Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/853
KARAR NO:2021/513

DAVA:Tespit-Muarazanın Giderilmesi
DAVA TARİHİ:29/09/2017
KARAR TARİHİ:15/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tespit-Muarazanın Giderilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili firma ile davalılar … Tic. A.Ş. (…) ile …San. Tic. A.Ş. (…) arasında 09.06.2010 tarihinde müvekkilin muhasebe yönetimi, finans yönetimi, sabit kıymetler, stok, depo otomasyonu üretimi, kalite kontrol, dış ticaret otomasyonu, bordro programlarının işletilmesi ve yazılımının geliştirilmesine ilişkin ve müvekkilce bu hizmete karşılık sözleşmede belirlenen bedellerin ödeneceğine ilişkin … … Satış Sözleşmesi” imzalandığını, sözleşmenin “…’NİN görev ve sorumlulukları” altında düzenlenen 3. Maddesinde; “İlk bir sene tüm upgrade’ler ücretsiz olup bundan sonraki seneler için upgrade’lerin (güncellemelerin) ücreti 6.000-TL+KDV olarak belirlenmiştir” şeklinde açık hüküm bulunmasına rağmen davalı tarafından, müvekkilce 06.07.2017 tarihinde davalılardan programda güncelleme talep edildiğinde, … tarafından güncelleme (upgrade) bedeli olarak 47.474,00 TL + KDV talep edildiğini, davalı tarafından talep edilen miktarın fahiş olup hem sözleşme hükümlerine hem de hakkaniyete aykırı olmakla aynı zamanda ticari ahlakla da bağdaşmadığını, davalı tarafın sözleşmeye aykırı teklif vermekle müvekkiline hizmet sağlamamakta olduğunu, müvekkili ile davalılar arasında süregelen ilişki irdelendiğinde taraflar arasında işbu sözleşme hükümlerinin uygulandığını, mamafih davalıların hiçbir neden olmaksızın, (upgrade) bedeli olarak 47.474,00 TL + KDV talep ettiğini, bu hususun hukuka aykırı olduğunu, tarafların sözleşme hükümlerine uygun hareket etmesi gerektiğini, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 11.vd. (mülga 6762 Sayılı Kanun) çerçevesinde davalılar tacirdir ve yine anılan Kanunun 18. maddesi gereğince tacirin basiretli iş adamı gibi hareket etmesi asıldır. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 18 / 2 maddesi aynen şu şekildedir; “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir”. Bu halde davalının sözleşme maddelerini müzakere ederek imzalaması sonrasında başkaca talepler bulunması basiretli iş adamı hareketlerine uymadığını, davalı tarafınca talep edilen bedelin hukuki dayanağı bulunmadığını, davalı tarafın sözleşmede düzenlenenden ve taraflar arasında süregelen ticari ilişkiden farklı olarak iki yılda tahsil edilen bedelin 2 katından fazla upgrade bedeli talep ettiğini, bu hususun iyiniyet ve dürüstlük kurallarına da aykırı olduğunu, davalı firmaca müvekkili firmanın upgrade işleminin derhal yapılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerinden 3.1 maddesindeki hükmün sözleşme sona ermiş olsa bile davalının taahhüdü niteliğinde olduğundan halen geçerli olduğunun tespitini, taraflar arasında imzalanan sözleşme çerçevesinde upgrade bedelinin “6000,00-TL+KDV” olduğunun, bu kabul edilmeyecek ise bu bedele eklenecek üfe oranı kadar artacak miktarın upgrade bedeli olarak belirlenmesini, bu taleplerimiz kabul edilmeyecek ise upgrade bedelinin mahkemeniz tarafından belirlenerek taraflar arasındaki muarazanın menini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasını, … ilinde olduğu gözetilerek davanın en az sayıda duruşma ile yürütülmesini ve yazılım acil ve güncel bir ihtiyaç olduğundan davanın en kısa sürede sonuçlandırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;Davacının huzurdaki dava ile talebi, taraflar arasında 09.06.2010 tarihinde akdedilmiş olup, 30.06.2011 tarihinde sona ermiş olan sözleşmenin 3.1’nci maddesinin sözleşmenin sona ermiş olmasına rağmen uygulanması gerektiğinin tespiti ile, bu madde uyarınca verilecek hizmetin bedelinin mahkemece belirlenmesinden ibaret olduğunu, davacının bu talebi ile birlikte tespitini ve bedelinin belirlenmesini talep ettiği hizmetin ihtiyadi tedbir yoluyla davalı müvekkile gördürülmesini ve hizmet bedelinin mahkemece belirlenmesini talep ettiğini, ihtiyati tedbir kararı 6100 sayılı HMK’nın “Geçici Hukuki Korumalar” başlıklı 10’ncu kısmında düzenlenmiş olup, ancak mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde verilebildiğini, işbu davaya konu olayda ihtiyati tedbir için aranan “hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması”, “tamamen imkânsız hale gelmesi” veya “gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacak olması” şartları gerçekleşmediği gibi; davacı, davanın esası hakkında ihtiyadi tedbir kararı verilmesini talep ettiğini, oysaki ihtiyadi tedbir HMK’nın sistematiği içerisinde de açıkça görüleceği üzere bir geçici hukuki koruma olup, davanın esasını halleder şekilde ihtiyadi tedbir kararı verilemez. Yerleşik Yargıtay içtihadı da bu yönde olup, Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin “2012/… K. 2012/… T. 21.3.2012 T.” künyeli kararı da bu yöndeki içtihadın bir örneğini teşkil ettiğini, taraflar arasında 09.06.2010 tarihinde akdedilen sözleşmenin bir yazılım lisans sözleşmesi olduğunu, davacı tarafın müvekkil şirkete ait … paket programlarından sözleşmede belirtilen modüller kapsamında kullanım lisansını almasına ilişkin olduğunu, bu kapsamda 09.06.2010 tarihinde ilgili sözleşme imzalandığını, karşılığında davacıya …-… no.lu lisans verildiğini, işbu lisansın 01.07.2013 tarihinde …-… no.lu lisans ile değiştirildiğini, davanın esasını halleder şekilde ihtiyadi tedbir kararı verilemeyeceğinden ve ihtiyadi tedbir için aranan şartlar oluşmadığından davacının ihtiyadi tedbir kararının reddini, davaya konu sözleşme 2011 tarihinde yürürlükten kalkmış olması sebebiyle sözleşmenin 3.1’nci maddesinin uygulanmasının mümkün olmadığından ve ilgili sözleşmenin davacının müvekkil şirketten talep ettiği güncelleme hizmetini içerir nitelikte bulunmadığından davanın esastan reddini, yargılama ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; taraflar arasında 9/6/2010 tarihli … … Satış Sözleşmesi 13. Maddede yer alan güncelleştirme hizmetinin sözleşmenin sona ermesine rağmen verilip verilemeyeceği, verilebiliyor ise güncelleştirme bedelinin miktarının ne olduğundan ibaret olduğu görülmüştür.
DELİLLER;
Davalı vekilinin delil dilekçesi ekinde dava konusu; sözleşme metni, lisans anlaşmaları dava dosyasına sunulmuştur.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup; 03/12/2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalının programları güncelleyip güncelleme konusunda bir takdir yetkisinin bulunmadığı, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca talep halinde programları güncellemekle yükümlü olduğu, davalının güncelleme fiyatı olarak da sözleşmede kararlaştırılan 6.000+KDV’i talep edebileceği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince yeniden bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup; 27/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; taraflar arasında 09/06/2010 tarihinde imzalanan ve yürürlüğe giren … … Satış Sözleşmesi kapsamında 07474 lisans numaralı … paket programları Lisans Anlaşması ile; Muhasebe yönetimi, Finanst yönetimi (risk yönetimi, çek/senet), sabit kıymetler (demirbaş), stok yönetimi (depo otomasyonu), üretim yönetimi, dış ticaret yönetimi (dış ticaret otomasyonu), personel (bordro), CRM ve kalite kontrol modüllerinin bu sözleşme kapsamında güncellemeye dahil olduğu, bu lisans anlaşmasının 2013 ve 2014 yıllarında …-.. ve …-… lisans numaralı … paket programları lisans anlaşması belgesi ile yenilendiğini, 2013 ve 2014 yıllarında … ve …-… lisans numaralı … paket programları lisans anlaşması ile E-fatura ve E-defter modullerinin 09.06.2010 tarihindeki sözleşmede yer almadığı, 2 ayrı modül olarak ilk sözleşmede teslimi taahhüt edilen uygulamaya sonradan eklendiği, 09.06.2010 tarihli sözleşme gereği, dava konusu yazılımın ilgili tarihteki mevcut modüllerle birlikte değerlendirildiğinde 2017 yılı için yıllık güncelleme bedelinin 9.969 TL+ KDV, ana sözleşmede yer alamayan ve yazılıma sonradan ilgili kanun, mevzuat veya müşteri talebi doğrultusunda eklenen ve ek geliştirme gerektiren E-fatura modülü için yıllık 2.496 TL+ KDV, yine benzer sebeple sonradan eklenen E-defter modülü için yıllık 2.270 TL+ KDV olmak üzere toplam 19.985 TL+KDV bedelinin yani davalının 19.06.2017 tarihli teklifinin makul olduğu, devam eden yıllar için ise tekliflerinde yer alan yıllık TEFE+TÜFE/2 oranında artış oranında yazılımın ana sözleşme ve sonradan eklenen modüllerle birlikte güncelleme bedelinin belirlenebileceği görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Davacı taraf, davalılar ile çeşitli bilgisayar programlarının satın alınması ve kullanılmasına ilişkin 09/06/2010 tarihli sözleşme imzalandığını, sözleşmenin 3. maddesine göre güncelleme ücreti 6.000,00+KDV olması gerekirken davalının 47.474,00TL+KDV talep ettiğini, bu teklifin sözleşme hükümlerine ve hakkaniyete aykırı olduğunu beyan ederek sözleşmenin 3. Maddesinin sözleşme sona erse bile geçerli olacağının tespitine, güncelleme bedelinin 6.000,00+KDV olarak belirlenmesine, ya da bu bedele üfe oranın kadar arttırımın eklenmesine, mahkeme aksi kanaatte ise mahkemece güncelleme bedeli belirlenerek taraflar arasındaki muarazının giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı taraf ise sözleşmenin süreli olduğunu, sözleşme sona erdiğinde tüm hükümlerin yürürlükten kalktığını, 3. Maddenin sözleşmenin sona ermesinden sonra hiç uygulanmadığını, taraflar arasında 01/07/2013 tarihinde yeniden lisans sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmede lisans güncelleme süresinin 01/07/2013 başlangıç, 30/06/2014 bitiş olarak belirlendiğini, ayrıca davacının güncelleme talebinde 2010 tarihli sözleşme ile satın aldığı modüllerin kapsamında olmayan modüller için de güncelleme talebinin olduğunu, bunların ayrıca ücretlendirme gerektiğinin beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Davacı ile davalı taraflar arasında 09.06.2010 tarihinde yürürlüğe giren ve 30.06.2011 tarihinde sonra eren … … Satış Sözleşmesi imzalandığı, sözleşmesinin konusunun davalı … tarafından geliştirilen ve müşterinin muhasebe yönetimi, finans yönetimi, sabit kıymetler, stok, depo otomasyonu, üretim, katile kontrol dış ticaret otomasyonu, bordro programlarının … …’ye geçişi ile süreçlerinin işlenmesini sağlayacak yazılımın sonuçlandırılmasına ilişkin olduğu, bir başka deyişle sözleşmede belirtilen modüller kapsamında programlarının kullanım lisansının alınmasına dayandığı gözlenmişir.
… … Satış Sözleşmesinin 11.1.maddesinde sözleşmenin 09.06.2010 tarihinde yürürlüğe gireceği ve 30.06.2011 tarihinde sona ereceği açık bir şekilde belirtilmiştir.
Sözleşmeye ek olarak taraflar arasında 14.06.2010 tarihinde düzenlenen 07474 (yeni satış kapsamında) lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması belgesi imzalanmıştır.
Sözleşmenin 3.1.maddesinde sözleşme tutarına ilişkin teklifte belirtilen eğitim ve uygulama fiyatları 180 adam/gün olarak satın alınan modüllerin uygulama, danışmanlık, eğitim ve kurulumunu içermektedir. Sürenin bitiminde 6 ay ücretsiz destek garantisi verilecektir. İlk bir sene tüm upgradeler ücretsiz olup bundan sonraki seneler için upgradelerin ücreti 6.000 + KDV olarak belirlenmiştir ifadesine yer verilmiştir.
Tarafların 09/06/2010 tarihli sözleşmede geçen programların güncellenmesine yönelik olarak 01.07.2013 tarihli 07474-2 lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması belgesini ve 01.07.2014 tarihinde düzenlenen 07474-3 lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması belgesini imzaladıkları, söz konusu sözleşmelerin sırasıyla 2013 yılı ve 2014 yılı için geçerli yıllık güncellemeleri karşıladığı, ayrıca taraflar arasında imzalanan 30.12.2013 tarihli … lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması ile E- fatura modülü isimli ek paket programı ve 31.10.2014 tarihli …-… lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması ile E-defter modülü isimli ek paket programı satın alındığı, dosyada mübrez 06.01.2017 tarihli faturada, 2015 ve 2016 yılları için ayrı ayrı olmak üzere sözleşmede belirtilen tüm program modüllerinin yıllık lisans güncelleme bedeli için 8.784,00TL + KDV, E-defter lisansı için 2.200,00TL + KDV ve E-fatura lisansı için de 2.000,00TL + KDV güncelleme bedeli çıkarılığı, 2017 yılı için geçerli yıllık güncellemeler için ise 19.06.2017 tarihli fiyat teklifinde sözleşmede belirtilen tüm program modüllerinin yıllık lisans güncelleme bedeli için 9.969,00TL + KDV, E-defter lisansı için 2.496,00TL +KDV ve E-fatura lisansı için de 2.270,00TL + KDV güncelleme bedeli teklif edildiği, bu tekliften 2 ay sonra 18.08.2017 tarihli fiyat teklifinde 2017 yılı için tüm program modülleri için geçerli yıllık lisans güncelleme bedeli için 42.224,00TL + KDV güncelleme bedeli teklif edildiğinin tespit edildiği, bu itibarla 09.06.2010 tarihli sözleşmede geçen modüller ile daha sonra satın alınan E-defter ve E-fatura modüller de dahil tüm program modülleri için 2015 ve 2016 yılı için ayrı ayrı olmak üzere toplam 12.984,00TL + KDV güncelleme bedeli üzerinden hizmet alındığı, 2017 yılı için geçerli lisans güncellemeleri için ise ilk teklifte 14.735 + KDV (servis hizmetleri bedeli hariç) ikinci teklifte ise 42.224,00TL + KDV (servis hizmetleri bedeli hariç) tutarında bir fiyat teklifi yapıldığı, her iki teklif kıyaslandığında tekliflerin 2017 yılı için geçerli güncelleme bedellerini içermesine rağmen aralarında ciddi bir fiyat farkı söz konusu olduğu tespit edilmiştir.
Her ne kadar ilk sözleşmenin 3.1 maddesinde ‘ilk bir sene tüm upgradeler ücretsiz olup bundan sonraki seneler için upgradelerin ücreti 6.000+KDV olarak belirlenmiştir’ şeklinde düzenleme olsa da; sözleşmenin süreli olduğu, güncellenip durduğu, yeni modüller eklendiği, taraflar arasında bu maddenin hiç uygulanmadığı, mevcut koşullara ve eklemelere göre güncelleme bedelleri teklif edildiği ve ödendiği anlaşılmakla davacı tarafın muarazanın, sözleşmenin 3.1 maddesine göre giderilmesi talebi mahkememizce kabul edilmemiştir.
Mahkememizce 27/06/2020 tarihli bilirkişi raporu denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmakla, raporda da belirtildiği gibi; 2013 ve 2014 yıllarında … ve …-… lisans numaralı … Paket Programları Lisans Anlaşması ile E-Fatura ve E-Defter modülerinin 09.06.2010 tarihindeki sözleşmede yer almadığı, 2 ayrı modül olarak ilk sözleşmede teslimi taahhüt edilen uygulamaya sonradan eklendiği, bu sebeplerle 09.06.2010 tarihli sözleşme gereği, dava konusu yazılımın ilgili tarihteki mevcut modüllerle birlikte değerlendirildiğinde 2017 yılı için yıllık güncelleme bedelinin 9.969TL + KDV, ana sözleşmede yer almayan ve yazılıma sonradan ilgili kanun, mevzuat veya müşteri talebi doğrultusunda eklenen ve ek geliştirme gerektiren E-Fatura modülü için yıllık 2.496TL + KDV yine benzer sebeple sonradan eklenen E-Defter modülü için yıllık 2.270TL + KDV olmak üzere toplam 19.985TL + KDV bedelin yani davalının 19.06.2017 tarihli teklifin makul olduğu, devam eden yıllar için ise tekliflerinde yer alan yıllık TEFE + TÜFE/2 oranında artış oranında yazılımın ana sözleşme ve sonradan eklenen modüllerle birlikte güncelleme bedelinin belirlenebileceği ve muarazının bu şekilde giderilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafın taraflar arasında imzalanan sözleşme çerçevesinde Upgrade bedelinin 6.000,00TL + KDV olduğunun tespitine yönelik talebinin reddine,
2-Taraflar arasındaki muarazanın davalının 19/06/2017 tarihli teklifi esas alınarak giderilmesine, devam eden yıllar için ise yıllık tefe+tüfe/2 artış oranında yazılımın ana sözleşme ve sonradan eklenen modüllerle birlikte güncelleme bedelinin belirlenmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 409,86TL maktu karar harcının peşin alınan 31,40TL harçtan mahsubu ile eksik 378,46TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA;
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 4.080,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yargılama sırasında yapılan toplam 2.617,50TL (2.200,00TL bilirkişi ücreti ve 417,50TL posta ve müzekkere masrafı) yargılama giderinin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLESİNE;
6-Kullanılmayarak artan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/06/2021

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır