Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/776 Esas
KARAR NO : 2023/628

DAVA : Sermaye Piyasası Kanunundan Kaynaklanan (İtirazın İptali)
DAVA TARİHİ : 18/04/2022
KARAR TARİHİ : 26/09/2023

Mahkememizde görülmekte olan Sermaye Piyasası Kanunundan Kaynaklanan (İtirazın İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkili …A.Ş.’ nin sermaye piyasalarında faaliyet gösterdiğini, müvekkilince müşterilerinin sermaye piyasalarında yapacağı işlemlere aracılık edildiğini, bu kapsamda müvekkili ile davalı arasında … müşteri no ile 12/01/2021 tarihinde Sermaye Piyasası İşlemleri Genel Çerçeve Sözleşmesinin imzalandığını, davalının hesabının açılmasının sonrasında 14/01/2021 tarihinde elektronik ortamda Alım-Satıma Aracılık Çerçeve Sözleşmesi, Repo ve Ters Repo Çerçeve Sözleşmesi, İnternet Vasıtası ile Yapılacak İşlemlere Dair Sözleşme, Yatırım Danışmanlığı Sözleşmesi, Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesinin imzalandığını, davalının müvekkili Aracı Kurum’ da yaptığı … işlemleri neticesinde; hesabının zarar etmesi ve …’ da teminat tamamlama işlemi yapılması gerekmesi sebebiyle; davalı adına ödenmesi gereken teminat tamamlama tutarlarının/eksik teminatların müvekkilince ödenmesi nedeniyle davalının müvekkiline 784.804,10-TL borcunun bulunduğunu, borcun rehinle temin edilmemiş ve davalının borcunun muaccel durumda olduğunu, ayrıca borçlunun borcunu ödeyemeyeceğini de beyan etmesi üzerine .. 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin …D.İş ve … Karar sayılı ve 03/01/2022 tarihli ihtiyati haciz kararına istinaden davalı aleyhine başlatılan … 23. İcra Müdürlüğü’ nün…esas sayılı dosyasına davalı tarafından yapılan haksız itirazın iptali ile takip çıkışının % 20′ sinden az olmamak üzere davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA / Davalı yasal cevap verme süresi içerisinde davaya karşı cevap vermemiş, 07/03/2023 tarihli celseye katılarak davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, davacı ile davalı arasında imzalanmış sermaye piyasası işlemleri genel çerçeve sözleşmesi ve türev araçların alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi kapsamında doğduğu iddia olunan alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı taleplerine ilişkindir.
Uyuşmazlığın konusunun; taraflarca akdedilen türev araçlarının alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi kapsamında davalının yaptığı … işlemleri sonucunda ortaya çıkan teminat açığının tamamlanmamış olması iddiasına dayalı olarak davacı aracı kurum tarafından başlatılan vaki itirazın iptali istemi olup davalının borçlu olup olmadığı, borçlu ise miktarı noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
… 23. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı takip dosyası kapsamından; davacı tarafın davalı hakkında toplam 789.632,18-TL alacağın eklentileri ile birlikte ödetilmesi istemiyle ve ilamsız takip yoluyla icra takibinde bulunulduğu ve fakat davalı tarafından yasal süresi içinde vaki itirazı sonucu, icra takibinin İ.İ.K.nun 62. maddesi uyarınca durduğu saptanmıştır. İcra takibine vaki itirazın davacı tarafa tebliği durumu ve dava tarihine nazaran da, bu itirazın iptali davasının İİK.nun 67. maddesi hükmünde öngörülen ve hak düşürücü nitelikteki bir yıllık süresi içinde açıldığı da tespit olunmuştur.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, … 23. İcra Müdürlüğü’nün …sayılı takip dosyası Uyap üzerinden gönderilmiş, çıktısı alınarak dosya arasına konulmuş, dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak
Bilirkişi …, Bilirkişi …, Bilirkişi … tarafından düzenlenen 14/06/2023 tarihli bilirkişi raporu dosya kapsamına alınmıştır.
Taraf iddia ve savunmaları , ibraz edilen deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde ;
Dava , davacı aracı kurum ile davalı arasında aktedilen Türev Araçların Alım Satımına Aracılık çerçeve sözleşmesi kapsamında, davalının yaptığı … işlemleri sonucunda ortaya çıkan teminat açığını tamamlamamış olması nedeniyle, oluşan 784.804,10-TL asıl, 4.827,08-TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere 789.631,18-TL alacağın tahsilini icra yoluyla tahsili istemi ile başlatılan takibe yönelik itirazın iptali istemidir.
Sermaye piyasası düzenlemelerinin öngördüğü yatırım kuruluşu ile müşterileri arasındaki ilişkiye hakim olması gereken temel ilke ve kurallar 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve Tebliğ III-37.1; Tebliğ III-39.1; Tebliğ III-45.1 ile düzenlenmiştir.
Yatırım kuruluşu faaliyetleri yürütürken basiretli bir tacir gibi hareket etmesi yanısıra müşterisine karşı bazı “genel davranış yükümleri” bulunmakta olup bunlar; (i) Yatırım kuruluşu, müşteriyle imzaladığı çerçeve sözleşmelerde belirtilen esaslar çerçevesinde müşteri emirlerini en iyi şekilde gerçekleştirme yükümlülüğü ile özen ve sadakat borcu çerçevesinde yürütmekle yükümlüdür (Tebliğ III-39.1 m. 22/1/b). (ii) Yatırım kuruluşu, müşterilerinin hak ve yararlarını zedeleyici işlemlerde bulunamaz, iyi niyet kurallarına aykırı hareket edemez, piyasa hakkındaki bilgisizlik ya da tecrübesizliklerinden yararlanıp müşterilerin alım-satım kararlarını etkileyerek kendi lehlerine kazanç sağlayamazlar (Tebliğ III-39.1 m. 56/1-i). (iii) Müşterinin gereksiz veya aşırı miktarda alım-satım yapmasına ortam hazırlayamaz, müşteri talimatı olmaksızın işlem yapamaz Tebliğ III-39.1 m. 56/1/j). (iv) Yatırım kuruluşları yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgilere dayalı ve müşterilerin tecrübe veya bilgi noksanlıklarını istismar edici yayın, ilan, duyuru ve reklam yapamaz, diğer yazılı ve sözlü açıklamalarda bulunamaz (Tebliğ III-39.1 m. 41). (v) Müşterileri hakkındaki sırları açıklayamaz, bunları kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamaz Tebliğ III-39.1 m. 23/1). (vi) Düzenlemeler ve müşteriyi ilgilendiren konularda yeterli bilgilendirme ve şeffaflığı sağlamalıdırlar (Tebliğ III-39.1 m. 24/ç).
Bu düzenlemeler uyarınca aracı kurumların müşterilerine hizmet sunmadan önce müşterinin tipine ve müşteri ile yapılacak işlemlerin ve ilişkilerin özelliğine göre yatırımcı-müşteri ile aracı kurum arasında mevzuat ile öngörülmüş olan tip sözleşmelerin imzalanması ve belirli tip form ve belgelerin düzenlenmesi ve doldurulması, aracı kurum tarafından müşterisine belirli bildirimlerin yapılması ve müşterilerin de bu bildirimleri alması gerekir. (Tebliğ III-39.1 m. 26; Tebliğ III-45.1 m.5). Sözleşme ilişkisi elektronik ortamda kurulabilir (Tebliğ III-42.1)
Diğer yandan aracı kurumlar müşterilerini “genel müşteri-profesyonel müşteri” olarak sınıflandırmalı ve ona limit tahsis etmelidirler (Tebliğ III-39.1, m.30, m. 31/5).
Aracı kurumlar pazarlanan ya da müşteri tarafından talep edilen ürün veya hizmetin müşteriye uygun olup olmadığının değerlendirilmesi ve müşterinin söz konusu hizmet ya da ürünün taşıdığı riskleri anlayabilecek bilgi ve tecrübeye sahip olup olmadığını tespit amacıyla “genel müşterileri” için bir “uygunluk testi” yapmakla yükümlüdürler (Tebliğ III-39.1 m.33).
Yatırımcı kurumun uygunluk testinde uygunluk testini geçemeyen ya da uygun olmayan hizmeti almak istemeyen müşteriye söz konusu talep yönünde hizmet verip vermemek hususunda serbesttir” demektedir. Bu kapsamda yatırım kuruluşunun basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümü çerçevesinde müşteri ile kuracağı hizmet ilişkisini değerlendirmeliı riskleri dikkate alarak ilişki kurmalı ve hizmet sunmalıdır.
(g) Yatırım kuruluşları “genel müşteri” niteliğini taşıyan müşterilerine/yatırmcılara “risk bildirimi” yapmakla yükümlüdürler (Tebliğ III-39.1 m.25; Tebliğ III-45.1 m.6).
Yatırımcılara yapılacak “Genel Risk Bildirimi” müşteri ile sözleşme imzalamadan önce ona yapılması gereken bir bildirim olup sözleşme imzalamadan önce genel müşterilere sermaye piyasası araçları ile yatırım hizmet ve faaliyetlerine ilişkin genel riskleri açıklamak ve bu amaçla SPKr. tarafından belirlenmiş olan “Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri Genel Risk Bildirim Formu” nun bir örneğini vermek ve bu formun okunup anlaşıldığına dair yazılı bir beyan almak ve bunun bir örneğini müşteriye vermek ve yine hizmet sunmadan önce yapılan genel risk bildirimine ek olarak işlem konusu sermaye piyasası araçlarının risklerini müşteriye açıklamak için ”Ek Bildirimler” yapmak ve yapılan açıklamaların müşteri tarafından okunup anlaşıldığına dair yazılı bir beyan almak ve bu açıklamaların bir örneğini müşteriye vermekle yükümlüdürler.(Tebliğ III-37.1 m. 27/C).
Tüm bu açıklamalar doğrultusunda; Davacı Aracı Kurum ile davalı arasında … nolu müşteri ilişkisi çerçevesinde 12/01/2021 tarihinde “Sermaye Piyasası İşlemleri Genel Çerçeve Sözleşmesi” “Müşteri Bilgi Formu ve İmza Kartonu” düzenlenmiş ve ayrıca müşteri “Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Bilgilendirme” formu ve “Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri Genel Risk Bildirim Formu” imzalandığı ,dosya kapsamına ibraz edilen deliller ile Taraflar arasında 14/01/2021 tarihinde “Türev Araçların Alım Satımına Araclılık Çerçeve Sözleşmesi” ve “Sermaye Piyasası Araçlarının Risklerine İlişkin Bilgi Formu”, Türev Araçlar Risk Bildirim Formu”, “Risk Bildirimi”, “Müşteri Tanıma Formu”, Adresine Posta İle Ve/Veya Elektronik Ortamda “Türev Araç İşlem Sonuç Formu” Gönderilmesini İstemeyen Yatırımcı Talebine İlişkin Yazılı Beyan “Uygunluk Testi”, “Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği Bildirimi”, “Tanıtım ve Pazarlama Amacıyla Elektronik İleti Muvafakati” yer aldığı,
12/01/2021 tarihinde müşteri için “Uygunluk Testi” ve “Yerindelik Testi” Sonuç Bildirimi yapıldığı, bu teste göre müşteri “genel müşteri” olarak sınıflandırılıp; eğitim durumu “Lisans ve Üstü” olarak işaretlendiği, Müşterinin mesleği ise “emekli” olarak işaretlendiği, Risk ve getiri tercihi” ise en riskli kategori (e sınıfı) olan “Çok yüksek getiri isterim ve çok yüksek riskli ürünlere yatırım yapabilirim. Gelişmiş yatırım ürünlerinin riskleri konusunda bilgiliyim ve bu ürünlere yatırım yapabilirim. (Anaparayı tamamen kaybetmeyi göze alabilirim.)” kategorisi işaretlendiği, Mali bilgilerde ise aylık geliri “2.500-5.000 lira” olarak; toplam mal varlığı düzeyi “0-50.000 lira” olarak; getiri hedef düzeyi “yüksek risk ile yüksek getiri” olarak işaretlendiği , Uygunluk Testi Sonuç Bildirimi yapıldığı ve “Test Sonucu Uygun Bulunan Ürün ve Hizmetler” bölümünde Çok Yüksek Riskli (Tezgahüstü Türev İşlemler, Yapılandırılmış Borçlanma Araçları, Kaldıraçlı Alım satım İşlemleri, FX, Yatırımcı Bilgi Formunda Risk Değeri 7 olan yatırım fonları, vb.)” gibi “e” sırasındaki ürün ve hizmetlerin kendisi için uygun olduğu belirtildiği formda “a,b,c,d” gibi “çok düşük, düşük, orta riskli, yüksek riskli” ürün kategorileri “uygun/uygun değil” kutuları işaretlenmemiş iken “çok yüksek riskli” ürün ve hizmet kategorisinin “uygun” kutusunun işaretlendiği, Uygunluk Testinin “Müşteri Beyanı” kısmında ise davalı-müşteri Uygunluk Test sonuçlarıma ilişkin olarak “… A.Ş. tarafından bilgilendirildiği hususunu kabul ettiği ibraz edilen bilirkişi raporu ile tespit olunmuştur.
Taraflar arasında düzenlenen “Türev Araçların Alım Satımına Araclılık Çerçeve Sözleşmesi” 2. Madde ile ; sözleşme konusu : “… aracılığıyla Borsa’da gerçekleştireceği ve teslimatın nakdi veya fiziki uzlaşma yöntemi ile yapıldığı… Sözleşmelerinin alım satım işlemlerinin yapılması ile bu işlemlere ilişkin teminatların yatırılması, çekilmesi, idaresi ve nemalandırılması bu sözleşmesinin konusu ve kapsamına girmektedir.” şeklinde ifade edildiği,
Vadeli işlem sözleşmeleri teminatlara dayanarak sürdürülen yatırım hizmetleri olup . Sözleşmeye göre, müşterinin teminatların tamamlanması yükümünü yerine getirmemesi ve bu yükümü yerine getirmede temerrüde düşmesi durumunda yapılacak işlemler ve uygulanacak kurallar da sözleşme ile belirlenmiş olup Buna göre,
Sözleşmenin 8.1 Maddesinde ; “Hesapların güncelleştirilmesi neticesinde vadeli işlem veya opsiyon sözleşmelerinde değer kaybı veya diğer nedenlerle …’nin mevcut teminatının Sürdürme Teminatının altına düşmesi durumunda, …, …ye teminat tamamlama çağrısı yaparak teminat tutarını başlangıç teminatı seviyesine çıkarmasını talep eder. … bu durumda teminatlarını bulunması gereken teminat seviyesine çıkarmakla yükümlüdür. Teminat tamamlama çağrıları … tarafından ..ye elektronik ortam, telefon veya faks ile yapılabilir. …’nun bu çağrıyı göndermesi durumunda …’nin bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın çağrıyı aldığı kabul edilir. …’nın teminatları arttırması durumunda … teminatların artırılmasını talep edebilir. Bu durumda … işlem teminatlarını artırılan teminat tutarlarına göre yatırmakla yükümlüdür. Bu Sözleşme uyarınca … tarafından yatırılması gereken işlem teminatları hiçbir ş̧ekilde … tarafından belirlenen asgari oran ve tutarın aşağ̆ısında olamaz.”
Sözleşme m.8.2 de “ …’nin teminat tamamlama çağrısına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda …, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın pozisyonlarının bir kısmını veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. … tarafından pozisyonun ters işlem ile kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan tüm borçları …’ya ö̈demekle yükümlüdür. … yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla, bu madde uyarınca … varlıklarının kullanılmasında … varlıkların makul değerleri üzerinden nakde çevrilmesi için gereken özeni göstermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlendiği görülmüşür.
Taraflar arasındaki Sözleşmeye dayalı olarak davalıya sunulan Türev İşlemleri ile ,Davacı-yatırım kuruluşu tarafından 12/01/2021 ve 14/01/2021 tarihli sözleşmeler çerçevesinde davalı-müşteriye yatırım hizmetleri kapsamında türev araçlar alım-satım aracılığı hizmeti sunulduğu, 20 Aralık 2021 tarihinde yatırımcının sahip olduğu pozisyonunun 21 Aralı 2021 günü döviz kurlarında yaşanan gelişmeler nedeniyle uğradığı değişiklerden kaynaklandığı, Müşterinin …nolu cari hesap dökümününe göre 22/12/2021 tarihinde yatırımcı-müşterinin pozisyonu nedeniyle yatırımcı kuruluşun hesabından …’e 847.135,35 TL teminat yatırılması ve bunun müşteri cari hesabına borç kaydedilmesiyle hesabın bakiyesi 783.338,45 TL borç bakiyesi olduğu Ses kayıtlarının incelenmesinden de davalı bu civardaki bir borçla karşılaşacağını vadeli sözleşme pozisyonlarının maliyetlerinden daha düşük düşük Dolar kuru ile tasfiyeleri öncesinde de haberdar olduğu , 23/12/2021 tarihinde hesaba 1 günlük temerrüt faizinin (1.827,79 TL) borç ve 27/12/2021 tarihinde …’un teminat iadesinin (326,16 TL) alacak kaydedilmesiyle hesabın borç bakiyesi 784.804,10 TL olduğu, Bu borç bakiyesi müşteri hakkında icra takibine geçilmesi amacıyla 31/12/2021 tarihi itibariyle cari hesaptan alacak kaydıyla çıkarıldığı ve cari hesap bakiyesi “0” a düştüğü ,Borç bakiyesinin yasal takibe alınmasından sonra düzenlenen 10/03/2023 tarihinde saat 11:54:58 itibariyle düzenlenen hesap özetinde ise 30/12/2021 tarihinde 784.804,10 TL olan cari bakiye 30/12/2023 ve 31/12/2021 tarihlerinde 0,00 olarak göründüğü,… tarafından düzenlenen 29/12/2021 tarihli İşlem Hareket Raporunun başlangıç ve bitiş tarihleri 21/12/2012 ve 29/12/2021 olup 21/12/2021 günü saat 06.19.59 ile 27/12/2012 günü saat 10.55.10 arasındaki “Piyasa Kodu: …” olan 10 adet işlemi Refereans Noları ile raporlandığı, davalı / müşterinin cari hesabında yer alan ve cari hesabın borç bakiyesi vermesine neden olan ve davacı/yatırım kuruluşunun … nolu müşteri için 847.735,15 TL nakit teminat yatırması …’ın bu işlem hareket raporunda yer aldığı, 20 Aralık 2021 tarihi itibariyle davalı-müşteri fiyatı 1USD=17,6900 TL ile 17,9838 TL arasında değişen fiyatlar ile vadeli işlem sözleşmesine girerek “uzun pozisyon” aldığı 6.248.887,20 liralık pozisyonun ortalama maliyeti 1USD= 17,75418 TL’ olduğu, 21 Aralık 2021’de ise yatırım kuruluşu davacı tarafından 1USD=12.7913 TL ile 12,9937 TL arasındaki fiyatlar ile pozisyonlar tasfiye edildiği,20 Aralık 2021 tarihi itibariyle davalının sahip olduğu 342 adet vadeli işlem sözleşmesinde 6.248.887,20 TL uzun pozisyonu olup, bu sözleşmenin ortalama maliyeti 1USD=17,75418 TL iken uzlaşı fiyatı 1USD=18.27160 TL dir. Ertesi gün 21 Aralık günü ise TL’sının ABD Dolarına karşı değer kazanması nedeniyle yatırımcının teminat açığı ortaya çıktığı ve bu nedenle 342 adet vadeli işlem sözleşmesinin 47 tanesi 12,99370 TL, 150 tanesi 12,79130 TL, 3 tanesi 12,94930 TL, 81 tanesi 12,94930 TL, 61 tanesi 12,94930 TL üzerinden tasfiye edildiği, Böylece yatırımcının bir gün önce ortalama maliyeti 17,75418 TL olan pozisyonları 12,7910-12,94930 TL aralığındaki fiyatlar ile tasfiye edilip herhangi bir vadeli işlem sözleşmesi pozisyonu kalmadığı, bir gün önce +994.403,62 TL olan nakit teminat durumunun ise -847.135,35 TL olduğu, Böylece davalı-müşterinin pozisyonun yarattığı parasal kayıp 1.841.238 TL olmuş, Müşteri bu kaybın neden olduğu teminat açığı olan 847.135,35 TL sını davacı kuruma yatırmadığı için pozisyonlar maliyetlerinin yaklaşık %30 civarında daha düşük bir değeri ile tasfiye edilmiş, teminat açığı davalı/yatırımcı/müşteri tarafından yatırılmamış olması nedeni ile davacı nezdindeki cari hesabı açık kalmış ya da eksi bakiyeye (784.804,10 TL) dönmüştür.
Yatırım kuruluşları müşteriler ile ilişki kurarken ve onlara yatırım hizmeti sunarken basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümü altında olup, Bu süreçde finansal piyasalarda tarafların, yani hem finansal kuruluşun hem de müşterinin ilişkiye girmelerinden kaynaklanacak riskleri iyi tartmaları ve değerlendirmeleri için çok sayıda iş ve işlemler ile yükümler ve sınırlamalar getirmektedir.
“Müşterinin Sınıflanması”, “Uygunluk Testi”, “Yerindelik Testi” , “Risk Bildirimler”, “Limit Tahsisi” , “Müşteriden Alınan Beyanlar” , “Teminatlar” ve hatta “Deneme Hesapları” ile hem piyasalar hem de yatırım kuruluşları ve müşterileri için yatırım hizmetlerinin sunulmasındaki etkinliği artırma ve riskleri sınırlama yükümlülüğü içerisindedir. Yatırım kuruluşu bu süreçleri ciddi bir biçimde yaparak müşteriyle iş yapıp yapmamaya ve yapacaksa nasıl ve hangi sınırlar içinde yapacağına karar vermeli ve bu kararını verirken de basiretli bir iş adamı gibi davranmalıdır. Bir müşteriyle ilişki kursa bile onun yaratabileceği riskler ile onun gelir, servet ve ödeme gücünü dikkate alarak ya da bunlara uygun bir müşteri limit tahsis ederek işlem yapmak yükümü altındadır.
Anılan durum karşısında ; “Genel müşteri” olarak sınıflandırılan bir emekli olan davalının yapmış olduğu işlem kapasite ve sayısı nazara alındığında tüketici işlemini aşan ticari iş mahiyetinde olup bu kapsamda davaya bakmaya mahkememizin görevli olduğu, emekli olan davalı-müşteri yapılan uygunluk ve yerindelik testlerinde aylık gelirini “2.500-5.000 lira” olarak; toplam mal varlığı düzeyi “0-50.000 lira” olarak; sermaye piyasası işlemlerine ayırabileceği tasarruf tutarını ise “1-50.000 “ lira olarak belirlenmiş olmasına rağmen yüksek risk kategorisinde değerlendirilip 20 Aralık 2021 tarihinde bu yatırımcının açık pozisyonunun 6,2 milyon TL ve karşılaştığı parasal kayıbın ise 1,8 milyon TL olduğu, bunun davalının teminatlarından karşılanamayan 784.804,10 TL’lik kısmı ise davalı tarafından ödenmediği anlaşılmıştır.
Her ne kadar taraflar arasındaki sözleşmeler ile davalı müşteri tarafından riskleri bildiği ve sorumluluğun kendisine ait olduğu yönünde beyanda bulunulmuşsa da türev ürünler gibi karmaşık ve aşırı riskli işlemlerin yapılmasında davacı yatırım şirketi tarafından uygunluk ve yerindelik testleri ile mali gücünün çok sınırlı olduğu bilinebilen bir müşterinin 6,2 milyon TL tutarında açık pozisyon almasını doğuran çok sayıda (17/12 de 586; 20/12’de 342 adet sözleşme) ve büyüklükte işlem yapmasına izin vermenin, yatırımcının gelir ve varlık durumuyla piyasalarda kullanmayı düşündüğü miktarlar ile uyumlu bir limit koymadan ve bu değerleri aşan, onlarla orantısız biçimde işlem yapmasını sağlamak yatırım kuruluşu bakımından basiretli bir iş adamı davranışı olmadığı , 20 Aralık 2021 tarihindeki vadeli işlem pozisyonları nedeniyle, 21 Aralık günü yaşanan Dolar değerindeki düşüşler ile bir gün önce +994.403,62 TL olan nakit teminatını kaybetmiş ve teminat durumu eksiye (-847.135,35 TL) dönüşen ve pozisyonları kapanan davalı mevcut teminatlarını kaybettiği gibi sonunda cari hesabı da 784.804,10 TL borç bakiyesi ile kapatılmış böylece davalı-müşterinin sahip olduğu pozisyonun yarattığı parasal kayıp 1.841.238 TL olmuştur.
20 Aralık 2021 tarihindeki davalı-müşterinin vadeli işlem sözleşmesi pozisyonları, 20 Aralık ve 21 Aralık tarihlerindeki Doların TL karşısındaki Pazar değerleri, …’daki sözleşme uzlaşma fiyatları, yeni uzlaşı fiyatları ile belirlenen sözleşmeleri sürdürme teminatlarındaki değişmeler dikkate alınarak ; Davalıya yatırım hizmeti sunan davacı-yatırım kuruluşun daha baştan sözleşmesel ilişki kurma aşamasından başlayarak yatırımcının gelir-varlık- piyasada değerlendirmeyi düşündüğü parasal miktar ile orantılı olmayan riskli pozisyon almasına limit ve sınırlara koymayarak yatırım hizmeti sunan davacı yatırım kuruluşunun da ortaya çıkan sonuçtan kayıptan sorumluluğunun bulunduğu ve kusurlu olduğu anlaşılmıştır
Bu nedenle davalının uzun pozisyonları Doların TL’ye karşı değerinin düşmesi nedeniyle uzlaşı değerlerinde düşüş yaşanıp vadeli işlem sözleşme pozisyonlarının sürdürme teminatı yükselip yatırımcının pozisyonları tasfiye edilmesi ve sonrasında Sürdürme teminatının VİOP işleyiş kuralları ile Merkezi Karşı taraf düzenlemeleri çerçevesinde davalının cari hesabındaki teminat açığının tamamlanması nedeniyle oluşan borç bakiyesinin talebe rağmen kapatılmaması üzerine cari hesap …tarafından yatırım kuruluşundan alınarak kapatıldığı,oluşan borç bakiyesi nedeniyle yasal takibe geçildiği ve bilirkişi heyeti tarafından davacı alacağı olarak hesap edilen 784.804,10 TL den %30 oranında müterafik kusurdan kaynaklı takdiri indirim yapılması gerektiği, temerrüdün takip ile başladığı, bu kapsamda alacağın likit olmayıp yargılamayı gerektirdiği kanaati ile icra inkar tazminat talebinin de reddi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile … 23. İcra Müdürlüğünün …E sayılı dosyası ile başlatılan takibe yönelik itirazın KISMEN İPTALİ ile takibin takdiren %30 oranında müterafik kusur indirimi yapılmakla 549.362,80 TL asıl alacak üzerinden devamına, fazla istemin REDDİNE, asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avansı faizi uygulanmasına,
2-Talep edilen alacağın likid ve muaccel olmayıp yargılamayı gerektirmesi sebebi ile icra inkar tazminat talebinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 37.526,98-TL nispi karar ve ilam harcından 13.484,93-TL peşin alınan harcın mahsubuna, bakiye 24.042,05-TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafça yatırılan 13.484,93-TL peşin harcın davalıdan tahsiline,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 82.910,79-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 15.318,20-TL yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre %70’inin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı tarafından dosya üzerinde yapılan yargılama gideri bulunmadığından ve yatırılan gider avansı olmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
8-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı asilin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/09/2023

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır

HARÇ BEYANI /
37.526,98-TL KARAR HARCI
13.484,93-TL PEŞİN HARÇ /
24.042,05-TL KALAN HARÇ

DAVACI GİDERİ /
80,70-TL BVH VE VSH.
15.000,00-TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ
237,50-TL POSTA MAS. /
15.318,20-TL TOPLAM