Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2018/462 Esas
KARAR NO :2023/222
DAVA:TAZMİNAT
DAVA TARİHİ:23/05/2018
KARAR TARİHİ:22/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 19/12/2017 tarihinde … AŞ ile müvekkili aralarında finansal kiralama sözleşmesi imzaladıklarını ve davalıdan bu kiralamaya konu 2017 model sıfır, … plakalı,… marka, … tipi konkasörü 445.000,00-Euro bedelle satın aldıklarını; makinenin 20/12/2017 tarihinden itibaren şantiyede saatte 180 ton malzeme kırma kapasitesiyle günde 8 saat çalıştırılarak 1440 ton malzeme üretim yapmaya başladığını, ancak makinenin 03/01/2018 ile 19/05/2018 tarihleri arasında toplam 9 kez arızalandığını, bu süreçlerde üretimin durduğunu, üretimin durduğu tarihlerde bölgedeki başka bir ocaktan kırmataş malzeme temin etmek zorunda kaldıklarını, konkasörün üretim yapabilmesi için 3 adet ekskavatör, 1 adet loder ve 1 adet de kamyon kiralandığını ancak üretimin durduğu tarihlerde bu makine ve ekipmanlar kullanılamadığı halde kira paralarının ödendiğini, üretim devam ederken konkasörün üretim yapabilmesi için konkasör operatörü, yağcı ve bekçi çalıştırıldığını, üretimin durduğu tarihlerde bu personele çalışmadıkları halde ücretlerinin ödendiğini, makinenin ayıplı olduğunu, bunun davalıya sözlü ve yazılı olarak bildirilmesine rağmen sonuç alınamadığını beyan etmiş; davaya konu konkasörün ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini, bu zamana kadar doğacak zarar nedeniyle şirketin uğrayacağı doğrudan ve dolaylı zararların tazmini için şimdilik 50.000,00-TL’nin ticari avans faiziyle ödenmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu konkasörü kusursuz ve çalışır vaziyette sattığını, konkasörün kapasitesi ve kıracağı malzeme ilgi ilgili bir taahhüdünün bulunmadığını, davacının mobil konkasörün yapılan iş için uygun olmadığını kabul ettiği, davacının iddia ve beyanları ile servis kayıtlarının birebir örtüşmedi, davacının arızalara ve harcamalara ilişkin sadece kendi yetkililerinin ve çalışanlarının imzası bulunan tutanaklara dayandığını, makinede üretimden kaynaklanan bir ayıbın olmadığını ve müvekkilinin davacıya karşı bir üretim taahhüdünün bulunmadığını, davacının …’a yaptığı ödemelerin müvekkili şirkete yansıtılamayacağını, davacının dolaylı zararlarını talep edemeyeceğini beyan etmiş; davanın reddini talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; finansal kiralama sözleşmesiyle satın alınan kankasörün ayıplı olması nedeniyle ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesi ve ayıpsız benzeri ile değiştirilmesine kadar doğacak zararların tanzimi istemidir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 26/12/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; İş bu dava dosyasında … … Konkasör makinesi”nin alımı ile ilgili olarak üstteki kriterlere haiz bir rapor veya araştırma sörveyi”ne rastlanılmamıştır. Bu tarz bir yatırım”’da ve bu miktar (445.000.-E.) la yapılan bir yatırımda üstte listelenen çalışmanın yapılmadan bir mobil veya sabit bir konkasör kırıcı mübayaa edilmesi, doğru değildir. Dolayısı ile burada bir kere daha tekrar etmek gerekirse, tüm dosya kapsamının incelenmesi — neticesinde ve dosyada yer alan teknik bilgiler doğrultusunda yukarıda teknik bilgilerinin açılımı olan … Finlandiya yapımı … modeli … 415 hp motoruna sahip … İş Makinesi ile ilgili gizli bir ayıp olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup 01/02/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; tarafların sözleşme kapsamında yükümlülükleri doğru bir şekilde yerine getirildiği, Sorunların teknik yönden meydana gelen sorunlar olduğu; kullanılan malzemenin ilgili makinenin dosyadaki raporda belirtildiği ve malzemeden kaynaklandığı belirtilen bu tespitin doğru olduğu, aksamlarına zarar verebileceği sahada makine üzerinde bilfiil gözlem yapılamadığından dolayı tespit edildiği iddia edilen sorunların kullanıcı hatasından kaynaklanabileceği gibi, imalat hatasından da olabileceği düşünülmekte ise de bu uzak bir ihtimal olduğu, makinenin terazide çalışması gerektiği hususuna makinenin operasyonunda dikkat edilmediği, tekniği bakımından dava konusu … … konkasör kırıcı makine de herhangi bir ayıbın söz konusu olmadığı, sorunların ilk kurulum aşamasında anlaşılması mümkün olmadığı, belli bir saat çalışma sonrasında makineye fazla yüklenildiği zamanlarda ve bakım sırasında tespit edilebileceği, Tamirinin mümkün olduğu ancak dosya içeriğinde servis ve bakımlar sırasında kullanılan malzeme ve yedek parçaların listesi görülemediğinden herhangi bir maliyet ve işçilik hesaplaması yapılamadığı, Konkasörün satıldığı beyan edildiğinden, kullanılabilir durumda olduğunun bariz olduğu, İkame edilen emtea bedelleri ile operatör, yağcı ve bekçi bedellerinin piyasa şartlarına dosyada belirtilen rakamlar mucibince uygun olduğu, davacının makine seçiminin yanlış olduğu, Makine tekniği bakımından yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde yaşanan sorunların kullanılan malzeme sebebiyle kullanıcı kaynaklı olduğu, davaya konu makinenin ayıplı olmadığı değerlendirildiğinden, maden tekniği bakımından makinenin ayıplı olup – olmadığının değerlendirilebilmesi için makinenin incelenmesi gerektiği ancak makinenin yurt dışında olduğundan ayıplı olup olmadığının tespit edilemediği dikkate alındığında; takdir tamamen Mahkememize ait olmak üzere davacının ayıp hükümlerine dayanarak talepte bulunamayacağı, sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava hukuki niteliği itibariyle , taraflar arasındaki iş makinesi (konkasör) satım sözleşmesinden kaynaklı davacı alıcının, davalı satıcının sattığı iş makinesinin ayıplı olduğu iddiasıyla ayıpsız bir benzeri ile değişimi ve malın ayıplı olmasından kaynaklı zararın tahsili istemine yönelik davadır.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla ,ön inceleme duruşması sonrası dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, tarafların sulh olma imkanının bulunmadığının tespiti ile , uyuşmazlık noktaları belirlenerek tahkikat aşamasına geçilip deliller toplanmıştır.
Ayıptan sorumluluk TBK’nın 219. maddesinde düzenlenmiştir. Maddede, satıcının alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan kullanım amacı bakımından değerinin alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Dava açıldıktan sonra dava konusu iş makinesinin yurt dışına satıldığı davacı vekili tarafından beyan edilmekle dosyadaki mevcut bilgi ve belegeler doğrultusunda, mahkememizce yapılan yargılama sırasında taraflarca gösterilen deliller doğrultusunda ve konunun incelenmesi uzmanlık gerektiren yönleri bulunduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişilerin dosya üzerinden yaptıkları incelemede, davacı vekilinin dava dilekçesi ekinde sunduğu servis kayıtlarını incelediği, buna ilişkin;”03.01.2018 tarihinde davaya konu konkasörün silgi bantları yırtıldığı ve malda yağ kaçağı olduğu, meydana gelen arıza nedeniyle 7 gün üretim yapılamadığı, mamafih davalının bu duruma karşı vermiş olduğu söz konusu raporda “Besleme materyali Bazalt, keskin köşelere geldiğinde kırılıyor; bundan dolayı, bant kayışındaki aşınmayı hızlandıracaktır” denilmiş ve raporun aynı sayfasında devamla “Malzeme, yapısı gereği kırıldığında keskin ve köşeli halde bant kayışına 150 km/saat hızla geldiğinde hasara sebep olabiliyor” denilmek suretiyle kullanılan malzemenin ilgili makine aksamlarına zarar vereceği belirtilmiştir. Bu doğru bir izahattır. 05.02.2018 tarihinde davaya konu konkasörün yan bantının yırtıldığı Meydana gelen arıza nedeniyle 2 gün üretim yapılamadığı, bu durumunda üstte yazılı nedenden olduğu aşikardır.
23.02.2018 tarihinde davaya konu konkasörde bant arızası tespit edildiği Meydana gelen arıza nedeniyle 4 gün üretim yapılamadığı, aynı şekilde Bazalt malzemeden ötürü olduğu, 28.03.2018 tarihinde davaya konu konkasörün marş dinamosunda arıza ve hidrolik yağ tankından hidrolik yağ kaçırdığı, Meydana gelen arıza nedeniyle 1 gün üretim yapılamadığı. bunun hemen giderildiği belirtilmiştir.
02.04.2018 tarihinde davaya konu konkasörün yan bantının yırtıldığı, Meydana gelen arıza nedeniyle 2 gün üretim yapılamadığı, aynı şekilde bazalt malzemeden kaynaklandığı, 14.04.2018 tarihinde davaya konu konkasörün elektronik aksamlarından kaynaklanan problemler ile hidrolik yağ kaçağı olduğu, Meydana gelen arıza nedeniyle 4 gün üretim yapılamadığı, mamafih normal çalışma şartlarında ağır iş makinelerinde sahada görülebilecek unsurlar olduğudur,
18.04.2018 tarihinde davaya konu konkasörün yine elektronik aksamlarından kaynaklanan problemler olduğu, Meydana gelen arıza nedeniyle 1 gün üretim yapılamadığı, bu arızada da aynı şekilde
sahada normal şartlar altında çalışıldığında görülebilen arızalardan olduğu ve davalı tarafından giderildiği görülmektedir, 18.05.2018 tarihinde davaya konu konkasörün marş motorunda arıza olduğu, Meydana gelen arıza nedeniyle 2 saat üretim yapılamadığı, aynı şekilde tamir ve bakımının yapılarak arızanın giderildiği, Üstte yazılı arızaların sahada makine üzerinde bilfiil gözlem yapılamadığından dolayı tespit edildiği iddia edilen sorunların kullanıcı hatasından kaynaklanabileceği gibi, imalat hatasından da olabileceği düşünülmekte ise de bu uzak bir ihtimaldir, çünkü imalat sırasında bu makineler üzerinde gerekli testler yapılmadan servis sertifikası verilmemektedir, nitekim tespit edildiği ileri sürülen tüm hataların imalatçıya yüklenilmesi doğru olmayacağı bazılarının olabileceği, bunların da sahada anında tamir edilebilecek unsurlar olduğu, örneğin yağ kaçaklarında varsa gerekli oring, keçe veya contaların veya hidrolik pompaların bakımdan geçirilebileceği ve değiştirilebileceği, bir marş motorunun tamir takımı ile bakımının yapılabileceği, özellikle bu tip konkasör makinelerde yağcı ve operatörlere ve makinenin ustabaşına bakım ve gözlemler için makineye devamlı ve aralıklı kontrollerle vakıf olmaları gerekmektedir. Netice itibarı ile ağırlıklı olarak periyodik bakım eksikliğinden dolayı kullanıcı hatasından kaynaklanmış olabileceği gibi, bazalt malzemelerin kırımında malzemenin yapısından ötürü m3/saat beklentisinin davalının ikrar ettiği gibi 180m3 olamayacağı maksimum 100/120m3 olabileceğidir, zira Bazalt hepimizin bildiği gibi volkanik patlama sonucu lavlardan oluşan, %45-53 arası Silika (Silisyumdioksit) içeren, basınca dayanıklı, sert, rengi siyaha yakın, günlük yaşamda kaldırım ve köprü yapımında çokça kullanılan , doğal taşlar aşındırma listesi göz önüne alındığında yüksek aşındırma endeksinde yer alan 4800-4500 ölçüm arası değerde bir taştır. Bu tip makinelerde diğer önemli bir husus makinenin kurulumu ve bakımı esnasında makinenin terazisinde çalışıp çalışmadığıdır. Eğer makine soldan sağa doğru yer düzlemiyle terazide değilse, makinenin besleme aksamlarında besleme ünitesinden kırıcı ünitesine ve bantlarına kadar aşınma ve yıpranmaların daha hızlı olmasına sebebiyet verecektir. Makinenin operasyonunda bu hususu da dikkat edilmediği görülmektedir.
Bu tip iş makineleri , devamlı çalışma ve üretim beklentilerinde olan makinelerdir. Söz konusu davacı tarafından belirtilen arızalar makinenin kullanımında bakım eksikliği, yağcı, operatör ve ustabaşılarının makine üzerinde gerekli gözlem ve bakımları yapmadıklarını ve imalat hatasından ziyade ağır çalışma şartları ve bakım periodlarının eksik olmasından ötürü nitelenen arızalar olup , normal bir karayolu aracı gibi , otomobil veya kamyon gibi araçlar gibi düşünülemez. Dava dilekçesinde belirtildiği gibi listelenmiş olan arızalar çok üzün süreli aksamalara neden olmayan arızalardır. Dosya içeriğinde davalı firmanın arızalara anında müdahale ettiği ve gerekli tamir ve bakımları yaptığı görülmektedir .Bu davada dava konusu … … konkasör kırıcı makinesinde herhangi bir gizli ayıp söz konusu değildir. Dosya kapsamında bazalt olduğu ifade edilen madeninin, Davacı firma tarafından satın alınan … … darbeli kırıcı ile kırılmasında sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Öncelikle yukarıda da açıklaması yapıldığı üzere madenlerin özelliklerine göre makine seçimi yapılması, o makinanın tam verimle kullanılmasını sağlayacağı açıktır. Davacı firma tarafından satın alınan makine kireçtaşı madeni için uygun olup bazalt madeni için uygun değildir. Bu durum söz konusu makinenin bazalt madeninde kullanılmayacağı anlamına gelmemekle birlikte bazalt madeninde kullanıldığında düşük verimle
çalışacağına işaret etmektedir. Bunun yanında Bazalt madeninin çok sert olması aşınma parçalarının normalden çok daha kısa sürede aşınmasına neden olur. Bu bağlamda makinenin kırma işleminde zorlanarak konveyör bantta ve diğer ekipmanlarda birtakım arızalar meydana getirmesi beklenen bir durumdur. Nitekim Davacı firma tarafından makineden verim alınamadığı ve sürekli arızalandığı ifade edilmektedir. Davacı firma tarafından satın alınan ürün darbeli kırma yöntemiyle çalışan bir makinedir. Bazalt madeni kırımında kullanılması gereken makine ise çeneli kırıcıdır. Buradan makine seçiminin yanlış yapıldığı ortaya çıkmaktadır. Makinenin ayıplı olup olmadığı makinenin çalışma anında incelenmesiyle mümkün olacaktır. Makinenin başka bir ülkede bulunması, makine üzerinde maden kırma işlemi yaparak inceleme yapmanın mümkün olmaması nedeniyle maden bakımından makinenin ayıplı olup olmadığının tespit edilmesi mümkün değildir. Sonuç olarak; Temel sorun olarak; kırılacak maden için seçilen makinenin uygun bir makine olmadığı, Maden tekniği bakımından makinede gizli bir ayıbın olup olmadığının tespit edilmesinin mevcut koşullar göz önüne alındığında mümkün olmadığı, İlk kullanım aşamasında makineden kaynaklı değil madenin cinsinden kaynaklı bir sorun olduğunun görülebileceği, Sonuç olarak; Sorunların teknik yönden meydana gelen sorunlar olduğu; kullanılan malzemenin ilgili makine aksamlarına zarar verebileceğinin dosyadaki raporda belirtildiği ve malzemeden kaynaklandığı belirtilen bu tespitin doğru olduğu, sahada makine üzerinde bilfiil gözlem yapılamadığından dolayı tespit edildiği iddia edilen sorunların kullanıcı hatasından kaynaklanabileceği gibi, imalat hatasından da olabileceği düşünülmekte ise de bu uzak bir ihtimal olduğu, makinenin terazide çalışması gerektiği hususuna makinenin operasyonunda dikkat edilmediği, makine tekniği bakımından dava konusu … … konkasör kırıcı makinesinde herhangi bir gizli ayıbın söz konusu olmadığı, sorunların ilk kurulum aşamasında anlaşılması mümkün olmadığı, belli bir saat çalışma sonrasında
makineye fazla yüklenildiği zamanlarda ve bakım sırasında tespit edilebileceği, tamirinin mümkün olduğu ancak dosya içeriğinde servis ve bakımlar sırasında kullanılan malzeme ve yedek parçaların listesi görülemediğinden herhangi bir maliyet ve işçilik hesaplaması yapılamadığı, konkasörün satıldığı beyan edildiğinden, kullanılabilir durumda olduğunun bariz olduğu, ikame edilen emtia bedelleri ile operatör, yağcı ve bekçi bedellerinin piyasa şartlarına dosyada
belirtilen rakamlar mucibince uygun olduğu, davacının makine seçiminin yanlış olduğu, makine tekniği bakımından yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde yaşanan sorunların kullanılan malzeme sebebiyle kullanıcı kaynaklı olduğu, davaya konu makinenin ayıplı olmadığı değerlendirildiğinden, maden tekniği bakımından makinenin ayıplı olup olmadığının değerlendirilebilmesi için makinenin incelenmesi gerektiği ancak makinenin yurt dışında
olduğundan ayıplı olup olmadığının tespit edilemediği dikkate alındığında; takdir tamamen Sayın Mahkemeye ait olmak üzere davacının ayıp hükümlerine dayanarak talepte bulunamayacağı ” şeklinde görüş bildirdiği görülmüştür.Tüm dosya kapsamından; her ne kadar davacı vekili tarafından makinenin ayıp olduğu iddiasına ilişkin servis formları sunulmuşsa da, bilirkişi raporunda tespit edildiği gibi servis formlarında çıkan arızaların başlıca sebebinin makinenin kullanıldığı madenin cinsi olduğu, TBK 219. Maddesi gereği satıcının iş makinesinin bazalt madeninde kullanımına uygun olduğuna ilişkin dosya kapsamında herhangi bir delil bulunmadığı gibi bunun aksine davalının internet sitesinde dava konusu makinenin “kireç taşı ve benzeri taşları” kırmak için daha ideal olduğunun belirtildiği, madencilik işi ile iştigal eden davacının basiretli tacir olmasının gereği dava konusu makinenin bazalt madenine uygun olup olmadığını ticari ilişki kurulmadan önce araştırmasının gerektiği, taraflar arasında herhangi bir yazılı sözleşme ya da şartname bulunmadığından davalı tarafça makinenin bazalt madeni için kullanılmasına uygun nitelikleri taşıdığına ilişkin bir bildiriminin bulunduğundan bahsedilemeyeceği, olayın oluş şekline ilişkin hasarlı parçaları gösterir video kaydı, yada mahkeme tarafından yapılmış delil tespiti ile bilirkişi raporu sunulmadığı anlaşılmakla bilirkişi raporunda da bilirkişilerin ; “orunların teknik yönden meydana gelen sorunlar olduğu; kullanılan malzemenin ilgili makine aksamlarına zarar verebileceğinin dosyadaki raporda belirtildiği ve malzemeden kaynaklandığı belirtilen bu tespitin doğru olduğu, sahada makine üzerinde bilfiil gözlem yapılamadığından dolayı tespit edildiği iddia edilen sorunların kullanıcı hatasından kaynaklanabileceği gibi, imalat hatasından da olabileceği düşünülmekte ise de bu uzak bir ihtimal olduğu, makinenin terazide çalışması gerektiği hususuna makinenin operasyonunda dikkat edilmediği, makine tekniği bakımından dava konusu … … konkasör kırıcı makinesinde herhangi bir gizli ayıbın söz konusu olmadığı, konkasörün satıldığı beyan edildiğinden, kullanılabilir durumda olduğunun bariz olduğu, davacının makine seçiminin yanlış olduğu, makine tekniği bakımından yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde yaşanan sorunların kullanılan malzeme sebebiyle kullanıcı kaynaklı olduğu, davaya konu makinenin ayıplı olmadığı değerlendirildiğinden, maden tekniği bakımından makinenin ayıplı olup olmadığının değerlendirilebilmesi için makinenin incelenmesi gerektiği ancak makinenin yurt dışında olduğundan ayıplı olup olmadığının tespit edilemediği” şelinde tespitte bulundukları anlaşılmakla, davacı tarafın konkasör makinesinin ayıplı olduğunu ispatlayamadığı, bu sebeple istemlerinin kabul görmeyeceği anlaşılmış, davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 179,90-TL maktu red harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan 853,88-TL harçtan mahsubu ile geri kalan 673,98-TL harcın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret tarifesi gereğince hesap olunan 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
4-Davalı tarafından yapılan 50,00-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf Kanun Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/03/2023
Katip …
E imzalıdır
Hakim …
E imzalıdır