Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/311 Esas
KARAR NO : 2023/86

DAVA : Çek istirdatı
DAVA TARİHİ : 06/05/2021
KARAR TARİHİ : 08/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Çek istirdatı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Müvekkili şirketin, … Ltd. Şti.’den olan alacağından dolayı çekin muhatabı borçludan 28.02.2021 tarih … numaralı 12.300-TL ve 31.03.2021 tarih … numaralı 12.300-TL miktarlarında yazılı 2 adet çek almış olduğunu, müvekkili şirket söz konusu 2 adet çeki borçlarını ödemek üzere …’a kargo ile gönderdiklerini, çeklerin kargo dağıtımı esnasında çalınmış olup işbu çekler hakkında öncelikle ödeme yasağı konulması akabinde zayi nedeniyle iptali için dava açıldığını, ancak teminat yatırılıp ödeme yasağı alana kadar … numaralı çek davalı şirket tarafından bankaya ibraz edilerek tahsil edildiğini, davaya konu diğer çek için ödeme yasağı alındığını, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı dosyasında görülmekte olan davada tarafımıza işbu davayı açmak için süre verilmiş olduğunu, davalı şirket faktoring şirket olarak faaliyet gösterdiği için Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’na tabii olup ilgili kanunun 9. Maddesinde şirketin yapamayacağı iş ve işlemler düzenlenmiş olduğunu, ilgili kanun maddesine göre faktoring şirketinin mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alması veya tahsil etmesi için bu alacağın mutlaka fatura ile belgelendirilmesi gerektiğini, davalı şirketin davaya konu çekleri nasıl iktisap ettiğinin araştırılması gerektiğini beyan ederek dava konusu çekler davalının elinde olup davalı söz konusu çekleri hiçbir ticari ilişki olmaksızın kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu, İşbu nedenlerden dolayı dava konusu çeklerin istirdadı ile müvekkile iadesinin sağlanması için bu davayı açma zarureti hasıl olduğu ileri sürülmek suretiyle talepleri yönünde dava konusu çeklerin … ve … numaralı iki çekin davalıdan istirdanı ve müvekkile iadesine karar verilmesini, vekalet ücreti, yargılama giderinin davalıya yükletilmesine karar verilmesi talep etmiştir.
SAVUNMA /
Davalı taraftan herhangi bir cevap dilekçesi sunulmamıştır. Davalı tarafın 6100 S. HMK m. 128 kapsamında süresinde cevap vermemenin sonucu olarak iddia olunan vakıaları tamamen inkar etmiş sayılmıştır.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; rıza dışı elden çıkan çekten dolayı açılan 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca çekin istirdatı istemine ilişkindir.
Dava konusu uyuşmazlığın; hak sahibi olunduğu iddia olunan çekin çalındığı iddiası ile iptal davasına konu edilmesi sonrasında ortaya çıkması üzerine TTK’nin 792. maddesi uyarınca açılan çek istirdadı talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesinde; Çek Fotokopisine, tanıklara, bilirkişiye, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı dosyasına, tarafların ticari defter ve kayıtlarına ve sair her türlü yasal delile delil olarak dayanmıştır.
… 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne müzekkereyazılarak … E. Sayılı dosyasının bir örneği dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Bankası A.Ş.ye yazılan müzekkere cevabı ve ekleri dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… CBS … soruşturma dosyası Uyap üzerinden celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
10/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda;”Davacının çekleri cari hesap alacağına karşılık müşterisi …Şti.’nden aldığını, davacı tarafından çeklerin 28.01.2021 tarihinde tedarikçisi … Tic. Ltd. Şti.’ne olan cari hesap borcuna karşılık ciro edildiğini, çeklerin … Şirketi ile gönderilmek üzere 28.01.2021 tarihinde … gönderi no.su ile kargoya verdiğini, çeklerin 29.01.2021 tarihinde …Şirketi çalışanının … Polis Merkezi Amirliğinde vermiş olduğu ifade tutanağına göre içinde çeklerinde bulunduğu kargoların çalındığını beyan ettiğini, bu suretle yasal defter kayıt ve belgeleri üzerinden söz konusu çeklerin … Tic. Ltd. Şti.’ne gönderildiğinin anlaşıldığını, davacı ile çeklerin arka yüzünde yer alan diğer cirantalar (… – … , …ve … A.Ş.) arasında bir ticari ilişkinin bulunmadığı yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir.”
19/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda”Yukarıda açıklanan gerekçelerden dolayı davalı … A.Ş. nin dava dışı …’e 03.12.2020 tarihli 500.000 TL’lık Faktoring Sözleşmesine dayanarak faktoring işlemine aldığı iki adet 12.300 TLX2=24.600 TL tutarındaki çeklerin işleme alınması ve sırasında; yazılı Faktoring Sözleşmesi imza edilmiş olduğunu, ,müşteriden temlik yolu ile alınan fatura ile çeklerin ciro silsilesinde sözkonsu iki çeki davalı şirkete tevdi eden hak sahibi kişinin … ,fatura borçlusu ile cirantasının ayni kişi olduğunun tespitinden sonra faktoring yönetmeliğine uygun olarak işlemine alınmış olduğunu, çeklerin işleme alınmasından önce çekler hakkında zayi belgesi ve çek iptaline ilişkin bir Mahkeme kararının davalı Şirkete ulaşmadığını, nitekim … tarihli … nolu 12.300 TL’lik çekin ise, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … nolu kararı ile ödeme yasağı konulmasından sonra tahsil edilememiş durumda olduğunu, sözkonusu çek hakkındaki ödeme yasağı sebebiyle davalı Şirket’in de zarara uğradığını, öte yandan davacı şirketin davalı yanın işleme aldığı çekleri kötüniyetle ve davacı yanı zarara uğratmak kastı ile işleme aldığı hususunda dava dosyasında maddi delilin bulunmadığı yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava, rıza dışı elden çıkan çekten dolayı açılan 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca çekin istirdatı istemine ilişkindir.
Somut olayda, davacı, dava dilekçesi ile dava konusu çeklerin kargo dağıtım esnasında çalınmış olduğu, davalı elinde bulunan çeklerdeki davacı şirketten sonraki ciranta ile hiç bir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalının söz konusu çekleri hiç bir ticari ilişki olmaksızın kötüniyetli iktisap ettiğini ileri sürerek davaya konu iki çekin davalıdan istirdatını talep etmiştir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 788. Maddesinde emre yazılı veya belirli bir kimse lehine düzenlenen çekin, ciro ve teslim yolu ile devredilebileceği, yine aynı kanunun 790. Maddesinde cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı düzenlenmiştir. Yine aynı kanunun 792. Maddesinde; ” Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” düzenlemesi yer almaktadır. Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlamasının yanında,yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatını talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır (Y. 11. H.D. 31/05/2017 T. 2016/354 esas 2017/3234 karar sayılı ilamı)
Dava konusu çekler incelendiğinde, … Bankası A.Ş’ye ait 28/02/2021 keşide tarihli 12.300,00-TL bedelli ve 31/03/2021 tarihli 12.300,00 TL bedelli, keşidecisi …Şti, lehtarı …Ltd Şti olan, davacı lehtar/1. Cirantadan sonra sırayla …, …r Ve davalı … A.Ş’nin cirolarının bulunduğu ve süresinde ibraz edilmiş ancak ödeme yasağı nedeniyle işlem yapılamamış iki adet çek olduğu görülmüştür.
Dava konusu çeklerin, muntazam ciro silsilesine göre son olarak davalının elinde bulunduğu ve ciro silsilesinde görünüş itibariyle kopukluk bulunmadığından, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 792. maddesi uyarınca, çekin hamil tarafından kötüniyetli iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunun davacı tarafından kanıtlanması gerekir. (Yargıtay 11 HD 2016/354 E-2017/3234 ,31.05.2017) Mahkememizce aldırılan 19/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda, çeklerin faktoring yönetmeliğine uygun olarak işlemine alınmış olduğunun tespit edildiği anlaşılmıştır. Bu kapsamda, dosyada bulunan delillerin, son hamil olan davalının çeki iktisapta kötü niyetli ya da ağır kusurlu olduğunu kanıtlamaya yeterli ve elverişli bulunmadığı, çek hamili olan davalı, söz konusu çekleri müteselsil ve birbirine bağlı cirolarla iktisap ettiğinden, davalının çeki iktisap ederken kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğu ispatlanamadığından davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 179,90 TL maktu karar ve ilam harcının, dava açılırken davacı taraftan peşin olarak alınan 420,11 TL harçtan mahsubu ile hazineye gelir kaydına, artan 240,21 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T.’deki esaslara göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider/delil avansından artan avans olması halinde, hüküm kesinleştiğinde ve talep edildiğinde davacıya iadesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri ve gider avansı bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Dair, taraf vekillerinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.08/02/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır