Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/398 Esas
KARAR NO : 2022/955

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26/06/2019
KARAR TARİHİ : 21/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, … alan adlı elektronik ticaret sitesinin sahibi ve yöneticisi olduğunu, müvekkili şirketin, Ticaret Kanunu, Vergi Usul Kanunu, İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat gereğince esas ve saklamakla mükellef olduğu ticari defter, belge, kayıt ve muhasebeye ilişkin tüm evrakların, … A.Ş. bünyesinde muhafaza edildiğini, adı geçen arşivleme şirketinde 11/06/2019 tarihinde gerçekleşen yangın olayı sebebiyle müvekkili şirketin saklamakla mükellef olduğu ticari defter, kayıt ve belgelerde ziya durumunun meydana geldiğini, … Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Müdahale Şube Müdürlüğü … İtfaiye Grubu tarafından müdahale edilen ve söndürme çalışmaları neticesinde düzenlenen 19/06/2019 tarihli yangın raporunda, … deposunun içerisinde bulunan tüm malzemelerin yanmış olduğunun tespit edildiğini, arşivleme şirketinin … bulunan kayıt depolama tesislerinde yaşanan yangın olayından ve yangın durumu ile ilgili detaylardan, arşivleme şirketi tarafından müvekkili şirkete 12/06/2019 tarihinde gönderilen elektronik posta ile haberdar olunduğunu, yangın bölgesinde müvekkili şirkete ait 19 adet koli içerisinde yer alan ve dilekçeleri ekinde belirtilen fatura ve diğer belgelerin yangında zayi olduklarını iddia ve beyan ederek davanın kabulüne, 19 adet koli içinde bulunan tüm defter, fatura ve sair belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı şirketin SGK prim borcunun bulunup bulunmadığının araştırılarak bakımından … Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevapları dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… adresinde 11.06.2019 tarihinde saat 13:53’de başlayan 15.06.2019 tarihine kadar söndürme işlemleri süren ve çıkış sebebi henüz tespit edilemeyen yangına ilişkin raporlarının tamamının gönderilmesi bakımından … Belediye Başkanlığı İtfaiye Daire Başkanlığı’na yazılan müzekkere cevabı ve ekleri dosya kapsamına kazandırılmıştır.
Davacı şirket ile ilgili herhangi bir vergi incelemesi bulunup bulunmadığının araştırılması bakımından … Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
Dava dilekçesine konu dava konusu faturaların basımına ilişkin belgelerin gönderilmesi bakımından …Ticaret Anonim Şirketi’ne yazılan müzekkere cevabı ve ekleri dosya kapsamına kazandırılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, bu davanın hasımsız açılacağı ve mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceği hüküm altına alınmıştır. Yine TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde öngörülen 15 günlük süre hak düşürücü süre olup ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve ticari işletmenin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Dosya kapsamından davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı ve davacı şirketin yerleşim yeri itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılarak, iddia, savunma ve dosya kapsamındaki deliller itibariyle dava dışı … A.Ş.’nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği belge ve kayıtların tespitinin yapılması, zayi olunan kayıt ve belgelerden hangisinin TTK 82 vd. uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olup olmadığı konusunda dosyanın 1 Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Bilirkişi ile 1 Bilgisayar Mühendisi bilirkişiden oluşacak bilirkişi heyetine tevdi edilerek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Talimat sayılı dosyası kapsamında alınan 08/12/2020 tarihli bilirkişi heyeti raporunun sonuç kısmında özetle; dava dışı … A.Ş.’nin bilgisayar sistemi üzerinde yapılan incelemede davacıya ait kutuların saklandığı, zayi olduğuna karar verilmesi istenen bilgi ve belgeler ile bilgisayar kayıtlarında tespit edilen bilgi ve belgelerin birbirleriyle uyuştuğu, zayi olduğuna karar verilmesi istenen bilgi ve belgeler haricinde raporun ilgili bölümünde detayları verilen 3 adet kutunun daha tespit edildiği, dava dışı …A.Ş.’nin bilgisayar sistemleri üzerinde yapılan incelemede davacı şirketin faturaları, sevk irsaliyeleri, irsaliyeli faturaları ve tahsilat makbuzlarının depolandığı, depolanan bu belgelerin tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olduğu, ticari defter zayi konusuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunmadığı, dava dışı …A.Ş.’nin … adresinde 11/06/2019 tarihinde çıkan yangın sonucunda liste halinde detayı verilen kolilerin zayi olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporu denetime elverişli olmadığından dava dışı… A.Ş.’nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı …A.Ş.’nin kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle zayi olunan kayıt ve belgelerin hangileri olduğunun tespitinin yapılmasına ve bu belgelerden hangisinin TTK 82 vd. uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olup olmadığı ve süresi konusunda açık, denetime elverişli bir rapor düzenlenmesi bakımından dosyanın 1 Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Bilirkişi ile 1 Bilgisayar Mühendisi bilirkişiden oluşacak bilirkişi heyetine tevdi edilerek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir.
29/05/2021 tarihli bilirkişi heyeti raporunun sonuç kısmında özetle; dava dışı …A.Ş.’nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşene yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı …Şirketi kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle zayi olunan kayıt ve belgelerin TTK 82 vd.uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olup olmadığı ve süresi konusunda yapılan tek tek incelemeler neticesinde; dava dışı olan …A.Ş.’nin bilgisayar sistemi üzerinde yapılan tek tek irdeleme ve incelemeler sonucunda davacıya ait kutuların saklandığı, mahkememizce davacı şirketin belgelerinin ve bilgilerinin zayii olduğuna dair karar verilmesi istenen belgelerin birbirleri ile uyuştuğu, dava dosyası münderacatından ve itfaiye raporları ve tespit edilen belge ve bilgiler haricinde 3 adet kutunun daha tespit edilmiş olunduğu, dava dışı …A.Ş.’nin bilgisayar sistemleri üzerinde yapılan incelemelerde davacı şirketin faturaları, sevk irsaliyeleri, irsaliye faturaları, tahsilat makbuzlarının depolandığı, depolanan bu belgelerin tacirin TTK.82 md. gereğince saklamakla yükümlü olduğu belgelerden ibaret olduğu, davacının yasal ticari defterleri konusuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunamadığı, davacı şirketin yasal defter ve bilgilerinin muhafaza için saklandığı deposu olan dava dışı… A.Ş.’nin …adresinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın neticesinde dava dosyasına sunulan itfaiye raporu ve bilirkişi heyet raporları ekinde tespit edilmiş olan belge ve bilgilerden de anlaşılacağı üzere davacı tarafa ait yangınla ilgili dava konusu olan … kutu koliler ile birlikte belge ve bilgilerin zayii olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davacı vekilinin 16.07.2019 tarihli dilekçesi ile zayi belgesi verilmesi talep edilen belgelerin 2013-2014 ve 2016 yıllarına ait alış faturaları ile 2013, 2014 ve 2016 yıllarına ait mal satış ve iptal satış faturaları olmak üzere toplam 52019 adet olduğu bildirildiğinden, dosyanın önceki rapor düzenleyen bilirkişilere tevdi ile davacı vekilince zayii olduğu iddia edilen faturalar ile dava dışı arşivleme şirketinde bulunan kayıtlar tek tek karşılaştırılarak zayii olduğu iddia edilen yıllara ilişkin alış-satış-iptal faturalarının zayi olup olmadığı, zayi olmuş ise faturaların tarih, seri, sıra numarası ile tutarlarının faturaların basıldığı bildirilen matbaadan gelen yazı cevabı ile de karşılaştırılması suretiyle tespiti ile bunlar içerisinde diğer yerlerden temin edilemeyecek ve saklanması zorunlu olanların tespiti ve davacı vekilinin de itirazlarının değerlendirilmesi bakımından ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
31/01/2022 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunun sonuç kısmında özetle; dava dışı olan …A.Ş.nin bilgisayar sistemi üzerinde yapılan tek tek irdeleme ve incelemeler sonucunda davacıya ait kutuların saklandığı, mahkememizce davacı şirketin belgelerinin ve bilgilerinin zayii olduğuna dair karar verilmesi istenen belgelerin birbirleri ile uyuştuğu, dava dosyası münderacatından ve itfaiye raporları ve tespit edilen belge ve bilgiler haricinde 3 adet kutunun daha tespit edilmiş olunduğu, dava dışı… A.Ş.’nin bilgisayar sistemleri üzerinde yapılan incelemelerde davacı şirketin faturaları, sevk irsaliyeleri, irsaliye faturaları, tahsilat makbuzlarının depolandığı, depolanan bu belgelerin tacirin TTK.82 md. gereği VUK’a göre 5 yıl, 5510 SGK’ya karşı yasa gereği 15 yıl saklamakla yükümlü olduğu bu belgelerden ibaret olduğu, davacının yasal ticari defterleri konusuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunamadığı, mahkememizin ek rapor için faturaların dökümü yönünde tekrar incelemeler neticesinde taraflardan kendilerinde haricen yasal belge ve fatura suretleri mevcut varsa heyetimizce talep edilmesi ve dava dosyasına sunulması temennilerine karşın bu güne kadar dava dosyasına veya bilirkişi heyetlerine herhangi bir bilgi/belge sunulmadığından başkaca bir belgeye ek rapor için ulaşılamadığından, kök rapordaki görüşlerinde herhangi bir değişikliğin olmadığı, davacı şirketin yasal defter ve bilgilerinin muhafaza için saklarıdığı depo olan dava dışı …A.Ş.’nin …adresinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın neticesinde dava dosyasına sunulan itfaiye raporu ve bilirkişi heyet raporları ekinde tespit edilmiş olan belge ve bilgilerden de anlaşılacağı üzere özlük dosyalarının ve belgelerin 4857 sayılı İş Kanunu 75.Maddesi, VUK kapsamında saklanması zorunlu belgelerden olduğu, davacı tarafa ait yangınla ilgili dava konusu olan 30 adet kutu koliler ile birlikte belge ve bilgilerin zayii olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporunda, mahkememizce ayrıntılı bildirilen hususlarda denetime açık değerlendirilme yapılmadığı anlaşıldığından, dosyanın önceki rapor düzenleyen bilirkişi heyetine tevdi edilerek ek bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir.
21/07/2022 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunun sonuç kısmında özetle; davacı şirket ile dava dışı …. A.Ş. arasında akdedilen Arşivleme ve Saklama Hizmetleri sözleşmesi ile yekün 19 kolinin yangından etkilenmiş olduğu, bu kolilerde davacı şirketin ticari ilişkisi bulunan satıcı firmalardan alınan emtia mallara dair 2013-2014-2016 mali yıllara ait alış faturaları ve 2013-2014-2016 yıllara ait mal satış ve iptal satış faturalarının olduğu, davacı şirketin faturaları, sevk irsaliyeleri, irsaliyeli faturaları ve tahsilat makbuzlarının depolandığı, depolanan bu belgelerin tacirin saklamakla yükümlü olunan belgeler olduğu, yangında zarar gören belge numaraları, yevmiye numaraları, satıcı firma koli numaralarının tek tek irdelenerek incelenmesi sonucunda yangında zarar görmüş oldukları, dava dışı … tarafından …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … envanter kodları ile sözleşme gereği muhafaza edilen dava dosyasında mevcut CD ortamında sunulan ve davacı şirket vekili tarafından 16.07.2019 tarihinde delil listesi ekinde sunulan 04.04.2008 tarihli Arşivleme ve Saklama Hizmetleri Sözleşmesi kapsamında muhasebe kayıtlarından yekün 19 kolinin yangından etkilenmiş olduğu, zayi olduğuna karar verilmesi istenen bilgi ve belgeler ile bilgisayar kayıtlarında tespit edilen bilgi ve belgelerin birbirleri ile uyuşup örtüştüğü, davacı şirketin saklanan kolilerinde ticari ilişkisi bulunan satıcı firmalardan alınan emtia mallara dair 2013-2014-2016 mali yıllara ait alış faturaları ve 2013-2014-2016 yıllara ait mal satış ve iptal satış faturalarının olduğu, muhafaza için saklandığı depo olan dava dışı ….A.Ş.’nin … adresinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın neticesinde dava dosyasına sunulan itfaiye raporu ve bilirkişi ek heyet raporları ekinde tespit edilmiş olan belge ve bilgilerden de anlaşılacağı üzere davacı tarafa ait yangınla ilgili dava konusu olan …A.Ş.’nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı İron Mountain Şirketi kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle davacı şirkete ait 2013-2014-2016 mali yıllara ait alış faturaları ve 2013-2014-2016 yıllara ait mal satış ve iptal satış faturaları olduğu, dava dışı … ile davacı şirket arasındaki 04.04.2008 Arşivleme saklama hizmetleri sözleşmesi ile saklanan 19 kolinin yangından etkilenmiş olduğu, bu kolilerde davacı şirket müşterilerine ait 2013-2014-2016 yılı …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … …. …, … envanter kodları ile sözleşme gereği muhafaza edilen dava dosyasında mevcut CD ortamında sunulan kutu koliler ile birlikte belge ve bilgilerin yangın olayında zayii olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller, bilirkişi raporları ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı … kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle davacı şirkete ait 2013-2014-2016 mali yıllara ait alış faturaları ve 2013-2014-2016 yıllara ait mal satış ve iptal satış faturaları olduğunun, dava dışı … ile davacı şirket arasındaki 04.04.2008 Arşivleme saklama hizmetleri sözleşmesi ile saklanan 19 kolinin yangından etkilenmiş olduğunun ve bu kolilerde davacı şirket müşterilerine ait 2013-2014-2016 yılı …, …, …, …, …., …, …, …., …, …, …, …, …, …, …, …, …, … envanter kodları ile sözleşme gereği muhafaza edilen dava dosyasında mevcut CD ortamında sunulan kutu koliler ile birlikte belge ve bilgilerin yangın olayında zayii olduğunun bilirkişi raporu ile tespit edildiği, bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunduğu, belgelerin Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununca düzenlenmesi, kullanılması ve saklanması zorunlu olan belgelerden olduğu, Vergi Usul Kanununa göre 5 yıl Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıllık saklama süresinin bulunduğu ve 6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde aranan yasal koşulların oluştuğu anlaşıldığından bu belgeler yönünden zayi belgesi verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davacı şirketin 2013, 2014 ve 2016 yıllarına ait alış faturaları ile 2013, 2014 ve 2016 yıllarına ait mal satış ve iptal satış faturaları için ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 80,70.-TL nispi karar ve ilam harcının, davacı taraftan peşin olarak 44,40-TL harcın mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye 36,30.-TL karar ve ilam harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından artan avans olması halinde, hüküm kesinleştiğinde ve talep edildiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.21/12/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

*Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.*