Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/518 Esas
KARAR NO : 2022/502

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 18/09/2020
KARAR TARİHİ : 16/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Dava dışı …’nun müvekkili şirket ile davalı …Ltd. Şti. aleyhine kıdem ve ihbar tazminatı, boşta geçen süre alacağı, işe başlatmama tazminatı ile fazla mesai alacağı, yıllık izin, UBGT ücretine ilişkin işçilik alacaklarının müştereken ve müteselsilen tahsilini teminen açtığı davanın … 6.İş Mahkemesi’nin …tarih, …E-…K. Sayılı ilamı ile hüküm altına alındığını, söz konusu kararın Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 14.10.2019 tarih, 2016/7713E ve 2019/18058K. Sayılı ilamı ile onandığını, mahkeme kararının alacaklı vekili tarafından … 18.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından takibe konu edildiğini, anılan icra dosyasına 22.12.2015 tarihinde nakit teminat olarak 29.101,68- TL, bakiye 25.11.2019 tarihinde 9.020,08-TL olmak üzere toplam 38.121,76-TL ödendiğini, dava dışı …’ya ödemiş oldukları (davalıların işçiyi çalıştırdıkları 02.02.2008-31.12.2010 tarihleri kapsayan) 40.260,11-TL’nin avans faiziyle birlikte davalılardan işçiyi çalıştırdıkları dönemlerle orantılı olarak rücuen tahsili için ticari davalarda arabuluculuk yoluna başvurulmuş ise de anlaşma sağlanamadığını, müvekkili şirketin davalı firmaların açılmasına sebebiyet verdiği dava nedeniyle 03.12.2015 tarihinde 811,43-TL bakiye karar harcı, 03.12.2015 tarihinde 408,73-TL temyiz yoluna başvurma harcı, 03.12.2018 tarihinde 100,00-TL gider avansı, 08.11.2019 tarihinde 818,19-TL onama harcı olmak üzere toplam 2.138,35-TL yargılama masrafi yaptığını, … 6.İş Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasından alınan 14/04/2015 tarihli bilirkişi raporunda belirtildiği ve SGK hizmet dökümünün celp edilmesi halinde de dava dışı işçinin 02/02/2008 – 04/01/2011 tarih aralığında davalılar nezdinde çalıştığının görüleceğini, söz konusu mahkeme 2014/280E-2015/340K. Sayılı kararı ile davalılardan … ünvanlı firmanın müvekkili şirket ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğuna karar verdiğini, ancak işçinin korunması çerçevesinde işçinin alacağına kavuşmasını sağlamaya yönelik yasal düzenlemelerin bir tezahürü olan söz konusu kararın müvekkili şirket ile diğer davalı firmalar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine halel getirmemekte olduğunu, davalı firmaların istihdam ettiği işçinin işvereni, muhatabı ve sorumlusu olduğunu, zira müvekkili şirketin davaya konu “Posta Tekeli Dışında Kalan Gönderilerinin İşlenmesi, Taşınması ve Dağıtımı hizmetlerinin yapılması” işinin ekte sunulan sözleşmelerle davalılara verdiğini, dava dışı …’nun davaya konu hizmet işini üstlenen davalı firmaların istihdam ettiği işçilerden birisi olduğunu, davalı firmalar ile müvekkili şirket arasında akdedilen sözleşmelerin yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları başlıklı maddesinde “İdare yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni muhatabı ve sorumlusu değildir. Yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı iş ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumluluklar yükleniciye aittir” denildiğini, yine aynı sözleşmenin Diğer Hususlar Başlıklı maddesinde yer alan ”İdare, yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni, muhatabı ve sorumlusu değildir. Yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı iş ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumluluklar yükleniciye aittir.” hükmünden kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarına ilişkin ödemelerden davalı firmaların sorumlu olduğunun anlaşılmakta olduğunu, zaten davalı firmalarla akdedilen sözleşme ve şartnamelerde ”Çalıştırılacak işçilerin iş kanunundan ve diğer yasalardan doğan tüm sorumlulukları yükleniciye aittir” hükmünün de yer aldığını, bu nedenle davalı firmalar ile müvekkili şirket arasında akdedilen sözleşme gereği … 6.İş Mahkemesi’nin …E.-…K. Sayılı ilamı nedeniyle ödenen miktarlar bakımından sorumlulukların dava dışı işçiyi çalıştırdıkları döneme ilişkin olarak sorumlulukları oranında davalı firmalara ait olduğunu, davalı firmalarla akdedilen sözleşmenin Anlaşmazlıkların Çözümü başlıklı kısmında işbu sözleşmelerin uygulanmasından doğacak ihtilaflarda anlaşmazlıkların çözüm yerinin İstanbul Mahkemeleri ile icra daireleri olduğu hususunun hüküm altına alındığını, davanın temelini oluşturan vakıaların ve hukuki sebeplerin aynı olması, taraflarla akdedilen sözleşme gereği davalıların dava dışı işçiye ödenen işçilik alacakları bakımından yükümlülük altına girmiş olması tüm davalılara karşı dava açmayı gerektirdiğini beyanla haklı ve hukuki davalarının kabulü ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla … 6.İş Mahkemesi’nin 15.10.2015 tarih ve …E…K. Sayılı ilamı gereği … 18.İcra Müdürlüğü’nün … Sayılı dosyasına 22.12.2015 tarihinde ödenen 29.101,68 TL ve 25.11.2019 tarihinde ödenen 9.020,08-TL ile 2.138,35-TL yargılama masrafları olmak üzere toplam 40.260,11-TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte alt işveren olarak tespit edilen davalı firmalardan dava dışı işçiyi çalıştırdıkları döneme ilişkin olarak sorumlulukları oranında rücuen tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı firmalara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA /
Davalılara yasaya uygun olarak tebligat yapılmış olmasına karşın, davayı takip etmedikleri gibi yazılı bildirimde de bulunmadıklarından, HMK’nın 128.maddesi hükmü gereğince davayı inkar ettikleri varsayılmıştır.
KANITLAR /
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, … 18.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası celp edilmiş, … 6. İş Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası celp edilmiş, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan dava dışı …’ya ait hizmet döküm cetveli celp edilmiş ve dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi raporu alınmıştır.
… 6.İş Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası celp edilmiş ve incelenmesinde; davacının …, davalıların PTT Genel Müdürlüğü ve … Tic. Ltd. Şti., davanın ”Alacak”, dava tarihinin 02/06/2014 olduğu ve Mahkemenin 15/10/2015 tarihinde ”…Davanın Kısmen Kabulüne…” karar verildiği, verilen kararın davalılardan… Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyanın Yargıtay’a gönderildiği, Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 14/10/2019 tarih, 2016/7713 Esas ve 2019/18058 Karar sayılı ilamı ile ”…usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA…” karar verildiği tespit edilmiştir.
… 18.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyası kapsamından; dava dışı … tarafından davacı … Tic. Ltd. Şti. hakkında toplam 24.270,88-TL alacağın eklentileri ile birlikte ödetilmesi istemiyle ve para borcuna veya teminat verilmesine veya bir işin yapılmasına veya yapılmamasına, irtifak hakkının veya gemi üzerindeki intifa hakkının kaldırılmasına ilişkin ilamların yerine getirilmesine yoluyla icra takibinde bulunulduğu saptanmıştır.
Mahkememizin 01/07/2021 tarihli duruşmasının (5) numaralı ara kararı ile; ”Davacının iddiası ve tüm dosya kapsamına göre, ön inceleme duruşmasında tespit edilen uyuşmazlıkların halli için dosya üzerinde re’sen seçilecek bir İş Mevzuatından Kaynaklı Nitelikli Hesaplamalar konusunda uzman bilirkişi marifetiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmasına” dair karar verildiği ve bu doğrultuda İş Mevzuatından Kaynaklı Nitelikli Hesaplamalar Uzmanı … tarafından tanzim edilen 10/02/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Taraflar arasında kurulmuş olan asıl işveren alt işveren ilişkisi kapsamında tarafların müşterek ve müteselsil sorumlulukları dikkate alınarak davacı tarafından ödemesi yapılan 40.260,11-TL tutarın; 11.985,83-TL’sinin …Şti.’ne, 20.744,71-TL’sinin …Tic, A.Ş.ne, 7.529,56-TL’sinin …Ltd. Şti.’ne rücu edilebileceğine ilişkin görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu Mahkememizce dosya kapsamına uygun, teknik anlamda yeterli ve denetime elverişli bulunarak hükme esas alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi ve iş mahkemesi ilamı gereğince, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının yargılama ve takip masrafları ile birlikte rücuen tahsili istemine ilişkindir.
HMK’nun 320/2.maddesi uyarınca taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; davacı tarafından dava dışı …’ya ödenen işçilik alacakları ile yargılama giderlerinden davalılardan hangi tarafın ne oranda davacıya karşı sorumlu olup olmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 2/6. maddesinde, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü bulunmaktadır.
Asıl işverenle alt işverenler arasında yapılan hizmet akitlerine göre yapılan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışan işçilerin işçilik alacakları için açtıkları davalar sonunda ödenmesine karar verilen miktarlardan alacaklı işçiye karşı her biri müteselsilen sorumludurlar. Burada kanundan kaynaklanan bir teselsül hali söz konusu olup, asıl ve alt işverenler, dış ilişki itibariyle (işçiye karşı) müteselsilen sorumludurlar. İç ilişkide (alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olan borçlular arasındaki ilişkide) ise, bu husustaki nihai sorumluluğun hangi tarafa ait olduğu konusunda taraflar kendi aralarında sözleşme yapabilirler. Sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan eski Borçlar Kanununun 146. maddesindeki (6098 sayılı Borçlar Kanununun 167. maddesi) düzenleme uyarınca, aksi kararlaştırılmadıkça veya borçlular arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinden anlaşılmadıkça müteselsil sorumlulardan her biri alacaklıya yapılan ifadan birbirlerine karşı genel olarak eşit paylarla sorumlu olacaklardır. Yasa hükmünde eşit sorumluluğun müteselsil borçlularda aksinin kararlaştırılmaması halinde uygulanacağı belirtilmiştir.
Somut olayda, uyuşmazlığın çözümü için taraflar arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi, hizmet alım tip sözleşmesi, teknik şartname ve hizmet işleri genel şartnamelerinin sorumluluğa yönelik hükümlerinin tatbiki gerekir. Bu nedenle tarafların serbest iradeleri ile düzenlemiş oldukları sözleşme ve şartname hükümlerinde işçi alacaklarından kimin ne kadar sorumlu olduğuna ilişkin hüküm varsa bu hükümler tarafları bağlar. Hizmet sözleşmelerinde, ihale evraklarında teknik ve idari şartnamelerde ve diğer taraflar arasında karşılıklı düzenlenen belgelerde yüklenici şirketin sorumluluğuna ilişkin açık hüküm olan hallerde, asıl işveren ödemiş olduğu miktarın tamamını, ilgili alt işverenden rücuen tahsilini talep edebilirken alt işverenin, asıl işverenden rücu imkanı yoktur. Sözleşme değerlendirilirken işçinin çalıştığı dönemlere ilişkin sözleşme hükümleri dikkate alınmalıdır. Buna göre, son alt işverenin alacağın tamamından sorumlu tutulamayacağı, tamamından sorumlu olmasının İş Kanunu gereği yalnız işçiye karşı olduğu, işçiyi çalıştırmış olan alt işverenlerin her birinin dava dışı işçiyi çalıştırdığı dönemi kapsayan kısmından sınırlı sorumlu olacağı, ayrıca işçilik alacakları davası neticesinde davacının ödediği yargılama giderleri, faiz ve vekalet ücreti yönünden de alt işverenlere rücu edilecek işçilik alacağı miktarına göre bir oranlama yapılarak davacının alt işverenlerden bu alacak kalemi ile ilgili talep edebileceği miktar da açıkça belirlenmelidir. (Y.13. HD. 24/05/2018 T, 2015/38873 E.-2018/6205 K. ve yine aynı Dairenin 31.5.2018 T, 2016/2779 E.- 2018/6452 K. ve 11/05/2017 tarih, 2016/7790 E. 2017/5936 K. sayılı ilamları)
Yüklenici şirketlerin her birinin sorumlulukları tam olarak belirlendikten sonra bu miktarlar itibariyle tazmin kararı verilirken yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumluluklarda alacağın tamamı üzerinden hisselerine düşen miktar kadar olacağından bu miktarlarında hükümde açıkça gösterilmesi gerekir.
Somut olayda; taraflar arasında Kamu İhale Kanunu uyarınca yapılan ihaleye binaen, davalı taraflarca hiçbir ihtirazi kayıt sunulmaksızın taraflar arasında hizmet alım sözleşmesi düzenlenmiştir. Taraflar arasındaki ilişki davacı işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işleri veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işleri diğer işverene (alt işveren-davalı) devir ettiğinden üst işveren-alt işveren ilişkisidir. İşbu ilişkinin mevcudiyeti (üst işveren-alt işveren) … 6.İş Mahkemesi…E Sayılı dosyasında verilen kararda da vurgulanmıştır.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde; Dava dışı …’nun işçi alacaklarının tahsili için başlattığı icra takibine davacı PTT Genel Müdürlüğü tarafından icra dosyasına 22.12.2015 tarihinde ödenen 29.101,68 TL ve 25.11.2019 tarihinde ödenen 9.020,08-TL ile 2.138,35-TL yargılama masrafları olmak üzere toplam 40.260,11-TL’nin ödeme yaptığı, davacının, takip dosyasına yaptığı ödeme ile yargılama giderlerin rücuen tahsili amacıyla işbu davayı açtığı anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacağı ile birlikte yargılama ve takip giderlerinden hangi tarafın ne oranda sorumlu olduklarına ilişkindir. Bu nedenle uyuşmazlığın çözümünde yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere öncelikle taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre ihtilafın çözümlenmesi gerekmektedir. Taraflar arasında düzenlenen bağlayıcı hizmet alım sözleşmesi ve eki niteliğinde teknik ve idari şartnamelerde yüklenici firmanın ihale konusu işlerin yapılmasında çalıştıracağı personelin ücret, kıdem, ihbar ve benzeri alacağı ile sair tazminat haklarından dolayı davalıların işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olduğu, davaya konu alacağının dava dışı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı, boşta geçen süre alacağı, işe başlatmama tazminatı ile fazla mesai alacağı, yıllık izin, … ücretine ilişkin alacağından kaynaklandığından davalı alt işverenlerin tazminatın tamamından sorumlu olduğu ve Mahkememizce teknik anlamda yeterli ve denetime elverişli görülerek hükme esas alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacı tarafından ödemesi yapılan 40.260,11-TL tutarın; 11.985,83-TL’sinin…. Şti.’ne, 20.744,71-TL’sinin … Tic, A.Ş.ne ve 7.529,56-TL’sinin… Ltd. Şti.’ne rücu edilebileceği kanaatine varılmakla Mahkememizce davanın kabulü ile, 20.744,71-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Tic. A’Ş’den, 11.985,83-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …Şti.’den, 7.529,56-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …Tic. Ltd. Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Davanın KABULÜ İLE,
-20.744,71-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Tic. A’Ş’den,
-11.985,83-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Ltd. Şti.’den,
-7.529,56-TL’nin davacının ödeme tarihi olan 25/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …Tic. Ltd. Şti.’den
Tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 2.750,11-TL nispi karar ve ilam harcının davalılardan tahsiline, peşin alınan 687,55-TL harcın mahsubuna, eksik kalan 2,062,56-TL karar ve ilam harcının davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-… Arabuluculuk Bürosu tarafından ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere suçüstü ödeneğinden karşılanan 1.360,00-TL arabuluculuk tarife bedelinin davalılardan alınarak hazineye irad kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 6.033,81-TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 54,40-TL başvuru harcı, 687,55-TL peşin harç, 900,00-TL bilirkişi ücreti ve 401,00-TL posta masrafları olmak üzere toplam 2.042,95-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri ve yatırılan delil avansı bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
7-HMK.nun 333.maddesi gereğince davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan kısmın talep halinde ve hüküm kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin huzurunda, davalıların yokluğunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/06/2022

Katip ¸

Hakim
¸