Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/858
KARAR NO : 2019/381

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ: 03/10/2017
KARAR TARİHİ: 11/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Fazlaya İlişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla. kar mahrumiyeti alacağının şimdilik 500.00 USDTık, cezai şart alacağımızın 500.00 USD’lİk kısmının yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile tahsiline ve davalıya ariyeten verilen ekipmanın eksiksiz, kullanılır ve sağlam bir şekilde müvekkil şirkete iadesine, aynen iadenin mümkün olmaması durumunda rayiç bedelinin şimdilik 1.000.00 TL’Iİk kısmının mevduata uygulanan en yiiksck faizle birlikte tahsiline ve ariyetin geç teslimi sebebiyle tahakkuk eden cezaî şart alacağının şimdilik 500.00 USD’sİnin yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi talebinden ibarettir.Müvekkil şirket ile davalı arasında, davalı tarafından işletilmekte olan “…” adresinde bulunan 300 metrekare kapalı servis alanına sahip işyerinde münhasıran …tarafından piyasaya “…,” marka ve amblemi ile satışa arz edilen madeni yağlar, sentetik yağlar, gresler ve diğer ürünlerin kullanılması ile İlgili olarak 01.11.2012 tarihli Bayilik Anlaşması akdedilmiştir (Ek 1- Bayilik Anlaşması).Anılan Bayilik Anlaşması uyarınca davalı”…BAYİ, münhasıran …’dcn veya …’nin göstereceği yerden satın alacağı ÜRÜNLKR’i münhasıran SERVİS’te kullanmayı. ÜRÜNLER’in evsafını değiştirmeden satmayı, bulundurmayı ve teşhir etmeyi ve başka marka madeni yağları, sentetik yağları, gresleri ve diğer ürünleri satmamayı, bulundurmamayı ve teşhir etmemeyi… ve …’ye ait marka ve logoları derhal …’yc iade etmeyi, aksi takdirde fesih tarihinden itibaren geç teslim elliği her gün için BP’ye Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 50 USD karşılığı Ttirk Lirası ödemeyi….9,000.00 USD tutarındaki cezai şartı, ifa tarihinde uygulanmakta oian T.C. Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak …’ye ödemeyi.” kabul ve taahhüt elmiştir.Davalı tarafından imzalanan “Taahhütname” başlıklı belge ile (Ek 2- Taahhütname);”… 01.11.2012 tarihli Madeni Yağ Bayilik Anlaşması çerçevesinde, birinci yıldan başlamak ve anılan anlaşmaların yürürlüğü süresince aşağıda belirtilen ürünlerden, belirtilen miktarlarda almak kaydı ve geçerli olmak üzere yıllık asgari 2 (İki) ton (anlaşma süresince toplam 10 (on) ton) BP ve/veya …markalı “madeni ve sentetik yağlar İle gres ve müstahzarları” münhasıran …’den veya…’nin yazılı olarak göstereceği İkmal kaynaklarından satın almayı…Taahhüdünü yerine getirmediği takdirde, eksik kalan miktar üzerinden ton başına USD 1.000- (BinAmertkanDoları) tutarının ödeme gününde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığında kar mahrumiyetini ödemeyi,….’nin anılan kar mahrumiyeti tutarını mutabakat dâhilinde Anlaşma süresi sonunda toplam olarak talep etmesine muvafakat ettiğini…” beyan, kabul ve taahhüt etmiştir.Davalı taraf gerek alım taahhüdünü gerçekleştirmeyerek gerekse 23.12.2014 tarihinden itibaren müvekkilden ilriin ikmal etmeyerek Bayilik Anlaşması’m ihlal etmiştir. Müvekkil şirket tarafından keşide edilen … Noterliğinin 27.12.2016 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesi İle Bayilik Anlaşması haklı nedenle feshedilmiştir. ( Lk 3-… Noterliğinin 27.12.2016 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesi).Davalı Anlaşma süresi boyunca yıllık asgari 2 ton olmak iizere toplamda 10 ton ürün ahmmda bulunmayı taahhüt etmesine karşılık toplam alımı 2.771 -kg’dır. Açıklanan nedenlerle davalı taraf eksik kalan 7,229- kg için Taahhütname uyarınca 7.229,00-USD kar mahrumiyetini ödemekle yükümlüdür.Yine anılan Bayilik Anlaşması kapsamında davalı taraf, anlaşmanın süresi sonunda veya süresinden önce herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, kendisine ariyeten verilen ekipmanı eksiksiz, kullanılır ve sağlam bir şekilde müvekkil şirkete derhal iade ve teslim etmeyi, teslim etmemesi durumunda ise Anlaşma’nm sona erme tarihinden itibaren, geç teslim ettiği her gün için müvekkil şirkete Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 50-USD ödemeyi beyan kabul ve taahhüt etmiştir.Davalı tarafından iade edilmesi gereken ekipmanlar aşağıda sıralanmıştır:Davalı tarafın fesih tarihinden dava tarihine kadar geç teslimden kaynaklı cezai şart borcu fazlaya İlişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla 13.950,00 USD’dir.Davalı taraf Anlaşmanın 10/c maddesi uyarınca 9.000,00 USD cezai şart bedelini de ödemekle yükümlüdür.Davalı tarafça sunulacak delillere karşı delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla:1. Bayilik Anlaşması (Ek 1)Müvekkil ile davalı arasında 01.1 1,2012 tarihinde Bayilik Anlaşması akdedildîğinin ve davaya konu demirbaşların davalıya teslim edildiğinin kanıtıdır.Yukarıda açıklanan nedenlerle; fazlaya dair her türlü hakkımız saklı kalmak kaydıyla; Haklı davamızın kabulüne,Müvekkil şirketin 7.229,00-USD kar mahrumiyeti alacağının şimdilik 500.00 USD’sinin;Demirbaşların geç tesliminden kaynaklanan ve dava tarihine kadar işlemiş 13.950.00 USD cezaî şart alacağının şimdilik 500.00 USD’sinin Anlaşmanın 10/c maddesi uyarınca tahakkuk eden 9.000.00 USD cezai şart alacağının şimdilik 500,00 USD’sinin Temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya İşleyecek en yüksek mevduat faizi ve KDV’si ile birlikte davalıdan tahsiline;Davalıya ariyeten verilen ekipmanın eksiksiz, kullanılır ve sağlam bir şekilde müvekkil şirkete iadesine, aynen iadenin mümkün olmaması durumunda ekipman rayiç bedelinin şimdilik 1.000.00 Tl.’lik kısmının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ve KDV’si ile birlikte davalıdan tahsiline;Yargılama giderleri İle vekâlet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talep etmiştir.
Davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmıştır.
Alacağın varlığı ve miktarı yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi heyet dosyaya sunduğu 05/10/2018 tarihli rapordaBayilik sözleşmesi ve eklerinde detay bilgileri verilen Ariyetlerin Davalıya fatura edildiğinden “ARİYET’ kaynaklı cezai şarttan hahsedilemeyeceği,Davalının En son ürün aldığı tarih 23.12.2014 olup, fesih tarihi 29,12.2016 arasında herhangi bir ürün almadığı için sözleşme Davacı tarafından “Haklı nedenle Fesh” edilmiş olduğu.Haklı nedenle feshe Mahkemeniz karar vermesi durumunda Bayilik Sözleşmesi 10-e maddesi gereği 9.000.- USD tutarında Fesihten kaynaklı Cezai şart Ödemesi gerekeceğine, Kar Mahrumiyeti içinde, Mahkemenin Sözleşme sureta için karar vermesi halinde; 7.228.- USD,Davacı tarafından sözleşme süresi içinde herhangi bir yazdı bildirimde bulunulmadığı dikkate alınarak sadece haklı nedenle fesihin gerçekleştiği Son yıla karar vermesi durumunda 2.000,- USD Kar mahrumiyeti isteyebileceği,Davacı taraf Fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, KAR mahrumiyeti alacağının şimdilik 500,00 (JSD’lik, cezai şart alacağımızın 500.00 USD’lik kısmının yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile tahsiline ve davalıya ariyeten verilen ekipmanın eksiksiz, kullanılır ve sağlam bir şekilde müvekkil şirkete iadesine, aynen iadenin mümkün olmaması durumunda rayiç bedelinin şimdilik 1.000,00 TL’lik kısmının mevduata uygulanan en yüksek faizle birlikte tahsiline ve ariyetin geç teslimi sebebiyle tahakkuk eden cezai şart alacağının şimdilik 500,00 USD’sinİn yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir ” görüşü bildirilmiştir.
Tarafların itirazlarının değerlendirilmesi bakımından bilirkişi heyetinden aldırılan 13/12/2018 tarihli ek raporda ” Davalının satın alma yükümlülüğünü yerine getirmemiş olmasının davacının ticari defterlerinden tespit edilmiş olması, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinde davacının ticari defterlerindeki kayıtların delil kabul edileceğinin öngörülmesi, davalı tarafından sözleşmede kararlaştırılan satın alma taahhüdünün yerine getirildiğine ilişkin bir delil sunulmaması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde sözleşmenin haklı nedenle feshedimiş olduğu,Sözleşmenin haklı nedenle feshedilmesi sonucu, davacının, kök raporda hesaplanan kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağını talep edebileceği,Her ne kadar kök raporda, ariyetztfîâralNyerilen malların fatura edilmesi nedeniyle bu malların geç tesliminden kaynaklanan cezai şart tazminatının talep edilemeyeceği sonucuna varmış isek de, davacı vekilinin haklı olarak belirtmiş olduğu üzere, ariyet mallara ilişkin faturanın Nisan 2018 tarihînde düzenlenmiş olması, davalının mailann geç teslimi nedeniyle her gün için 50 USD ödeme taahhüdünde bulunması nedenleriyle geç teslimden kaynaklanan cezai şart tazminatının da hesaplanması gerektiği,Sözleşmenin 27.12.2016 tarihli ihtarnameyle feshedildiği dikkate alındığında, fesih tarihinden dava tarihine kadar geç teslimden kaynaklı cezai şart tazminatının 13.950,00 USD olarak hesaplandığı,Sözleşmenin sözleşme yapma özgürlüğü çerçevesinde yapılmış olduğu, kanunun emredici hükümlerine, ahlaka ve kamu düzenine aykırı bir durumun söz konusu olmadığı, davalının tacir ve çapılan işin de ticari bir İş olduğu, davalının aksi yönde delil sunmasında herhangi bir sınırlama da bulunmadığı göz önünde bulundurulduğunda basiretli davranma yükümlülüğü nedeniyle kararlaştırılan sözleşme hükümlerinin “zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanılın ık suretiyle gerçekleştirildiğinin” ileri sürülmesinin olanaksız olduğu, bu durumda taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümlerinin genel işlem şartlarına aykırı olmadığı, Davacı şirketin, faaliyet konusu, dava konusu tazminatın tahsil edilmesi hal iri d e davalı şirketin sermayesinin üçte ikisinin kaybına yol açacağı ve şirketin mahvına sebebiyet vereceği yönünde herhangi bir somut delil ve iddia ileri sürülmemiş olması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu cezai şart tazminatının fahiş olmadığı ” görüşü bildirilmiştir.
Davacı vekili 08/01/2019 havale tarihi ıslah dilekçesi ile talep miktarını arttırmış, harç tamamlanarak dilekçe davalı tarafa tebliğ edilmiştir.
Tüm dosya ve deliler birlikte değerlendirildiği, açılan dava, Bayilik sözleşmesi uyarınca kar mahrumiyeti, cezai şart alacağı ve ariyet olarak verilen demirbaşların aynen iadesi olmadığı takdirde bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Taraflar arasında 01.11.2012 tarihli Madeni Yağ Bayilik Sözleşmesi imzalanmış olup sözleşmenin haklı nedenle feshi halinde 10/c md. göre 9.000 USD cezai şart ödemeyi, sözleşmenin eki mahiyetinde olan Taahhütname’ye göre birinci yıldan başlamak ve sözleşmenin yürürlüğü süresince yıllık 2 ton sözleşme boyuncu 10 ton ürün almayı taahhüt ettiği, taahhüdün ihlali halinde eksik kalan tutar üzerinden ton başına 1.000 USD kar mahrumiyeti ödemeyi yine sözleşme hükümlerine göre haklı nedenle fesih halinde demirbaşların iade edileceği, geç teslim halinde fesih tarihinden itibaren geç teslim ettiği her gün için 50 USD cezai şart ödemeyi bayi olan davalının taahhüt etmiş olduğu, davacı defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda davalı bayinin sadece 2.772 kg ürün aldığı, yıllık 2 ton mal alımı hükmünün ihlal edildiği ayrıca bayinin sözleşme devam ederken 23/12/2014 tarihinden sonra bir daha ürün almaması nedeniyle davacının yaptığı fesihin, haklı nedenle fesih olduğu, kar mahrumiyeti ve cezai şart alacaklarının istenebileceği, sözleşmenin kanunun emredici hükümlerine, ahlaka ve kamu düzenine aykırı hükümler ihtiva etmeyip genel işlem şartlarına aykırı olmadığı, sözleşmenin 10/c Md. gereğince 9.000 USD fesihten kaynaklı cezai şarta hükmetmek gerektiği, sözleşmenin eki niteliğinde olan taahhütnameye göre eksik alım 7.228 kg olup ton başına 1.000 USD’den 7.228 USD kar mahrumiyeti alacağına hükmedilmesi gerektiği, dava açıldıktan sonra demirbaşlar için düzenlenen Nisan 2018 faturası dikkate alındığında geç teslimden kaynaklı her gün için 50 USD olarak hesaplama yapıldığında 13.950 USD demirbaşların geç tesliminden kaynaklı cezai şart alacağına hükmedilmesi gerektiği, ariyet olarak verilen demirbaşların da sözleşme hükümlerine göre iade edilmesi gerektiğinden açılan ve ispatlanan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜNE,
7.228 USD kar mahrumiyeti alacağı, 9.000 USD cezai şart alacağı ve 13.950-USD ariyet olarak verilen demirbaşlara ilişkin cezai şart alacağının temerrüt tarihi olan 27/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek TC Merkez Bankası’nın yabancı paraya uyguladığı en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,
Ariyet olarak verilen demirbaşların aynen İADESİNE, Bu mümkün olmadığı taktirde 1.000-TL bedelin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 7.256,34 TL nispi karar harcından peşin ve ıslah ile alınan 2.742,42 TL harcın mahsubu ile bakiye 4.513,92 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 11.248,12 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 5.918,02 TL’nin ( 31,40 TL BVH, 5,20 TL VH, 108,85 TL Peşin Harç, 2.633,57 Islah harcı 259,00 TL tebliğler,2.850,00 TL bilirkişi ücreti.) yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …

Hakim …