Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/28
KARAR NO : 2023/182

DAVA :İstirdat
DAVA TARİHİ : 21/04/2021
KARAR TARİHİ : 10/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan istirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yasal hamili olduğu … A.Ş. … Şubesi’ne ait, keşidecisi …Tic. Ltd. ŞTi. olan, 30/12/2020 keşide tarihli, … seri numaralı ve 20.000,00 TL bedelli çekin, müvekkili tarafından cirolandıktan sonra kargo vasıtası ile müşteriye ulaştırılmak üzere taşınırken kaybolduğunu, müvekkili şirketin kargo şirketinden bilgi istemesi üzerine taşıma faaliyetini yürüten … A.Ş.’nin müvekkiline gönderdiği açıklama ile çekin kaybolduğunun, aramaların devam ettiğinin bildirildiğini, bunun üzerine taraflarınca 12/10/2020 tarihinde söz konusu çekin zayi olduğundan bahisle … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını, dosya kapsamında ilanların yaptırıldığını, ihtiyati tedbir olarak çek hakkında ödeme yasağı konulduğunu, sonrasında dosyaya sunulan müdahale dilekçeleri ile söz konusu çekin davalı şirketin elinde olduğunun, çek ile ilgili olarak … 14. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığının, dosya borcunun davalıya, borçlulardan … Tic. Ltd. Şti. tarafından haricen ödendiğinin öğrenildiğini, Mahkemece taraflarına 08/04/2021 tarihli duruşmada istirdat davası açılması için süre verildiğini, bu sebeple işbu davanın ikame edildiğini, dava konusu çekin, davalı şirketin eline haksız sebepsiz ciro ile geçtiğini ve müvekkiline ait olan çek bedelinin davalı tarafından tahsil edildiğini, bu hususta suç duyurusunda bulunulduğunu, davalı şirketin çek hakkında herhangi bir araştırma yapmaksızın çek bedelinin tahsili amacıyla haksız olarak icra takibine giriştiğini, çeki elinde bulunduran şirketin, çekin iktisabında ağır kusurlu olduğunu, müvekkilinin cirantalar ile arasında ticari bir ilişkinin bulunmadığını iddia ve beyan ederek davanın kabulüne, çek bedeli olan 20.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte istirdadına, müvekkilinin meşru hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 07/04/2021 tarihli dilekçeleri ile HMK’nın 180. maddesi uyarınca davalarını tamamen ıslah ettiklerini, dava dilekçesindeki izah edilen olaylara ek olarak dava konusu çekte müvekkilinin cirosundan sonra, çekin çalınmasının ardından gelen … Ltd. Şti. İle arasında hiçbir ticari ilişkinin bulunmadığını, Mahkememizin gerekli görmesi halinde ticari defter ve kayıtlar üzerinde yapılacak incelemede bu hususun tespit edileceğini iddia ve beyan ederek müvekkilinin dava konusu çekin yasal ve meşru hamili olduğunun, dava konusu çek ile ilgili olarak borçlu olmadığının tespiti ile müvekkili şirketin elinden rızası dışında çıkan çekin istirdadına, çekin istirdadının mümkün olmaması halinde çek bedeli olan 20.000,00 TL’nin yasal ferileriyle birlikte ve vade tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte müvekkili şirkete ödenmesine, davalının, alacağın %20’sinden az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin ticaret sicil adresinin … olduğunu, yetkili Mahkemelerin de İStanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, müvekkili şirketin, dava konusu çeki geri vermekle yükümlü tutulabilmesi için kötü niyetli veya ağır kusurlu olması gerektiğini, çekteki ciro silsilesi incelendiğinde davacı ile müvekkili şirket arasında başkaca ciroların bulunduğunun görüleceğini, çekin ciro yoluyla geçmesi nedeniyle müvekkilinin çekin çalıntı olup olmadığı hususunda bir bilgisinin olmadığını, müvekkilinin iktisap anında çekin çalıntı olduğunu bilmediğine göre kötü niyetli olamayacağını, dilekçe ekinde sunmuş oldukları faktoring evraklarından müvekkili şirketin dava konusu çeki 22/07/2020 tarihinde dava dışı … şirketinden temlik aldığının görüleceğini, davacının çek iptal davasını 12/10/2020 tarihinde açtığını, yani müvekkilinin çeki temlik aldığı 22/07/2020 tarihinde açılmış bir dava veya verilmiş bir ödeme yasağı kararı olmadığını, müvekkilinin, çekin çalıntı olduğunu bankaya ibraz anında yani 30/12/2020 tarihinde öğrendiğini, çekte ödeme yasağı kararının bulunmasının müvekkilinin kötü niyetli olduğunu göstermeyeceğini, müvekkilinin faktoring şirketi olduğunu, dava konusu çekin de dava dışı … şirketi ile 22/07/2020 tarihinde imzalanan Faktoring Sözleşmesine istinaden temlik alındığını, müvekkilinin dava konusu çeki, faktoring ilişkisi gereği ve usulüne uygun iktisap ettiğini, bu sebeple ağır kusurlu olduğundan söz edilemeyeceğini iddia ve beyan ederek davanın reddine, karşı tarafın %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davacı vekilinin 07/04/2021 tarihli dilekçesine cevap dilekçesinde özetle; cevap dilekçelerindeki izahlarına ek olarak davacı tarafın müvekkili şirkete karşı borçlu bulunmadığının tespitini talep etmiş ise de, davacının çekteki imzasına itirazının bulunmadığını, davacının, çekte kendisinden sonra gelen ciranta ile ticari ilişkisinin olmadığı yönündeki iddiasının, bir şahsi defii olduğunu, şahsi defiilerin faktoring şirketlerine karşı ileri sürülebilmesinin şartlarının 6361 sayılı kanunun 9.maddesinde düzenlendiğini, davacı tarafın faktoring işleminin tarafı olmadığını, davacının çek istirdadı yönünden aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, çekin, davacının rızası dahilinde elinden çıktığını, çalıntı iddiasının ispat edilemediğini, müvekkilinin kötü niyetli veya ağır kusurlu olmadığını, davacının, basiretli davranma yükümlülüğüne aykırı hareket ettiği iddia ve beyan ederek davanın reddine, davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Dosyada taraflarca bildirilen belgeler, Faktoring Sözleşmesi ve ek belgeleri, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası, … 14. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra takip dosyası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …Soruşturma sayılı dosyası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …Soruşturma sayılı dosyası, …A.Ş.’nin 04/03/2022 tarihli müzekkere cevabı, …Servisi A.Ş.’nin 17/02/2022 tarihli müzekkere cevabı, … Bankası A.Ş.’nin 08/02/2022 havale tarihli müzekkere cevabı, ticari sicil kayıtları, … 48. Noterliği’nin … tarih … yevmiye numaralı Alacak Satış ve Temlik Sözleşmesi aslı, … 13. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası uyap suretleri, … A.Ş’nin 19/04/2022 tarihli yazı cevabı ve ekinde Kredi Sözleşmesi ve ekleri, ihtarname ve tebliğ şerhlerinin suretleri, bilirkişi raporu delil olarak değerlendirilmiştir.
GEREKÇE: Dava, TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılan çek istirdadı istemine ilişkindir.
… 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin; 27/09/2021 tarih, … Esas ve … Karar sayılı yetkisizlik kararı üzerine dava dosyası … 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sırasına kaydedilmiş, … 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin; 06/01/2022 tarih, … Esas ve … Karar sayılı gönderme kararı üzerine dava dosyası mahkememizin iş bu esas sırasına kaydedilerek yargılamaya devam edilmiştir.
.. 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası üzerinde yapılan incelemede davacı …Tic. Ltd. Şti. tarafından 12/10/2020 tarihinde iş bu davaya konu olan keşideci … Tic. Ltd. Şti. olan … numaralı 20.000,00 TL bedelli 30/12/2020 tarihli çekin de arasında bulunduğu birtakım çekler hakkında zayi nedeniyle iptali istemi ile açılan davada 08/07/2021 tarihinde davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği görülmüştür.
… CBS’nin … soruşturma sayılı dosyası üzerinde yapılan incelemede …Tic. Ltd. Şti. tarafından 25/02/2021 tarihinde suç duyurusunda bulunulduğu ve soruşturma dosyasının derdest olduğu görülmüştür.
Davacı tarafça 07/04/2022 tarihinde davanın tamamen ıslah edildiği ve aynı tarihte yeni dava dilekçesinin sunulduğu, davalı taraf vekiline tebliğin yapıldığı anlaşılmıştır.
Tarafların anlaşamadıkları hususların davacının keşideci …Tic. Ltd. Şti. olan … numaralı 20.000,00 TL bedelli 30/12/2020 tarihli çek nedeniyle davalıya borçlu olup olmadığı ve çekin istirdatını talep edip edemeyeceği, çek istirdatının mümkün olmaması halinde çek bedelini ferileriyle birlikte davalıdan isteyip isteyemeyeceği ve tarafların tazminat talebinde bulunup bulunmayacaklarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davacı vekilinin tanık dinletmek istediği vakıa ve HMK’nın 201. Maddesi uyarınca davacı vekilinin tanık dinletme talebinin reddine dair 03/11/2022 tarihli celsede karar verilmiştir.
Davacı, davaya konu çekin kargoda yaşanan hırsızlık olayı neticesinde çalındığını, davalının meşru hamil olmadığını iddia etmiş, davalı ise iyi niyetli meşru hamil olduğunu ileri sürmüştür. İş bu davaya konu olan keşideci…Tic. Ltd. Şti. olan … numaralı 20.000,00 TL bedelli 30/12/2020 tarihli çek incelendiğinde, ciro silsilesinde davacının ikinci ciranta olduğu davalının ise cirosunun 5. sırada yer aldığı çekin ciro zincirinde şeklen bir kopukluk bulunmadığı anlaşılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesine göre: “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
6361 sayılı Kanun’un 9. maddesinin 2. fıkrasına göre: “Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” aynı maddenin 3. Fıkrası ise:” Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoringşirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” şeklindedir. Dava konusu çekin istirdadı talebi yönünden iş bu davada ispat yükü davacıda olup, davacının senedi elinde bulunduran davalı faktoring şirketinin kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir.
Bu kapsamda, … CBS’nin … soruşturma sayılı dosyası dosyalarında davalı foktoring şirket yetkililerinin bu aşamada şüpheli olarak yer almadıkları ve davalıya yöneltilmiş bir suç isnadının bulunmadığı davacının suç duyurusunda da davalı şirketin yer almadığı anlaşılmakla soruşturma dosyalarının akıbetinin dosyaya bir katkı sağlamayacağı kanaati ile bekletici mesele yapılmamıştır.
Davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmadığının tarafların kabulünde olması, davacının çekteki imzasına itiraz etmemiş olması ve iş bu dava yönünden davacının ispatlanması gereken hususun davalının kötüniyetli iktisabı olması ile kambiyo senetlerinin ticari defter ve kayıtlarının işlenmesinin zorunlu olmaması da dikkate alınarak tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde usul ekonomisi ilkesi de gözetilerek bilirkişi incelemesi yoluna gidilmemiştir. Dava dilekçesinde davalının iyiniyetli hamil olmadığı bildirilmiş ise de, davalı faktoring şirketi dava konusu çek mevzuat uyarınca tevsik edici belge ile usulüne uygun olarak almıştır. 6361 sayılı kanunun 9/3. fıkrası ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30/03/2022 tarihli 2019/(19)11-259 esas 2022/426 karar sayılı içtihatı dikkate alınarak dosya kapsamı itibariyle davalı şirket tarafından dava konusu çekin usulüne uygun olarak alındığı, çek üzerindeki ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı ve davalının çekin çalıntı olduğunu bilerek, davacının zararına olacak şekilde, çeki kötü niyetle iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu kanıtlayamadığından sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiştir. Davanın reddedilmiş olması nedeniyle davacını tazminat talebinin reddi gerekmiş, TTK’nın 792. Maddesinde tazminatın düzenlenmemiş olması İİK’nın 72/4.. Maddesi uyarınca herhangi bir ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması nedenleriyle yasal koşullarının bulunmadığından davalı tarafın tazminat talebinin de reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Tarafların tazminat taleplerinin ayrı ayrı REDDİNE,
3-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 179,90 TL maktu karar ve ilam harcının, davacı taraftan peşin olarak alınan 341,55 TL harçtan mahsubu ile hazineye gelir kaydına, artan 161,65 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep edildiğinde davacı tarafa iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kararın mahiyeti gereği üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider/delil avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
7-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. uyarınca belirlenen 9.200,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair, davacı vekili yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 10/03/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır