Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/118 Esas
KARAR NO :2022/760

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:05/02/2018
KARAR TARİHİ:30/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Müvekkili … A.Ş.’nin Kağıthane ilçesinde konut rezidans inşaatları yaptığını, Müvekkilinin … 9620 projesi kapsamında yaklaşık 170 bağımsız bölümün mutfak dolaplarının çizimi, yapımı, teslimi ve kurulumu işi için 16.06.2017 tarihinde davalı … Dağ. Tic. Ltd. Şti. ile anlaştığını, … Yapı’nın sözleşmede belirlenen vadede teslim etmesi gereken mutfak dolaplarını tam ve eksiksiz teslim etmediğini, dolapların kurulumunu yapmamış, sözleşmeyi ihlal ettiğini, zararının artmaması amacıyla haklı sebeple sözleşme feshedildiğini, … Yapı’nın fabrikasına giden müvekkilinin üretimin durduğu, fabrikada makinelerinin elden çıkarıldığı, Müvekkilin telafisi imkansız zararlara uğramasını önlemek adına, 18.01.2018 tarihinde işbu sözleşme haklı sebeple feshedildiğini, Davalı … Yapı’nın fesih tarihi itibariyle edimlerinin yarısını dahi yerine getirmediğini, davalı … Yapı’ya 3 sıralı çek ile toplam 110.000,00 TL ödense de; teslim edilen ürünlerin kurulumu yapılmadığından doğruluğu ile tam ve eksiksiz olup olmadığı tespit edilemediğinden ödenene 110.000,00 TL’nin istirdadına ilişkin haklarını şimdilik saklı tuttuklarını, Eksik ifa nedeni ile çeklerden henüz ödenmeyen toplamda 120.000,00 TL 3 adet sıralı çekin bedelsiz hale geldiğini, bu hususta; Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 23.05.2016 tarih ve 2016/1841 E. 2016/9189 K. kararı olduğunu, kararına olduğunu, müvekkili tarafından ödeme tarihi gelmeyen toplamda 120.000,00 TL tutarlı çeklerin iadesi istense de; … Yapı tarafından ileri tarihli çeklerin iade edilmediğini, Ödeme tarihleri gelmeyen çek bedellerinin tahsil edememe tehlikesi karşısında ihtiyati tedbir almak için; 22.01.2018 tarihinde …. Asliye Ticaret Mahkemesi … D. iş dosyasında müvekkilinin telafisi imkansız zararlara uğramasını önlemek amacıyla … Yapı lehine verilen 40.000,00 TL 24.01.2018 tarihli çek, 40.000,00 TL 24.02.2018 tarihli çek ve 40.000,00 TL 24.03.2018 tarihli çeklerin … Yapı yahut söz konusu çekler ciro edilmişse cirantaları tarafından bankaya ibrazı halinde banka tarafından ödenmemesine ve çeklerden dolayı başlatılacak icra takiplerinin 9615 teminat karşılığında durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verildiğini, İhtiyati tedbir talebinde bulunulduğu sırada davaya konu çeklerin ciro edilip edilmediği bilinmediğinden karşı taraf olarak yalnızca … Yapı firmasının gösterildiğini, geçen sürede, davaya konu çeklerden 24.01.2018 tarihli-GEF … seri no.lu çekin grup şirketi olan … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ciro edildiğini, … tarafından ise … A.Ş.’ye ciro edildiğini, Beyan ve iddia etmiş ve; Yukarıda arz ve izah ettiğimiz nedenler ve re’sen tespit edilecek nedenlerle; Davalı … Yapı’nın taraflar arasındaki 16.06.2017 Satış Sözleşmesi’ne aykırı davrandığının tespiti ile, Davaya konu çeklere ilişkin ödeme yasağı konulması ve başlatılacak icra takibinin durdurulması yönünde taraflarınca alınan ihtiyati tedbir kararına rağmen çekin davalı yanca kötü niyetle icra takibine konu edilmiş olması nedeniyle 4620 oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle;
Müvekkil tarafından; … … A.Ş…. Şubesine ait … Çek No’lu, 24.01.2018 keşide tarihli ve 40.000-TL bedelli; keşidecisi davacı … Yapı İnş. A.Ş. olan, lehtarı …Paz. Dağ. Tic. Ltd. Şti. olan ve ciro ile … San. Ve Tic. Ltd. Şti’ye devredilen ve müvekkil tarafından Faktoring Sözleşmesine istinaden 19/06/2017 tarihli Alacak Bildirim formu ile ile temlik alınan dava konusu çek bankaya ibraz edildiği, Davacı tarafından ise çekin muhatap ile aralarında bulunan sözleşme gereğince keşide edildiğini ancak muhatabın sözleşme gereklerini yerine getirmediğinden bahisle, toplamda 120.000 TL tutarında çek bedellerinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile huzurdaki dava ikame edildiği dava konusu çek, müvekkil şirkete faktoring sözleşmesine istinaden ve ciro yoluyla geçmiş olup müvekkil iyi niyetli meşru hamil konumunda olduğu, müvekkil şirketin ttk 790. maddesi uyarınca sayılı ciro silsilesinin düzgün olup olmadığını kontrol etmek dışında imza sıhhati kontrol yükümlülüğü bulunmadığı, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayıldığı, müvekkilin kambiyo senedinin fatura ile tevsik edilmesi ve ciro silsilesinin düzgün olduğunun kontrol edilmesi dışında başkaca bir yükümlülüğünün bulunmadığı, müvekkil şirket aleyhine karar verilebilmesi için müvekkil şirketin kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğunun kesin ve yazılı deliller ile kanıtlanması gerektiği,dava konusu çek ile alakalı olarak imza edilen sözleşme edimlerinin diğer davalı taraf tarafından yerine getirilmediği / eksik ifa edildiği beyan edilse de iyiniyetli, yasal ve yetkili hamil olan müvekkile karşı şahsi def’ilerin ileri sürülmesi mümkün olmadığı,Müvekkil şirket dava konusu çeki iyi niyetli olarak faktoring sözleşmesi kapsamında almış karşılığında ödeme yapmış olmasına rağmen çekin tahsil edilememesi üzerine yasal takip başlatılmıştır. Müvekkilin faktoring ilişkisinin gerektirdiği dikkat ve özenin yerine getirilmediği, bu nedenle kötü niyet tazminatı, yargılama giderleri, vekalet ücreti gibi taleplerde bulunulamayacağı, ödeme aracı olarak kullanılan kambiyo senetlerinin yetkili meşru hamilinin, kambiyo senetlerindeki imzaların sıhhatini kontrol etmek imkanı bulunamalacağı,bu nedenle müvekkile karşı haksız ve mesnetsiz olarak açılan işbu davanın reddi gerektiğini talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; eser sözleşmesi karşılığı verilen çeklerin borcun tamamının ifa edilmemesi sebebiyle bedelsiz kaldığından bahisle davacının davalılara borçlu olmadığının tespitinden ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLER;
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde; dava konusu 16/06/2017 tarihli eser sözleşmesini, … 47. Noterliğinin 18/01/2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesini, mail yazışmalarını, fatura ve çek suretlerini Mahkememiz dosyasına sunulmuştur.
…. Asliye Ticaret Mahkemesine müzekkere yazılarak … D. İş sayılı dosyası celp edilmiştir.
İstanbul Anadolu 12. İcra Müdürlüğüne müzekkere yazılarak … sayılı takip dosyası celp edilmiştir.
Davalı faktoring şirketine müzekkere yazılarak dava konusu çeklerin temlik alınmasına dayanak faktoring sözleşmesi celp edilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olmakla 01/07/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacının 2017 yılına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinden kebir ve envanter defterleri ibraz edilmediğinden, TTK hükümlerine uygun tutulduklarının söylenemeyeceği, yasal ticari defterlerinin birbirini teyit ettiğini söylemenin mümkün olmadığı görülmekle, delil kabiliyetleri Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, Davalılardan …Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti. inceleme günü Mahkemede bulunmamıştır, ticari defterleri de ibraz edilmemiştir, davalı taraf kendi iktidarında bulunmasına rağmen kendi defterlerini ibraz külfetini yerine getirmediği, bu davranışın yasal sonuçlarını belirlemek, münhasıran Sayın Mahkeme’nizin takdirinde olduğu değerlendirilmektedir. Davalı … Factoring A.Ş. inceleme günü davalı Mahkemede bulunmamıştır, ticari defterleri de ibraz edilmemiştir, ancak dava dosyasına Sayın Mahkeme tarafından celp edilen İstanbul Anadolu 12. Asliye Ticaret Mahkeme’si … D. iş dosyasına davalı Factoring şirketi tarafından sunulan belge ve bilgiler üzerinde inceleme yapılması gerektiği, davalı taraf kendi iktidarında bulunmasına rağmen kendi defterlerini ibraz külfetini yerine getirmediği, bu davranışın yasal sonuçlarını belirlemek, münhasıran Sayın Mahkeme’nizin takdirinde olduğu hakeza değerlendirilmiştir. Davalılardan … Yapı Gereçleri’ne verilen 20,10.2017 tarihli kesin sipariş onayına rağmen sözleşmede 6 hafta verilen sürede (01.12.2017 tarihine denk gelmektedir) 130 adet mutfak dolaplarının tümünün imal edilmediği, sadece 70 adet mutfak dolabının 09.12.2017 tarihinde montajı yapılmaksızın teslim edildiği, Diğer bir deyişle, davacı tarafından sözleşme şartlarına göre, ödeme yükümlülüğüne uygun davranılmasına rağmen davalılardan … Yapı Gereçleri… Ltd. Şti. tarafından, teknik inceleme itibariyle, onun sözleşme ile yüklendiği mutfak dolaplarını 6 haftada imal ve montaj yükümlülüğüne uymadığı, buna göre, davacı ile davalılardan …arasında yapıları sözleşmenin şartlarının davalı … Yapı Gereçlerince yerine getirilmediği, davacının bu durumda sözleşmeyi fesih etmekte haklı olduğunun sayın Mahkemenin nihai hukuki tavsifine muntazır bulunduğu, Davacı tarafından keşide edilerek davalılardan … Yapı Gereçlerine kesilerek verilen dava konusu 6 adet ve 230.000,00 TL çeklerin sonrasında …ile grup şirketi olan … şirketine ciro yoluyla verildiği ve … tarafından ise, iş bu davaya konu edilen 6 adet ve 230.000,00 TL çekler de dahil 25 adet ve toplamda 757,450,07 TL çeklerin, 5 adet ve 860.457,99 TL faturalar ile davalı … Factoring’e devir edildiği, Faktoring şirketi davalı tarafından devir temlik alınan faturalı alacaklarına mahsuben alınan çeklerin faktoring işlemlerine uygun olduğu ve fatura limiti dahilinde kaldığı, davalı … Factoring ile davalılardan … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti. ile yapılan Faktoring Sözleşmesi kapsamında faktoring işlemlerinin yapıldığı, faktoring işlemlerinin faktoring prosedürlerine uygun olduğunun mütalaa edildiği, davalılardan … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti’nin sözleşmenin tamamını kapsamakta olan 130 adet mutfak dolabının yalnızca 70 adedinin imalatını gerçekleştirerek şantiyeye sevkiyatını yapmış olduğunun davacı yan tarafından ikrar edildiği görülmekle, bu 70 adet dolabın montaj ediminin davalı yan tarafından yerine getirilmemiş olduğunu dosya içeriğinden görüldüğü, dosya içeriğinde teslim edilmiş olan 70 adet mutfak dolabının hangi daire tipine ait dolaplar olduğunun belirtilmemiş olmasından ötürü yapılacak hesabın genel toplam üzerinden yapılabilecek nitelikte olduğu kanaati hasıl olduğundan davalı … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti.’nin 143.096,10 TI – 70 adet mutfak dolabının montaj hariç nakliye ve üretim bedeli olduğu olmak üzere mal ve hizmet ürettiği, Davacı … tarafından dosya kapsamında yapılan inceleme ile, 6 adet ve 230.000,00 TL verdiği çeklerden; Sadece 24.01.2018 vade tarihli 40.000,00 TL GF- … no.lu çekin ödenmediği, (…. Asliye Ticaret … D. İş Tebdir Kararı nedeni ile) Buna göre, 230.000/- TL davacı tarafından düzenlenen çek bedelinden 40.000,00 TL ödenmeyen çek tenzil edildiğinde; Davacının 190. 000- TL ödeme yaptığı dolayısıyla davalılardan … Yapı Gereçleri… Ltd. Şti.’nin -143.096,10 TL üretim bedeli düşüldüğünde davacının, muhasebesel değerlendirmeye nazaran davalılardan … Yapı Gereçleri… Ltd. Şti’nden 46.903,90 TL alacaklı olduğu, sonuç ve kanaatine varılmakla birlikte; ayrıca faktoring ilişkişinin özelliğine göre huzurdaki davacının davalılardan faktoring şirketine müracaat edemeyeceği istemlerini tamamen diğer davalıya yöneltebileceğinin değerlendirileceği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi ek raporu alınmasına karar verilmiş olmakla 11/06/2020 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle;
Sözleşmenin 130 adet dolap üzerinden yapıldığı davacının da kabulündedir. Ancak davacı dava dilekçesinden itibaren 134 dolap verildiğini ifade etmektedir. Kök Rapor’da dava yanlarından hangisinin hangi defteri sunmadığı anlatılmış, bu alanda, ilmi esasa de atıf yapılmıştır. Teknik/mali perspektif ile Kök Rapor’da yer bulan kanaatin özü muhafaza edilmektedir. Ayrıca yine teknik perspektifle 225.- TL montaj. bedeli kadri marufunda görülmektedir. Teslimi fiilen gerçekleşen dolaplardaki ayıp anlatımı Kök Rapor’a itiraz sürecinde dermeyan edilmiştir; davacı yanca TBK md. 474 anlamında belirlenmediğinden, bu cenah dikkate alınmamıştır. Takdir her alanda olduğu gibi bu alanda da sayın Mahkemenindir. İtirazlar kapsamında yukarıdaki izahat mahfuz kalarak değerlendirme yapılınca eğer davacının 134 dolap ve bunlar için 230.000,- TL’lik çek verildiği savı ve hesaplamanın buna göre yapılması gerektiği yolundaki davacı anlatımı delillerle doğrudan temas eden yüce Mahkeme tarafından benimsenecek olurşa, O seçenekte hesap şöyle olabilecektir:
230.000,- TL (334 adet mutfak için imal ve nakliye ve montaj bedeli) / 134=1716,14 TL (ortalama 1 adet mutfak dolabı bedeli)
1716,14 TL’den 1 adet mutfak dolabı montaj bedeli 225,- TL düşünce: 1.494,41 Tk (ortalama 1 adet mutfak dolabının montaj hariç bedeli)
70 adet yerine getirilmiş ifa X 1.491,41 TL= 104,399,25 TL
230.000,00 TL çek bedelinden 40.000,00 TL ödenmeyen ve ödenmemesinin gerekçesi kök raporda anlatılan çek bedeli düşüldüğünde, dolayısıyla 190.000,- TL- 104.399,25 TL= 85.600,74 TL … vapı Gereçleri firmasından alacaklı olduğunun bu seçenekte sayın Mahkemece değerlendirilebileceği düşünülmektedir.
Şekli açıdan bakınca, davalılardan faktoring şirketinin işleminin bu alana egemen şekli esaslara uygun olduğu düşünülmektedir. Bu anlamda Kök rapor’da yer alan ve asli takdirin sayın mahkemeye ait olduğuna işaret eden perspektifin özü bu aşamada da korunmaktadır. Ancak Kök Rapor’da İşaret edilen cihet davalılardan faktoring şirketinin sorumlu olmadığına dair bir kesin kanaat izharı olmayıp takdirin sayın Mahkemeye ait olduğunun işaretlenmesidir. Böyle bakınca, davalılardan faktoring şirketi yönünden, davacının daha evvelki dilekçelerinde yer alan ve “Kök Rapor’a beyan süreci”nde de değindiği içtihatların somut olaya aynen uygulanmasını şayın Mahkeme delillerle doğrudan temasına bağlı olarak uygun görülecek olursa, davalılardan faktoring şirketi yönünden de, davacı savları gibi hüküm kurmakta muhtardır görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olmakla 24/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
Davalı faktoring şirketinin taraflar arasındaki uyuşmazlığa ve davaya konu toplamı 230.000,00-TL bedelli 6 adet çeki, usulüne uygun faktoring işlemleri sonucunda elde ettiği ve iktisabında bilerek borçlu davacı aleyhine hareket etmediği, davalı faktoring şirketince tahsil edilen toplamı 190.000,00-TL bedelli 5 adet çek dışında kalan ve tahsil edilemeyen 320133 seri numaralı 24.01.2018 vadeli 40.000,00-TL bedelli çekten kaynaklı olarak davacı keşideci … A.Ş. ile davalılar … San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Dağ. Tic. Ltd. Şti.’den 40.000,00-TL anapara tutarında alacaklı olduğu, Davacı … A.Ş. ile davalı …Paz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. arasında ticari ve cari hesap ilişkisinden, mal ve hizmetin ifasına ilişkin sözleşmesel edimlerden kaynaklı uyuşmazlığın bulunması, sözleşmesel edimlerin yerine getirilip getirilmediği hususunun teknik uzmanlık gerektiren bir konu olması sebebiyle teknik uzman Mimar Bilirkişinin de yer aldığı üç kişilik bir heyetten alınan ve yukarıda sonuç kısımlarına yer verilen dosyada mübrez Kök ve Ek Raporlarda seçenekli olarak hesaplama yapıldığı, 70 adet mutfak dolabının 143.096,10-TL karşılığı montaj hariç nakliye ve üretim bedelinin davacının ödediği 190.000,00-TL çek bedelinden düşülmesi ile yapılan birinci hesaplamaya göre davacı … A.Ş.’nin davalı … Dağ. Tic. Ltd. Şti.’den 46.903,90-TL tutarında alacaklı olacağı, Davacı şirketin 134 dolap ve bunlar için 230.000,00-TL’lik çek verdiği savı dikkate alınarak yerine getirilmiş 104.399,25-TL değerindeki mal ve hizmet bedelinin davacının ödediği 190.000,00-TL çek bedelinden düşülmesi ile yapılan ikinci hesaplamaya göre davacı … A.Ş.’nin davalı … Dağ. Tic. Ltd. Şti.’den 85.600,74-TL tutarında alacaklı olacağı sonucuna varıldığı görülmekle birlikte, davacı şirketin anılan davalı şirketten alacaklı olup olmadığına, alacaklı ise ne miktarda alacaklı olduğuna ilişkin kararların Sayın Mahkemenizin takdirlerinde olduğu, görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince ek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olmakla 26/07/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
Kök rapordaki tespitlerin aynen tekrar edildiği, değişiklik yapılacak bir husus olmadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Davacı vekili, davacı firma ile davalılardan … Dağ. Tic. Ltd. Şti. firması arasında 16.06.2017 tarihinde eser sözleşmesi imzaladığını, …şirketinin sözleşme gereği belirlenen ifa zamanında teslim etmesi ve kurması gereken mutfak dolaplarını eksiksiz teslim etmeyip kurumlarını yapmadığını, bu iş için toplam 210.000 TL meblağlı altı adet çekin davalı … Dağ. Tic. Ltd. Şti.’ne teslim edildiğini, bunlardan 3 adetinin ödendiğini, buna mukabil davalı tarafın sözleşme gereği tayin edilen sürede eksiksiz mal teslimatında bulunmayarak temerrüde düştüğünü, çekler teslim edildiği halde malların teslim edilmemesi hususunda yanıt verilmesi için ihtar gönderildiğini, daha sonra keşide edilen ihtarnamesiyle sözleşmeyi feshettiğini, toplam altı adet çekten ilk üçünün bankaya ibraz edilmesi dolayısıyla ödemek zorunda kalındığını, diğer üç çek hakkında ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir kararı alındığını, davalı … Dağıtım Ticaret Limited Şirketi İle … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi arasında organik bağ olduğunu, sırf müvekkili şirketi zarara uğratmak adına aralarında ticari ilişki olmamasına rağmen fatura düzenlenip bedelsizlik definden kurtulmak maksadıyla çeklerin faktoring işlemine konu edildiğini, faktoring şirketinin bu işlemde üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmediğini bu sebeplerle dava konusu 40.000,00 TL 24.01.2018 tarihli, 40.000,00 TL 24.02.2018 tarihli ve 40.000,00 TL 24.03.2018 tarihli 3 adet çek yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili, davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti ile faktoring sözleşmesi imzaladıklarını, bu sözleşme gereği dava konusu çeklerin temlik alındığını, müvekkilinin meşru hamil olduğunu, müvekkili şirkete karşı şahsi defilerin ileri sürülemeyeceğini,, mevzuata aykırı bir işlem olmadığını beyan ederek davanın esastan reddi ile % 20 kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı … Dağ. Tic. Ltd. Şti ile … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi yönünden yapılan incelemede; dava, davacı ile davalılardan … Dağ. Tic. Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişki sebebiyle verilen çeklerden dolayı borçsuzluğun tespiti istemine ilişkindir. Davacı ile … Dağ. Tic. Ltd. Şti. arasındaki 16.06.2017 tarihli eser sözleşmesi davalı …tarafından davacının … şantiyesinde yapılacak 130 adet mutfak dolaplarının montajlı şekilde teslimine ilişkin olduğu, sözleşmenin 3. Maddesinde “…, imzalı olarak üretim onayı aldığı ürünleri şantiyenin kendisine tesliminden itibaren 6 hafta içinde üreterek müşterilerinin sözleşmede belirtmiş olduğu adrese montajlı olarak teslim eder” düzenlemesinin bulunduğu, 6. Maddesinde “…, ürünleri eksiksiz, hasarsız, sağlam bir şekilde teslim ettiğinde, montajının eksiksiz ve uygun şekilde yapıldığına sair müşteriye, ürün teslim belgesi verir. Böylelikle müşteri sözleşme konusu malları ayıpsız olarak teslim almış sayılır” düzenlemesinin bulunduğu, 8. Maddesinin ödemeye ilişkin olup bu maddede … tarafından imal ve montaj edilecek olan mutfak dolaplarının özellikleri ve fiyatlarının belirtildiği, 130 adet mutfak dolaplarının 295.000,00 TL sözleşme bedeli olarak belirlendiği, 9. Maddede ödeme planının düzenlendiği anlaşılmıştır. Davacı vekili tarafından … 47. Noterliğinin 18/01/2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile “davacı tarafından 20/10/2017 tarihinde verilen kesin üretim onayına rağmen sözleşmedeki 3. Maddeye göre, 6 haftada ve 01/12/2017 tarihinde montajları yapılması gereken dolapların sadece 70 adedinin teslim edildiğini ancak montajının yapılmadığını, 100 adet mutfak dolabının ise teslim edilmediğini ve kurulumunun yapılmadığını, davalının ortakları ile sorun yaşadığını, üretimin durduğunu ve personel ödemelerini yapmadığını öğrendiklerini, şirkete mutfak dolaplarının teslim edilmesi için 13 haftadır iyi niyetle beklenmesine rağmen davalının dolapları teslim etmemesi ve kurulum yapmaması nedeni ile projenin belirlenen sürede bitmediğini, dairelerin geç teslimi nedeni ile zarara uğradıklarını, davalının sözleşme edimini yerine getirmediğinden haklı sebeple sözleşmeyi fesih ettiklerini, kurulum yapılmadan teslim edilen ürünler için katlanılacak masrafların ve kar kaybı dahil zararlarını talep edeceklerini ve vadesi gelmeyen çeklerin 1 gün sürede teslim edilmesini, aksi durumda yasal yollara başvuracakları” hususları ihtar edilmiştir. Noter tebliğ şerhi görülemediğinden davalıya ihtarnamenin hangi tarihte tebliğ edildiği görülememiştir. Teknik bilirkişi tarafından 01/07/2019 tarihli raporda, davaya konu mutfak dolaplarına dair taraflar arasında yapılan sözleşmenin nakliye+ montaj + imalat hizmetlerini içermekte olduğu görülmekle, davalı yanın sözleşmenin tamamını kapsamakta olan 130 adet mutfak dolabının yalnızca 70 adedinin imalatını gerçekleştirerek şantiyeye sevkiyatını yapmış olduğunun davacı yan tarafından ihtar edildiği görülmekle, bu 70 adet dolabın montaj ediminin davalı yan tarafından yerine getirilmemiş olduğunu dosya içeriğinden görüldüğünü, ayrıca dosya içeriğinde teslim edilmiş olan 70 adet mutfak dolabının hangi daire tipine ait dolaplar olduğunun belirtilmemiş olmasından ötürü yapılacak hesabın genel toplam üzerinden yapılabilecek nitelikte olduğu kanaati hasıl olduğundan hesaplamanın buna göre yapıldığını beyan etmiş, aynı raporun genel değerlendirme kısmında davacı tarafından 16.06,2017 tarihli ”Satış Sözleşmesi” kapsamında davalılardan … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti. ile, sözleşme bedeli 295.000,00 TL (KDV Dahil) ve 130 adet mutfak dolabı karşılığında, yine sözleşme de belirtilen toplamda 6 adet ve 230,000,00 TL çeklerle ödeme yapıldığı, bu anlamda davacının sözleşme edimlerinin yerine getirdiği, ancak davalı … Yapı Gereçleri’ne verilen 20.10.2017 tarihli kesin sipariş onayına rağmen sözleşmede 6 hafta verilen sürede (01.12.2017 tarihine denk gelmektedir) 130 adet mutfak dolaplarının tümünün imal edilmediği, sadece 70 adet mutfak dolabının 09.12.2017 tarihinde montajı yapılmaksızın teslim edildiği, diğer bir deyişle davacı tarafından sözleşme şartlarına göre, ödeme yükümlülüğüne uygun davranılmasına rağmen davalı … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti. tarafından sözleşme ile yüklendiği mutfak dolaplarını 6 haftada imal ve montaj yükümlülüğüne uymadığı, buna göre, davacı ile davalılardan …arasında yapılan sözleşmenin şartlarının davalı … Yapı Gereçlerince yerine getirilmediği, davacının bu durumda sözleşmeyi fesih etmekte haklı olduğu, BBDK tarafından; Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Faktoring şirketlerinin çalışma usullerinin belirlendiği, bu yönetmelik kapsamında davalı Faktoring şirketlerinin faturasız işlem yapmaması, müşterisi hakkında istihbarat çalışması yapması, sağlanan finansman tutarı ile birlikte, elde edilecek faiz ve komisyon gelirlerinin fatura tutarını geçmemesi, merkezi fatura kaydi sisteminden faturaların tutarının aşılıp aşılmadığını, mükerrer olmadığını v.s. Hususlarının kontrol etmesi gerektiğini, davacı tarafından keşide edilerek davalılardan … Yapı Gereçlerine kesilerek verilen dava konusu 6 adet ve 230.000,00 TL çeklerin sonrasında …ile grup şirketi olan … şirketine ciro yoluyla verildiği ve … tarafından ise, iş bu davaya konu edilen 6 adet ve 230.000,00 TL çeklerde dahil 25 adet ve toplamda 757.450,07 TL çeklerin, 5 adet ve 860.457,99 TL faturalar ile davalı …’e devir edildiği, faktoring şirketi davalı tarafından devir temlik alman faturalı alacaklarına mahsuben alınan çeklerin faktoring işlemlerine uygun olduğu ve fatura limiti dahilinde kaldığı, davalı … Factoring ile davalılardan … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti. ile yapılan Faktoring Sözleşmesi kapsamında faktoring işlemlerinin yapıldığı, faktoring işlemlerinin faktoring prosedürlerine uygun olduğu mütalaa edilmiştir. Mahkememizce yapılan incelemede de davalılardan …ile davacı arasındaki sözleşmede vadenin belirlenmiş olması, vadesinde … Yapı şirketinin edimini yerine getirmemiş olması karşısında, davacı tarafça … 47. Noterliğinin 18/01/2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmenin feshinde davacının haklı olduğu, sözleşme gereği davacının davalıya 134 adet mutfak dolabı için 230.000,00 TL bedelli çek verdiği, buna göre ortalama bir mutfak dolabının bedelinin 1.716,14 TL olduğu, mutfak dolabı montaj bedeli düşüldüğünde 1 mutfak dolabının montaj hariç bedelinin 1.494,41 TL olduğu, 70 adet mutfak dolabının bedelinin ise 70*1.494,41 TL= 104.399,25 TL olduğu, davalı … Yapı Şirketi tarafından 70 adet mutfak dolabının montaj yapılmaksızın teslim edildiğinin davacı tarafın da kabulünde olduğu, buna göre davacının 230.000,00 TL – 104.399,25 TL = 125.600,75 TL yönünden davalı … Yapı Gereçleri…Ltd. Şti’ye borçlu olmadığının kabulünün gerektiği, davacının talep sonucuna konu ettiği çeklerin toplam bedelinin 120.000,00 TL olduğu gözetildiğinde taleple bağlı kalınarak davanın kabulünün gerektiği anlaşılmıştır. 24/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda da görüldüğü üzere … Dağıtım Ticaret Limited Şirketi İle … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nin İstanbul Ticaret Odası Bilgi Bankası ve Ticaret Sicil Kaydından hakim sermaye ortaklarının ve şirket adresinin aynı olduğu, faaliyet/iş konularının ise benzer olduğu görülmüştür. Mahkememizce hakim sermaye ortakları ve adresi aynı olan grup şirketlerinden … Dağıtım Ticaret Limited Şirketinden dava konusu çekleri ciro yoluyla devralan … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nin çeki iktisabında kötü niyetli olduğu kanaatine varılmış olup, bu davalı yönünden de davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davalı Faktoring Şirketi yönünden yapılan incelemede;
Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2019/258 esas, 2020/1365 karar sayılı 08.07.2020 tarihli ilamında; “davalı … … … Ltd. Şti.’nin davaya konu çeklerin cirantası olduğu, bu çeklerin davalı … … …Ltd. Şti. ile diğer davalı … Faktoring A.Ş. arasındaki faktoring sözleşmesi gereğince faktoring şirketine ciro edildiği, … … …Ltd. Şti.’nin dosya içine getirtilen ticaret sicil kayıtlarına göre ortağının ve yetkilisinin Salahaddin … olduğu, … Aliminyum ile … … … Ltd. Şti. arasında organik bağ bulunduğu, davacı ile davalı … Aliminyum arasında bağıtlanan sözleşmedeki yükümlülüklerden organik bağ nedeniyle … … …Ltd. Şti.’nin sorumlu olacağı, işin tamamı yapılmadığından dava konusu çeklerin davalı … … …Ltd. Şti. yönünden de karşılıksız kaldığı, bu sebeple anılan bu davalı hakkında açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği, davalı … Faktoring A.Ş. yönünden yapılan değerlendirmede ise davalı … Faktoring A.Ş.’nin dava konusu çekleri usulüne uygun olarak ciro yoluyla devraldığı, davacının ancak davalı … Faktoring A.Ş.’nin dava konusu çeklerin karşılıksız kaldığını bile bile devraldığını ispat etmesi halinde istirdat isteminde bulunabileceği, tüm dosya kapsamına göre bu yönde bir ispatın gerçekleşmediği, başka bir deyişle davalı … Faktoring A.Ş.’nin kötüniyetli olduğunun ispat edilemediği, bu sebeple davalı … Faktoring A.Ş. hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davalılar Salahaddin … mirasçıları hakkındaki davanın reddine, davalı … … …Ltd. Şti. hakkındaki davanın kabulü ile davacının bu davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalı … Faktoring A.Ş. hakkındaki davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ile davalılar … vekili tarafından temyiz edilmiştir…… Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle davalı … Faktoring Hizmetleri A.Ş.’nin müşterisi olan … Çift Cam … Ltd. Şti. ile davacı arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir” şeklinde karar verilmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2020/2520 esas, 2020/3861 karar sayılı, 06/10/2020 tarihli ilamında “Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalılardan … Faktoring A.Ş. yönünden yapılan incelemede; 6361 sayılı Yasa’nın 9/3. maddesi hükmünün faktoring işleminin tarafları olan borçlu, önceki alacaklı ve temlik alan faktoring şirketi dışındaki kambiyo senedinde ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından getirilmiş bir hüküm olması, somut olayda 6098 sayılı TBK’nın 188/1. maddesi hükmünün uygulanmasının gerektiği, davacı borçlunun önceki alacaklısına karşı aralarındaki temel hukuki ilişkiden kaynaklanan şahsi defileri alacağı önceki alacaklıdan faktoring sözleşmesi çerçevesinde temlik alan faktoring şirketlerine karşı da ileri sürebileceği, davacının 14.10.2015 keşide tarihli ve 70.000.- TL. bedelli çekten dolayı davalılardan faktoring şirketine borçlu olmadığı sonucuna ulaşıldığı, davalı banka yönünden yapılan incelemede çeklerde rehin cirosu geçerli değil ise de çekte rehin cirosu olduğuna ilişkin açık bir ibare bulunmadığı takdirde, cironun temlik cirosu olduğunun kabul edilmesi gerekeceği, bedelsizlik def’inin de kişisel def’i olup, ancak hamilin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması hâlinde hamile karşı ileri sürülebilecek def’ilerden olduğu, davalı bankanın davacının bile bile zararına hareket ettiğinin davacı tarafından ispat edilemediği gerekçesiyle davacının davasının davalılardan …Bankası A.Ş. yönünden reddiyle, davalı … Faktoring A.Ş. yönünden kabulü ile 14/10/2015 keşide tarihli, … çek nolu ve 70.000.-TL bedelli çekten dolayı davacı … ve Paz. A.Ş.nin davalılardan … Faktoring A.Ş.’ye borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili ile davalı … Faktoring A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu çeklerden 14.10.2015 keşide tarihli 70.000.- TL tutarlı çekin … Tarım…A. Ş. cirosu ile davalı … Faktoring A.Ş.’ye temlik edildiği ve temlikin fatura ile tevsik edilmiş olduğu, 14.10.2015 keşide tarihli 80.000.- TL tutarlı çekin davalı …… Ltd. Şti. tarafından diğer davalı bankaya temlik edildiğinin anlaşıldığı, davacı tarafından davalı ……Ltd.Ş.’ne dava konusu çeklerin avans olarak verildiği, çeklerin bedelsiz kaldığı ve çeklerden 70.000.-TL olanın organik bağ bulunan diğer davalı …A.Ş.’ye ciro edildiği, çek lehtarı için bedelsiz olan çeklerin yasa hükümlerinin bertaraf edilmesi için lehtar tarafından ortakları ve adresi aynı olan … Tarım…A.Ş’ne ciro edildiği, daha sonra davalı faktoring şirketine devrinin sağlandığı, faktoring şirketlerine ciro yoluyla devredilen çeklerde keşideci davacı, lehtar …… Ltd. Şti. ara ciranta grup şirketlerinden aralarında iktisadi özdeşlik bulunan … Tarım…Ltd. Şti’den çeki ciro yoluyla temlik alan son hamil durumunda olan faktoring şirketinin faktoring işleminin taraflarından olduğunun kabulü gerektiği, somut olayda 6361 sayılı Yasa’nın 9/3 maddesinin uygulama yeri bulunmadığı, anılan Kanun’un 9/2 maddesinin ve dolayısıyla 6098 sayılı TBK’nın 188/1 maddesi hükmünün uygulanması gerektiği, borçlunun önceki alacaklısına karşı aralarındaki temel hukuki ilişkiden kaynaklanan şahsi def’ileri alacağı önceki alacaklıdan faktoring sözleşmesi çerçevesinde temlik alan faktoring şirketine karşı da ileri sürebileceği, davalı Banka yönünden dava konusu çeklerin rehin cirosu ile temlik edildiği yönündeki kabulde de bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun HMK’nın 3531-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, hüküm davalı … Faktoring A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davacı tarafından keşide edilen çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Dava konusu çek, davacı … A.Ş. tarafından düzenlenmiş olup, çekin lehtarı … Ltd. Şti.’dir. Söz konusu çek lehtarın ilk cirosu ile …A.Ş.’ye ciro edilmiş, bu şirket tarafından da çek davalı faktoring şirketine cirolanmıştır. Dolayısıyla çek faktoring şirketine ayrı bir tüzel kişiliği bulunan ikinci ciranta … A.Ş. tarafından geçmiştir. Bu nedenle somut olayda 6361 sayılı Kanunun 9/3 maddesi yerine her iki şirket arasında iktisadi özdeşlik bulunduğu gerekçesiyle anılan Kanunun 9/2 maddesinin uygulanması yerinde olmadığı gibi faktoring şirketinin çekin ciro yolu ile devralmasında kötüniyetli olduğu iddia ve ispat edilememiştir. O halde davalı … Faktoring A.Ş. yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.” şeklinde karar verilmiştir.
6361 sayılı Kanunun 9/3 maddesi “Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” şeklinde düzenlenmiştir. Faktoring sözleşmeleri üç köşeli işlemlerdir. Faktoring işlemlerinin taraflarını alacağı temlik alan faktoring şirketi, temlik eden önceki alacaklı (faktoring şirketin müşterisi) ve önceki alacaklıyla arasında temel ilişki bulunan borçlu olarak gösterebiliriz. Davaya konu çeklerde davacının keşideci olduğu, … Dağıtım Ticaret Limited Şirketinin lehtar olduğu, bu şirketin çeki cirolamasıyla çekin … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketine geçtiği, bu şirketten de davalı faktoring şirketine çekin cirolandığı, her ne kadar mahkememizce davalı …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti’nin sözleşmeden dolayı üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemiş olduğu, diğer davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin ise çeki iktisabında kötü niyetli olduğu kabul edilmiş ise de Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2020/2520 esas, 2020/3861 karar sayılı, 06/10/2020 tarihli kararında belirtildiği üzere çekin faktoring şirketine davacının sözleşme ilişkisi bulunan şirketten ayrı bir tüzel kişiliği bulunan şirketten geçmesi nedeniyle 6361 sayılı Kanunun 9/3 maddesi gereği davacı tarafça dosya kapsamından faktoring şirketinin bile bile davacının zararına hareket etmek amacıyla çeki iktisap ettiği ispat edilememiş olmakla davacının açtığı menfi tespit davasının davalı … A.Ş yönünden reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının açtığı menfi tespit davasının davalı … A.Ş yönünden REDDİNE,
2-Davacının açtığı menfi tespit davasının davalılar …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. yönünden KABULÜNE,
Davaya konu … A.Ş’nin … Şubesine ait … seri numaralı 40.000,00 TL bedelli 24.10.2017 keşide tarihli, … seri numaralı 40.000,00 TL bedelli 24.11.2017 keşide tarihli, … seri numaralı 40.000,00 TL bedelli 24.12.2017 keşide tarihli çekler nedeniyle davacının davalılar …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 8.197,20.TL nispi karar harcının, peşin alınan 2.049,30TL harcın mahsubu ile geri kalan 6.147,90TL harcın davalılardan …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ‘den tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Kabul edilen miktar üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 19.000,00 TL nispi vekalet ücretinin davalılardan …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ‘den alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan dava açılırken yatırılan toplam 2.090,40 TL ( 35,90.TL BHV, 5,20.TL VSH, 2.049,30TL peşin harç) harcın davalılardan …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ‘den alınarak, davacıya verilmesine,
6- Davacı tarafından yargılama aşamasında yapılan toplam 4.699,00 TL (1.072,00 TL tebliğler ve posta, 3.627,00TL bilirkişi ücreti) yargılama giderinin davalılardan …Pzr. Dağ. Tic. Ltd. Şti ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ‘den alınarak, davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 19.000,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalı … A.Ş.’ne verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf Kanun Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı 30/11/2022

Katip …
E imzalıdır

Hakim …
E imzalıdır