Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/221 Esas
KARAR NO : 2022/846

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 18/03/2020
KARAR TARİHİ : 23/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Talep eden vekili talep dilekçesinde ve özetle; müvekkili şirketin, … A.Ş. ile yapmış olduğu Arşiv Hizmetleri Sözleşmesi ile ticari defter ve belgelerini … depolarında muhafaza etmekte olduğunu, söz konusu sözleşmeye göre dokümanlara ihtiyacı olduğu takdirde … müşteri hizmetlerinden bu belgeleri talep ettiklerini, öte yandan saklama yükümlülüğü dolan evrakları da süresi dolduğunda yine … aracılığı ile güvenli şekilde imha ettirmekte olduğunu, 11.03.2020 tarihinde Arşiv hizmetlerini yerine getiren … şirketinin, yasal saklama süreleri dolan evrakları imha ederken, müvekkili şirketin onayını almadan kutuların içinde muhafaza ettiği ve henüz imha edilmemesi gereken 2013 yılı Aralık, 2014 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarına ait irsaliyeli faturalar ile 2011 yılına ait envanter defterini sehven imha etmiş olduğunu, TTK md.82/f.7 uyarınca müvekkiline ait ve yanlışlıkla imha edilmiş bu belgelerin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etme zaruretinin hasıl olduğunu beyanla zayi edilen 2013 yılı Aralık, 2014 yılı Ağustos-Eylül- Ekim aylarının irsaliyeli faturaları ile 2011 yılına ait envanter defteri için zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, bu davanın hasımsız açılacağı ve mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceği hüküm altına alınmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde öngörülen 15 günlük süre hak düşürücü süre olup ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve ticari işletmenin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Dosya kapsamından davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı ve davacı şirketin yerleşim yeri itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
… Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün … tarih ve … numaralı cevabi yazısında; daireleri mükellefi … vergi kimlik numaralı …A.Ş.’nin 16/04/2020 tarihi itibariyle vadesi geçmiş ve bugün ödenmesi gereken toplam borç miktarının 0,00-TL iken mükellefin vadesi gelmemiş toplam borç miktarının ise 1.456.715,27-TL olduğunun bildirildiği tespit edilmiştir.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’nin… tarih ve …sayılı cevabi yazısında; müdürlükleri…sayılı dosyada işlem gören … A.Ş. Unvanlı işyerine ait borç bulunmadığının bildirildiği tespit edilmiştir.
… 25.Noterliği’nin … tarih ve …sayılı cevabi yazısında; …A.Ş. Unvanlı şirket adına 2011 yılı envanter defterlerinin T.Ticaret Kanununun 69. Ve Vergi Usul Kanununun 224.225. Maddeleri gereğince bütün sahifeleri mühürlenerek tasdik edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
… Vergi Dairesi Başkanlığı Vergilendirme Müdürlüğü’nün 04/08/2021 tarih ve … sayılı cevabi yazısında; …a.Ş.’nin 2013/2014 yıllarında belge basımı için Başkanlıkları ile anlaşmalı matbaa sözleşmesinin imzalandığı ve 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015 yıllarına ait anlaşma metinlerinin yazıları ekinde gönderildiği anlaşılmıştır.
… Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü’nün… tarih ve … sayılı cevabi yazısında;
-… numaralı anlaşmalı matbaası ve … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi …Şti. ile 28/11/2012-28/11/2013 ve 28/11/2013-28/11/2014 tarihleri arasında anlaşmasının bulunduğu,
-… numaralı anlaşmalı matbaası ve … Vergi Dairesi Müdürlüğünün …Vergi kimlik numaralı mükellefi …Tic. A.Ş. ile 07/01/2013-07/01/2014 tarihleri arası anlaşma yapılmış, mükellefin anlaşma ve yönetmelik hükümlerine uymayarak belge basması nedeniyle 12/11/2013 tarihi itibariyle anlaşması tek taraflı olarak feshedilmiş ve 110.470,00-TL teminatı hazineye irat kaydedilmiştir. Mükellefin 18.11.2013 tarihinde yeniden anlaşma talep etmesi ve yeniden teminat yatırması üzerine 20/11/2013-20/11/2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere tekrar anlaşma yapıldığı ve anlaşma süresinin bitmesinden sonra 20/11/2014-20/11/2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere anlaşmasının yenilendiğinin bildirildiği tespit edilmiştir.
Mahkememizin 19/07/2022 tarihli ara kararı gereğince; “Davacının ”2013 yılı Aralık, 2014 yılı Ağustos – Eylül – Ekim aylarının irsaliyeli faturaları ile 2011 yılına ait envanter defteri için” zayi belgesi verilmesi talebinin yerinde olup olmadığının tespiti için dosyanın SMMM bilirkişisi …’ na tevdiine karar verilmiş ve bu doğrultuda SMMM bilirkişisi Murat Kutanoğlu tarafından tanzim edilen 24/10/2022 teslim tarihli bilirkişi raporunda özetle; davaya konu zayi belgesi istenen; 2013 yılı Aralık, 2014 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarına ait irsaliyeli faturalar,2011 yılına ait envanter defteri belgelerin davacının iradesi dışında dava dışı … A.Ş.’nin sehven saklama süreleri dolmadan imha edildiği, iş bu davanın davacı tarafça kanunda belirtilen süre içerisinde açıldığı ancak söz konusu evrakların kanun maddesi içeriğinde “yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık” sebeplerinden dolayı zayi olmadığı, davacının iradesi dışında zayi olan iş bu yukarıda ki belgeler ile ilgili zayi belgesi verilmesine ilişkin takdir ve hukuki değerlendirmenin Sayın Mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı taraf, dava dışı … A.Ş. İle arasında Arşiv Hizmetleri Sözleşmesi akdedildiği, işbu sözleşme kapsamında davacı şirketin ticari defter ve belgelerini … depolarında muhafaza etmekte olduğu, 11.03.2020 tarihinde ise Arşiv hizmetlerini yerine getiren … şirketinin, yasal saklama süreleri dolan evrakları imha ederken, davacı şirketin onayını almadan kutuların içinde muhafaza ettiği ve henüz imha edilmemesi gereken 2013 yılı Aralık, 2014 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarına ait irsaliyeli faturalar ile 2011 yılına ait envanter defterini sehven imha etmiş olduğunu beyanla işbu belgelerin ve envanter defteri için zayi belgesi verilmesi talepli eldeki davayı açmıştır. Burada tespit edilmesi gereken ilk husus, TTK md.82/f.7’de sayılan hallerin tahdidi olarak sayılıp sayılmadığı ve tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni gösterip göstermediği hususudur. Yukarıda anılan TTK’nun 82/7. maddesinde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. Somut olayımızda ise, her ne kadar TTK md.82/f.7’de sayılan hallerden biri söz konusu olmasa da bu maddede sayılan haller tahdidi olarak sayılmadığından ve davacı tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni gösterdiği kanaatine Mahkememizce varıldığından -zira iradesi dışında ticari defter ve belgeler zayi olmuştur- davacının eldeki davayı açmasında hukuki yararı bulunmaktadır. Burada tespit edilmesi gereken ikinci husus ise, ticari defter ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zayi olup olmadıkları hususudur. Yukarıda belirtilen yasa maddesinden anlaşılacağı üzere, ticari defter ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zayi olmaları halinde zayi belgesi verilebileceği, dolayısıyla saklama süresi dolan defter ve belgeler yönünden zayi belgesi verilmesinin mümkün olmadığı, dava tarihi itibariyle davacı tacirin ticari defter ve belgelerin kanuni saklama süresi içerisinde zayi oldukları tespit edilmiştir. Yukarıdaki açıklamalar, bilirkişi raporu, dosyaya celbedilen cevabi yazılar ve tüm dosya kapsamı nazara alınarak Mahkememizce davacının iddiasını ispatladığı kanaatine varılmakla Talebin kabulü ile, 2011 yılı envanter defterine (TTK 82/1.fıkrasının a bendi ve 82/5. Ve 6.fıkraları uyarınca), 2013 yılı Aralık ile 2014 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarına ait irsaliyeli faturalarına (TTK. 82/1. fıkrasının d bendi ve 82/5. ve 6. Fıkraları uyarınca), ilişkin, davacının zayi belgesi verilmesi talebinin yerinde olduğu zayii olduğunun tespiti ile TTK’nın 82.maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. (Benzer mahiyette içtihat İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13.Hukuk Dairesinin 05/11/2020 tarih, 2020/1517 Esas ve 2020/1251 Karar sayılı ilamı)
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Talebin KABULÜ İLE,
-2011 yılı envanter defterine (TTK 82/1.fıkrasının a bendi ve 82/5. Ve 6.fıkraları uyarınca),
-2013 yılı Aralık ile 2014 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarına ait irsaliyeli faturalarına (TTK. 82/1. fıkrasının d bendi ve 82/5. ve 6. Fıkraları uyarınca),
İlişkin, davacının zayi belgesi verilmesi talebinin yerinde olduğu ZAYİİ OLDUĞUNUN TESPİTİ İLE TTK’nın 82.maddesi uyarınca ZAYİİ BELGESİ VERİLMESİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 80,70-TL nispi karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan 54,40-TL harcın mahsubuna, eksik kalan 26,30-TL karar harcının davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan bakiyenin hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, tarafın yokluğunda, tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde karar verildi. 23/11/2022
Katip …
¸

Hakim …
¸