Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/168 Esas
KARAR NO : 2019/385

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ: 23/08/2011
KARAR TARİHİ: 11/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı idareye yaptığı inşaat işi nedeniyle eser sözleşmesinden kaynaklanan hakedişlerinin ödenmediğini iddia ederek hakedişleri toplamı 80.438 TLnin 31.5.2001 tarihinden itibaren avans faiziyle tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının husumet bakımından kesinlik sağlamadığını, alacak talebinin zamanaşımına uğradığını, esas bakımından davacının hesap fazlası işlerin neler olduğunu ve zorunlu olduğunu ve bu hususta kendisine yazılı talimat verildiğini ispatlaması gerektiğini, taleplerinin hangi kalemlere ait olduğunun belli edilmediğini belirterek usulden ve esastan haksız davanın reddini istemiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış olup, ihtilafın inşaat eser sözleşmesi, ihale ve hakediş işleri ile mali ticari belgelerin incelenmesini gerektirmesi dikkate alınarak bilirkişi heyeti oluşturulmuş ve alınan raporda özetle şu hususlara yer verildiği görülmüştür. “Taraflar arasında 21.01.2000 tarihinde, … Özel idare Hizmet Binası (Hükümet Konağı) İkmal inşaatı yapımı işi sözleşmesini imzaladıkları,… İlçesinde yapılan inşaatın 504.522.922.634 lira keşif bedelli olduğu, davacı işi sözleşme ekinde sunulan keşif özeti ile birim fiyatı ve cetvelinde yazılı fiyatların %92 (emanet yüzde doksan iki) sine tekabül eden fiyat üzerinden Yol %12,25(yüzde oniki virgiil yirmibeş) indirim vermek suretiyle birim fiyat esası üzerinden yapmayı kabul ve taahhüt ettiği, sözleşme birim fiyatlarının ve eklerinin 1999 birim fiyat tariflerine göre düzenlendiği, Birinci keşif bedeli olan 504.522.922,634 TL, üzerinden emanet (%92) ve tenzilat indirimi (% 12,25) yapıldıktan sonra İhale Bedelinin 442.718.864.611 TL olduğu. 28.01.2000 tarihinde iş yeri tesliminin yapıldığı, işin sözleşmeye göre bitim tarihinin 30.08.2000 olduğu, davacı müteahhit tarafından işin 29.08.2000 tarihinde bitirildiği, Davacının 29.08.2000 tarihinde … Müdürlüğüne yazmış olduğu dilekçede, “taahhüdü altında bulunan 504.522.922.624 TL keşif bedelli İstanbul Küçükçekmece Özel İdare Hizmet Binası İkmal inşaatı işinin birinci keşifteki ödeneğinin bittiğini ve İl Daimi Encümeninin 17.11.1999 tarih ve 1453 / 1457 sayılı ihale kararı gereğince %30 keşif artışı ve süre verilmeyeceğini” belirterek inşaatın tasfiyesini istedikleri, 09.01.2001 tarihinde Tasfiye Kabul Tutanağı düzenlendiği ve 15.03.2001 tarihinde Valilik tarafından onandığı, tutanakta. İstanbul Valiliği ile müteahhit … arasında akdedilen sözleşme gereğince işin yapıldığını, 09/01/2001 tarihinde komisyonun iş yerine gittiğini ve yapılan işleri incelediklerini; yapılan işin, mukavele, şartname ve projelerine uygun olduğunu ve kabule engel olabilecek eksik kusur ve arızaları bulunmadığını, ancak eksik listesinde bildirilen imalatların 26/01/2001 tarihine kadar yapılması kaydıyla tutanağı imzaladıkları; sözleşme kapsamında “… Özel İdare Hizmet Binası (Hük. Konağı)İkmal inşaatı” Başlığı altında 6 adet hak ediş düzenlendiği, 29.08.2000 tarihinde düzenlenen 7 nolu hakedişin kesin hakediş olduğu; hak edişin, davacı müteahhit; ve ihale emanet komisyonu üyelerince tarafından imzalandığı; 29.08.2000 tarihinde düzenlenen 8 nolu hakedişin kesin hesap fazlası hak edişi olduğu, hak edişin, davacı (müteahhit) ve İhale Emanet Komisyonu üyeleri tarafından imzalandığı; davacı tarafından 31.05.2001 tarihinde Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne yazılan yazıda, taahhütleri altında tamamlanan …Özel İdare Hizmet Binası ikmal inşaat işinin kesin hesap çalışmasının tamamlandığını ve gereğinin yapılmasını arz ettiklerini, Davacı tarafından l7.07.2001 tarihinde, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne yazılan dilekçede, Kesin Hesap çalışmalarının 02.05.2001 tarihinde dilekçe ekinde Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne onanması için sunulduğu, hak edişin işin kontrolörleri tarafından imzalandığını ancak Emanet Komisyonu Başkanı tarafından incelemenin tamamlanmadığını bildirdiklerini; 31.07.2001 tarihinde … Müdürlüğü adına davacıya yazılan yazıda; “Yapımı taahhüdünüz altında bulunan ve 29.08.2000 tarihinden geçerli almak üzere 09.01.2001 tarihinde tasfiye kabulü yapılan … Özel İdare Hizmet Binası (Hükümet Konağı) kesin hesaplarının Emanet Komisyonu Başkanlığına ulaştığını, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 40. Maddesinde belirlilen süre içerisinde neticelendirilerek onaylanacağını” bildirdikleri yazının İl Müdürü Yardımcısı tarafından imzalandığını, 01 Kasım 2001 tarihli ve Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından davacıya yazılan yazıda 5 ve 15 Ekim 2001 tarihlerinde yazdıkları yazıları da ilgi tutarak, yapılan inşaata ait kesin hesap düzeltmelerinin yapıldığını ve yapılan bu düzeltmelere göre hesap düzeltmelerinin yapılarak kendilerine getirilmesini istediklerini tespit etmişlerdir. Davacı, 12.12.2003 tarihinde Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne sunmuş oldukları dilekçeyle, dava konusu işle ilgili olarak Kesin Hesapları hazırladıklarını ve dilekçe ekinde sunduklarını bildirmişlerdir. Davacı tarafından yapılan işle ilgili olarak…. Valiliği, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından 1.06.2001 tarihinde “İŞ BİTİRME BELGESİ” düzenlendiği, düzenlenen belgenin Valilik Makamınca onaylandığını, onaylanan belgede işin ilk keşif tutarının 504.522.922.634 TL, (1999 Yılı birim fiyatları ile emaneten) ve son keşif tutarının 503.641.655.584 TL (6 nolu hakediş tutarı, 1999 yılı birim fiyatları ile) olduğu, belgenin davacının talebi üzerine düzenlendiği, dava konusu inşaatta yapılan imalatlara göre fiziki gerçekleşmenin %85, nakdi gerçekleşmenin ise %100 olduğu, keşif ödeneğinin %100′ ünün kullanıldığından dolayı işin müteahhidi davacının 29.08.2000 tarih ve 15953 sayılı dilekçesiyle işin tasfiyesini talep ettikleri ve isteklerinin Bayındırlık ve İskân Müdürlüğünce uygun görüldüğü ve Valilik Makamınca da onaylandığı; işin tasfiye edilmesinden sonrada, tamamlanmayan işlerin davacıya tamamlattırıldığı, inşaatın mevcut kullanılan duruma getirildiği, bu kısımda yapılan işlerin ise dava konusu yapıldığı, işin tasfiyesinin yapılmasından sonra 7 nolu ve kesin hakediş ve kesin hesap fazlası hakedişlerin (8 nolu hakediş) düzenlendiği ve dava konusu edildiği, dava konusu Küçükçekmece Hükümet Konağı Binasının 09.04.2001 tarihinde hizmete açıldığı, davacı tarafından yapılan ihale kapsamı dışındaki işlerle ilgili olarak hazırlanan 7 nolu kesin hakediş ve 8 nolu kesin hesap fazlası hakedişlerin ihale komisyon ve aynı zamanda işin kontrollük vazifesini de yapan Mak. Müh. …, İnş. Müh. … ve Elk. Müh. …tarafından imzalandığı, yapılan hesaplama sonucunda, davacı tarafından işin tasfiyesinden sonra yapılan işlerin tutarı ve Kesin Hesap Fazlasının (4.386.50 + 63.781.96 =) 68.168.46 – %18 KDV = 80.438,80 TL olduğu tespit edilmiştir. Davacı., Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğüne hitaben kaleme alınan 31.05.2001 tarihli dilekçesinde, kesin hesapların ekte sunulduğunu bildirmiş ve gereğini arzetmiştir. Bu dilekçe ekinde imzalı hak ediş de mevcuttur. Öte yandan, söz konusu dilekçenin arka yüzünde 31.05.2001 tarihini taşıyan havale kaşesi de mevcuttur. Şu durumda, davalı idarenin 31.05.2001 tarihi itibariyle temerrüde düştüğü kabul edilmelidir. Her ne kadar dilekçede alacak talebi açıkça yer almıyor ise de dilekçeye hak ediş raporunun eklenmesi ve dilekçede kesin hesapların ekte sunulduğunun zikredilmesi suretiyle gereğini arzederim” denilmesi, M.K. m. 2 hükmü ölçeğinde temerrüd ihtarı niteliğinde görülmelidir. Öyle ise, 01.06.2001 tarihinden dava tarihine kadarki süre için temerrüt faizi hesaplanacaktır. Davacının tacir olduğu da açıktır. İşlemiş faiz hesabı bakımından da; davacı, kesin hesap fazlası alacakları için davalı kuruma fatura düzenlememiş olduğundan ve KDV ödemesi yapmadığından, dava tarihine kadar KDV’siz toplam tutar olan 68.168,46 TL için faiz hesaplanacaktır. Dava tarihi 19.01.2011 ve temerrüt tarihi 31.05.2001 olmakta olup, ticari faiz oranları esas alındığında toplam 249.759,77 TL; diğer yandan, yasal faiz oranları esas alındığında toplam 173.950,76 TL işlemiş faiz hesaplanmıştır. Dava dosyasında bulunan tüm belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının, rapor içerisinde yapılan açıklamalar ve hesaplamaya göre; asıl alacağının KDV hariç 68.168,46 TL ve bu alacağa ticari faiz oranı üzerinden 249.759,77 TL ve yasal faiz oranı üzerinden 173.950.76 TL işlemiş faiz hesaplandığı” görüşü bildirilmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilaf, davacının, davalı idare ile akdettiği eser sözleşmesinden kaynaklanan hakediş alacağının tahsili isteminden ibarettir. Sözü geçen inşaatın davacı tarafından yapıldığı bakımından taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. Davacı vekilinin iddia ve talepleri bakımından şu hususlar belirtilebilir. Davacı vekilinin müteahhit olan müvekkili …, … Valiliği adına Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünde kurulan Emanet Komisyonu ile, 21 Ocak 2000 tarihli sözleşme ile; … Özel İdare Hizmet Binası( Hükümet Konağı) ikmal inşaatı işini, 504.522.922.634 TL ihale bedeli ile almıştır. Müvekkilinin sözleşme gereği gerekli olan projeleri hazırlatarak inşaatı belli bir seviyeye getirdiğini, ancak söz konusu bu iş için idarece ayrılan ödenek bittiğinden 09.01.2001 tarihinde tasfiye edilmiş olduğunu, daha sonra…Valiliğinden gelen 22 Aralık 2000 tarihli,18752 yazı ile inşaatın acilen bitirilip hizmete açılması istendiği ve söz konusu yazıya istinaden müvekkilinin yapmış olduğu görüşmeler neticesinde eksik kalan işlerin tamamlanması durumunda müvekkiline gerekli ödemenin yapılacağının bildirilmesi üzerine müvekkili tarafından inşaatın tamamlanarak teslim edildiğini, gerek müvekkilinin Şantiye Şefi gerekse idarenin Kontrol Mühendisleri tarafından hazırlanan, müvekkilinin kesin hak edişleri ilgili kişilerce imzalanarak 31.05.2001 tarih, 10071 sayılı dilekçe ekinde,…Müdürlüğüne müvekkili tarafından teslim edildiğini, ilgili yazı ve kesin hesap hak edişleri suretinin dilekçe ekinde olduğunu, aradan yaklaşık 1.5 ay gibi bir süre geçmesine rağmen hak edişini alamayan müvekkilini bu kez. 17.07.2001 tarih,13285 sayılı dilekçe ile yeniden …n İl Müdürlüğü’ne başvuruda bulunduğunu, müvekkilinin bu başvuru üzerine,Emanet Komisyonu Başkanlığınca müvekkiline gönderilen, 31.07 2001 tarih, 10061 sayılı yazı ile emanet komisyonu başkanının işlerinin yoğun olduğu ve hak edişlerinin bilahare imzalanıp ödeneceği hususu müvekkiline bildirildiğini, aradan uzun zaman geçmesine rağmen müvekkilinin hak edişleri ödenmediğini ve yetkili Emanet Komisyonu başkanının 2002 yılında emekliye ayrıldığını, yerine atanan…’ın müvekkilinin hak edişlerinin İnceleme Şubesinde incelendikten sonra imzalanarak ödemenin yapılacağını bildirerek müvekkilini sürekli oyaladığını ve müvekkilinin hak edişleri maalesef halen daha ödenmediği, bu arada hak edişini alamayan müvekkilinin bu kez, Bayındırlık ve iskan Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığına başvuruda bulunduğunu, bu başvuru üzerine görevlendirilen müfettişlerin, yaptıkları inceleme neticesinde düzenledikleri rapor üzerine Müdür yardımcısı … ile diğer yetkili… kınama cezası aldığını, kınama cezası alan … ve…’ın halen daha bu makamlarda görevli olmaları sebebiyle müvekkilinin bütün başvurularına rağmen sürekli oyalandığı, hak edişinin bir kısmından feragat etmesi dahi istendiğini, olur olmaz bahaneler ileri sürülerek hak edişleri halen daha kendisine ödenmediğini,Alacağını alamayan müvekkilinin …Noterliğinin 30 Ekim 2007 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalıdan hak edişlerinin imzalanarak kendisine ödenmesini istediğini, ancak bunu rağmen müvekkilinin hak edişleri kendisine ödenmediğini,Defalarca başvuruda bulunmasına rağmen hak edişlerini alamayan müvekkilinin, aynı zamanda tacir olduğu için. 5.176.00 TL. kesin hesap ve 75.262,00 TL. Kesin Hesap Fazlası hak ediş olmak üzere toplam 80,438.00 TL alacağının 31.05.2001 tarihinden itibaren uygulanacak avans faiziyle birlikte tahsilini talep etmeye hakkı olduğunu ileri sürmektedir. Davalı taraf vekili ise karşılık olarak; davanın süresinde açılmadığını, işin bitiş tarihinin 29.08.2000 tarihi olup, davanın açıldığı 19.01.2001 tarihine kadar gerek istisna akdinde uygulanacak 5 yıllık gerekse 10 yıllık zamanaşımı süreleri geçtiğini, davanın hangi kuruma karşı açıldığının belli olmadığını, hasım olarak İstanbul Valiliği’nin gösterilmiş olması sebebiyle il Tüzel kişiliği (İI Özel İdaresi) olarak davaya taraflarından cevap verildiğini, ancak dava dilekçesi incelendiğinde İl Bayındırlık Müdürlüğü işlemlerinden yakınıldığının görü1düğünü, bu sebeple; öncelikle davacıya husumeti hangi kuruma yönlendirdiğinin açıklattırılmasını talep ettiklerini, davacının talebinin yasal bir dayanağı da bulunmadığını, kesin hesap fazlası işlerin neler olduğu ve bunların yapımının zorunlu olduğu ve bu hususta kendisine yazılı talimat verildiğinin davacının tarafından ispat edilmesi gerektiğini, dava dilekçesi ekinde yer alan hak ediş kapağından bu hususların hiçbirisinin belli olmadığını, ayrıca; dilekçe eki hak ediş kapağında imzaların tamam olmayıp bu haliyle geçerli bir hak ediş olmadığını, dava konusu taleplerin ikmal inşaatına ilişkin olduğunu, davacının evvelce de asıl işlemden kaynaklandığını ileri sürdüğü alacaklarını dava etmiş olduğunu, söz konusu davanın İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E., 2009/70 K. sayılı dosyası ile görülüp kısmen kabul edilerek karara bağlandığını ve hükmün kesinleşmiş olduğunu, şimdiki taleplerin asıl işten nasıl tefrik edilip kesin hesap fazlası olduğunun, diğer bir deyimle hangi kalemlere ilişkin olduğunun açıklanması gerektiğini, açıklanan nedenlerle süresi geçtikten sonra ve haksız açılmış bulunan davanın usul ve esastan reddine karar verilmesine talep etmekte olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, taraflar arasında 21.01.2000 tarihinde, … idare Hizmet Binası (Hükümet Konağı) İkmal inşaatı yapımı işi sözleşmesini imzaladıkları, İstanbul ili Küçükçekmece İlçesinde yapılan inşaatın 504.522.922.634 lira keşif bedelli olduğu, davacı işi sözleşme ekinde sunulan keşif özeti ile birim fiyatı ve cetvelinde yazılı fiyatların %92 (emanet yüzde doksan iki)sine tekabül eden fiyat üzerinden %12,25(yüzde oniki virgül yirmibeş) indirim vermek suretiyle birim fiyat esası üzerinden yapmayı kabul ve taahhüt ettiği, sözleşme birim fiyatlarının ve eklerinin 1999 birim fiyat tariflerine göre düzenlendiği, Birinci keşif bedeli olan 504.522.922,634 TL, üzerinden emanet (%92) ve tenzilat indirimi (% 12,25) yapıldıktan sonra ihale Bedelinin 442.718.864.611 TL olduğu. 28.01.2000 tarihinde iş yeri tesliminin yapıldığı, işin sözleşmeye göre bitim tarihinin 30.08.2000 olduğu, davacı müteahhit tarafından işin 29.08.2000 tarihinde bitirildiği, davacının 29.08.2000 tarihinde … Müdürlüğüne yazmış olduğu dilekçede, “taahhüdü altında bulunan 504.522.922.624 TL keşif bedelli… Özel İdare Hizmet Binası İkmal inşaatı işinin birinci keşifteki ödeneğinin bittiğini ve İl Daimi Encümeninin 17.11.1999 tarih ve 1453/1457, sayılı ihale kararı gereğince %30 keşif artışı ve süre verilmeyeceğini” belirterek inşaatın tasfiyesini istedikleri, 09.01.2001 tarihinde tasfiye kabul tutanağı düzenlendiği ve 15.03.2001 tarihinde Valilik tarafından onandığı. tutanakta. İstanbul Valiliği ile müteahhit … arasınca akdedilen sözleşme gereğince işin yapıldığını. 09/01/2001 tarihinde komisyonun ış yerine gittiğini ve yapılan işleri incelediklerini, yapılan işin, mukavele, şartname ve projelerine uygun olduğunu ve kabule engel olabilecek eksik kusur ve arızaları bulunmadığını, ancak eksik listesinde bildirilen imalatların 26/01/2001 tarihine kadar yapılması kaydıyla tutanağı imzaladıkları, sözleşme kapsamında “…Özel İdare Hizmet Binası (Hük. Konağı)İkmal inşaatı … ” başlığı altında 6 adet hak ediş düzenlendiği, 29.08.2000 tarihinde düzenlenen 7 nolu hak edişin kesin hakediş olduğu, hak edişin, davacı müteahhit ve ihale emanet komisyonu üyeleri tarafından imzalandığı, 29.08.2000 tarihinde düzenlenen 8 nolu hak edişin kesin hesap fazlası hak edişi olduğu, hak edişin davacı müteahhit ve ihale emanet komisyonu üyeleri tarafından imzalandığı, davacı tarafından 31.05.2001 tarihinde Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne yazılan yazıda, taahhütleri altında tamamlanan … Özel İdare Hizmet Binası ikmal inşaat işinin kesin hesap çalışmasının tamamlandığını ve gereğinin yapılmasını arz ettiklerini, davacı tarafından 17.07.2001 tarihinde, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne yazılan dilekçede, kesin hesap çalışmalarının 02.05.2001 tarihinde dilekçe ekinde Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne onanması için sunulduğu, hak edişin işin kontrolörleri tarafından imzalandığını ancak Emanet Komisyonu Başkanı tarafından incelemenin tamamlanmadığını bildirdiklerini, 31.07.2001 tarihinde İstanbul Valiliği, Bayındırlık ve İskân Müdürlüğü adına, davacıya yazılan yazıda; “Yapımı taahhüdünüz altında bulunan ve 29.08.2000 tarihinden geçerli almak üzere 09.01.2001 tarihinde tasfiye kabulü yapılan … Özel İdare Hizmet Binası (Hükümet Konağı) kesin hesaplarının Emanet Komisyonu Başkanlığına ulaştığını, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 40. maddesinde belirtilen süre içerisinde neticelendirilerek onaylanacağını” bildirdikleri yazının İl Müdür yardımcısı tarafından imzalandığını, 01 Kasım 2001 tarihli Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından davacıya yazılan yazıda 5 ve 15 Ekim 2001 tarihlerinde yazdıkları yazıları da ilgi tutarak, yapılan inşaata ait kesin hesap düzeltmelerinin yapıldığını ve yapılan bu düzeltmelere göre hesap düzeltmelerinin yapılarak kendilerine getirilmesini istemişlerdir. Davacı, 12.12.2003 tarihinde Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne sunmuş oldukları dilekçeyle, dava konusu işle ilgili olarak Kesin Hesapları hazırladıklarını ve dilekçe ekinde sunduklarını bi1dirmiştir. Davacı tarafından yapılan işle ilgili olarak….Valiliği Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından 1.06.2001 tarihinde iş bitirme belgesi düzenlendiği, düzenlenen belgenin Valilik Makamınca onaylandığını, onaylanan belgede işin ilk keşif tutarının 504.522.922.634 TL, (1999 Yılı birim fiyatları ile emaneten) ve son keşif tutarının 503.641.655.584 TL (6 nolu hak ediş tutarı 1999 yılı birim fiyatları ile) olduğu, belgenin davacının talebi üzerine düzenlendiği, dava konusu inşaatta yapılan imalatlara göre fiziki gerçekleşmenin %85, nakdi gerçekleşmenin ise %100 olduğu, keşif ödeneğinin %100’ünün kullanıldığından dolayı işin müteahhidi davacı 29.08.2000 tarih ve 15953 sayılı dilekçesiyle işin tasfiyesini talep etmiş ve isteklerinin Bayındırlık ve İskân Müdürlüğünce uygun görüldüğü ve Valilik Makamınca da onaylandığı, işin tasfiye edilmesinden sonrada, tamamlanmayan işlerin davacıya tamamlattırıldığı, inşaatın mevcut kullanılan duruma getirildiği, bu kısımda yapılan işlerin ise dava konusu yapıldığı, işin tasfiyesinin yapılmasından sonra 7 nolu ve kesin hakediş ve Kesin Hesap Fazlası hakedişlerin (8 nolu hakediş) düzenlendiği ve dava konusu edildiği, dava konusu Küçükçekmece Hükümet Konağı Binasının 09.04.2001 tarihinde hizmete açıldığı, davacı tarafından yapılan ihale kapsamı dışındaki işlerle ilgili olarak hazırlanan 7 nolu kesin hakediş ve 8 nolu kesin hesap fazlası hakedişlerin, ihale komisyon ve aynı zamanda işin kontrol vazifesini de yapan mühendislerce de imzalandığı, yapılan hesaplama sonucunda, davacı tarafından işin tasfiyesinden sonra yapılan işlerin tutarı ve kesin hesap fazlasının (4.386.50 + 63.781.96) 68.168.46 ve %18 KDV’si toplamı 80.438,80 TL olduğu tespit edilmiştir. Davacı., Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğüne hitaben kaleme alınan 31.05.2001 tarihli dilekçesinde, kesin hesapların ekte sunulduğunu bildirmiş ve gereğini arzetmiştir (dosyaya mübrez dilekçe fotokopisi). Bu dilekçe ekinde imzalı hak ediş de mevcuttur(mübrez fotokopi). Öte yandan, söz konusu dilekçenin arka yüzünde 31.05.2001 tarihini taşıyan havale kaşesi de mevcuttur. Şu durumda, davalı idarenin 31.05.2001 tarihi itibariyle temerrüde düştüğü kabul edilmelidir. Her ne kadar dilekçede alacak talebi açıkça yer almıyor ise de, dilekçeye hak ediş raporunun eklenmesi ve dilekçede kesin hesapların ekte sunulduğunun zikredilmesi suretiyle gereğini arzederim” denilmesi, MK.m. 2 hükmü ölçeğinde temerrüt ihtarı niteliğinde görülmelidir. Öyle ise, 01.06.2001 tarihinden dava tarihine kadarki süre için temerrüt faizi hesaplanacaktır. Davacının tacir olduğu da açıktır. İşlemiş faiz hesabı bakımından; davacı, kesin hesap fazlası alacakları için davalı kuruma fatura düzenlememiş olduğundan ve KDV ödemesi yapmadığından, dava tarihine kadar KDV’siz toplam tutar olan 68.168,46 TL için faiz hesaplanacaktır. Dava tarihi 19.01.2011, temerrüt tarihi ise 31.05.2001 dir. Ticari faiz oranları esas alındığında toplam 249.759,77 TL, yasal faiz oranları esas alındığında toplam 173.950,76 TL işlemiş faiz hesaplanmıştır. Dava dosyasında bulunan tüm belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının, rapor içerisinde yapılan açıklamalar ve hesaplamaya göre; asıl alacağının KDV hariç 68.168,46 TL ve bu alacağa ticari faiz oranı üzerinden 249.759,77 TL ve yasal faiz oranı üzerinden 173.950.76 TL işlemiş faiz hesaplandığı” görüşü bilirkişi raporunda da belirtilmiştir. Tüm deliller kapsamında Mahkememizce, dosyada alınan bilirkişi heyeti raporu yeterli ve tutarlı görülmüş olup içeriğine itibar edilmesi uygun görülmüştür. Yapılan inceleme ve bilirkişi raporu ile de tespit edildiği üzere davacının davalı idareye yaptığı işin tasfiyesinden sonra yapılan işlerin tutarı ve kesin hesap fazlasının 4.386,50 TL ve 63.781,96 TL toplamı olan 68.168,46 TL olduğu ve davacı tarafından maliyeye ödenmesi gereken %18 KDVnin de faturaya eklenmesi gerektiği ve davacının davalıdan tahsil etmesi gereken meblağın 80.438 TL olduğu ve davacının sunduğu delillerle davasını ispatladığı, M.K. Ve B.K. gereğince eser sözleşmesine göre davacının yapmış olduğu tasfiye sonrası işlerin ve kesin hesap fazlası işlerin davalı idare yararına yapılan ve davalı tarafından bedeli ödenmeyen hususlardan kaynaklandığı ve bu durumun yapılan inceleme sonucunda da tespit edildiği ve davalının bu meblağı ödemekle yükümlü olduğu, ayrıca alacağı ödemeyen mütemerit davacı idarece davacının dilekçesinin alındığı ve mühür vurulduğu 31.5.2001 tarihinden itibaren davacının tacir sıfatı ve yapılan eser sözleşmesine nazaran ticari faiz uygulanması gerektiği anlaşılmış olup, davalının zamanaşımı iddiasının da yerinde olmadığı davanın 31.5.2011 tarihinde açıldığı gözetilmiş olup, bu çerçevede işin tasfiyesinden sonra yapılan işler ve kesin hesap fazlası teşkil eden hususları, Borçlar Hukukunun eser sözleşmesi kurallarına göre davalının ödemesi gerektiği ve davacıya borçlu olduğu, davacının davasını ispatladığı hususunun mahallinde yapılan işler ve evraklara göre tasfiyeden sonra ve kesin hesap fazlası olduğunun belirlenmiş olduğu ve bu hususta yeterli ve tutarlı görülmekle içeriğine itibar edilen bilirkişi raporunun da davacı iddiasını desteklediği, belgelerin içeriği bakımından sonraki yapılan işler ve tutarı bakımından davacının alacaklı olduğunun anlaşıldığı ve davalının temerrüde düştüğünün anlaşıldığı, talebinin belirlendiği tarihten itibaren yapılan işin ticari iş ve tarafların sıfatı ile eser sözleşmesi olduğu dikkate alınarak ticari faiz uygulanması gerektiği anlaşılmış, uyuşmazlıkta neticede açıklanan gerekçelerle davacının davasının kabulüne karar verilmiş, davalı vekilince karar temyiz edilmiştir. Yargıtay 15.Hukuk Dairesi’nin 2014/4695 2014/6205 E-K sayılı ve 30/10/2014 tarihli ilamıyla ” Mahkemece dosya üzerinden yaptırılan bilirkişi incelemesi doğrultusunda düzenlenen rapor esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir. Bilirkişi heyet raporu içeriği ve hesap şekli itibariyle Yargıtay denetimine elverişli değildir. Yerinde tatbiki keşif yapılarak, taraflar arasında var olan sözleşme kapsamında yapılan işler, ödemeler, tasfiye sonrası sözleşme dışında yapıldığı iddia edilen ve ispatlanan işler konusunda teknik bilirkişi kurulundan kesin hesap ve kesin hesap fazlası alacağın olup olmadığı belirlenerek elde edilecek sonuca göre karar verilmesi gereklidir.
Diğer yandan mahkemece hükmedilen alacağa 31.05.2001 tarihinden itibaren faiz yürütülmesine karar verilmiş ise de, 31.05.2001 tarihi davacının İstanbul Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü’ne yazdığı dilekçe olup, dilekçede “Taahhüdüm altında tamamlanan Küçükçekmece Özel İdare Hizmet Binası ikmâl inşaatı işinin kesin hesapları ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederim” ifadesi yer almıştır. Bu dilekçe içeriği itibariyle her hangi bir bedelin tahsili talebini içermemekte olup, ödemeye ilişkin tarih de bulunmamaktarıdır. Bu haliyle temerrüt ihtarı niteliğinde de değildir. Tümerrüt olgusu …Noterliği’nce gönderilen 30.10.2007 tarih… sayılı ihtarnamesiyle 09.11.2007 tarihinde gerçekleşmiştir. Hüküm altına alınacak bedele bu tarihten itibaren faiz yürütülmesi gerekirken yazılı şekilde 31.05.2001 tarihinden faiz yürütülmesi de doğru olmamıştır.” gerekçesi ile dosya bozularak mahkememize gönderilmiş yeni esasa kaydedilmiş ve yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizce 06/11/2015 tarihinde yerinde keşif yapılmış bilirkişi heyeti gerekli incelemeleri yaparak dosyaya sunduğu 07/03/2017 tarihli raporunda ” 1) Davacının 7. nolu hakedişe ilişkin kesin hesap alacağının 5.176,08 TL olduğu, dosyaya sunulu onaylı Hakediş Raporu fotokopisinde yazılıdır (29.08.2000 tarihli rapor fotokopisi). Bu raporu komisyon başkanı ve iki üye adına imzalı olduğu görülmektedir(Raporda davacı … Sevcan adına imza da mevcuttur.Ek.3), Öte yandan, dosyada onaylı fotokopisi mevcut kesin hesap fazlası Hakcdiş Raporunda da, 75.262,42 TL tutarında hakediş bulunduğu belirtilmiştir. Bu rapor da 29.08.2000 tarihli olup aynı şekilde imzaları içermektedir(Ek,4). Her ne kadar her iki raporda da bazı imzaların eksik olduğu anlaşılmakta ise de, yapılan işle yakından ilgili olan komisyon başkanı ve iki üyenin imzalarına itibar edilerek bu raporların esas alınması gerektiği kanaati hasıl olmaktadır. Dolayısıyla, 4 Aralık 2007 tarih ve…nolu İl Özel İdaresinin 7 no.lu hakediş tutarının 2.379,91 TL ve kesin hesap fazlasının 2.293,36 TL olduğuna dair bu yazısının (Ek.3) esas alınmaması gerektiği, zira bu yazının yapılan işe yakın vukufu olan ilgililerin tespitlerine tercih edilmesinin uygun olamayacağı görüşüne varılmıştır. Gerçekten, yapılan iş ile doğrudan ilgili olan komisyon başkanı ve üyelerinin tespitlerine önem verilmesi gerekliği açıktır. Anılan raporlardaki imza noksanlarına rağmen heyetimizin görüşü budur, yapılan keşif de, yukarıda açıklandığı üzere, kesin hesap fazlası için davacı alacağının İl Özel İdaresi yazışındakinden çok fazla olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, davacının 7 no.lu hakedişten 5.176,08 TL., kesin hesap fazlasından 147.745,22 TL alacağı olduğu, ancak davacı kesin hesap fazlasından KDV dahil 75.262,72 TL. talepte bulunduğundan, talebe bağlılık gereği kesin hesap fazlasından davacı alacağının 75.262,72 TL. olduğu görüş vc kanaatine varılmıştır.” görüşü bildirilmiştir.
Yapılan itirazların değerlendirilmesi için bilirkişi heyetinden ek rapor alınmış 27/12/2018 tarihli ek raporda ” 1) Daha önce heyetimizin İnşaat mühendisi üyesinin katılımı ve mahkeme heyetinin huzuru ile icra kılınan keşifle gerekli incelemelerin ve hesaplamaların yapıldığı anılan bilirkişi ek raporunda ayrıntılı ve gerekçeli olarak açıklanıp gerekli sonuca varılmıştır. Durumun takdiri de sayın mahkemye arzolunmuştur. 2) Davalı tarafın hakediş belgesine vaki itirazları da birinci ek raporda ele alınıp gerekçeleri île birlikte cevaplandırılmış, varılan sonuç sayın mahkemenin takdirlerine sunulmuştur. 3) Bu itibarla işbu ek inceleme sonucunda önceki görüşlerimizde değişikliği mucip herhangi bir cihete rastlanmamıştır.” görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya ve Yargıtay bozma ilamı birlikte değerlendirildiğinde, bozma ilamında belirtildiği gibi mahkememizce bilirkişi heyeti refakatinde davaya konu yerin bulunduğu mahalde keşfen incelemeler yapılmış olup bilirkişi heyetince ayrıntılı, fotoğraf ve krokilerle detaylandırılarak açıkladığı ve tespit ettiği üzere kesin hesap fazlası hakedişin 147.745,22-TL olarak belirlendiği, kesin hesap hakedişin ise 5.176,08-TL olduğu, dosyaya sunulan hakediş raporunda komisyon başkanı ve iki üyenin imzasını taşıyarak 75.262,42-TL kesin hesap fazlası hakedişve 5.176,08-TL kesin hesap hakediş bedelinin bulunduğunun belirtildiği, il özel idaresinin 7 no’lu hakediş tutarının daha az miktarda belirlendiği fakat yapılan keşif ve tespitlere göre bu bedelin çok üzerinde kesin hesap fazlası hakedişin bulunduğu, ayrıca komisyon başkanı ve iki üyenin imzasını taşıyan 29.08.2000 tarihli raporların işin yapıldığı tarihe en yakın tutanak olduğu anlaşılmakla tüm bu nedenlerle davacının toplamda 80.438,00-TL hakediş alacağının bulunduğu, bu alacağa davalı idarenin ihtarnamenin tebliği ile temerrüde düşürüldüğü tarih olan 09.11.2007 tarih itibariyle avans faizi yürütülmesi gerektiği anlaşılmış, açılan davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın Kısmen KABULÜNE,
5.176,00-TL kesin hesap, hakediş, 75,262,00-TL kesin hesap fazlası hakediş bedeli olan toplam 80.438,00-TL hakedişin 09/11/2007 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi yürütülmek suretiyle davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 5.494,72 TL nispi karar harcından peşin alınan 1.194,55 TL harcın mahsubu ile bakiye4.300,17 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9.185,04 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 3.728,85 TL’nin ( 18,40 TL BVH, 2,90 TL VH, 1.194,55 TL Peşin Harç, 313,00 TL tebliğler,2.200,00 TL bilirkişi ücreti.) yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …

Hakim …