Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/231 Esas
KARAR NO :2022/377

DAVA:Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
DAVA TARİHİ:09/03/2017
KARAR TARİHİ:09/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “müvekkili şirketin uzun yıllardır gübre ve tarım ürünleri satışı yaptığını ve şirket yetkilisinin … ile … olduğunu, şirketin mevcudunda bulunan sermayeyi ve kredibilitesini değerlendirilmek üzere yatırım yapmaya karar verdiğini, … isimli şahsın yönlendirmesi neticesinde 2016 yılı emlakçılık yapan … …. ile ticaret yapabileceğinin bildirildiği ve şirketin belgelerinin verildiğini, bunun üzerine İş yapacaklar olan …, … ve …’ın birlikte …’ndeki bina ve daireleri görmek üzere gittiklerini,…’ndeki taşınmazda mevcut 17 dairenin satışı konusunda anlaşmaya varıldığını, , müvekkili şirketin yetkilisi olan … tarafından işin başında …’a 550.000.00 TL çek verileceğini ve bir kısım mal ve nakit verileceğini, bu anlaşma sonrasında müvekkili şirketin yetkilisi … ile … Otomotiv Elektrik Ltd:şti ile davalı … arasında 27.09.2016 tarihinde bir sözleşme imzalandığını, sözleşmeye göre müvekkili tarafından 450 nakit, 425 çek ve 425 mal vedimeceğiri. Öncelikle 17 dairenin satışının tapudan yapılacağını, toplam satış bedelinin 10.000.000.00 TL.ye ulaşacağını, bunun bir daire üzerinde yapılacak ekspertiz. raporu ile belirleneceğini, müvekkilinin 550.000.00 TL tutarındaki çekleri davalıya verdiğini, çeklerin 200.000.00 TL.nin … bank, 350.000.00 TL.nin ise … adına olduğunu, Çeklerin …’a verildiğini, Çeklerin devredildiği … tarafından konu olan dairelerin devrinin yapılması konusunda arandığını, ancak …’a ulaşamadığını dolayısıyla müvekkiline devredilmesi gereken dairelerin devrinin yapılamadığını, müvekkili tarafından çeklerin davalıya verilmesi suretiyle sözleşme hükmünün yerine getirildiğini ancak sözleşme konusu dairelerin müvekkiline devrinin yapılmamasından ötürü davalıların sözleşme hükümlerini yerine getirmediklerini bundan ötürü müvekkili tarafından davalıya verilen çeklerle borçlu olmadığını dava ve talep etmiştir.
Davalı … San.ve Tic.Ltd.Şti vekili tarafından 29.05.2017 tarihinde verilen cevap dilekçesinde özetle, davacının dava dilekçesi ekinde sunduğu sözleşmenin noter onayı olmamasından ötürü her zaman düzenlenebilir olduğunu, yapıldığı iddia edilen sözleşmenin muvazaalı olduğunun anlaşıldığını, sözleşmede satışı yapılacak olan 17 adet dairelerin satış fiyatının ekspertiz ile belirleneceğinin belirtildiğini ancak bunun yerine getirilmediğini, hal böyle iken davalı … Otomotiv San.ve Tic.Ltd.Şti tarafından satışın yapılmasının muvazaalı olduğunu, dava konusu çeklerle yazılı bulunan şirket ve şahıslar arasında müvekkilinin ticari ilişki ilişkisi içinde olduğunu,davacı tarafından verildiği belirtilen …’a ait 19.03.2017 tarihli ve 50.000.00 TL olduğu belirtilen çekin bedelinin 40.000.00 TL olduğunu, bunun sunulu bulunan evraklardan anlaşıldığnı, davacı çek hamillerinin kötü niyetli olduğunun belirtildiğini bunun gerçek dışı olduğunu, konu olan çeklerde yazılı bulunan şirket ve şahısların iş ilişkisi içinde bulunduklarını, davacı şirket yetkilisinin basiretli bir tacir gibi “ hareket etmemesinden ötürü müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, davacı şirketin yetkilisinin herhangi bir resmi işlem yapmadan 550.000.00 TL.lik çekleri vermesinin basiretli bir tacirin yapması gereken hususlardan olmadığını, verildiği bildirilen çeklerin düzenlendiği tarihte bir borç alacak ilişkisini doğurduğunu, bundan ötürü sunulu bulunan sözleşmenin sonradan da yapılabileceğini, konu olan -çeklerden davacının sorumlu olacağını, haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; “Davacı tarafın müvekkilime karşı neye istinaden dava açtığı anlaşılamamıştır. davacı, müvekkilimin kötüniyetinden bahsetmiş ise de buna ilşkin beyanları sadece soyut beyanlardan ibaret kalmıştır. müvekkilim, adı geçen çeki uzun yılardır plastik hammaddesi sattığı … … ltd. şirketinden hammadde satımı karşılığında alacaklarına mahsuben almıştır. buna ilişkin çek teslim makbuzu, aynı tarihte alınan diğer çeklere ait çek listesi, faturalar ve sair belgeler dilekçemiz ekinde ibraz edilmiştir;Çek bir ödeme aracı olup müvekkilin müşterisinden hariç çekte imzası bulunan kişi ve şirketlerin aralarındaki ticari ilişkisinin varlığını sorgulamak ve imzalarının sıhhatini incelemek yükümlülüğü bulunmamaktadır. Aksi taktirde mücerretlik ilkesi gereğince çeke duyulan güvenin bir anlamı kalmazdı. Müvekkilim, Davacının iptalini talep ettiği Keşidecisi Davacı olan … Bankası … Şubesine ait 15.02.2017 İstanbul Keşideli, 50.000 TL. Tutarındaki … nolu çeki, uzun yıllardan beri plastik ham maddesi sattığı müşterisi … Sanayi ve Tic. Ltd. Şirketinden, diğer birçok çekle birlikte teslim almıştır. Davacı, çeki bizzat keşide eden olduğu için çek iptali davası açamaz; Ciro silsilesi yoluyla müvekkilime müşterisi …’dan geçen çekin keşidecinin davacı olduğu görülmektedir. Çeki keşide eden Davacının çek iptali davasını açması mümkün değildir. Bu nedenle de Davanın reddine karar verilmelidir Ayrıca anlatımlarından anlaşıldığı kadarıyla da Davacı, iptalini istediği çekleri zayi de etmemiş, bir ticari ilişki sonucunda … Otomotiv San. Tic. Ltd. Şirketine imzalayıp vermiştir. Davacı ile adı geçen çek lehdarı arasındaki ilişkilerin müvekkilimin haklarını olumsuz etkilemesi yasal olarak mümkün değildir. Davacı sadece ticari ilişkide bulunduğu … Otomotiv şirketine karşı yasal haklarını kullanabilir. Bunun dışında çekte cirosu bulunanlar ile yetkili hamil olan müvekkil şirketin kötü niyetini veya ağır kusurunu ispat etmediği sürece sorumluluktan kurtulamaz. Haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine,yargılama giderlerinin ve ücreti vekâletin karşı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar dosyaya cevap dilekçesi sunmamışlardır.
Davalı … San.ve Tic.Ltd.Şti hakkında açılan dava, iş bu dosyadan 14/12/2018 ‘de tefrik edilmiş mahkememizin …E.sayılı dosyasına kaydedilmiş ve karara çıkarak kesinleşmiştir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, … Tapu Müdürlüğü cevabi yazısı, … cevabi yazısı, … CBS …/… soruşturma sayılı dosyası,….İcra Müdürlüğü …/… E.sayılı takip dosyası, … , … … Bankası, …, … …, …, … Bankası cevabi yazıları, ….İcra Müdürlüğü …/… E.sayılı ve ……. E.sayılı takip dosyaları celp edilmiştir.Çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı yönünden dosya bilirkişiye tevdi edilmiş aldırılan16/03/2020 tarihli raporda ” Rapor içerisinde belirttiğim üzere, taraflardan herhangi biri inceleme günü defter ibraz etmemiştir.Dosya üzerinde yaptığım inceleme neticesinde, dava konusu yapılan 550.000.00 TL tutarındaki dökümü rapor içinde bulunan çeklerin verilme nedeninin devri alınacak olan taşınmaz için olduğu,Dosyaya sunulu bulunan taşınmaz devrine ait sözleşmeye göre devrinin yapılmasına karar verilen dairelerin devrinin yapılmamış olmasından ötürü davacının vermiş olduğu çeklerden ötürü sorumluluğunun olamayacağı, sözleşmenin hükümlerinin geçerliliği ve yine davalı… tarafından konu olan sözleşmenin geçerli olamayacağı konusundaki itirazının takdirinin Sayın Mahkemeye ait olacağı” görüşü bildirilmiştir.
Davalı … vekilinin itirazlarının değerlendirilmesi bakımından dosya bilirkişiye tevdi edilerek aldırılan 17/11/2021 tarihli raporda ” Davacı … … Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.tarafından ticari defterlerinin sunulmaması sebebiyle dava konusu ile ilgili olarak davacı şirketin ticari defter ve kayıtları üzerinde herhangi bir inceleme yapılamadığı, dosya muhteviyatı belgeler üzerinde inceleme yapıldığı,Sözleşmenin hükümlerinin geçerliği ve davalılardan … San. Ve Tic. Ltd. Şti vekilinin sözleşmenin noter onayı olmaması sebebi ile geçerli olamayacağı konusundaki itirazının Sayın Mahkemenizin takdirlerinde olduğu,Sözleşmenin 1,2,3,4. maddelerinde “satıcıya ait mülkiyetlerin alımı Müşteri tarafından … nakit … çek …5’i Müşterinin portföyünde ve stoğun da mevcut ürünlerle”ödeneceğinin, davacıya devri yapılacak dairelerin bedellerinin yapılacak ekspertiz ile belirleneceğinin kabul edildiği, dava dosyası içerisinde ekspertiz raporu alındığına dair belge bulunmadığı,Davacı …Ürünleri Zirai İlaç Gıda Paz. San. ve Tic, Lid. Şti.tarafından da davalılardan … Otomotiv Elektrik Montaj San. ve Tic. Ltd. Şti. ne sözleşme gereğince 11 adet 550.000,00 TL.lık çeklerin verildiği,Çeklerin davalılardan … Otomotiv Elektrik Montaj San. ve Tic. Ltd. Şti.tarafından ciro edilerek kullanıldığı,Ancak davalılardan … Otomotiv şirketi tarafından taşınmazların tapudan devrinin gerçekleştirilmediği,Bu durumda Sayın Mahkemeniz tarafından sözleşmenin hükümlerinin geçerli olduğunun kabulü halinde, davacı …şirketinin dava konusu çeklerden dolayı davalılardan … Otomotiv Elektrik Montaj San. ve Tic. Ltd. Şti. ne karşı sorumlu olmayacağı,Ancak çeklerin ciro edildiği diğer davalılar yönünden davacının sorumlu olup,olmayacağı hususu hukuki değerlendirmeyi gerektirdiğinden Sayın Mahkemenizin takdirlerinde olduğu ” görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde açılan dava, icra takibinden önce açılan menfi tespit ve sözleşmeye dayalı verilen çeklerin iptali istemine ilişkindir.Öncelikle davalı … San ve Tic.Ltd.Şti yönünden açılan dava tefrik edilerek mahkememizin …E.sayılı dosyası ile yargılaması yapılıp karar verilmiş olduğundan bu davalı yönünden yeniden hüküm verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir. Davalı … yönünden ise davacı vekilinin 06/04/2017 tarihli dilekçesi ile cirosu iptal edilmiş olan … yönünden davadan çıkartılmasını, 12/12/2018 tarihli dilekçesi ile … yönünden davanın atiye bırakılmasını talep etmiş davalı … vekili 26/09/2018 tarihli dilekçesi ve 27/09/2018 tarihli duruşmadaki beyanı ile haklarında açılan davanın konusuz kaldığını ve davacı vekilinin de bu yönde beyanının olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiş HMK 123 mad.uyarınca davalı … yönünden dava geri alınmış olduğundan davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiştir.Diğer davalılar yönünden açılan davanın esasına girilecek olursa davacı taraf ile davalılardan … Otomotiv Elektrik Montaj San. ve Tic. Ltd. Şti. Arasında 27/09/2016 tarihinde 17 Adet dairenin satışı ile ilgili olarak adi yazılı sözleşme yapıldığı, davalı … ‘nın satıcı, davacı … ‘ın ise alıcı sıfatı taşıdığı, sözleşmenin 1.mad’ne göre taşınmaz alım bedelinin % 50 nakit, % 25 çek ve % 25 ‘nin stoktaki mevcut ürünlerle karşılanacağı, 2,mad’de mülkiyet değerlemesinin banka expertiz raporları ile yapılacağı karar altına alınmıştır.Davacı tarafından sözleşmeye göre …. ait 15/01/2017 tarihli … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 30/01/2017 tarihli … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 15/02/2017 tarihli … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 15/04/2017 tarihli … çek no’lu 50.000-TL bedelli, … ait 25/02/2017 tarih ve … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 05/03/2017 tarih ve … çek no’lu,50.000-TL bedelli, 11/02/2017 tarih ve … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 15/03/2017 tarih ve … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 19/03/2017 tarih ve … çek no’lu, 5/02/2017 tarih ve … çek no’lu 50.000-TL bedelli, 22/03/2017 tarih ve 8503499 çek no’lu 50.000-TL bedelli, 26/03/2017 tarih ve … çek no’lu 50.000-TL bedelli toplamda 550.000-TL bedelli 11 Adet çekin davalı tarafa verildiği ve davalı … Otomotiv tarafından cirolandığı dosya kapsamı delillerle sabittir.Davacı taraf taşınmazlar kendisine devredilmediği için çeklerin bedelsiz kaldığını ve davalıların kötüniyetle çekleri devraldıklarını iddia ederek çeklerden dolayı sorumlu olmadığını beyan etmektedir.Çeklerin bedelsizliği şahsi defi olup sözleşmenin tarafı … Otomotiv’e karşı ileri sürülebilirse de öncelikle burada sözleşmenin mahiyetine bakılarak geçerli olup olmadığını irdelemek gerekmekte olup yapılan 27/09/2016 tarihli sözleşme 17 Adet dairenin satışına ilişkin olup taşınmazın devrine ilişkin sözleşmelerin resmi şekilde yapılması geçerlilik koşuludur.Oysaki somut davada sözleşme adi yazılı şekilde yapılmış olup geçerli değildir. Dolayısıyla her ne kadar tapu kayıtları ile taşınmazların devrinin davacı tarafa yapılmadığı anlaşılmakta ise de sözleşmeye dayanarak çeklerin bedelsiz kaldığı iddiası öne sürülemez.Zaten mülkiyet değerlemesi için expertiz raporlarının alınacağı belirlenmiş ve bu raporlar alınmamasına rağmen toplamda 550.000-TL ‘lik çek davacı tarafından davalıya teslim edilirken davacı tarafın basiretli bir tacirden beklenen özen gösterme yükümlülüğüne uygun davrandığı da söylenemeyecektir.Sözleşme geçersiz olup çeklerin bedelsizliğine ilişkin şahsi defi davalı … Otomotiv Elektrik Montaj San. ve Tic. Ltd. Şti.ve onun yetkilisi …’a karşı öne sürülemeyeceğinden bu davalılar hakkında açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.Diğer ciranta veya yetkili hamil olan davalılara gelince TTK 790 mad’ye göre cirosu kabil bir çeki müteselsil ve birbirine bağlı cirolarla elinde bulunduran kişi yetkili hamil olup TTK 792 mad’ye göre , çekin geri verilebilmesi için yeni hamilin ya çeki kötüniyetle iktisap etmiş olması ya da iktisapta ağır kusurunun bulunması gerekmektedir.TTK 687 mad’de ise defi’ler düzenlenmiş olup kendisine başvurulan düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya varolan ilişkilere dayanan defilere başvuran hamile karşı ileri sürülemez.Bunun istisnası poliçenin iktisap edilirken bile bile borçlunun zararına hareket edilmiş olması halidir.Somut davaya bakıldığında çeklerin sözleşmeden kaynaklı bedelsizliğine ilişkin şahsi defi kural olarak davalılara karşı ileri sürülemez fakat davacı, davalıların kötüniyetli olduklarını iddia etmektedir.Ciranta veya yetkili hamil sıfatına haiz diğer davalıların, davacı şirketin zararına bile bile kasten kötüniyetle hareket ettiklerini kanıtlayan somut delil dosyaya ibraz edilememiştir.Hatta aksine davalılardan … Satış ve Paz.A.Ş. ile davalılardan … Sanayi ve Tic. Ltd. Şti arasında ticari ilişki bulunup mal satışına ilişkin faturalar ibraz edilmiş ve dosya kapsamına alınmıştır.TTK 687 mad’ye göre borçlunun zararına kötüyinetle hareket edildiği ispat edilemediğinden ciranta ve hamil olan davalılar yönünden de açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A)Davalılardan … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi açılan dava daha önceden tefrik edilmiş olduğundan bu davalı yönünden HÜKÜM KURULMASINA YER OLMADIĞINA,
B)Davalı … Bank yönünden açılmış olan dava geri alınmış olduğundan DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
C)Diğer davalılar hakkında açılan davanın REDDİNE,
1-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL maktu karar harcının peşin alınan 9.392,63 TL harçtan mahsubu ile artan 9.311,93 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 44.550,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılar …, … San ve Tic.Ltd.Şti, … Satış ve Pazarlama A.Ş.’ne verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Kullanılmayarak artan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin, davalı … vekilinin, davalı … vekilinin ve Davalı …’nın yüzüne karşı diğer tarafın yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/06/2022

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …