Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/258
KARAR NO:2021/506

DAVA:Alacak
DAVA TARİHİ:21/03/2018
KARAR TARİHİ:14/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACININ TALEBİ:
Davacı …Ş. vekili verdiği dava dilekçesinde, bankalarının müşterisi dava dışı … tarafından kendilerine verilen … A.Ş. … … Şubesi tarafından verilmiş, … sayılı, 05.10.2017 tarihli ve 10.000,00 TL bedelli çekin 25.05.2017 tarihinde kurye ile götürülürken çalındığını, hırsızlık olayı nedeniyle … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasından soruşturma başlatıldığını, çekin kendi sorumlulukları esnasında çalınmış olması nedeniyde çek bedelinin dava dışı …’ye ödendiğini, çekin arkasındaki cirolar incelendiğinde kendi cirolarının kazıntı yapılarak silinmeye çalışıldığını, davalılardan …. Ltd. Şti. cirosu ile kendi cirolarının kapatılmaya çalışıldığını, bu şekilde çekin yeniden piyasaya sürüldüğünü, bu durumunda davalıların ağır kusurlu ve kötüniyetli olduğunu gösterdiğini, bu gerekçelerle davaya konu çekin davalılardan istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
DAVALILARIN TALEBİ:
Davalı …Ş. vekili verdiği cevap dilekçesinde, dava konusu çekin 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu hükümlerine göre aldıklarını, yasal bir temlik işlemi yapıldığını, ağır kusurlarının ya da kötüniyetlerinin bulunmadığını, belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti. vekili verdiği cevap dilekçesinde, dava konusu çeki diğer davalı ciranta … Ltd. Şti. firmasından yaptıkları ticari faaliyet kapsamında aldıklarını, daha sonra faktoring anlaşmasıyla davalı …Ş.’ye verdiklerini, çekin çalıntı olduğunu bilme olasılıklarının olmadığını, çekin ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu, bu nedenle de kötüniyetlerinin söz konusu olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı… Sanayi Ticaret Ltd. Şti. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı …Ş. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı …, davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı …. Ltd. Şti. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ:
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre hamilin rızası dışında elinden çıkan çek nedeniyle istirdat davasıdır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı taraf, … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasını, kuryenin ifade tutanağını, banka defter ve kayıtlarını, davalıların defter ve kayıtlarını, çekin hırsızlık öncesi ve sonrası görüntülerini, çek tevdi bordrosunu, tanık beyanlarını, yemin delilini ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı …Ş. çek örneğini, faktoring sözleşmesini ve ticari defterlerini delil olarak sunmuştur.
Davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti. çek örneğini ve ticari defterlerini delil olarak sunmuştur.
Davalılar… Sanayi Ticaret Ltd. Şti., … A.Ş., …, … Ltd. Şti., …. Ltd. Şti. 6100 sayılı HMK m. 126’ya göre cevap ve delil dilekçesi sunmamış, HMK m. 139’a göre ön inceleme ve HMK m. 144’e göre tahkikat duruşmasına usulüne uygun şekilde çağrıldığı halde katılmamıştır.
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre hamilin rızası dışında elinden çıkan çek nedeniyle çek istirdat davasıdır.
Davacının davaya konu çekin meşru hamilinin kendilerinin olduğunun tespitine yönelik talebi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre incelenecektir. Bu maddeye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Bu maddeye göre hamil aynı yasanın 790’ıncı maddesine göre dava konusu çekten kaynaklanan hakkını ispatlamak zorunda ve çeki eline geçirmiş olan yeni hamillerin de kötüniyetli ya da ağır kusurlu olduklarını ispatlamak zorundadır. TTK m. 792’nin yollama yaptığı 790’ıncı madde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir. Bu maddeye göre dava konusu çek incelendiğinde çekin dava dışı … Ltd. Şti. tarafından düzenlendiği, dava dışı …Ltd. Şti.’ne verildiği, daha sonra sırasıyla …, … ve … tarafından cirolandığı, bu kişinin cirosundan sonra sırasıyla …. Ltd. Şti., … Sanayi Ticaret Ltd. Şti., … A.Ş., …, … Ltd. Şti., … İç Dış Ticaret Ltd. Şti. ve … cirolarının yer aldığı görülmektedir. Davacı taraf kendi cirosunun silinerek üzerine cirantalardan …. Ltd. Şti.’nin cirosunun atıldığını ileri sürmektedir. Davacı banka dosyaya sunduğu çek tevdi bordrosu ile çekin kendi kayıtlarında bulunduğunu dolayısıyla da 6102 sayılı TTK m. 790 ve 792’ye göre yetkili hamil olduğunu kanıtlamaktadır.
Davacı tarafından ispatlanması gereken ikinci konu ise çeki eline geçirmiş bulunan yeni hamilin ancak çeki kötüniyetle kazanmış olduğunun ya da çeki elde etmekte ağır bir kusurunun bulunup bulunmadığıdır.
Davaya konu çekin davalılar tarafından ağır kusurlu ya da kötüniyetli olarak elde edilip edilmediğinin tespiti için öncelikle çek aslı getirtilerek mahkememiz kasasına alınmıştır. Daha sonra çek aslı Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesine gönderilerek çekin arka yüzünde davacı …nin kaşesinin bulunduğu kısımda tahrifat yapılıp yapılmadığının, çekin arka yüzünde davacı …Ş.’nin kaşesinin ve banka yetkilisinin imzasının silinmeye çalışılıp çalışılmadığının, çekin arka yüzünde …Ltd. Şti.’nin kaşesinin altında davacı …Ş.’nin tahsil cirosunun bulunup bulunmadığının ve çekin arka yüzünde …’nin tahsil cirosunun kaşesinin çıplak gözle görülmesinin mümkün olup olmadığının tespiti istenilmiştir.
Hazırlanan 20.06.2020 tarihli Adli Tıp Kurumu raporunda dava konusu çekin üzerinde yer alan “…. Ltd. Şti.” kaşe izi bulunan bölgede daha önce bulunan “ibraz edilen ve tahsil / karşılıksız işlemi yapılmasını talep eden … … Şubesi … / …” ibaresinin fiziksel kazıntı işlemi yapılarak tahrif edildiği, tahrif edilen bölgede kâğıt liflerinde kalkmaların mevcut olduğu, tahrifat nedeniyle daha önce banka yetkilisine ait imza bulunup bulunmadığının tespit edilemediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla dava konusu çekin …. Ltd. Şti. tarafından cirolanmadan önce tahrif edildiği ve yapılan tahrifattan sonra ciro işleminin gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Adli Tıp Kurumundan çekin arka yüzünde …’nin tahsil cirosunun kaşesinin çıplak gözle görülmesinin mümkün olup olmadığının tespiti istenildiği halde bu konuda bir tespit yapılmamış olması nedeniyle dosya adli belge uzmanı bilirkişiye verilerek bu konuda inceleme yapılması ve çek üzerinde yapılan tahrifatın aldatma / iğfal yeteneğinin bulunup bulunmadığının tespiti istenilmiştir.
Hazırlanan 01.04.2021 tarihli bilirkişi raporunda çek üzerinde yapılan tahrifatın aldatma / iğfal yeteneğine sahip olduğu ve … kaşesinin çıplak gözle okunur şekilde görünmesinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla çek üzerinde tahrifat yapılmasından sonra çekin cirolanarak tekrar dolaşıma sokulması esnasında çeki alan sonraki cirantaların çek üzerinde yapılan tahrifatı anlamalarının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Davaya konu çek üzerinde yapılar tahrifatın aldatma / iğfal yeteneğine sahip olduğunun tespit edilmiş olması nedeniyle son ciranta davalı …Ş.’nin çeki elde ederken ağır kusurlu ya da kötüniyetli davranıp davranmadığının tespiti için davalı …Ş. ile çeki bu davalıya ciro eden … …. Şti.’nin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir. Bilirkişiden; davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin dava konusu çeki kendinden önceki ciranta … Ltd. Şti.’den almasını gerektiren ticari ilişki bulunup bulunmadığının, dava konusu çekin davalı … … Şti.’nin kayıtlarında bulunup bulunmadığının, davalı …Ş.’nin dava konusu çeki devraldığı faktoring sözleşmesi kapsamında dava konusu çekin takibini diğer davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin muhasebe kayıtlarında ve faturalarında tespit edip edemeyeceğinin ve 6361 sayılı yasanın 9/II maddesi hükmüne göre davalı … şirketinin davaya konu çekin diğer davalı yönünden bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin tespiti istenilmiştir.
Hazırlanan 03.11.2020 tarihli bilirkişi raporunda davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti. ile … Ltd. Şti. arasında ticari ilişki bulunduğu, dava konusu çekin davalı … İç Dış Ticaret Ltd. Şti. defterlerinde kaydının bulunmadığı, bu durumun yanlışlıkla çek olarak değil nakit olarak kaydının yapıldığı şekilde açıklandığı, davalı …Ş.’nin çekin takibini 6361 sayılı yasaya uygun şekilde yaptığı, çek bedeli ile faturanın uyumlu olduğu, bu yönüyle de 6361 sayılı yasaya uygun davranıldığı tespit edilmiştir.
Son olarak davalılar …. Ltd. Şti., … Ltd. Şti., … A.Ş., … ve … Ltd. Şti.’nin ticari defterlerini bilirkişi incelemesi yapılmak üzere mahkememize sunmaları istenilmiştir. Bilirkişiden; dava konusu çeki davalıların birbirlerinden almalarını gerektiren ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti ve dava konusu çekin davalıların kayıtlarında bulunup bulunmadığının tespiti istenilmiştir. Ancak davalıların hiç biri mahkememize ticari defterlerini sunmamıştır.
Davaya konu çek üzerinde yapılan tahrifatın incelenmesi için hazırlanan 20.06.2020 tarihli Adli Tıp Kurumu raporu ile 01.04.2021 tarihli adli belge inceleme uzmanı bilirkişi tarafından hazırlanan bilirkişi raporlarına göre davaya konu çek üzerinde yapılan tahrifatın aldatma / iğfal yeteneğine sahip olduğu, dolayısıyla da çeki ciro yoluyla alan cirantaların çek üzerinde tahrifat yapıldığını anlayabilecek durumda olmadıkları, son ciranta davalı …Ş.’nin çeki elde ederken ağır kusurlu ya da kötüniyetli davranıp davranmadığının tespiti için davalı …Ş. ile çeki bu davalıya ciro eden … İç Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin ticari defterleri üzerinde yapılan 03.11.2020 tarihli bilirkişi raporunda da davalı …Ş.’nin çekin takibini 6361 sayılı yasaya uygun şekilde yaptığı, çek bedeli ile faturanın uyumlu olduğu, bu yönüyle de 6361 sayılı yasaya uygun davrandığının tespit edildiği anlaşılmakla davalı …Ş. yönünden davanın reddine yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Çekin fiilen davalı …Ş. Elinde bulunması ve diğer davalıların elinden çıkmış olması nedeniyle diğer davalılar …. Ltd. Şti., … Ltd. Şti., … A.Ş., … ve … Ltd. Şti. Yönünden 6100 sayılı HMK m. 114/I-d uyarınca pasif husumet yokluğundan davanın usulden reddine yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davalılar …. Ltd. Şti, … Sanayi Tic. Ltd. Şti, … A.Ş, …, …. Ltd. Şti ve … Tic. Ltd. Şti yönünden 6100 sayılı HMK madde 114/1-d uyarınca pasif husumet yokluğundan davanın usulden REDDİNE,
2-Davalı …yönünden davanın REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 59,30-TL maktu karar harcının peşin alınan 170,78-TL harçtan mahsubu ile artan 111,48-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACIYA İADESİNE,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak: DAVALILARDAN; … SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ, …ile … TİC. LTD. ŞTİ’NE VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı …tarafından yapılan toplam 50,00-TL (tebliğler ve posta) yargılama giderinin davacıdan alınarak; DAVALI …YE VERİLMESİNE,
7-Kullanılmayan gider/delil avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekili ve davalı … vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/06/2021

Katip …

Hakim …