Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2014/467
KARAR NO: 2019/626

DAVA : ÇEK İPTALİ
DAVA TARİHİ: 19/04/2013

BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/164 ESAS SAYILI DOSYASI

DAVA :ALACAK
DAVA TARİHİ : 20/05/2013
KARAR TARİHİ : 15/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Çek İptali, İstirdat, Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACININ TALEBİ:
Davacı …Şti., vekili verdiği dava dilekçesinde … Bankası … Şubesinden verilen, keşidecisi … Şti., keşide tarihi 31.01.2013, numarası … ve bedeli 15.000,00 TL olan çekin kendisinden çalındığını, olayla ilgili olarak Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının… Soruşturma sayılı dosyasından soruşturma başlatıldığını, dava konusu çeki çekin arkasında cirosu bulunan …Şti.’den alacağına karşılık olarak aldığını, 16.08.2012 tarihli çek tahsilat makbuzu ile çek bedeline karşılık gelen 24.03.2012 tarihli 3.908,63 TL bedelli, 05.04.2012 tarihli 4.698,88 TL bedelli, 07.05.2012 tarihli 2.703,26 TL bedelli dört adet fatura ile de bu durumu kanıtlamakta olduğunu, çekle ilgili olarak Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında çek iptali davası açtıklarını, ilgili bankaya yazılan yazı cevabında çekin bedelinin ödendiğinin bildirildiğini, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin de kendilerine çekin iadesi için dava açmak üzere süre verdiğini, bu nedenle çek bedelinin tahsili için dava açtıklarını belirtmiştir.

DAVALILARIN TALEBİ:
Davalı … A.Ş. vekili verdiği cevap dilekçesinde, dava konusu çeki diğer davalı… Şti.’den kredi teminatı olarak alıp tahsil ettiklerini, çek bedelini kredi olarak cirantaya ödedikleri için sebepsiz zenginleşme durumunun olamayacağını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı … davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı …Şti. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.

DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ:
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre elden çıkan çekin bedelinin tazmini davasıdır.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı taraf, Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasını, Bakırköy… Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasını, banka kayıtlarını, ticari defterleri, tanık beyanlarını ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı…A.Ş., faktoring sözleşmesini, fatura örneğini, çek teslim bordrosunu, ticari defterlerini ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı … davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Davalı … davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Davalı … Şti. davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre elden çıkan çekin bedelinin tazmini davasıdır. Bu maddeye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Bu maddeye göre hamil aynı yasanın 790’ıncı maddesine göre dava konusu çekten kaynaklanan hakkını ispatlamak zorunda ve çeki eline geçirmiş olan yeni hamillerin de kötüniyetli ya da ağır kusurlu olduklarını ispatlamak zorundadır.
TTK m. 792’nin yollama yaptığı 790’ıncı madde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir. Bu maddeye göre dava konusu çek incelendiğinde davacının çeki ticari ilişki nedeniyle aldığını belirttiği … Şti.’nin cirosunun çek üzerinde bulunduğu görülmektedir.
Davalı cirantaların ve davalı faktoring şirketinin dava konusu çeklerin alınmasında kötüniyetli ya da ağır kusurlu olup olmadıklarının tespit için dosya bilirkişi heyetine verilmiştir. Hazırlanan 06.06.2014 tarihli bilirkişi raporunda çeklerin faktoring hizmetinin karşılığı olarak alınmış olduğu ve bu nedenle de davalı faktoring şirketinin TTK m. 792’ye göre kusurunun bulunmadığı tespit edilmiştir. Raporun taraflara tebliğinden sonra dosya tekrar bilirkişiye verilmiş ve hazırlanan 17.12.2015 tarihli ikinci bilirkişi raporun da ise davalı …’ın çeki edinme sebebini ispat edememesi durumunda çek bedeli kadar sorumlu olacağı, diğer davalıların da kusurlu ya da kötüniyetli olduklarının ispatlanması durumunda çek bedellerinden sorumlu olacakları tespitinde bulunulmuştur.
Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının… Soruşturma sayılı dosyasının akıbeti sorulmuş, soruşturmanın Büyükçekmece … Asliye Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında kovuşturmasına başlanıldığı bildirilmiştir. Davalı … hakkında suç eşyasını satın almaktan dava açılmıştır. Savcılık ifadesinde davalı … dava konusu çeki çalıntı çekleri piyasaya sürmesi ile bilinen… isimli kişiden aldığını beyan etmiştir. Bu durumda hırsızlık maddi vakıasının gerçek olduğu sabit olup dava konusu çek davacının iradesi dışında elinden çıktığından ciro zincirinde kopukluk olduğu açıktır.
Davacının dosyaya sunduğu 16.08.2012 tarihli çek tahsilat makbuzu ile çek bedeline karşılık gelen 24.03.2012 tarihli 3.908,63 TL bedelli, 05.04.2012 tarihli 4.698,88 TL bedelli, 07.05.2012 tarihli 2.703,26 TL bedelli dört adet fatura toplamı 15.700,37 TL yapmakta olup davacı taraf bu belgelerle dava konusu çekleri ticari ilişkisinin karşılığı olarak dava dışı …Şti.’den aldığını da kanıtlamaktadır. Dolayısıyla TTK m. 792’nin davacı açısından getirdiği hak sahipliğini ispatlama yükümlülüğünü davacı taraf yerine getirmiş bulunmaktadır.
Aynı maddeye göre davalıların kötüniyetli ya da ağır kusurlu olup olmadıklarının da yine davacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Davalılardan … savcılık ifadesinde dava konusu çeki çalıntı çekleri piyasaya sürmesi ile bilinen… isimli kişiden aldığını beyan etmiştir. Olayın meydana gelmesinden davalıların çeki cirolayan kişinin çeki kimden ve hangi ticari ilişkinin sonucu olarak aldıklarını basiretli bir tacir olarak araştırması ve ciro zincirinde kopukluk olmadığından emin olduktan sonra alması gerekirken bu yükümlülüklerine uymadıkları anlaşılmaktadır. Bu nedenle kötüniyetten söz edilemese de ağır kusurlarının bulunduğu açıktır. Bu gerekçelerle davanın kabulüne yönelik aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Bilirkişi raporlarının her ikisi de hukuki görüş içermesi, çelişkili sonuca varması vedenetime elverişli olmaması nedeniyle hükme esas alınmamıştır.
Temmuz 2019 tarihinde hakim değişikliği olmuş ve dosya mahkememize atanan Hakim … tarafından karara bağlanmıştır.
Mahkememizin Birleşen 2013 / 164 Esas; 2014 / 483 Esas Sayılı Dosyası Yönünden

DAVACININ TALEBİ:
Davacı …Şti., vekili verdiği dava dilekçesinde … Şubesinden verilen, keşidecisi …Şti., keşide tarihi 30.03.2013, numarası … ve bedeli 8.000,00 TL olan çekin kendisinden çalındığını, olayla ilgili olarak Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyasından soruşturma başlatıldığını, dava konusu çeki çekin arkasında cirosu bulunan …Şti.’den alacağına karşılık olarak aldığını, 11.10.2012 tarihli çek tahsilat makbuzu ile çek bedeline karşılık gelen 24.07.2012 tarihli 5.114,12 TL bedelli, 10.10.2012 tarihli 2.237,28 TL bedelli, iki adet fatura ile de bu durumu kanıtlamakta olduğunu, çekle ilgili olarak Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında çek iptali davası açtıklarını, ilgili bankaya yazılan yazı cevabında çekin bedelinin ödendiğinin bildirildiğini, Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesinin de kendilerine çekin iadesi için dava açmak üzere süre verdiğini, bu nedenle çek bedelinin tahsili için dava açtıklarını belirtmiştir.

DAVALILARIN TALEBİ:
Davalı … A.Ş. vekili verdiği cevap dilekçesinde, dava konusu çeki diğer davalı …Şti.’den kredi teminatı olarak alıp tahsil ettiklerini, çek bedelini kredi olarak cirantaya ödedikleri için sebepsiz zenginleşme durumunun olamayacağını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı … davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.
Davalı …Şti. davaya cevap dilekçesi vermeyerek 6100 sayılı HMK m.128’e göre dava konusu maddi vakıaları inkâr etmiştir.

DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ:
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre elden çıkan çekin bedelinin tazmini davasıdır.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı taraf, Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının …Soruşturma sayılı dosyasını, Bakırköy 10. Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas sayılı dosyasını, banka kayıtlarını, ticari defterleri, tanık beyanlarını ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı …A.Ş., faktoring sözleşmesini, fatura örneğini, çek teslim bordrosunu, ticari defterlerini ve bilirkişi incelemesini delil olarak sunmuştur.
Davalı … davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Davalı … davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Davalı …Şti. davaya cevap dilekçesi ve delil dilekçesi sunmamıştır.
Dava 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 792’ye göre elden çıkan çekin bedelinin tazmini davasıdır. Bu maddeye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Bu maddeye göre hamil aynı yasanın 790’ıncı maddesine göre dava konusu çekten kaynaklanan hakkını ispatlamak zorunda ve çeki eline geçirmiş olan yeni hamillerin de kötüniyetli ya da ağır kusurlu olduklarını ispatlamak zorundadır.
TTK m. 792’nin yollama yaptığı 790’ıncı madde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir. Bu maddeye göre dava konusu çek incelendiğinde davacının çeki ticari ilişki nedeniyle aldığını belirttiği …Şti.’nin cirosunun çek üzerinde bulunduğu görülmektedir.
Davalı cirantaların ve davalı faktoring şirketinin dava konusu çeklerin alınmasında kötüniyetli ya da ağır kusurlu olup olmadıklarının tespit için dosya bilirkişi heyetine verilmiştir. Hazırlanan 06.06.2014 tarihli bilirkişi raporunda çeklerin faktoring hizmetinin karşılığı olarak alınmış olduğu ve bu nedenle de davalı faktoring şirketinin TTK m. 792’ye göre kusurunun bulunmadığı tespit edilmiştir. Raporun taraflara tebliğinden sonra dosya tekrar bilirkişiye verilmiş ve hazırlanan 17.12.2015 tarihli ikinci bilirkişi raporun da ise davalı …’ın çeki edinme sebebini ispat edememesi durumunda çek bedeli kadar sorumlu olacağı, diğer davalıların da kusurlu ya da kötüniyetli olduklarının ispatlanması durumunda çek bedellerinden sorumlu olacakları tespitinde bulunulmuştur.
Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının …Soruşturma sayılı dosyasının akıbeti sorulmuş, soruşturmanın Büyükçekmece … Asliye Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında kovuşturmasına başlanıldığı bildirilmiştir. Davalı … hakkında suç eşyasını satın almaktan dava açılmıştır. Savcılık ifadesinde davalı … dava konusu çeki çalıntı çekleri piyasaya sürmesi ile bilinen… isimli kişiden aldığını beyan etmiştir. Bu durumda hırsızlık maddi vakıasının gerçek olduğu sabit olup dava konusu çek davacının iradesi dışında elinden çıktığından ciro zincirinde kopukluk olduğu açıktır.
Davacının dosyaya sunduğu 11.10.2012 tarihli çek tahsilat makbuzu ile çek bedeline karşılık gelen 24.07.2012 tarihli 5.114,12 TL bedelli, 10.10.2012 tarihli 2.237,28 TL bedelli, iki adet fatura toplamı 7.351,40 TL yapmakta olup davacı taraf bu belgelerle dava konusu çekleri ticari ilişkisinin karşılığı olarak dava dışı …Şti.’den aldığını da kanıtlamaktadır. Dolayısıyla TTK m. 792’nin davacı açısından yüklediği hak sahipliğini ispatlama yükümlülüğünü davacı taraf yerine getirmiş bulunmaktadır.
Aynı maddeye göre davalıların kötüniyetli ya da ağır kusurlu olup olmadıklarının da yine davacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Davalılardan … savcılık ifadesinde dava konusu çeki çalıntı çekleri piyasaya sürmesi ile bilinen… isimli kişiden aldığını beyan etmiştir. Olayın meydana gelmesinden davalıların çeki cirolayan kişinin çeki kinden ve hangi ticari ilişkinin sonucu olarak aldıklarını basiretli bir tacir olarak araştırması ve ciro zincirinde kopukluk olmadığından emin olduktan sonra alması gerekirken bu yükümlülüklerine uymadıkları anlaşılmaktadır. Bu nedenle kötüniyetten söz edilemese de ağır kusurlarının bulunduğu açıktır. Bu gerekçelerle davanın kabulüne yönelik aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Bilirkişi raporlarının her ikisi de hukuki görüş içermesi, çelişkili sonuca varması ve denetime elverişli olmaması nedeniyle hükme esas alınmamıştır.
Temmuz 2019 tarihinde hakim değişikliği olmuş ve dosya mahkememize atanan Hakim … tarafından karara bağlanmıştır.

HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Mahkememizin …Esas sayılı dosyası yönünden davanın KABULÜNE, 15.000,00-TL’nin ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Mahkememiz dosyası ile birleşen Mahkememizin …Esas, … Karar sayılı dosayı yönünden davanın KABULÜNE, 8.000,00-TL’nin ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava yönünden:
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 1.024,65 TL nispi karar harcından peşin alınan 256,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 768,45 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.725,00 TL nispi vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan toplam 1.118,25 TL’nin ( 24,30 TL BVH, 3,75 TL VH, 256,20 TL Peşin Harç, 384,00 TL tebliğler, 450,00 Bilirkişi ücreti) yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
Birleşen dava yönünden:
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 546,48 TL nispi karar harcından peşin alınan 136,65 TL harcın mahsubu ile bakiye 409,83TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.725,00 TL nispi vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
8-Davacı tarafından yapılan toplam 339,55 TL’nin ( 24,30 TL BVH, 3,75 TL VH, 136,65 TL Peşin Harç, 136,65 TL tebliğler) yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
9-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafların yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
*e-imzalıdır

Hakim …
*e-imzalıdır