Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/539 Esas
KARAR NO : 2022/179

DAVA : Hakem Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 18/08/2021
KARAR TARİHİ : 15/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Hakem Kararının İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkilinini yaş sebze meyve sektöründe Türkiye’nin en büyük şirketi olduğunu, Türkiye’nin farklı bölgelerine kurmuş olduğu 13.500 dekar alana sahip çiftliklerde 35 çeşit meyve sebze üretimi yaptığını, 13.02.2021 tarih ve 0873 sayılı Cezalı Hal Rüsum Tutanağı ile müvekkilimiz hakkında “… ve … plakalı tırda 17.829 kg … hal kayıt sistemine bildirilmeden taşındığı” gerekçesiyle cezalı hal rüsumu uygulandığını, müvekkiline cezalı hal rüsumuna karşı … itiraz edilmişse, itirazlarının reddine karar verildiğini, Hal hakem heyeti kararının 04.08.2021 tarihinde müvekkiline tebliğ edildiğini, 5759 sayılı Kanunun 10/5.maddesinde Hal Hakem Heyeti kararlarına karşı Hal Hakem Heyetinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinde itiraz edilebileceği öngörüldüğünden iş bu davayı açma zarureti doğduğunu belirterek … Heyetinin… tarih ve … sayılı kararına itirazımızın kabulü ile kararın kaldırılmasına, müvekkilimiz hakkında hukuka aykırı olarak tahakkuk ettirilen cezalı hal rüsumunun iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle; 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasına ilişkin 07.07.2012 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Sebze ve Meyveler ile Toptancı Halleri Hakkında Yönetmeliğin 59. maddesi gereğince kurulmuş olan Belediyemiz denetim ekiplerince; … ilçesi … Mevkiinde yapılan denetimde, 13.02.2021 tarihinde saat 11.19’da … Vergi kimlik numaralı …A.Ş. Adına …(çekici), …(dorse) plakalı araç içerisinde “Hal Kayıt Sistemine bildirilmeden toptan mal satma ya da toptancı halinde satmak üzere bildirimde bulunup toptancı hali dışında toptan mal satma” suretiyle 17.289 kilogram … (…) meyvesi tespit edilmiş ve mahallinde tutulan …tarih ve … seri numaralı Cezalı Hal Rüsum Tutanağı ile anılan yönetmeliğin 47. Maddesinin 1/a bendi gereğince bahse konu işletmeciye 34.578,00TL tutarında cezalı hal rüsumu uygulaması yapıldığını, davacı yanca cezalı hal rüsumlarının iptalinin talep edildiğini, ancak talebin belediyece reddedildiğini, hal rüsumuna karşı açılacak davalarda görevli ve yetkili mahkemenin … Vergi Mahkemesi olduğunu, Hal Hakem Heyeti davalarında karşı tebliğden itibaren 15 günlük süre içinde dava açılması gerektiğini, davanın süresinde açılmadığını, belediyece usul ve yasaya uygun işlem yapıldığını belirterek haksız ve hukuka aykırı açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Mallara Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 10/5 ve 10/15 maddeleri göstermesi ile Hal Hakem Heyeti ve Toptancı Hal Konseyi hakkında yönetmeliğinin 20/1 maddesi hükmüne dayalı Hal Hakem Heyeti kararının iptali istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; … Valiliği İl Ticaret Müdürlüğü Hal Hakem Heyeti’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
İptali talep edilen Hal Hakem Heyeti kararının davacıya 04/08/2021 tarihinde tebliğ edildiği, dava tarihi itibariyle 5957 Sayılı Kanunun 10/5 fıkrasındaki 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
5957 Sayılı Kanunun 10/1 fıkrasına göre; Üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde bir hal hakem heyeti oluşturulur. Bakanlıkça gerekli görülen ilçe merkezlerinde de hal hakem heyeti oluşturulabilir. Aynı Kanunun 10/5. fıkrasına göre; değeri elli bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar ilam hükmündedir. Bu kararlar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar, bu kararlara karşı on beş gün içinde hal hakem heyetinin bulunduğu yerde ticarî davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, hal hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak, talep edilmesi şartıyla hâkim, hal hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. Hal hakem heyeti kararlarına yapılan itiraz üzerine asliye ticaret mahkemesinin vereceği karar kesindir. Yine aynı Kanunun 10/7 fıkrasına göre; bu kanunu 14 üncü maddesi dışındaki tüm uyuşmazlıklar, hal hakem heyetinin görev ve yetkileri kapsamındadır. Toptancı hali yönetimi veya personelinin uygulamalarından veyahut toptancı hallerinin ve pazar yerlerinin yönetim ve işleyişinden kaynaklanan uyuşmazlıklar da bu kapsama dâhildir.
5957 Sayılı Kanunun 8/8 fıkrasına göre; bu Kanun hükümlerine aykırı olarak;
a) Toptancı haline bildirilmeden toptancı hali dışında toptan alınıp satılan,
b) Sınaî üretimde kullanılmak veya ihraç edilmek üzere satın alınıp bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak iç piyasada satışa sunulan,
c) Toptancı halinden satın alınmadan veya toptancı haline bildirilmeden perakende satılan,
ç) Miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer hususlara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunulan, mallar için hal rüsumu, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde bir önceki gün o mallar için oluşan birim fiyatların en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınır. Hal rüsumunun cezalı olarak alınmasına belediye encümenince karar verilir. Cezalı hal rüsumu tahsil edilen mallar için önceden ödenen hal rüsumu varsa cezalı tahsil edilecek hal rüsumundan mahsup edilir.
Yine 5957 Sayılı Kanunun 14/1-ç bendi uyarınca; toptancı halinden satın alınmayan veya toptancı haline bildirilmeyen malları taşıyanlara veya bunları depolayanlara, kanunun 5 inci maddenin on üçüncü fıkrası uyarınca Bakanlıkça belirlenen asgarî şartları ve bilgileri sözleşmelerde bulundurmayanlara iki bin Türk Lirası idari para cezası verilir.
5957 Sayılı Kanuna dayalı olarak çıkartılan; Sebze ve Meyve Halleri ile Toptancı Halleri Hakkında Yönetmeliğin 41/1 fıkrasına göre; bildirim miktarı veya üzerindeki malların üretildiği yerden veya girdiği gümrük kapısının bulunduğu yerden her ne sebeple olursa olsun sevkinden önce bildirimciler tarafından sisteme yapılan beyan işlemine bildirim işlemi denilmektedir. Yönetmeliğin 41/7 maddesi uyarınca; bildirim işlemi, sistem tarafından istenilen bilgilerin tamamının doldurulmasıyla tamamlanır. Alıcı ve fiyat gibi hususların belli olmaması nedeniyle tamamlanamayan bildirim işlemi, eksik bu bilgilerin daha sonradan beyan edilmesi ile tekemmül eder. Bildirimi tamamlanmadığı halde satışa sunulan mallar hakkında yönetmeliğin 47 nci maddeye göre işlem yapılır. Yönetmeliğin 41/9 fıkrası uyarınca; bildirim miktarı veya üzerindeki mallar, üretildiği yerden veya girdiği gümrük kapısının bulunduğu yerden her ne sebeple olursa olsun sevkinden önce sisteme bildirilmek zorundadır. Yönetmeliğin 47/1 maddesi uyarınca; 5957 Sayılı Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak; sisteme bildirilmeden toptan alınıp satılan, sınaî üretimde kullanılmak veya ihraç edilmek üzere satın alınıp 41 inci maddenin sekizinci fıkrasına aykırı olarak bildirimde bulunulmadan iç piyasada satışa sunulan, sisteme bildirilmeden perakende satılan, miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer hususlara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunulan, mallar için hal rüsumu, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde o mallar için oluşan bir önceki gün birim fiyatlarının en yükseği, bir önceki gün fiyat oluşmamışsa o mallar için oluşan en son birim fiyatlarının en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınır.
Somut olayda iptali talep edilen hal hakem heyeti kararına konu cezalı hal rüsum tutanağı incelendiğinde; davacı şirkete …ve … plakalı tırlarda 17.289 kg … hal kayıt sistemine bildirilmeden taşınması nedeniyle, Kanunun 8/8 bendi ile Yönetmeliğin 47.maddelerine dayalı olarak 34.578,00-TL cezalı hal rüsumu düzenlendiği anlaşılmıştır. Cezalı hal rüsum tutanağında, bildirimsiz taşındığı tespit edilen Trabzon Hurmasının satışa sunulduğuna dair bir tespit yer alamamaktadır. Oysa Kanunun 8/8 maddesi, Yönetmeliğin 41/7 ve 47/1 maddelerinde düzenlenen ve cezalı hal rüsumu tanzimi gerektiren eylemler bildirimsiz satış eylemleridir. Davacının ise sadece bildirimsiz taşıma/sevk yaptığı tutanak içeriği ile sabittir. Bildirimsiz taşınan ürünlerin satışa sunulduğuna dair bir tespit mevcut değildir. Bildirimsiz taşıma ise 5757 Sayılı Kanunun 14/1-ç bendi ile maktu idari para cezasına tabi tutulmuştur. Şu halde davacı hakkında Kanunun 8/8, Yönetmeliğin 41/7 ve 47 maddelerine dayalı cezalı hal rüsumu tanzimi Kanun ve Yönetmeliğe aykırıdır.
İzah edilen gerekçelerle; davacının Kanun ve Yönetmeliğe aykırı cezalı hal rüsum tutanağına yaptığı itirazın reddine dair İstanbul Valiliği Hal Hakem Heyetinin, 2021/35 dosya numaralı, 2021/51 karar numaralı ve 16/07/2021 tarihli kararının iptaline karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜNE, … Heyetinin, … dosya numaralı, … karar numaralı ve 16/07/2021 tarihli kararının iptaline,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 80,70-TL maktu karar ve ilam harcından 59,30-TL peşin alınan harcın mahsubuna, bakiye 21,40-TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.100,00- TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 245,10- TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
6-Davalı tarafından yatırılan gider avansı olmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda 5957 sayılı Kanunun 10/5 fıkrası uyarınca KESİN olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 15/03/2022

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır

HARÇ BEYANI /
80,70- TL. KARAR HARCI
59,30- TL. PEŞİN HARÇ
21,40 -TL. KALAN HARÇ

DAVACI GİDERİ /
118,60-TL İLK GİDER
126,50-TL POSTA MAS.
245,10-TL TOPLAM