Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2014/1336
KARAR NO:2021/893

DAVA:Alacak
DAVA TARİHİ:15/10/2014
KARAR TARİHİ:11/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin verdiği dava dilekçesinde özetle; Davalılardan … dava konusu … İli, … İlçesi, …, … Mevki, 1541 parsel sayılı taşınmazın maliki iken, müvekkili ile imzalamış olduğu 01.07.2008 tarihli protokolün 2. Maddesi gereği: söz konusu taşınmaz üzerinde 15 yıl süre için müvekkil şirket lehine intifa hakkı tesis ettirmeyi kabul ve taahhüt ettiğini, İntifa hakkı, 30.06.2008 tarihinden başlayarak 15 yıl süreli olarak tapuya tescil edildiğini, aynı tarihli protokolün 6. Maddesinde, müvekkili lehine tesis edilecek olan 15 yıllık intifa ivazı için 1.650.000 USD’nin müvekkili tarafından malike ödeneceğinin kararlaştırıldığı, akabinde davalı malik … … tarafından 28.07.2008 tarih-… seri nolu ve 1.650.000 USD karşılığı olan 2.372.614,20 TL meblağı havi fatura düzenlenerek müvekkiline gönderildiğini, müvekkili tarafından da 11.08.2008 tarihinde 1.348.901.20 TL; 12.01.2009 tarihinde de 1.005.345,00 TL İntifa ivazının malike ödendiğini, söz konusu taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt istasyonunda akaryakıt bayilik faaliyeti yapmak amacıyla Müvekkili ile diğer davalı … … İnş. Taah. Nakliye Paz. Tic. ve San.Ltd. Şti arasında 14.04.2008 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi imzalandığını, davalılardan … da, … … Ltd. Şti. ve müvekkilİ arasında akdedilmiş olan veya akdedilecek her türlü protokoller veya sözleşmelerde kayıtlı her türlü yükümlülüğü … … Ltd. Şti ile birlikte müşterek ve müteselsilen üstlendiğini, anılan protokolLer veya sözleşmelerin tatbiki nedeniyle müvekkilinin herhangi bir talebi halinde … … Ltd.Şti ile birlikte ve ayrıca münferiden bu talebin karşılanacağını, … … Ltd.Şti’nin müvekkil şirkete karşı doğmuş veya doğacak her türlü borçlarının 1.000.000 $ müşterek borçlu ve müteselsil kefli olarak, ayrıca münferiden işlemiş ve işleyecek faizi, tazminatı ve sair fer’ileri ile birlikte Müvekkilin talebi halinde, herhangi bir ihtar ve hükme hacet olmaksızın nakden ve defaten ödeyeceğine gayrikabili rücu taahhüt ettiğini, bu sebeple işbu davanın, …’a da yöneltildiğini, Müvekkili üzerinde intifa hakkına sahip olduğu taşınmaz, malik … … A.Ş. tarafından 30.06.2011 tarihinde, intifa hakkı ile yüklü olarak diğer davalı … … Ltd Şti’ye devredildiğini, davalı bayi … … İnş. Taah.Nakliye Paz.Tic.ve San.Ltd.Şti ile imzalanmış olan bayilik sözleşmesi, istasyonun kapanmış olması, ticari koşullarda anlaşma sağlanamaması ve finansal problemler nedeniyle … 41.Noterliği 09.01.2014 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile feshedildiğini, davalılardan … … A.Ş. müvekkili lehine intifa hakkı tesis edilmiş olan taşınmazın, intifa tesis tarihindeki maliki olup, diğer davalı … … Ltd. Şti de, irtifa hakkı ile yüklü olan taşınmazı 30.06.2011 tarihinde iktisap etmiş olan halihazırdaki maliki olduğunu, yeni malik … … Ltd. Şti. taşınmazı intifa hakkı ile yüklü olarak iktisap ettiğini, dolayısıyla yeni malik, eski malikin intifa konusu borç ve alacaklarına halef olduğunu, intifa ivazı eski malik … … A.Ş.’ye ödenmiş olup, intifa hakkının terkin edilmiş olması sebebiyle yeni malik … … Ltd. Şti. terkin işleminden menfaat elde ettiğini, bu itibarla halefiyet ilkesi gereği yeni malike de dava yöneltildiğini, Müvekkili tarafından yukarıda bahsi geçen protokol gereğince intifa hakkının tesisi karşılığında, malike 11.08.2008 tarihinde 1.348.901,20 TL; 12.01.2009 tarihinde de2.005.345,00 TL intifa ivazı ödendiğini, ancak müvekkili, ivazırı peşinen ödediği intifa süresinin tamamını kullanamamış ve intifa hakkını süresinden önce tek taraflı işlemle terkin ettiğini, bu sebeple davalıların, gerçekleşmeyen intifa süresine ilişkin olarak peşinen sağladığı kazanımların faiz ve faizin KDV’si ile birlikte TBK 79. Ve 80. maddeleri kapsamında müvekkil şirkete iade edilmesi zarureti doğduğunu, Yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre sebepsiz zenginleşme hangi yolla gerçekleşirse gerçekleşsin sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altında olduğunu, geçerli bir sebep olmadan ya da başta geçerli olup da sonradan geçersiz hale gelen bir sebebe dayanarak ifa edilmiş edimlerin karşılıklı ve eksiksiz iadesi, denkleştirici adalet düşüncesine dayandığını, denkleştirici adalet ilkesi ise: haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını arttıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade ettiğini, buna göre geçersiz sözleşmeler haksız iktisap kurallarına göre tasfiye edilirken denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman göz ardı edilemeyeceğini,. bu husus hakkaniyetin ve adaletin bir gereği olduğunu, bu bakımdan iadeye karar verilirken, verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerektiğini, aksi halde kısmi iade durumu oluşacak, iade dışındaki zenginleşme iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalmaya devam edeceğini, iade borçlularının iadeye direnmelerine neden olacağını, Davalıların, geçersiz kalması nedeniyle müvekkil şirketin kullanamadığı, bakiye intifa süresine, kıstelyevm usulü hesaplama sonucunda isabet eden 1.410.387,27 TL’yi iktisap ettiği tarihten itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV’si ile birlikte tüm davalılardan (davalı …’dan taahhütnamede belirtilen 1.000.000 $ -birmilyon Amerikan doları-fiili ödeme günündeki Türk Lirası karşılığı ile sınırlı olarak) müşterek ve müteselsilen tahsiline, Davalı malik …nam ve hesabına ödenmiş olan toplam 11.872,70 TL terkin masraflarının, dava tarihinden itibaren avans faizi ve KDV’si ile birlikte davalı malik …ve diğer davalı …’dan (taahhütnamede belirtilen 1.000.000 $ -birmilyon Amerikan doları: fiili ödeme günündeki Türk Lirası karşılığı ile sınırlı olarak) müşterek ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; İntifa sözleşmesinin …’da yapıldığını ve yatıfa konusu Taşınmazın … Tapusunda kayıtlı olduğundan … da ifa edildiğini, öte yandan intifa bedelinin … da ödendiğini, kısaca tüm sözleşmelerin ve odimlerin ifa yerinin … olduğunu, öte yandan 13.04.2013 tarihli Bayilik Sözleşmesinde yetkili mahkeme olarak … Mahkemelerinin kararlaştırıldığını, bu nedenle işbu dava yönünden yetkili mahkemenin … Mahkemeleri olduğunu, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, … … İnş. Taah. Nakliye Paz. Tic ve San. Ltd. Sti. (… …) ile … hakkında husumet itirazında bulunduklarını, intifa hakkının geçersiz kaldığı iddiası doğru olmadığını, fesih şartlarının gerçekleşmediğini, dava dayanağı protokol de belirtilen intifa ile tesis edilen intifanın farklı olduğunu, …’un Kefaleti 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 583 Ve 584 maddelerinde yazılı şekil şartlarını taşımadığı için geçersiz olduğunu, … …, arada ki sözleşmeler gereğince vaddettiği tonaj ve diğer taahhütlerini yerine getirdiğini, dava dayanağı, bayilik sözleşmeleri ve protokol vekiledenler aleyhine genel işlem şartları içermekte olup B.K. 21 inci maddesi gereğince bu şartlar vekiledenlerle müzakere edilmediğini, bildirilmediğini ve onlara hüküm ve sonuçlarının açıklanmadığını, öncelikle yetki yönünden, olmadığı takdirde zamanaşımı yönünden reddine, aksi halde, … … ve … yönünden husumet nedeniyle, … … yönünden esastan reddine, yukarıdaki talepler benimsememesi halinde tüm vekil edenler yönünden esastan reddine, dava masraf ve ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflarca gösterilen delliller toplanmış, … 1. İflas Müdürlüğünün … İflas sayılı dosyası, … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi … Esas sayılı dosyası, … Bankası cevabi yazısı, … Tapu Müdürlüğü cevabi yazısı celp edilmiştir.
Davalılardan … … iflas ettiğinden davacı vekilince iflas masasına başvuruda bulunulmuş … 1.İflas Müdürlüğü’nün … iflas sayılı dosyasından verilen 15/04/2016 tarihli cevabi yazıda davacı vekilinin 1.410.387,27-TL talebinin kaydedildiği ve kabul edildiği bildirilmiştir.
Alacağın varlığı ve miktarı açısından bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve rapor alınmıştır.Bilirkişi heyeti dosyaya sunduğu 28/12/2020 tarihli raporda ” Söz konusu taşınmazı devralan … … Ltd. Şti’nin tek yükümlülüğünün, intifa hakkının kullanımına katlanması olduğu; davacı şirketin, intifa hakkı ivazını diğer davalı … … A.Ş.’ye ödediğinden dolayı … … Ltd. Şti’nin işlenmemiş intifa süresine ilişkin intifa ivazının iadesinden sorumlu tutulumayacağı, Davacının yaptığı feshe ilişkin, dava dilekçesinde üzerinde durulan gerekçelere ilişkin, dosyada bir bilgi veya belgeye rastlanmadığından, yapılan feshin haklı olup olmadığı ve dolayısıyla Protokol m. 11’de düzenlenen feshin şartlarının geçerli olup olmadığının tespitini yapmanın mümkün olmadığını, Davacı şirketin, fesih işlemini haklı sebeple gerçekleştirdiğini ispat edemediğinden Protokol’ün. 12. maddesinin “b” bendi gereği yapılan intifa hakkımın terkini işleminin geçerli olmayan bir nedenden dolayı yapıldığı; dolayısıyla davacı şirketin kalan işlenmemiş intifa süresine ilişkin intifa ivazının iadesini talep cdemeyeceği, … … Ltd, Şti. işlenmemiş süreye ilişkin intifa cevazından sorumlu olmadığından, davalı …’un verdiği taahhütnameden dolayı işlenmemiş süreye ilişkin intifa cevazının iadesinden sorumlu tutulamayacağı ” görüşü bildirilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilmesi için dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdii edilmiş alınan 20/04/2021 tarihli ek raporda ” Tarafların Kök Bilirkişi Raporumuza yönelik itiraz ve beyanlarının, yapılan inceleme,tespit ve varılan sonucu değiştirecek nitelik taşımadığı ” görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde açılan dava, işlememiş süreye tekabül eden intifa ivazının ve terkin masrafının zenginleşme hükümleri uyarınca rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf ile davalı … … …….Nak.Paz.Tic ve San.Ltd.Şti arasında bayilik sözleşmesi imzalandığı, verilen taahütname ile davalı …’un … … Ltd.Şti ile davacı arasında akdedilen sözleşme ve protokollerde müşterek borçlu/müteselsil kefil olarak sorumlu olduğunun beyan edildiği, 01/07/2008 tarihli protokol ile davalılardan müflis … San.Tic.A.Ş. ‘nin maliki olduğu … ili … ilçesi … 1541 parsel sayılı taşınmaz üzerinde 15 yıl süreyle intifa hakkı tesis edildiği, taşınmazın 30/06/2011 tarihinde davalılardan … … Ltd.Şti ‘ne devredildiği, davacı şirketin 09/01/2014 tarihinde istasyonun kapanmış olması, ticari koşullarda anlaşma sağlanamaması ve finansal problemler nedeniyle ihtarname keşide ederek sözleşmeyi feshettiği, 28/02/2014 tarihinde de intifa hakkının tamamından bedelsiz olarak çıplak mülkiyeti malikleri lehine terkin edildiği ve bu hususlarda niza olmadığı dosya kapsamı delillerden anlaşılmaktadır.
Davacı taraf, işlememiş süreye tekabül eden 1.410.387,27-TL intifa ivazını ve 11.872,70-TL terkin masrafını talep etmektedir.
Yargılama sırasında iflas eden davalı … … A.Ş.’nin … 1.İflas Müdürlüğü’nün … iflas sayılı dosyasındaki iflas masasınca davacı tarafça yapılan başvuru sonucu 1.410.387,27-TL alacağın tamamı kabul edilmiş olup dava bu davalı yönünden konusuz kaldığından hüküm kurulmasına yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Diğer davalılar yönünden ise davanın esasına girilecek olursa intifa hakkı bedeli olarak davacı tarafça 11/08/2008 tarihinde 1.348.901,20-TL ve 12/01/2009 tarihinde 1.005.345,00-TL davalı müflis … … A.Ş.’ye ödeme yapıldığı, sözleşmenin 09/01/2014 tarihinde feshedilmesi nedeniyle intifa hakkı işlememiş süreye ilişkin intifa ivazının iadesinin talep edildiği, intifa bedeli ödemesinin … … A.Ş. ‘nin malvarlığında artışa neden olduğu fakat yeni malik olan … … Ltd.Şti’nin malvarlığını etkilemediği, yeni malikin sadece taşınmazın tapu kaydındaki intifa hakkı şerhine katlanma yükümlülüğü altında olduğu, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre bakiye intifa ivazı bedelinin davalı … …’den istenmesinin hukuken mümkün olmadığı, davalı …’da sadece davalı … … yönünden taahhütname vermiş olduğundan bu davalı yönünden de sorumluluğun mevcut olmadığı, terkin masrafı talebine gelince davacı şirketin 09/01/2014 tarihinde fesih ihtarnamesinde belirttiği “istasyonun kapalı olması, ticari şartlarda anlaşamama ve finansal problemler ” nedenlerinin protokolün 11/b mad’deki koşullara uygun olmadığı, haklı gerekçe olarak yorumlanamayacağı gibi bu hususta belirtilen nedenlere ilişkin delil de ibraz edilmediği, fesih haklı nedene dayanmadığı ve terkin talebinin de davalıdan gelmediği dikkate alındığında ayrıca her ne kadar bilirkişi raporunda terkinin davalılar lehine olduğu, bu nedenle tapu masraflarından sorumlu oldukları açıklanmış ise de intifa ivazının talep edilebilir hale gelmesi için tapudan terkin işleminin yapılmış olması şart olduğundan yapılan terkinin esasen davacının lehine olduğu nedenleri hep birlikte gözönüne alındığında terkin masrafının da davalı … … Ltd.Şti ve …’dan talep edilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmakla bu davalılar yönünden açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A)Davalı Müflis … San. A.Ş.’nin yönünden dava konusuz kaldığından HÜKÜM KURULMASINA YER OLMADIĞINA,
B)Davalı … … İnş. Taah. Nak. Pas. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Ve … yönünden açılan davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 59,30 TL maktu karar harcının peşin alınan 48.577,30 TL harçtan mahsubu ile artan 48.518,00 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 82.579,10 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak Davalı … … İnş. Taah. Nak. Pas. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Ve …’a verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5-Kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı … … İnş. Taah. Nak. Pas. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Ve … vekilinin yüzüne karşı diğer tarafın yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/11/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …