Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2018/189
KARAR NO:2021/474

DAVA:İSTİRDAT
DAVA TARİHİ:27/02/2018
KARAR TARİHİ:09/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACILARIN TALEBİ:
Davacılar … … Ltd. Şti. (…) ve … İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti. (…) vekili verdiği dava dilekçesinde, müvekkillerinden … Makinenin alacağına karşılık olarak diğer davacı … almış olduğu çeklerin … Makinenin iş yerine hırsız girmesi sonucunda çalındığını, bu nedenle … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasında soruşturma başlatıldığını, bu dosyadan çalınan çekler hakkında el koyma kararı verildiğini, ancak ilgili bankanın davaya konu … Bankası … … Şubesine ait 14.09.2017 düzenleme tarihli, düzenleyeni davacı … olan … sayılı, 40.000,00 TL bedelli çeki davalı …’a iade ettiğini, davalının da …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından ihtiyati haciz kararı aldığını, …. İcra Dairesinin… sayılı dosyasından takip başlatıldığını, …. İcra Dairesinin …Talimat sayılı dosyasından davacı … aleyhinde hacze gidildiğini, haciz baskısı altında bu şirketin yetkilisi …’in 21.09.2017 tarih ve 54.286,00 TL bedelli senet alındığını, bu konuda da protokol yapıldığını, diğer davacı … tarafında da icra dosyasına 21.09.2017 tarihinde 48.163,54 TL ödeme yapıldığını, davalıya borçlu olmadıklarının tespiti ile yapılan ödemenin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte taraflarına ödenmesine ve kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
DAVALININ TALEBİ:
Davalı … davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ:
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre hamilin rızası dışında elinden çıkan çek nedeniyle başlatılan icra takibine haciz baskısı altında ödeme yapılması nedeniyle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m. 72/VII’ye göre ödenmiş paranın istirdatı davasıdır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacılar, davaya konu çeki, haciz tutanağını, … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasını, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasını, …. İcra Dairesinin… sayılı dosyasını, …. İcra Dairesinin …Talimat sayılı dosyasını, tahsilat makbuzunu, ticari defterlerini, tanık beyanlarını ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı 6100 sayılı HMK m. 126’ya göre cevap ve delil dilekçesi sunmamış, HMK m. 139’a göre ön inceleme ve HMK m. 144’e göre tahkikat duruşmasına usulüne uygun şekilde çağrıldığı halde katılmamıştır.
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre hamilin rızası dışında elinden çıkan çek nedeniyle başlatılan icra takibine haciz baskısı altında ödeme yapılması nedeniyle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m. 72/VII’ye göre ödenmiş paranın istirdatı davasıdır.
Mahkememizde açılan dava devam ederken davalı … davayı konu …. İcra Dairesinin… sayılı dosyasındaki alacağını …’ya devrettiğine ilişkin 17.10.2017 tarihli alacağın devri sözleşmesini sunmuştur. Mahkememizin 21.04.2021 tarihli duruşmasında davacı vekiline 6100 sayılı HMK m. 125/I-a ve b’ye göre davayı temlik alan …’ya karşı mı devam ettireceğini, yoksa icra dosyasındaki alacağını devreden davalı …’a karşı tazminat davası olarak mı davaya devam edeceğini açıklaması için iki hafta kesin süre verilmiş, davacı vekili 24.04.2021 tarihli dilekçesi ile davaya …’a karşı tazminat davası olarak devam ettiklerini bildirmiştir.
Davacıların tazminat taleplerinin incelenebilmesi için öncelikle davacıların davaya konu çekin meşru hamillerinin kendilerinin olduğunun tespiti gerekmektedir. Meşru hamilin tespiti 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre incelenecektir. Bu maddeye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Bu maddeye göre hamil aynı yasanın 790’ıncı maddesine göre dava konusu çekten kaynaklanan hakkını ispatlamak zorunda ve çeki eline geçirmiş olan yeni hamillerin de kötüniyetli ya da ağır kusurlu olduklarını ispatlamak zorundadır. TTK m. 792’nin yollama yaptığı 790’ıncı madde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir. Bu maddeye göre dava konusu çek incelendiğinde çekin düzenleyeni davacı … olduğu, diğer davacı Taş Makine emrine düzenlendiği, çekin arka yüzünde sırasıyla davacı …, …, … Ltd. Şti. ve davalı … cirolarının yer aldığı görülmektedir.
Davaya konu çekin davacıların kayıtlarında bulunup bulunmadığının tespit için davacılar … ve … ticari defterleri üzerinde 6100 sayılı HMK m. 266’ya göre mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılmasına karar verilmiştir. Bilirkişiden; dava konusu çekte davacı … ile ciranta … arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti, dava konusu çekin … defterlerinde kaydının bulunup bulunmadığının tespiti ve … ticari defterlerinde …. İcra Dairesinin… sayılı dosyasına ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti istenilmiştir.
Hazırlanan 22.06.2020 tarihli bilirkişi raporunda iki davacı arasında ticari ilişki olduğu, davaya konu çekinde ticari ilişki karşılığında verildiği, davacı … Makinenin diğer davacı … 05.04.2017 tarihinde 145.000,00 TL bedelli dört tane çek aldığı, davaya konu çekinde bunlardan biri olduğu, davacı … Makinenin bu çekler için dört tane fatura düzenlediği, davayı konu çekin … defterlerinde kaydının bulunduğu, davacı … tarafından icra dosyasına yapılmış bir ödeme bulunmadığı, icra dosyasına ödemeyi 21.09.2017 tarihinde davacı … Makinenin yaptığı, davacıların her ikisinin de ciranta … Ltd. Şti. ve davalı … ile ticari ilişkisinin olmadığı, davacı … ile ciranta … arasında ticari ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir.
Hazırlanan 22.06.2020 tarihli bilirkişi raporu ile davacılardan … 6102 sayılı TTK m. 790 ve 792’ye göre yetkili hamil olduğunu kanıtlamaktadır.
Davacılar tarafından ispatlanması gereken ikinci konu ise çeki eline geçirmiş bulunan yeni hamilin çeki kötüniyetle kazanmış olduğu ya da çeki elde etmekte ağır bir kusurunun bulunup bulunmadığıdır.
Davalı …’un çeki elde ederken ağır kusurlu ya da kötüniyetli davranıp davranmadığının tespiti için iki ayrı bilirkişi incelemesi daha yaptırılmasına karar verilmiştir. Bunlardan birincisi için dava konusu çekte imzası bulunan ciranta …’nun ticari defterlerinin incelenmesi için … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmasına karar verilmiştir. Bilirkişiden; davacı … ile ciranta … arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti ve dava konusu çekin ciranta …’nun ticari defterlerinde kaydının bulunup bulunmadığının tespiti istenilmiştir.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinden gelen 06.12.2020 tarihli talimat cevabında ciranta …’nun adresinde bulunmadığı, bu nedenle de inceleme yapılamadığı bildirilmiştir.
Davalı …’un çeki elde ederken ağır kusurlu ya da kötüniyetli davranıp davranmadığının tespiti için ikinci bilirkişi incelemesi dava konusu çekte cirosu bulunan … Ltd. Şti. ve davalı …’un ticari defterleri üzerinde yaptırılmıştır. Bilirkişiden; ciranta … ile … Ltd. Şti. arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti, dava konusu çekin ciranta … Ltd. Şti.’nin ticari defterlerinde kaydının bulunup bulunmadığının tespiti, ciranta … Ltd. Şti. ile davalı … arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti ve dava konusu çekin davalı …’un ticari defterlerinde kaydının bulunup bulunmadığının tespiti istenilmiştir.
Davalı … ticari defterleri olmadığını bildirmesi sebebiyle inceleme yapılamamıştır. Ciranta … Ltd. Şti.’ne ticari defterlerini mahkememize sunması için usulüne uygun şekilde tebligat yapıldığı halde ticari defterlerini belirlenen gün ve saatte incelenmek üzere mahkememize sunmamıştır.
Bütün cirantaların ticari defterlerinin incelenemeyişi nedeniyle cirantaların kendi aralarında ve davalı … ile aralarında ticari ilişki bulunup bulunmadığının, davaya konu çekin defterlerinde kaydının bulunup bulunmadığının, davaya konu çeki tevsik eden belgelerin cirantaların defterlerinde takibinin davalı tarafından yapılıp yapılamadığının tespiti bilirkişi incelemesi ile mümkün olamamıştır.
Bu gerekçelerle çeki eline geçirmiş bulunan yeni hamil konumunda olan davalı …’un çeki kötüniyetle kazanmış olduğu ya da çeki elde etmekte ağır bir kusurunun bulunduğu kanıtlanamadığından davacı … Makinenin açmış olduğu istirdat davasının reddine yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Diğer davacı … şirketinin hem davaya konu çekte yetkili son hamil sıfatı taşımıyor olması hem de davaya konu icra dosyasına yapmış olduğu bir ödeme bulunmadığının anlaşılması nedeniyle davanın reddine yönelik olarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 59,30-TL maktu karar harcının peşin alınan 822,52-TL harçtan mahsubu ile artan ‭763,22‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACILARA İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Kullanılmayan gider/delil avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/06/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır