Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/87 Esas
KARAR NO : 2022/887

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/02/2021
KARAR TARİHİ : 06/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkili … ile davalı … Marka arasında 25/05/2018 tarihli bayilik sözlemesinin akdediliğini, taraflar arasında yapılan bu sözleşmenin 14. Maddesi gereğince sözleşmeden kaynaklanan sorunların çözümünde İstanbul Mahkemelerinin ve İcra Dairelerinin yetkili kılındığını, yaklaşık son bir yıldır … Marka’ nın verilen siparişlerin ifası konusunda gecikmeler yaşamaya başladığını, verilen siparişlerin iki gün bazen üç gün sonra teslim edildiğini, eksik ürünler teslim edilmeye başlandığını, bunun müvekkili açısından ciddi ticari kayba neden olduğunu, bu durumun düzeltilmesi için … 11. Noterliği’ nin … tarihli … yevmiye sayılı ihtarı ile … Marka’ ya ihtarname gönderildiğini söz konusu ihtara cevap verilmediğini ve yaşanan gecikme ve eksik teslimat sorunun giderilmediğini, bayilik sözleşmesi kurulurken müvekkili tarafından … Marka’ ya kira teminatı olarak verilen 2 adet toplam 300.000,00-TL bedelli senetler boşa çıktığını ve senetlerin … Marka tarafından müvekkiline teslim edilmediğini, yine teminat teslim belgesinde görüleceği üzere sözleşmedeki cezai şart bedellerinin teminatı olmak üzere … Marka’ ya 2 adet 150.000,00-TL bedelli senet verdiğini, müvekkili tarafından sözleşmenin haklı nedenlerle tek taraflı feshedildiğini, bu nedenle cezai şart bedellerinin teminatı olarak verilen senetlerin karşılığının bulunmadığı gibi iade de edilmediğini, müvekkili şirketten ürün bedellerinin borcuna karşılık 100,000-TL +100.000-TL olmak üzere 2 adet senet alındığını, müvekkil şirket bayilik sözleşmesi cari hesabına ilişkin tüm bedelleri ödediğinden ve bayilik sözleşmesini tek taraflı ve haklı nedenlerle feshettiğinden dolayı yeni sipariş vermeyeceği ve ürün borcu oluşamayacağından ürün borcuna karşılık olarak verilen bu senetlerin de bedelsiz kaldığını beyanla davalı elinde bulunan müvekkiline ait toplam 800.000,00-TL bedelli senetlerin aslında bedelsiz olduğunu, bu senetlerin teminat olarak verilen teminat risklerinin ortadan kalktığını, ancak … Marka’ nın bu senetleri haksız olarak cebri icraya konu etmesi halinde müvekkilinin ticari mahfına sebep olacağı göz önüne alınarak HKM ‘ nın 391. Maddesi uyarınca ihtiyati tedbir talebi ile birlikte bedelsiz olan senetlerin iptali ve müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ile HMK ‘ nın 391. Maddesi uyarınca ihtiyati tedbir şartları somut olayda mevcut olduğundan söz konusu 6 adet senedin … Marka’ ya ödenmesinin ve cebir icrasının önlenmesine yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesini, menfi tespit davasının kabulü ile davaya konu senetlerin bedelsizlik sebebiyle iptaline karar verilmesini ile müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA /
Davalıya yasaya uygun olarak tebligat yapılmış olmasına karşın, davayı takip etmediği ve yazılı bildirimde de bulunmadığı anlaşıldığından, H.M.K nun 128. maddesi hükmü gereğince davayı inkar ettiği varsayılmıştır.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; İİK.nun 72. maddesi hükmüne dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
HMK’nun 137 maddesi uyarınca taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; davacının 25/05/2018 tarihli bayilik sözleşmesi kapsamında, ceza-i şart ve ürün bedeli teminatı olarak davalıya verdiğini iddia ettiği, ikisi 150.000,00’er-TL bedelli ikisi 100.000,00’er-TL bedelli olmak üzere toplam 500.000,00-TL bedelli dört adet bono nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespiti talebinin yerinde olup olmadığı, davacının bayilik sözleşmesinin, davalı tarafça sipariş edilen ürünleri teslim borcunun yerine getirilmemesi nedeniyle haklı nedenle feshedildiği yönündeki iddiasının yerinde olup olmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
Mahkememizin 12/10/2021 tarihli celsesinde; davacının 25/05/2018 tarihli alt kira sözleşmesi kapsamında, aynı tarihli teslim alma belgesi ile birlikte davalıya kira borcunun teminatı olarak verdiğini iddia ettiği her biri 150.000,00 TL bedelli 2 adet bonodan ötürü davalıya borçlu olmadığının tespiti talebinin iş bu dosyadan tefriki ile ayrı bir esasa kaydına karar verilmiş, talep tefrik edilerek mahkememizin 2021/665 esasına kaydedilmiş ve bu esas üzerenden … Sulh Hukuk Mahkemelerinin Görevli olduğundan bahisle Görevsizlik kararı verilmiş olup iş bu kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında taraflar arasında bağıtlanmış, 25/05/2018 tarihli bayilik sözleşmesi ile 25/05/2018 tarihli alt kira sözleşmesi olmak üzere iki ayrı sözleşme bulunmaktadır. Yine taraflar arasında düzenlenen 25/05/2018 tarihli teminat teslim alma belgesi incelendiğinde; davacı tarafından davalıya alt kira sözleşmesinden doğabilecek kira borcunun teminatı olarak, her biri 150.000,00 TL bedelli 2 adet bono, bayilik sözleşmesinden doğabilecek ceza-i şart ve ürün tedarik borçlarının teminatı olarak ikisi 150.000,00’er-TL bedelli, ikisi 100.000,00’er-TL bedelli 4 adet bono verildiği anlaşılmaktadır.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi raporu alınmıştır.
S.M.M.M … tarafından düzenlenen 30/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda; davacı defterlerinin HMK 222 uyarınca sahipleri lehine delil niteliğinin bulunduğu, davacının 02.11.2020 tarihli sözleşme içeriğine uygun hareket edilmesi ile ilgili ihtarına karşın davalının 08.01.2021 tarihinde bakiye alacak talebi ile birlikte cevap verdiği, İş bu ihtara cevabında davacı tarafça 15.01.2021 tarihinde verildiği ve iş bu ihtarda bayilik sözleşmesinde ki aksayan hususların tespiti ile birlikte sözleşmenin haklı nedenle feshinin talep edildiği, İş bu ihtara davalının cevap verdiğine dair dosya kapsamında vesaik bulunmadığı, yine dosya kapsamında davacının 31.12.2020 tarihi itibari ile davalı tarafa 28.01.2021 tarihinde verilen yazı içeriğine göre herhangi bir borcunun kalmadığına dair yazı da davalının kaşesi üzerine imzalı vesaikin sunulmuş olduğu, sayın Mahkeme tarafından belirlenen uyuşmazlıklar ile ilgili; iş bu yazı içeriklerine göre davalının sözleşme kapsamında edimlerini yerine getiremediği (özellikle gıda sektöründe teslim süresinin önemli olduğu dikkate alındığında) kabulü halinde sözleşmenin haklı nedenle fesholduğu, feshin haklı nedenle fesholduğu Sayın mahkeme tarafından kabulü halinde 25.05.2018 tarihinde teslim edilen 150.000,00 er TL bedelli 2 adet bonodan dolayı toplam 300.000,00 TL davalı tarafa borçlu olmadığının kabulünün gerekeceği, davacı tarafça sunulan defterler ile birlikte 28.01.2021 tarihli borcu olmadığına dair davalının kaşesi üzerinde ki imzalı yazının içeriğinin Sayın Mahkemece de kabul edilmesi halinde davacının davalıdan aldığı alımlar dolayısıyla borcunun kalmayacağı dikkate alındığında 100.000,00 er TL bedelli iki adet dolayı toplam 200.000,00 TL davalı tarafa borçlu olmadığının kabulünün gerekeceği belirtilmiştir.
İtirazlar üzerine düzenlenen S.M.M.M … tarafından düzenlenen 07/07/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; kök raporda yapıaln incelemeler sonucunda davacı defterlerinde davalının alacaklı olduğuna dair herhangi bir tespitin yapılamadığı gibi davacı defterleri ile ilgili sunulan dökümnler üzerinde yapılan incelemeler son ucunda hem d marka hem de davalı … ile ilgili kayıtların tamamının incelenmiş olduğu, Kök raporda da ifade edildiği üzere davacı tarafça teslim edilen teminat senetleri ile ilgili davalının alacaklı olduğuna dair kayıt bulunmadığı belirlenmiştir. Kök raporda davacının davalı tarafa göndermiş olduğu ihtarnamelerden de bahsedilmek sureti ile davacının sözleşmenin ifa edilememesi dolayısıyla davalı taraftan senetlerin iadesinin de talep edilmiş olduğu, tüm bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde kök raporumuzda ki görüş ve kanaatimizde herhangi bir değişikliğe yer olmadığının kabulünün gerektiği belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu, denetime açık ve teknik açıdan yeterli bulunarak hükme esas alınmıştır.
İddia, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde:
Davacı tarafça; Taraflar arasında mevcut 25/05/2018 tarihli bayilik sözlemesi uyarınca davalıya teslim edilen dört adet bononun, davalı tarafın sözleşme gereği kendisine sipariş edilen ürünleri teslim borcunun yerine getirilmemesi nedeniyle haklı nedenle bayilik ilişkisinin fesih edilmesi üzerine bedelsiz kaldıkları iddiası ile borçlu olmadıklarının tespiti talep edilmekte olup, 25/05/2018 tarihli bayilik sözlemesi … Ltd. Şti. (Bayilik Veren) …Ltd. Şti. (Bayilik Alan) arasında olup ve 5 yıl süreli olarak … Marka tarafından oluşturulan ve tüm tarifleri … Bayilik Sözleşmesi’nde açıkça belli olan yine … Marka tarafından üretilen ve/veya piyasadan tedarik edilen tüm ürünlerin, yine … marka tarafından belirlenen usul ve kurallara uygun olarak alınıp satılması konulu olduğu, yıll ık sürelerle uzayacak olduğu, Sözleşmenin Feshi başlığı altında ” İş bu sözleşme … Marka Tanıtım Org.San. Ve Tic. Ltd. Şti. i le imzalanan bayil ik sözleşmesi ile bir bütün olduğu, sözleşmenin feshi bayil ik sözleşme tazminatları ve kira kontratından doğacak tazminatların bayi tarafından ödenmesi şartıyla gerçekleştirilebilir olduğu, mücbir sebepler nedeniyle kiracı kiraladığı yerde iş yapamaz durumda olursa sözleşmenin karşılıklı bildirimle fesh edilebileceği, ” hususlarının belirlinmiş olduğu, 25.05.2018 tarihli TEMİNAT TESLİM ALMA BELGESİ adı altında düzenlenen belge ile ;Teslim Alan; … MARKA TANITIM ORG. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Teslim Eden; … LTD. ŞTİ. (BAYİ) … Marka; Kira borcu teminatı karşıl ığı: 150.000 TL + 150.000 TL = 300.000-TL Bayil ik Sözleşme cezai şartları teminatı karşılığı; 150.000 TL + 150.000 TL = 300.000- TL. Ürün bedelleri borcu teminatı karşılığı; 100.000 TL.+100.000 TL=200.000-TL. olmak üzere toplam 800.000 TL (sekiz yüz bin Türk Lirası) tutarında 6 adet senedin (BAYİ)’den teslim alınmış olduğu ve belge içeriğinde “Bu senetlerin edilemez ve devir edilemez, ancak bayinin ürün alıntından doğan urun bedellerini, sözleşmeye uyumsuzluğu sebebi i le doğacak cezai şart bedellerini ve kira borcunu ödememesi durumunda kendisine yapılan ihtarname süresinin sonunda borcunu ödememesi halinde borcu tutarı kadar kısmı için iş bu senetlere vade yazılarak tahsile konulacak ve Bayi tarafından ödenecek olduğu, Senetler vade tarihi yazılmadan alınmış olup, yazılı olan şartların ortaya çıkmasından sonra bu senetlere vade yazılarak tahsile konması Bayi tarafından peşinen kabul ve taahhüt edilmiş ve bu taahhüt akde muhalefet olmadığını, İş bu Çek/Senet firma sahibi tarafından ciro edilecek olup ödenmeyen borçlara firma sahibi de aynı zamanda Garantör olup firmasının borcundan kişisel olarak sorumlu olduğu, … Marka, bayinin teminatının eksilmesi durumunda ilave teminat isteyebileceği, Teminatları banka teminat mektubu olarak da isteyebileceği “Hususlarının düzenlenmiş olduğu görülmüş,ibraz edilen bilirkişi raporu ile İş bu teslim belgesi i le i lgil i kaydın taraflar arasındaki cari hesapta kayıtlı olmadığı, teslim sözleşmesi kapsamında teslim edilen teminat senetlerinin davacı defterlerinde davalı alacağı olarak kayıtlı olmadığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Davacı … Ltd. Şti. tarafından davalı … Marka Tanıtım Org. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye keşide edilmiş olan … 1. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu ihtarnamesi ile; taraflar arasındaki bayılık sözleşmesi uyarınca Davacı şirketin şirketin edilmlerini yerine getirdiği ancak sözleşmenin3.2 maddesi uyarınca davalının istediği ürünleri eksiksiz ve istediği zaman alamamakta olduğunu ve Bu yükümlülüğe uyulmadığından dolayı müspet zarar doğmakta ve ticari menfaatinin zarara uğramakta olduğunu borçlunun; kötü ifadan, ifa imkansızlığından ve borçlunun temerrüdünden kaynaklanan sorumluluklarının söz konusu olduğunu” ihtaren bildirilmiş olduğu, … 1. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu ihtarnamesinde; “Taraflar arasındaki 25/05/2018 tarihinde bayilik sözleşmesi uyarınca, taraflarına … 11. Noterliği’nin … tarihli, … yevmiye sayılı İhtarı i le sözleşmede belirtilen yükümlülüklerinin eksiksiz yerine getirmelerinin ihtar edilmiş olduğu, Söz konusu ihtarlara cevap verilmediği gibi ihtarda belirtilen hususlar dışında tamamen afaki olarak, … 13. Noterliği …tarihli … yevmiye numarası ile ihtarnamenin keşide edilmiş olduğu, Söz konusu ihtarda belirttikleri hususların tamamen gerçek dışı olduğu müvekkil şirketin taraflarına 48.230,20 TL borcu olduğunu iddia etmekte olduklarının ancak müvekkilinin taraflarına borcunun olmadığı … ,karşı tarafın Yükümlülüğünü yerine getirmedikleri, söz konusu istenen ürünleri eksiksiz ve zamanında müvekkil şirkete ulaştıramadıkları tespit edilmiş iken ilgili ihtar ile bu eksikliklerde düzeltilmemiş olduğu, bayil ik sözleşmesi ile birlikte müvekkil inin faaliyet gösterdiği adreste asıl kiracı müvekkili ise alt kiracı olarak bayil ik sözleşmesi ilişkisi başlamış ise de daha sonra bu kira sözleşmesi feshedilmiş ve mülk sahibi i le müvekkil şirket arasında 01.12.2019 tarihli yeni bir kira sözleşmesi kurulmuş ve eski kira sözleşmesinin fesih olduğunu, Eski kira sözleşmesinde tarafın asıl kiracı olarak göründüğünden müvekkilinden 150.000 TL + 150.000 TL olmak üzere 2 adet senedin teminat olmak alınmış olduğu, Müvekkilin faaliyet gösterdiği yerde tarafın kira ilişkisi son bulduğundan ve müvekkili, mülk sahibi ile doğrudan kira sözleşmesi akdettiğinden, eski kira sözleşmesinin teminatı olarak verilen senetlerin bedelsiz kalmış olduğunu, Bu 2 senedin hala taraflarında olup bu senetlerin iadesini aksi halde oluşabilecek zararlardan ötürü gerek şirket yetkil i leri hakkında cezai şikayette bulunulacağı ve gerekse hukuki zararlarımızdan ötürü yasal yollara başvurulacağı, teminat teslim alma belgesinde de açıkça yazdığı şekilde müvekkil şirketten Ürün bedellerinin borcuna karşılık 100.000 TL + 100.000 TL olmak üzere 2 adet senet müvekkil şirketten aldıklarının sabit olduğunun, 2 adet senedin de ihtarnamenin tarafınıza tebliği i le derhal müvekkil şirkete teslim etmeleri ve sözleşmeyi haklı neden ile fesih etmiş olduklarını bildirdikleri “Hususunu ihtar ettiği , Dosya kapsamında bulunan,… AŞ ye ait 18.01.2021 tarihli Tahsilat Makbuzu ile davacı tarafından 10.850,00 TL ödeme yapıldığı , 28.01.2021 tarihinde verilen yazı içeriğine göre davacının 31.12.2020 tarihi itibari ….AŞ ye herhangi bir Borcunun bulunmadığına dair belgenin sunulu olduğu görülmüştür.
Kambiyo senetleri illetten mücerret olup senedin aksini iddia eden taraf iddiasını ispatla yükümlüdür. Kural olarak bonoda ispat yükü senedin bedelsiz olduğunu iddia eden tarafa aittir.
İbraz edilen bilirkişi raporu, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporuna göre; taraflar arasında bağıtlanan 25.05.2018 tarihli bayilik sözleşmesi kapsamında davaya konu bonoların davalıya sözleşmenin teminatı olarak verildiği davalı tarafından sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmerdiği , Davacının göndermiş olduğu … 1. Noterliğinin …tarihli … yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalı tarafın sözleşme içeriğine uygun
hareket edilmesi ihtar edilmiş olup davalının 08.01.2021 tarihinde verdiği cevabi ihtarname ile bakiye alacak talebini ileri sürdüğü, davalının belirlenen inceleme günüde defter ibraz etmediği,Davacı defterlerini sahipleri lehine delil
niteliğinin bulunduğu, muavin kayıtlarına göre 2021 yılına devir olan davalı alacağı bulunmadığı, dosya kapsamındaki cari hesap dökümünde davacı ile dava dışı … A.Ş. İle davacı arasında ticari ilişki mevcut olup davacı tarafça davalı şirket ile … Marka şirketi arasında organik bağın mevcut olup davalı şirketin ekonomik sorunlar nedeni le ticari faaliyetini bu şirket üzerinden yürütüldüğünü iddia ettiği, incelenen ticaret sicil kayıtlarına göre her iki şirket adreslerinin … adresinde kesiştiği, davacı tarafça … Paz.AŞ ye 18.01.2021 tarihli Tahsilat Makbuzu ile 10.850,00 TL ödeme yapıldığı ve hemen sonrasında 28.01.2021 tarihinde verilen yazı içeriğine göre davacının 31.12.2020 tarihi itibari …A.Ş. ye herhangi bir
borcunun bulunmadığına dair belgenin düzenlenmiş olduğu hususları nazara alındığında taraflar arasındaki bayilik ilişkisinin davacı tarafça davalı edimlerinin geç ve eksik ifası nedeni ile haklı nedenle fesih edildiği, sözleşme teminatı kapsamında verilen bonoların bedelsiz kaldıkları anlaşılmakla davaya konu bonolardan dolayı davacının davalıya borçlu bulunmadığı sonucuna varılarak aşağıdaki biçimde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile taraflar arasında mevcut 25/05/2018 tarihli bayilik sözleşmesinin teminatı olarak verilen 2 adet 150.000 TL ve 2 adet 100.000 TL bedelli senetlerden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 34.155,00-TL nispi karar ve ilam harcından 13.662,00-TL peşin alınan harcın mahsubuna, bakiye 20.493,00-TL nispi karar ve ilam harcının davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 73.000,00- TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 15.740,90-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/12/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır

HARÇ BEYANI /
34.155,00- TL. KARAR HARCI
13.662,00- TL. PEŞİN HARÇ
20.493,000-TL. KALAN HARÇ

DAVACI GİDERİ /
13.721,30-TL İLK GİDER
1.200,00-TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ
819,60-TL POSTA MAS.
15.740,90-TL TOPLAM