uygulanamayacağı gibi, 3.maddede belirtilen şekilde bir uygulama da olmadığından, müvekkili bankanın yaptığı işlemlerin kanuna aykırı bir yönünün de bulunmadığını, açıklanan nedenlerle davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; davacıların hesaplarından aylık taksit tutarlarının geç ödenmesinde uygulanan temerrüt faizi oranının sözleşme hukümlerine uygun olup olmadığı, ayrıca davacıların hesaplarından tahsil edilen kredi tahsis komisyonu, erken kapama komisyonu alınıp alınamayacağı, almabilir ise ne tutarda bir komisyon alınacağı noktasında ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLLER;
Davacı vekili tarafından dava dilekçesi ekinde dava konusu genel kredi ve teminat sözleşmeleri, taksitli kredi detaylı ödeme planı, limit artırılması ve taksitli kredi detaylı ödeme planı, taksit ve temerrüt faizi tahsilat dökümü ve ödeme dekontlar Mahkeme dosyasına sunulmuştur.
… Tapu Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak dava konusu taşınmazın tapu kayıtları celp edilmiştir.
… Bankası … Şubesine ve … Şubesine müzekkere yazılarak dava konusu kredi sözleşmelerinin, hesap ekstrelerinin , dekontların onaylı suretleri celp edilmiştir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davacı …nin ticaret sicil kayıtları celp edilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 02/10/2015 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı şirketin davalı banka ile yaptığı sözleşmeye davacı ve kefilleri tarafından imzalanmış taksitli kredi ödeme tablosuna göre ödenmek üzere taksitli kredi kullandığı, daha sonra davacıların kredi taksitlerini zamanında ödeyememeleri üzerine kredileri yeniden yapılandırılarak yeni bir kredi tesis edildiği, davalı bankanın kredilere ilişkin taksitlerine fahiş temerrüt faizi uygulandığını daha sonra davacının kredilere erken kapama cezai şartı ve kredi tahsis komisyonu uyguladığı, uygulanan temerrüt faizi ve erken kapamaya da uygulanan cezai şartın ve kredi tahsis komisyonunun yasalara ve sözleşmeye uygun olmadığı ve uygulanan temerrüt faizi oranının fahiş olduğu iddiası ile huzurdaki davayı alacak talebi ile açtığı, dava konusu taksitli kredilerin tarafların tacir olması nedeni ile 4822 tüketici yasası kapsamında olmadığı, taksitlerine uygulanan temerrüt faizi oranının imzalanan genel kredi sözleşmesine uygun olduğu, faiz ve eklentileri hesaplamalarında yasalara ve sözleşmelere aykırı bir durum bulunmadığı, dolayısıyla davacıların fahiş temerrüt faizleri ile ilgili taleplerinin yerinde olmadığı, takdiri Mahkemeye ait olmak üzere davacılardan … Tic. Ve San. A.Ş’den kredi erken kapama cezası ve kredi tahsis komisyonu adı altında tahsil edilen ücretlerin iadesi doğrultusunda kanaat oluşturulduğu takdirde tespit edilen toplam 112.283,50TL’sinin davacı … Tic. Ve San. A.Ş’nin hesabından alındıkları tarihinden dava tarihine kadar TCMB avans faizi ile birlikte davalı bankadan istenebileceği, buna göre yapılan hesaplamaya göre dava tarihi itibariyle davacılardan … Ev İhtiyaç Maddaleri Tic. Ve San. A.Ş’nin hesabından alındıkları tarihinden dava tarihine kadar TCMB avans faizi ile birlikte davalı bankadan istenebileceği, buna göre yapılan hesaplamaya göre dava tarihi itibariyle davacılardan … Ev İhtiyaç Maddeleri Tic. Ve San. A.Ş’nin alacağının 112.283,50TL anapara + 30.709,32TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 142.992,82TL olarak hesaplandığı, davalı bankaca davacıya ödeme yapacağı tarihe kadar da değişen TCMB yasal faiz oranında faiz talep edebileceği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce davanın 18/06/2016 tarihinde kabulüne karar verilmiş olup, kararın taraf vekillerinin temyizi üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/7629 Esas, 2018/1541 Karar Sayılı 28/02/2018 tarihli ilamıyla; ” Somut olaya gelindiğinde, davacı … ile davalı banka arasında 16/08/2012 tarihli sözleşmenin imzalandığı, bu sözleşmeden sağlanan kredi ile kredi tahsis komisyonunun tahsil edildiği anlaşılmakla öncelikle, kredi tahsis komisyonu bakımından yukarıda belirlenen koşullar bakımından TBK m. 20. 25. uyarınca inceleme yaparak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın davalı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.” gerekçeleriyle bozularak Mahkememizin yukarıdaki esasına kayıt edilmiştir.
Bozmadan sonra …ve Genel Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak 16/08/2012 tarihli kredi sözleşmesinin aslı celp edilerek Mahkememiz kasasına alınmıştır.
… Bank A.Ş., … A.Ş., Türkiye … …ankası ….’ya müzekkere yazılarak 2012 yılında 1.250.000TL’lik bir genel kredi sözleşmesinde hangi miktar ve oranda kredi tahsis komisyonu ve erken kapama komisyonu alındığının ve kredinin vadesinin uzatılmak istendiğinde komisyon adı altında masraf alınıp alınmadığı, alınıyor ise oranının ne olduğunu hususları sorulmuştur.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince Yargıtay ilamı doğrultusunda ek rapor alınmasına karar verilmiş olup 04/12/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; her ne kadar Yüksek Yargıtay’ın bozma ilamında davacıların davalı banka ile imzaladıkları 16/08/2020 tarihli GKS’nin TBK md 20 vd hükümlerince değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiş ise de, taraflar arasında 16/08/2020 tarihli yeni bir GKS imzalanmış olmayıp, sadece 27/07/2012 tarihli GKS’deki 644.000 TL olan kredi limitinin aynı GKS üzerinde 16/08/2020 tarihinde limit artırımı yapılıp, limit 3 Milyon TL’ye çıkarıldığı, dolayısıyla dava dosyasındaki mübrez 02/10/2015 tarihli Kök Rapordaki, 27/07/2020 tarihli GKS hükümlerinin TBK md 20 vd hükümlerine göre yapmış olduğumuz hukuki değerlendirmenin ve sonucun aynen devam ettiği, yeni bir hukuki değerlendirme ve hesaplama yapılmadan aynı hesaplamanın geçerli olduğu sonucuna ve kanaatine varıldığı, yürürlük denetimi açısından değerlendirme yapılırsa; taraflar arasındaki 27 Temmuz 2012 tarihli GKS’nin birbiriyle aynı olan 3 ve 5 inci sayfalarındaki beyan ve imzalardan anlaşıldığına göre, davacıların GKS’deki genel işlem koşullarından ve bunların aleyhlerine hüküm içerebileceğinden haberdar oldukları ve bunları imzalamadan bir gün önce alıp inceledikleri ve anladıkları, söz konusu GKS’deki azami faiz oranını bankanın belirleme yetkisinin, erken ödeme ve kapamada erken ödeme komisyonu ve erken ödeme maliyeti ödeneceğine ilişkin hükümlerin de işin özelliğine ve GKS’lerin niteliğine aykırı düzenlemeler olmayıp, bankacılık uygulamalarında sıklıkla rastlana, şaşırtıcı olmayan hüküm ve koşullar olduğunu, zaten davalı şirketlerin de aksine bir iddialarının olmadığı, 27/7/2012 tarihli GKS’lerdeki genel işlem koşulu niteliğindeki ve huzurdaki davaya konu olan alacağın kaynağını oluşturan hükümler hakkında TBK md 21/ll hükmünün uygulamasını gerektirecek hukuki bir neden tespit edilemediği, içerik denetimi açısından değerlendirme yapılırsa; davacı bankanın GKS md 11 gereği tek taraflı temerrüt faiz oranını belirleme yetkisinin, bu yetkinin objektif ve aşırı yararlanma sınırlarını aşmayacak şekilde belirlenmesi halinde hukuka aykırı olmayacağı, nitekim somut olayda da Kök raporun 9 uncu sayfasında belirttildiği gibi ek yüksek kredi faiz oranının % 50 fazlası olarak uygulanmasının neredeyse bütün bankalarca bir teamül olarak uygulandığı ve kabul gördüğü gerekçesiyle temerrüt faizinin tek taraflı tespiti ve somut olaydaki uygulamasında bir hukuka aykırılık bulunmadığı, erken kapama komisyonu ve erken kapama maliyeti ile ilgili GKS 6 inci madde hakkında ise farklı bir sonuca vardığının kök raporda da belirtildiği, aynı gerekçelerle aslında yeni bir kredi kullanımı olmayıp, fiilen alacaklısı ve borçlusu aynı olan bir kredi borcunun, alacaklı bankanın yeni bir kredi ile eski borcu kapatmasının şeklen yeni bir kredi gibi görünmesine rağmen, iktisadi olarak eski kredi borcunun yeniden yapılandırılması anmalı ve sonucu doğurduğu, bu sebeple davalı bankanın aynı kredi borcu için hem erken kapama komisyonu hem de erken kapama maliyeti tahsil edip edemeyeceği hususu bir tarafa, somut olayda davacıların kredi borcunun ekonomik olarak yeniden yapılandırıldığı dikkate alındığında, erken kapama komisyon ve maliyeti tahsil hakkının bulunmadığı, tahsil edilenin davacılara iadesi gerektiği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince yeni bir bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 13/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı banka tarafından davacıya kullandırılan kredi tutarı 2.970.609.31 TLx 1.077 komisyon oranından =31.993.46 TL komisyon tahsil edildiği, davalı bankanın davacılardan TCMB na bildirmiş olduğu %2 komisyon oranından düşük olarak %1..077 oranında komisyon tahsilatı ile aşkın bir talebinin bulunmadığı, davalı banka tarafından davacıdan erken kapama tutarının 1.785.484.52TL tahsil edilmiş olup, erken ödeme komisyonu 80.300.00/1.785.484.52=%4.52 olarak tespit edildiği, diğer banka ortalamalarının %3 olup, diğer banka ortalamalarına göre 1.785.484.52x%3= 53.564.54 TL olarak tespit edildiği, %2 oranından ise 1.785.484.52x%2= 35.709.70 TL olarak tespit edildiği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince ek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 23/02/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; davalı banka tarafından davacıya kullandırılan kredi tutarı 2.970.609.31TLx%1.077 komisyon oranından = 31.993,46TL komisyon tahsil edildiği, davalı bankanın davacılardan TCMB’na bildirmiş olduğu %2 komisyon oranından düşük olarak %1.077 oranında komisyon tahsilatı ile aşkın bir talebinin bulunmadığının Mahkemenin takdirinde olduğu, davalı banka tarafından davacıdan erken kapama tutarı 1.785.484.52TL tahsil edilmiş olup erken ödeme komisyonu 80.300.00/1.785.484.52= %4.52 olarak tespit edildiği, diğer banka ortalamalarının %3.66 olup diğer banka ortalamalarına göre 1.785.484.52x%3.66=65.348.73TL olarak tespit edildiği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Davacılar vekili, müvekkili … ile davalı bankanın genel kredi sözleşmesi imzaladığını, diğer müvekkili …’ın kefil olduğunu; müvekkilleri … ve …’nin de genel kredi sözleşmesi imzaladığını, kredi sözleşmelerinin yeniden yapılandırıldığını, fahiş faiz işletildiğini, müvekkili …’dan 68.210,34 TL aylık taksit tutarını geç ödediği için 91.384,54 TL temerrüt faizi tahsil edildiğini, 58.000,00 TL lik kısmın haksız olduğunu; müvekkili …’den 33.106,59 TL aylık taksit tutarını geç ödediği için 58.462,69 TL temerrüt faizi tahsil edildiğini, 37.000,00 TL lik kısmın haksız olduğunu; müvekkili …’tan 41.877,00TL aylık taksit tutarını geç ödediği için 87.772,26TL temerrüt faizi tahsil edildiğini, 55.000,00 TL lik kısmın haksız olduğunu, ayrıca davalı bankanın müvekkili … A.Ş.’den haksız olarak 118.647,69.-TLkomisyon adı altında haksız tahsilat yapıldığını, fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile davalı banka tarafından, … AŞ. yönünden 58.000,00 TL, … yönunden 37.000,00 TL, … yönünden 173.000,00.-TL, olmak üzere toplam 268.000,00 TL alacağın her bir müvekkili yönünden her bir haksız olarak tahsil edilen temerrüt ve komisyonun tahsil tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalı bankadan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili davanın reddini talep etmiştir.
Dava, taraflar arasında imzalanan genel kredi sözleşmesi sebebiyle haksız olarak tahsil edilen paraların iadesi talebini içeren istirdat davasıdır.
Davacılar tarafından davalı bankadan bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere bir takım krediler kullanılmıştır. Bu konuda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacıların hesaplarından aylık taksit tutarlarının geç ödenmesinde uygulanan temerrüt faizi oranının, sözleşme hükümlerine uygun olup olmadığı, ayrıca davacı …’tan tahsil edilen kredi tahsis komisyonun, erken kapama komisyonun alınıp alınamayacağı, alınabilir ise ne tutarda bir komisyon alınacağı noktasında toplanmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin Temerrüt başlıklı 11/a Maddesi hükmü gereği, davalı bankanın mevzuat gereğince T.C.Merkez Bankası’na bildirilen faiz oranları genelgeleri ile deklere edilen ve yürürlükte olan en yüksek kredi faiz oranlarına göre %50 ilave ederek talep etme hakkı bulunmaktadır. Bu nedenle davalı bankanın uyguladığı temerrüd faizi oranlarının ödeme planında imzalanan sözleşmelere aykırılık teşkil etmediği anlaşılmaktadır. Mahkememizce verilen … Karar sayılı hükümde; davanın davacılar … … Sanayi A.Ş ile … Gıda Petrol Turizm A.Ş yönünden (temerrüt faizine yönelik talep) reddine, davacı … … A.Ş yönünden temerrüt faizine yönelik 55.000,00 TL’lik talebinin reddine, kredi tahsis komisyonu ve erken kapama komisyonu yönünden kabulüne karar verilmiş; tüm davacılar yönünden temerrüt faizine yönelik taleplerin reddine dair hüküm, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/7629 Esas, 2018/1541 Karar Sayılı 28/02/2018 tarihli ilamıyla onanmış ve kesinleşmiştir. Bu sebeple bu hususlarda yeniden hüküm kurulmamıştır.Taraflar arasında düzenlenen genel kredi sözleşmesinin Faiz, Komisyon, Ücret, Vergi, Fon ve Masraflar başlıklı 6.1.maddesi; ‘’BANKA’nın bu sözleşmeye dayanarak açtığı veya açacağı her türlü nakdi ve Gayrinakdi krediler ile hesaplamalara ve aldığı teminatlara Kredi Kullanım Talima-tında Tarafların mutabakatı ile belirlenmiş olan oranlarda/tutarlarda komisyon uygulayaca-ğını; komisyonların azami, Kredi Kullanım Talimatı’nda belirlenen komisyonun %100 fazlası olabileceğini; komisyonların bu azami orana kadar, Banka tarafından, fon maliyetlerindeki değişimler dikkate alınarak artırılabileceğini; artırım halinde MÜŞTERİ’ye BANKA tarafından yeni komisyonların bildirilmesinin yeterli olacağını; azami komisyonun ise ancak TARAFLAR’ın mutabakatı ile artırılabileceğini TARAFLAR kabul ve beyan ederler…’’ hükmünde olup davalı bankanın masraf ve komisyon alacağı taraflar arasında kararlaştırılmıştır.Sözleşmenin 6.4 Maddesi; MÜŞTERİ, bu Sözleşme tahtında kullandığı ve kullanacağı kredilerin, vadesinden önce tamamını veya bir kısmını ödemek istemesi halinde, bu Erken Ödemeden en az 10 iş günü önce BANKA’ya yazılı olarak Erken Ödeme ile İlgili bildirimde bulunacağını; BANKA’nın Erken ödemeyi kabul etmesi halinde, Kredi Kullanım Talimatında belirtilmiş olan Erken Ödeme Maliyetini ve Erken Ödeme Komisyonunu ödemek suretiyle Erken Ödeme işlemini yapabileceğini kabul ve beyan eder.Erken Ödeme Komisyonu, kredinin vadesinden önce tamamının veya bir kısmının ödenmesine bağlı olarak ortaya çıkan komisyondur.Erken Ödeme maliyeti ise, kredinin vadesinden önce tamamının veya bir kısmının ödenmesi neticesinde ortaya çıkan maliyettir.’’
şeklindedir. Bu hükme göre, davacının krediyi erken kapama hakkı bulunmamaktadır. Belirtilen maddeye göre krediyi alan (davacı) ancak, Kredi Kullarım Talimatında belirtilmiş olan Erken Ödeme Maliyetini ve Erken Ödeme Komisyonunu ödemek sureti ile krediyi erken kapatabilir. Anılan maddede oran belirtilmemiş boş bırakılmıştır.
6102 Sayılı TTK’.nun 20. maddesinde ” Tacir olan veya olmayan bir kişiye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, uygun bir ücret isteyebilir. Ayrıca, tacir, verdiği avanslar ve yaptığı giderler için, ödeme tarihinden itibaren faize hak kazanır. ” denilmektedir.
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun 144. maddesinde ” Cumhurbaşkanı (Bakanlar Kurulu), bankaların ödünç para verme işlemleri ve mevduat kabulünde uygulanacak azamî faiz oranlarını, katılma hesaplarında kâr ve zarara katılma oranlarını, özel cari hesaplar dâhil bu maddede belirtilen işlemlerde sağlanacak diğer menfaatlerin nitelikleri ile azamî miktar ya da oranlarını tespit etmeye, bunları kısmen veya tamamen serbest bırakmaya yetkilidir. Cumhurbaşkanı (Bakanlar Kurulu), bu yetkilerini Merkez Bankasına devredebilir.” hükmü yer almaktadır.
01/07/1987 tarihinde yürürlüğe giren 30/06/1987 tarih ve 87/11921 sayılı Kararname ve bu kararnameye ilişkin 19/02/1991 tarih ve 20791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 91/1 sayılı TCMB Tebliği’nin 2. ve 4. maddelerinde bankaların mevduat ve kredilere uygulayacakları azami faiz oranlarını vade ve türlerine göre serbestçe tespit etmeleri. Bu şekilde tespit edilen mevduat ve kredi faiz oranlarını ve bunların yürürlük tarihlerini banka şubelerinde ilan etmeleri, ayrıca bu faiz oranlarını TCMB’na bildirmeleri esası getirilmiştir. Bu düzenlemeye göre kredi kartı faizleri, reeskont kredisi faizleri gibi belirli istisnalar haricinde vade ve türlerine göre kredi işlemlerinde alınacak faiz oranları bankalarca serbestçe tespit edilebilmektedir.
T.C. Merkez Bankası’nın 2002/1 sayılı tebliğinin 4. maddesinde “Bankalarca serbestçe belirlenen mevduat ve kredi faiz oranlarına ilişkin bilgiler T.C. Merkez Bankası İdare Merkezince tespit edilecek süre ve esaslar çerçevesinde T.C. Merkez Bankası’na bildirilir. Ayrıca bu oranlar ile yürürlük tarihleri banka şubelerinde halkın görebileceği şekilde ilan ederler.” denilmektedir.
T.C. Merkez Bankası’nın “mevduat ve kredi faiz oranları ve katılma hesapları kâr ve zarara katılma oranları ile kredi işlemlerinde faiz dışında sağlanacak diğer menfaatler hakkında” 2006/1 sayılı tebliğinin 6. maddesinde “(1) Bankalarca serbestçe belirlenen mevduat ve kredi işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları ile katılma hesaplarında uygulanacak kâr ve zarara katılma azami oranları uygulamaya konulmadan önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezince tespit edilecek esaslar çerçevesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir. (2) Bankalar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirdikleri azami oranları aşmamak kaydıyla, mevduat ve kredi işlemlerinde uygulayacakları faiz oranlarını ve katılma hesaplarında uygulayacakları kâr ve zarara katılma oranlarını banka şubelerinde halkın görebileceği şekilde ilan ederler.” denilmektedir.
Yukarıda sözü edilen mevzuatlar karşısında bankaların T.C. Merkez Bankası’na bildirmek kaydı ile müşterilerinden ücret, komisyon ve masraf tahsil etme hakları bulunmaktadır. Burada asıl olan T.C. Merkez Bankası’na bildirilen azami ücret, komisyon ve masraf sınırlarını aşmamak kaydıyla bankaların bu ücret ve masrafları serbestçe tahsil etmeye yetkili olduklarıdır.
Tahsil edilen kredi komisyon tutarı yönünden yapılan incelemede; mahkememizce aldırılan 13/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda; davalı banka tarafından davacıya kullandırılan kredi tutarı 2.970.609.31 TLx %1.077 komisyon oranından=31.993.46 TL komisyon tahsil edildiği, davalı bankanın davacılardan TCMB na bildirmiş olduğu %2
komisyon oranından düşük olarak %1.077 oranında komisyon tahsilatı ile aşkın bir talebinin
bulunmadığı tespit edilmekle, davacının kredi komisyon tutarına yönelik talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Erken ödeme komisyonu tutarı yönünden yapılan değerlendirmede; Kredinin erken kapatılması nedeniyle bankanın faiz gelirinin düşmesi, söz konusu kredinin yeniden satılıp satılmayacağı, hangi orandan satılacağı, satılacak kredinin risk ve maliyet unsurlarının neler olacağı belli olmadığından, bankalar bu sebeple uğrayacakları kar veya gelir kaybını sözleşme, yasalar ve bankacılık teammüleri çerçevesinde makul ölçüler içinde müşterilerine yansıtabilirler.
6098 Sayılı TBK’nın 96. maddesinde ”Sözleşmenin hükümlerinden veya özelliğinden ya da durumun gereğinden tarafların aksini kastettikleri anlaşılmadıkça borçlu, edimini sürenin sona ermesinden önce ifa edebilir. Ancak, kanun veya sözleşme ya da adet gereği olmadıkça borçlu, erken ifada bulunması sebebiyle indirim yapamaz.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme uyarınca kural olarak borcun erken ifasına engel bir durum bulunmamakla birlikte borcun erken ifası nedeniyle aksi sözleşme, kanun veya adet gereği olmadıkça indirim talep edilemeyecektir. TBK’nun 20-25. maddelerinde de genel işlem koşullarına ilişkin düzenlemelere yer verilmiş olup sözleşmelerde; taraflardan birinin üstün veya avantajlı konumunu kullanarak, karşı tarafa dayattığı, karşı taraf aleyhine düzenlemeler içeren ve iyi niyet kurallarına aykırı olan bölümlerin genel işlem koşulu olarak kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Dava konusu kredi sözleşmesinin 6. maddesinde ” BANKA’nın Erken ödemeyi kabul etmesi
halinde, Kredi Kullanım Talimatında belirtilmiş olan Erken Ödeme Maliyetini ve Erken Ödeme Komisyonunu
ödemek suretiyle Erken Ödeme işlemini yapabileceğini kabul ve beyan eder.” denilmek suretiyle erken ödemeye dair düzenlemelere yer verilmiştir.Davalı banka tacir olup dava konusu kredi davalının ticari işletmesiyle ilgili işlemlerindendir. Bankaların gelir kaynaklarından birisi de müşterilerine sunduğu krediler nedeniyle elde ettiği faizlerdir. Kredinin erken ödenmesi halinde bankanın faiz gelirlerinden mahrum olacağı, erken ifanın bankanın mali tablolarını olumsuz etkileyeceği de tartışmasızdır. Bunun yanında ticari krediler bakımından erken ifa halinde indirim talep edilmesini gerekli kılan bir düzenleme veya adet bulunmadığından esasında erken ifa hali kredi borçlusunun lehine bir durumdur. Zira borçlu ödemek zorunda olduğu faizden kurtulacak veya daha düşük faizli veya daha uygun vadeli krediyle borcunu yeniden yapılandırabilecektir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 6. maddesi erken ifa halinde her iki tarafın menfaatlerini korumaya yönelik bir düzenleme olduğundan bu haliyle genel işlem şartı olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Ancak, sözleşmenin anılan hükmü uyarınca davalı bankanın erken ödeme nedeniyle bir miktar komisyon talep edebileceği belirtilmiş ise de bu komisyonun hangi oranlarda alınacağı veya hesap şekline dair bir düzenlemeye sözleşmede yer verilmemiştir.
Davalının alınan ücretlerin sözleşme ve bankacılık uygulamalarına uygun olduğunu savunması karşısında davalı tarafından kullandırılan krediler nedeniyle ücret istenebileceği sabit ise de hangi işlemler nedeniyle hangi oranlarda ücret tahsil edilebileceğinin tespiti gerekir. Taraflar arasındaki kredi sözleşmesinde erken ödeme komisyon oranı açıkça belirtilmediğine göre, mahkememizce çeşitli bankalara taraflar arasındaki uyuşmazlığa konu krediye benzer türdeki kredi sözleşmelerinden kaynaklanan borcun erken ödenmesi halinde aldıkları erken ödeme komisyonu oranları sorulmak yazı yazılmış olup, verilen müzekkere cevaplarında taksitli ticari krediler için İşbankasının %4 erken kapama komisyonu uyguladığı, …ın %2 erken kapama komisyonu uyguladığı bildirilmiş olup bu hususta bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Nispi komisyon oranını bildiren 2 bankanın erken kapama komisyon ortalaması %3’tür.
Yargıtay’ın emsal banka uygulamaları hususundaki güncel ve istikrar kazanmış içtihatları dikkate alındığında; Davalı banka, davacıdan %4,52 oranında erken kapama komisyonu tahsil etmiştir. Bu oran yukarıda değinildiği gibi emsal banka uygulamalarından daha yüksek seviyededir. Bu durumda davalının davacıdan tahsil ettiği %4,52 oranında erken kapama komisyonunun bankacılık teammüllerine ve TMK’nun 2. maddesine aykırılık teşkil ettiği kanaatine varılmıştır. Davalı banka tarafından %4.52 oranında erken kapama komisyonu olarak 80,300,00TL alınmıştır, mahkememizce kabul edilen %3 oranına göre bu bedelin 53,564,54TL olması gerekmektedir. Davacıdan 26.735,46 TL fazladan tahsilat yapılmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre; davalı bankanın komisyon tahsilatı yönünden aşkın bir tahsilatı bulunmadığından davacının buna yönelik talebinin reddine; erken kapama komisyonu olarak %4,52 oranın fahiş olduğu, davalı bankanın alabileceği erken kapama komisyonunun diğer bankaların emsal uygulamalarına göre 53.564,54 TL olması gerektiği, davacıdan 26.735,46 TL fazladan tahsilat yapıldığı kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçeler ışığında;
A)Davanın davacılar … … … A.Ş ile … … A.Ş yönünden reddine dair karar temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiğinden bu hususta yeniden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞNA;
B)Davanın davacı … … A.Ş yönünden KISMEN KABULÜNE,
1-14.951,27TL’nin ödeme tarihi olan 22/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Sair taleplerin ve fazlaya ilişkin talebin REDDİNE;
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan alınması gereken 1.021,32TL harçtan peşin alınan 4.576,80TL’nin mahsubu ile artan 3.555,48TL harcın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACILARA İADESİNE;
4-Davacı tarafından yatırılan toplam 3.588,28TL (25,20TL BH, 3.555,48TL PH, 7,60TL VSH, ) harcın davalıdan alınarak DAVACI …ye VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yargılama sırasında yapılan toplam 1.600,00TL (1.500,00TL bilirkişi ücreti, 100,00TL posta ve müzekkere masrafı, ) yargılama masrafının davanın kabul red oranına göre takdiren 201,62TL’sinin davalıdan alınarak DAVACI …ye VERİLMESİNE;
6-Bozmadan önce verilen … Esas … Karar sayılı 18/02/2016 tarihli karar nedeniyle bakiye 5.191,04TL harcın tahsili için yazılan 07/06/2016 tarih ve 2016/190 harç tahsil nolu müzekkereye konu 5.191,04TL harcın tahsil edildiğine ilişkin makbuzun ibrazı halinde yatıran tarafa iadesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.100,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak DAVACI …ye VERİLMESİNE;
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 15.221,53TL vekalet ücretinin DAVACI …den alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
9-Kullanılmayarak artan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.26/04/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır