Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/1008
KARAR NO :2021/539

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:24/03/2016
KARAR TARİHİ:18/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 24/03/2016 tarihli dava dilekçesiyle; müvekkili şirketin su deposu imalatı ve satışı ile iştigal ettiğini, su deposu imalatında kullanılacak malzemenin davalı … San. A.Ş’den temin edildiğini, müvekkili şirket ile davalı … San. A.Ş arasında süregelen bir ticari ilişki ve bu ilişkiden kaynaklı cari hesap ilişkisi bulunduğunu, davalı şirketten satın alınmak üzere sipariş verilen malzeme bedelleri yönünden, malzeme teslim alınmadan avans niteliğinde ödemeler yapıldığını, taraflar arasında imzalanan 16/03/2016 tarihli Hesap Mutabakatıyla, davalı … San. A.Ş’nin müvekkili tarafından verilmiş olan çeklerin 376.628,49 TL’si karşılığında mal teslim etmediğinin ve davalı şirketin bu miktar kadar müvekkilime borçlu olduğunun kabul edildiğini, dava konusu edilen ve malzeme teslimi olmadığı için bedelsiz kalan 14 adet çekin … San. A.Ş tarafından kötü niyetli olarak diğer davalılar olan Faktoring şirketlerine cirolandığını, Faktoring şirketlerinin de Faktoring işlemlerinde uyulacak usûl ve esaslar hakkındaki yönetmeliğe aykırı davranarak kötü niyetli olarak bedelsiz çekleri temlik aldığını belirterek dava konusu çeklerin toplam 376.628,49 TL’lik kısmı yönünden müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitine, müvekkilinin borçlu olmadığı tespit edilen ve müracaat hakkı bulunduğu çekler yönünden, bu haklarının saklı tutularak müvekkili şirketin hak sahipliğinin tespitine ve devamına ve hak sahibi olunan bu çeklerin müvekkili şirkete iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …Ş. Vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin adresinin İstanbul olup davada İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunu, müvekkilinin davacı şirket ile diğer davalı … Sanayi A.Ş arasındaki ticari uyuşmazlığın tarafı olmadığından müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, dava konusu …, … ve … nolu çeklerin iktisabında müvekkilinin iyi niyetli 3. Kişi konumunda olduğunu, müvekkili ile davalılardan … … A.Ş arasında düzenlenen 09/08/2012 tarihli Faktoring Sözleşmesine istinaden müvekkiline cirolanan çeklerin, müvekkili şirket tarafından temlik alındığı tarihte yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/3. Maddesi kapsamında davacının, … Sanayi A.Ş ile aralarında doğrudan doğruya varolan ilişkilere dayanan şahsi def’ileri faktoring şirketi olan müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı …Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalılardan … A.Ş arasında 07/12/2015 tarihinde faktoring sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme kapsamında da 24/11/2015 ve 25/11/2015 tarihli faturalar doğrultusunda dava konusu … nolu çekin teslim alındığını, müvekkilinin adresinin İstanbul olup davaya bakmakta yetkili mahkemenin ise … Mahkemeleri olduğunu, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/3. Maddesi kapsamında davacının, … Sanayi A.Ş ile aralarında doğrudan doğruya varolan ilişkilere dayanan şahsi def’ileri faktoring şirketi olan müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, müvekkili şirketin, Faktoring Kanunu ve Yönetmeliğine uygun şekilde faktoring işlemi gerçekleştirdiğini ve müvekkili şirketin, alacağın temlikinde izlenecek tüm usûl ve esasları tamamıyla yerine getirdiğini, müvekkili faktoring şirketinin iyiniyetli 3. Kişi konumunda olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı …Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; …, … ve … nolu çeklerin iktisabında müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, müvekkili şirketin adresinin … / … adresi olup davada … Mahkemelerinin yetkili olduğunu, müvekkili ile davalılardan … Sanayi A.Ş arasında düzenlenen 12/12/2012 tarihli Genel Faktoring Sözleşmesine istinaden müvekkiline cirolanan çeklerin, müvekkili tarafından henüz Bankaya ibraz edilmeden dava açıldığından müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, gerek 12/12/2012 tarihli Faktoring Sözleşme tarihi, gerek dava konusu edilen çeklerin keşide tarihleri ve gerekse de dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/3. Maddesi kapsamında davacının, … Sanayi A.Ş ile aralarında doğrudan doğruya varolan ilişkilere dayanan şahsi def’ileri faktoring şirketi olan müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, müvekkili faktoring şirketinin kesin ve net olarak iyiniyetli müktesip 3. Kişi konumunda olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
İş bu dava … 1 ATM … E.sayılı dosyasında görülmekte iken iş bu dosya davalıları yönünden dava tefrik edilmiş, … E.sayılı dosyadan yetkisizlik kararı verilerek dosya mahkememize tevdi edilmiş ve yargılamaya devam edilmiştir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, … Ticaret Sicil Müdürlüğü cevabi yazısı celp edilmiş, alacağın varlığı ve miktarı açısından defter incelemesi yaptırılmış ve bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bilirkişi dosyaya sunduğu 10/03/2020 tarihli raporda “Davacının şirket merkezinin … ilinde olması sebebi ile ticari defterlerinin incelenmesi için …Asliye Ticaret Mahkemesinde … Esas sayılı dosyasında davacı … …. A.Ş ile davalı … San.A.Ş. arasında görülmekte olan davada bilirkişi S.M.Mali Müşavir …’in tarafından tanzim edilmiş 30.07.2018 tarihli “Bilirkişi Raporu” nun sonuç bölümünde; “Defter kayıtları, fatura ve ödeme hareketlerinden anlaşıldığına göre, davacı şirket ile davalı şirket arasında mal alışverişinden kaynaklı bir avans hesabının var olduğu, dava konusu çeklerin davacı şirketin defterlerine usulüne uygun olarak kaydedilmiş olduğu, Fatura suretleri ve defter kayıtlarından, dava konusu fatura muhteviyatında bulunan emtianın fiilen teslim edilip edilmediği kesin şekilde anlaşılamamakla beraber, 16.03.2016 tarihli mutabakat zaptının taraflarca onaylanması, söz konusu emtianın davalı firma tarafından teslim edildiğinin ikrarı olarak düşünülebileceği, davacının dava dışı … San.A.Ş. den 383.493,49 TL. alacaklı olduğunun,” belirtildiği, Davacı tarafından dava dışı … San.A.Ş.’yukarıdaki tabloda detayı arz edilen 12 adet toplam 336.854,00 TL. tutarında müşteri çeklerinin ciro edildiği, ayrıca 2 adet şirkete ait çeklerin tanzim edilerek verildiği, buna göre davacı tarafından dava dışı … San.A.Ş.’ne toplam 381.854,00 TL. tutarında çek verildiği, Bu çeklerden aşağıda dökümü arz edilen 7 adet toplam 216.854,00TL.lık çeklerin bu davanın konusunu oluşturduğu ve dava dışı … San.A.Ş tarafından davalı … şirketleri … A.Ş., … A.Ş, ve … A.Ş.ne verilerek Faktoring işlemi yapıldığı, Yukarıda detayı arz edilen 7 adet toplam 216.854,00TL. lık çeklerin Faktoring şirketlerinin ticari defterlerine göre tamamının Faktoring şirketleri tarafından tahsil edildiği, buna göre dava konu bu çeklerden dolayı davacının davalı … şirketlerine borçlu olmadığı ” görüşü bildirilmiştir.
Davalılardan …’in itirazlarının değerlendirilmesi için faktoring konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmış, alınan 24/08/2020 tarihli raporda ” 1-) Davalılar; -… -… AŞ -… AŞ Tarafından (Bedelsiz kaldığı iddiası ile davacı tarafından istirdadı Talep edilen çeklerle ilgili olmak üzere) yapılan Faktoring İşlemlerinde; 1/1-) Her üç Faktoring Şirketi tarafından; a-)-6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu (madde 9/3) ile, b-)-Faktoring şirketlerince yapılacak faktoring işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen; BDDK (Uygulama Daire Başkanlığı ) tarafından 04.02.2015 / 29257 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış olan Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkındaki Yönetmelik şartlarına, c-)-Sözleşme esasları ile BDDK tarafından yayınlanmış olan genelge ve Tebliğ esaslarına Uygun işlemler yaptığı; 1/2-) -Faktoring Şirketleri tarafından; -6361 s.lı yasa md 9/3 ile -TTK md 686/2,687/1, madelerindeki “…iktisapta ağır kusur ve borçlunun zararına hareket etmeme…” kurallarına uygun davranıldığı,1/3-) İspat yükü üzerinde olan davacının; davalı … Şirketleri’nin davaya konu çekleri iktisabında; “Poliçeyi iktisap ederken bile bile davacı borçlunun zararına hareket ettiğinin” ispat olunamadığı, Dolayısıyla davacının, davalı … Şirketlerinden; çek (veya-tahsil edilmiş İse- bedelini) istirdat talebinin yerinde (olup) olmadığının Sayın Mahkemenin takdirlerinde olduğu” görüşü bildirilmiştir.
Alınan raporlardaki çelişkilerin giderilmesi ve itirazların karşılanması için yeni bilirkişi heyetinden rapor alınmış, alınan 07/12/2020 tarihli raporda ” 1-)Davalı …Ş. ile dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş. arasında akdedilen 12.12.2012 tarihli Faktoring Sözleşmesi tahtında dava dışı şirket lehine değişen tarih ve tutarlarda kredi/faktoring kullandırırın işlemi gerçekleştirildiği, Dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş.’nin davacı … Nak. Inş. Ve Tic. A.Ş.’den faturalandırılmış bir kısım alacağını ödeme vasıtası toplam 110.874,00-TL bedelli, 3 adet çek ile ciro ve teslim yoluyla davalı …’e gayri kabili rücu devir ve temlik ettiği, 2-)Davalı …Ş. ile dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş. arasında akdedilen 12.08.2015 tarihli Faktoring Sözleşmesi tahtında dava dışı şirket lehine değişen tarih ve tutarlarda kredi/faktoring kullandırım işlemi gerçekleştirildiği, Dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş.’nin davacı … Nak, Inş. Ve Tic. A.Ş.’den faturalandırılmış bir kısım alacağını ödeme vasıtası olan toplam 71.465,00-TL bedelli, 3 adet çek İle ciro ve teslim yoluyla davalı …’e gayri kabili rücu devir ve temlik ettiği, 3-)Davalı …Ş. ile dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş. arasında akdedilen 07.12.2015 tarihli Faktoring Sözleşmesi tahtında dava dışı şirket lehine değişen tarih ve tutarlarda kredi/faktoring kullandırım işlemi gerçekleştirildiği, Dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş.’nin davacı … Nak. İnş. Ve Tic. A.Ş.’den faturalandırılmış bir kısım alacağını ödeme vasıtası olan toplam 34.515,00-TL bedelli, 1 adet çek ile ciro ve teslim yoluyla davalı …’e gayri kabili rücu devir ve temlik ettiği, 4-)Davalı … şirketleri ile dava dışı …San. A.Ş. arasında Genel Faktoring Sözleşmesine dayalı olarak gerçekleşen ve incelenen tüm faktoring işlemlerinin tabi olunan 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde faktoring teamül ve kurallarına uygun olarak yapıldığı, muhasebeleştirildiği, kayıt edildiği, raporlandığı ve belgelerin saklandığı, bu bağlamda davalı … şirketlerinin anılan yasadan kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirdiği, Davalı … şirketleri tarafından yeknesak kullanılan belgeler çerçevesinde devir ve temlik alınan ödeme vasıtası çeklerdeki alacakların davacı … Nak. Inş. Ve Tic. A.Ş. ile dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş. arasındaki mal/hizmet satış bedelini içeren faturalardan kaynaklandığı ve belgeye dayandığı, bu bağlamda davalı … şirketlerinin iyi niyetli hamil konumunda olduğu, hizmet kusuru, zarar ve iade sorumluluğu bulunmadığı, 5-)Kök Raporda taraflar arasındaki uyuşmazlığa konu olan 7 adet toplam 216.854,00-TL tutarlı çekin vade ve takip eden tarihlerde davalı … şirketlerince tahsil edilmiş olmasından dolayı davacı şirketin borçlu olmadığının belirtildiği, ancak davacı … Nak. İnş. Ve Tic. A.Ş.’nin dava dışı …San. A.Ş. arasındaki ticari ilişki ve cari hesap ilişkisinden kaynaklı mutabaksızlık bulunduğuna, mal ve hizmetin alınmadığına ilişkin defilerin davalı … şirketlerine yönelik olarak ileri sürülüp sürülemeyeceği hususu hukuki değerlendirmeyi gerektirdiğinden Sayın Mahkemenizin takdirlerinde olduğu ” görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde, açılan dava, Menfi Tespit davası olup davacı taraf, dava dışı … San.A.Ş. İle arasında var olan ticari ilişki gereği avans niteliğinde ödemeler yaptığını, davalı şirketin mal temin ettiğini, 2016 yılı itibariyle yapılan ödemeler ve mal alım bedelleri karşılaştırıldığında verilen 14 adet çekin toplam 376.628,49-TL lik kısmı için mal alınmadığını 16/03/2016 tarihli mutabakatta da çeklerin 376.628,49-TL ‘si karşılığında mal teslim edilmediğinin tarafların kabulünde olduğu, bu nedenle çeklerin bedelsiz kalmış olması nedeniyle borçlu olmadıklarını ve factoring şirketlerinin de alacağın temliki hükümlerine göre sorumlu olup şahsi definin factoring şirketlerine karşı da ileri sürülebileceğini iddia etmektedir.
Mahkememizce yaptırılan defter incelemeleri sonucunda dava dışı … firmasına … şirketi ile 12/12/2012 tarihli factoring sözleşmesi, … Factoring şirketi ile 12/08/2015 tarihli factoring sözleşmesi ve … şirketi ile 07/12/2015 tarihli factoring sözleşmesi kapsamında kredi kullandırım işlemlerinin yapıldığı, … firmasının faturalandırılmış alacakları için ödeme vasıtası olarak 3 adet çekin C factoringe, 3 adet çekin … Factoring’e ve 1 adet çekin …’e ciro yolu ile devir ve temlik ettiği, toplamda 7 adet çek bedeli olan 216.854,00-TL nin vadelerinde tahsil edilmiş olduğu, gerçekleştirilen tüm factoring işlemlerinin 6361 sayılı yasa çerçevesinde factoring teammül ve kurallarına uygun olarak yapılmış olduğu, muhasebeleştirildiği, kayıt edildiği,raporlandığı ve belgelerin saklandığı yani yasal yükümlülüklerin yerine getirilmiş olduğunun anlaşıldığı, Davacı … firması ile dava dışı … şirketi arasında var olan ticari ilişki kapsamında çeklerin bedelsiz kaldığı defi temel ilişkiden kaynaklı şahsi bir defi olup asıl uyuşmazlık bu şahsi defi’nin factoring şirketlerine karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği hususu olduğu, davacı taraf her ne kadar factoring işlemlerinin alacağın temliki hükümlerine tabi olup TBK 188 …gereğince şahsi defilerin davalı factoring şirketlerine karşı ileri sürülebileceğini beyan etmiş ise de 6361 sayılı yasanın 9/3 mad’de”Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla factoring şirketine devri halinde kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan defileri factoring şirketine karşı ileri süremez .. meğer ki factoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun ” hükmüne yer verilmiş olup 6361 sayılı yasa 13/12/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş ve somut dava yönünden gerek davanın açılış tarihi gerek factoring sözleşmeleri ve gerekse çeklerin tarihleri itibariyle uygulama alanı bulmaktadır. TBK hükümlerine göre özel kanun olan 6361 sayılı yasa davalı factoring şirketleri yönünden hüküm ihtiva etmektedir.Buna göre 6361 sayılı yasanın 9/3 …gereğince bile bile borçlunun zararına hareket etme durumu hariç olmak üzere temel ilişkiden kaynaklı şahsi defiler factoring şirketlerine karşı ileri sürülemeyecektir. Factoring şirketlerinin kötüniyetle ve bile bile borçlunun zararına hareket ettikleri somut davada ispat edilememiş olup bedelsizlik iddiasına yönelik şahsi defi davalılara karşı ileri sürülemez.İspatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiş davacı tarafın kötüniyetle harekette bulunduğu kanıtlanamamış olduğundan talep edilen ve şartları oluşmayan kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE
Kötü niyet tazminatına ilişkin talebin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile eksik 23,40 TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 34.813,99 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALILARA VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı …Ş. tarafından yapılan 600,00 TL (bilirkişi ücreti) yargılama giderinin davacıdan alınarak DAVALI …Ş.’YE VERİLMESİNE,
6-Kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/06/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …