Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/1003 Esas
KARAR NO : 2019/259
DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
DAVA TARİHİ: 16/10/2015
KARAR TARİHİ: 30/04/2019
Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Şirketin 2002-2004 yıllarında diğer davalı … Müdürlüğü, …’den farklı sulama ve ıslah projeleri için ihaleler alındığını,. Anılan ihalelerden biri müvekkil şirketçe 2002 yılında Suriye’nin “…” adında, Halep’e yakın bölgelerde, ıslah çalışmasında kullanılacak boruların üretim ve teslim İbaresi olduğunu,anılan ihalenin şartlarına istinaden diğer davalı … müvekkili şirketten 1425 sayılı sözleşme gereği kesin ve süreli teminat mektupları talep ettiğini,bu talep üzerine müvekkili şirket davalı …ile temasa geçerek ve yapılan müzakere, mutabakat ve anlaşma sonucunda teminatların verilmesi amacıyla davalı… ile bir kontr…ilişkisi kurulduğu ve davalı …inin girişimi üzerine diğer davalı muhabir banka …, CBS diğer davalı …’a hitaben iki adet kesin ve süreli teminat mektubu verildiğini, teminat mektuplara ilişkin ayrıntılar, …referans nolu teminat mektubu, ilk tutar 120.837,00 EUR (Avroj … referans nolu teminat mektubu, İlk tutar 1.698,242,00 USD (Amerikan Dolan)İşbu dava konusu teminat mektuplarının vade bitim tarihi 30.12.2003 olarak be/irlendiği,Teminat mektupları daha sonra diğer davalı CBS’nin süresi içinde gelen “uzat veya öde” talepleri doğrultusunda temdit edildiği,zaman içinde ihaleye konu boru üretim ve teslimat işi müvekkili şirket tarafından ifa olundukça teminat tutarları kademeli olarak düşürüldüğü ve en son tutarlar … referans nolu teminat mektubu, son tutar 10.402,12 EUR [Avro 2213815360025 referans nolu teminat mektubu, son tutar 7.014,06 USD (Amerikan Doları).Müvekkili şirket daha sonra anılan projeye ait yükümlülüklerini tam ve eksiksiz yerine getirerek projeyi tamamladığı buna rağmen, müvekkili şirketin sözleşme gereği vermiş olduğu teminat mektupları İade edilmediği ve serbest bırakılmadığı,Müvekkili şirketin teminatların iadesine yönelik çeşitli girişimleri olduğunu, müvekkil şirket bu uzatım taleplerini yerine getirmediği takdirde teminatlann paraya çevrilmesi riski ile karşı karşıya kaldığını. Bu durum karşısında, müvekkili şirket hükümden düşmüş olan bahse konu teminat mektuplarının uzatılmalarını onaylamak ve davalı …nin kontr…karşılığında talep ettiği komisyon bedellerini ödemek zorunda kaldığını,Müvekkili şirketin konu ile ilgili ve fazlaya dair her türlü talep, dava ve yasal haklan saklı kalmak kaydı ile; yukarıda arz ve izah olunan nedenler ve Sayın Mahkemenize^ re’sen nazara alınacak hususlar çerçevesinde. Öncelikle davacı müvekkil şirketin telafisi imkansız zarara uğramasını engellemek amacıyla davalı …Bartkası’nm … sayılı 10,402,12 EUR (Avro) tutarındaki ve de … sayılı 7.014,06 USD (Amerikan Doları) tutarındaki teminat mektuplarına ve kontrgarantllere yönelik ödeme yapmasının; teminat mektuplarının/ kontrga ran tilerin nakde çevrilmesinin engellenmesine yönelik tercihen teminatsız bu talebimizin uygun görülmemesi hafinde Sayın Mahkemenin uygun göreceği teminat mukabilinde ihtiyati tedbir karan verilmesine,Yargılamanın sonucunda davamızın kabulüne ve … sayılı 10.402,12 EUR (Avro) tutarındaki ve 2213815360025 sayılı 7.014,06 USD (Amerikan Doları)tutarındaki teminat mektuplarının ve bunlara bağlı olan … Bankası nezdinde bulunan kontrgarantilerin hükümsüzlüklerinin ve de davacı müvekkil şirketin bu teminat ve kontrgarantilere ilişkin herhangi bir sorumluluğunun kalmadığının tespitine; Yargılama masraf, giderleri ve vekalet ücretinin davalılara tahmiline karar verilmesini,”talep ve dava etmiştir.
Davalı …Bankası vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından açılan huzurdaki dava ile davaya konu edilen …ve … referans nolu iki adet teminat mektubunun ve bunlara bağlı olarak müvekkil banka nezdinde bulunan kontgaranülerin hükümsüzlüğünün tespiti talep edilmiştir. Davacı yanca açılan işbu dava haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olmakla birlikte davaya konu ihtilafla ilgili olarak müvekkil bankaya husumet yöneltilmesi hukuken mümkün olmadığını,Davacı şirket, diğer davalı … Islah Kuruluşu (bundan böyle … olarak anılacaktır.) ile yapmış olduğu anlaşmaya istinaden … firmasına vereceği teminata karşılık olmak üzere sunacağı teminat mektuplarına istinaden kontgarantı almak üzere müvekkil bankaya 27.12.2002 tarihinde müracaat etmiştir. Davacı şirketin müracaatı üzerine …(bundan böyle CBS olarak anılacaktır} tarafından verilecek teminat mektuplarına istinaden … referans nolu ve 120.837 Euro tutarlı ve … referans nolu 1,698.242 USD tutarlı kontr…verilmiştir.Sözkonusu kontrgaran tiler ,davacı şirketin vade uzatım talepleri doğrultusunda vadeleri yenilerek güncel durumda halihazırda 31.12.2015 tarihine kadar geçerli olacaktırSon uzatım tarihi itibari ile de… referans nolu teminat mektubu 10,402,12 Euro, 22138153600025 nolu mektup ise 7.014.06 USD tutarı ile geçerliliğini korumaktadır.Davacı yan Suriye’de yaşanan savaş gerekçesiyle teminata konu riskin gerçekleşmesinin mümkün olmadığını,ortada mücbir sebep olduğunu belirterek teminatların konusuz kaldığını ileri sürerek teminat mektuplarının ve kontrgarantilerin hükümsüzlüğünü talep etmektedir. Yani davacı asıl ilişkideki bir sorunu ileri sürmektedir. Ancak müvekkil bankaca verilen kontrgarantiier alt ilişkiden tamamen bağımsızdır. Bu durumda ilişkiden kaynaklanan bir sorunun bu ilişkiden bağımsız olan müvekkil bankaya karşı ileri sürülmesi mümkün değildir.Diğer taraftan müvekkil banka ile davacı şirket arasında doğrudan bir teminat mektubu ilişkisi de yoktur. Eş deyişle hükümsüzlüğü istenen teminat mektuptan müvekkil bankaca düzenlenmiş değildir.Müvekkil banka sadece kontr…veren bankadır. Dolayısıyla … Bankası olan CBS tarafından düzenlenen teminat mektuptannın hükümsüzlüğü talebi müvekkil bankaya karşı İleri sürülemez. Davacı yatıca bahsedilen ambargoların tam olarak ne olduğu tarafımızca bilinmemekle birlikte Suriye’de mevcut olan savaş tazminat riskini ortadan kaldıran bir sebep de değildir, Müvekkil bankanın diğer davalı CBS’e karşı olan sorumluluğu halen mevcut olup ,buna bağlı olarak diğer davalı tarafından iletilen talepleri yerine getirmek zorundadır. Dolayısıyla da davacı yanın vade uzatımına ilişkin olarak müvekkil bankaya karşı ileri sürdüğü ihtirazı kaydın herhangi bir hukuki değeri bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki İlişki devam ettiği sürece de müvekkil bankanın kontgarantrye bağlı olarak komisyon tahsil etmesinde hukuka aykırı bir husus bulunmamaktadır.Davaya konu olayımızda davacı yan mücbir sebep halinin varlığı nedeniyle teminat mektuplarının hükümsüzlüğüne ve yargılama giderlerinin davalılara yüklenmesine karar verilmesi talep etmiştir. Ancak takdir edileceği üzere mücbir sebep asıl ilişkiye dayalı bir sebep olmakla birlikte bu durumun ortaya çıkmasından müvekkil bankanın sorumlu tutulması hukuken mümkün değildir. Müvekkil bankanın hukuken sorumlu tutulamayacağı bir durumdan dolayı yargılama giderlerinden sorumlu tutulması hukuken mümkün değildirNitekim Yargıtay … Hukuk Dairesi 31.01.2011 tarih ve… E. … E+ sayılı kararında bu yönde karar vermiştir “dava cinin teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti talebinde haklı olduğu ancak bundan davalı bankanın sorumluluğunun bulunmadığı belirtildiği halde yargılama giderlerinden sorumlu tutulması doğru olmamıştır.Yukarıda arz ve izah edildiği üzere,Öncelikle taraflar arasında geçerli olan hukukun ve Sayın Mahkemenin işbu davada yetkili olup olmadığının tespit edilmesini; müvekkili bankaya karşı husumet yön eklemeyeceğinden davanın husumet yokluğundan reddine,davamn esası hakkında inceleme yapılmasına karar verilmesi halinde davacının tüm taleplerinin reddine,yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Yerleşim yeri Suriye’de bulunan diğer davalı şirketlere Suriye’de devam eden savaş durumu nedeniyle tebligatlar yapılamamış, taraf teşkilinin sağlanamaması nedeniyle bu davalılar yönünden dava tefrik edilerek davaya sadece davalı …Bankası yönünden devam edilmiştir.
Her iki yanca gösterilen deliller toplanmış, kontrgarantinin hükümsüz kalıp kalmadığına ilişkin bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alınmıştır.
Bilirkişiden aldırılan 11/06/2018 tarihli raporda ” 31.12.2015 tarihine kadar,son uzatım tarihi itibari ile de … referans nolu teminat mektubu 10.402.12 Euro, … nolu mektup ise 7.014.06 USD tutarı olduğu davacı ile davalı bankanın kabulünde olduğu dava dilekçelerinden anlaşıl maktadır. Bu tutardaki riskin halen devam ettiği görülmeklemem inat mektubunun hükümsüzlüğüne karar verilebilmesi için riskin bittiğinin davacı firma tarafından belgelenmesi gerekmektedir.Mevcut delillerle bu durumun belgelenmediği,Davalı banka ile davacı şirket arasında doğrudan bir teminat mektubu ilişkisi olmadığı gibi mektupların da davalı banka tarafından düzenlenmediği davalı bankanın sadece kontr…veren durumunda olduğu. Dolayısıyla …Bankası olan CBS tarafından düzenlenen teminat mektuplarının hükümsüzlüğü talebi davalı bankaya bankaya karşı ileri sürülemeyeceği, Tarafların masraf, vekalet ücreti ve benzeri diğer taleplerinin değerlendirilmesi Sayın Mahkemenizin takdirleri içinde kaldığı ” görüşü bildirilmiştir.
Tarafların itirazları üzerine bilirkişi heyetinden aldırılan 02/10/2018 tarihli ek raporda ” Bilirkişi Kurulumuzca yukarıda açıklanan nedenlerle TBK m. 136 çerçevesinde… no’lu 10,402,12 Euro …0 25 no’Ju 7.014,06 USD tutarlı teminat mektuplarına ilişkin riskin sona ermiş olduğu, dolayısıyla davalı …Bankasının kontur…yükümünden söz edilemeyeceği hükümsüz oldukları ” görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde; açılan dava, banka tarafından verilen teminat mektuplarının ve kontrgarantinin hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkindir. Teminat mektuplarının hükümsüzlüğ tefrik edilen davanın konusu olup iş bu davada sadece davalı …Bankası tarafından verilen kontrgarantinin hükümsüz kalıp kalmadığı hususu incelenecek olup deliller hep birlikte irdelendiğinde davacı şirketin davalı …’ndan aldığı ihale kapsamında boru üretim ve teslim işini üstlendiği, bu kuruluşun istediği teminat karşılığında önce davacı şirketle davalı …Bankası arasında kontr…sözleşmesi imzalandığı, …Bankasının Kontr…vermesi dayanak alınarak diğer davalı banka olan … ‘nın Suriye Arazi Islah Kuruluşu’na iki adet kesin ve süreli teminat mektubu verdiği, üretim ve teslimatlar yapıldıkça teminat limitinin düşürüldüğü ve son haliyle… referans no’lu teminat mektubunun 10.402,12 Euro ve 2213815360025 referans no’lu teminat mektubunun 7.014,06 USD tutarında teminat limitiyle güvence sağladığı hususları dosyada nizalı olmayıp uyuşmazlık konusu husus …Bankası’nın asıl borç ilişkisindeki ifa veya müebir sebeplerden etkilenerek kontr…yükümlülüğünün sona erip ermeyeceği hususudur. Buna göre teminat mektupları davalı …Bankası ‘nca düzenlenmemiş …Bankası asıl borç ilişkisi ve teminat mektubu verilmesi ilişkisinden tamamen bağımsız olarak davacı şirketle kontr…sözleşmesi kapsamında bağımsız bir ilişki kurmuştur. Davacının iddiası boru üretim ve teslim işinin tam ve gereği gibi ifa edilmesi nedeniyle teminat mektuplarının serbest bırakılması gerektiği, yaşanan savaş nedeniyle zaten hükümsüz kaldıkları yönünde olup asıl borç ilişkisinin ifa nedeniyle veya mücbir sebeple sona erip ermediği davalı …Bankası’nın kontr…yükümlülüğünü etkilememekte kurulan …sözleşmesi çerçevesinde banka iktisaden ortaya çıkabilecek rizikoları karşılamak görevini yüklenmiş ve müstakil bir borç ilişkisi kurmuş olup mücbir sebeple ifa imkansızlığı asıl borç ilişkisini ilgilendiren bir konu olması nedeniyle kontrgarantinin hükümsüzlüğü söz konusu olamayacağından bilirkişi raporunun aksine davalı …Bankası yönünden açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davalı …Bankası yönünden açılan Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 44,40 TL maktu karar harcının peşin alınan 931,82 TL harçtan mahsubu ile artan 887,42 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 6.352,01-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …Bankası A.Ş.’ye verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip
Hakim