Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/397 Esas
KARAR NO : 2023/322

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26/06/ 2019
KARAR TARİHİ : 03/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; davacı firma ile dava dışı … A.Ş. ile imzalanan “Arşivleme ve Saklama Hizmetleri Sözleşmesi” ile tarafların, davacı firma ve diğer grup şirketlerine ait bir kısım bilgi/belge ve dokümanların … tarafından arşivlenmesi ve … şirketine ait depolarda muhafaza edilmesi hususunda anlaşıldığını, dava dışı …’a ait …’de bulunan …tesisinde 11.06.2019 tarihinde yaşanan yangın sonrasında, yangında davacı firma ve grup şirketlerine ait 30 adet kutunun bulunduğu depodaki tüm evraklar ile başkaca araç gereçlerin yandığını ve bu nedenle okunamaz ve kullanılamaz hale geldiğini, işbu hususun taraflarına dava dışı … tarafından 12.06.2019 tarihli e-posta ile ve 15.06.2019 tarihli bilgilendirme yazısı ile bildirildiğini, söz konusu olay nedeniyle o depoda yer alan davacı firma ve grup şirketlerine ait sair her türlü belge ve evrak zayi olduğunu, bu sebeple, TTK. 82. Mad. 7. Bendi uyarınca Mahkemenizden dökümünü sundukları belge ve defterlerin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etme zarureti hasıl olduğunu belirterek, belgelerin zayi olduğunun tespiti ile ilgili belgelere ilişkin taraflarına zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; 6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; Arşivleme ve Saklama Hizmetleri Sözleşmesi, İtfaiye raporu, zayi olan evraklara ait envanter listeleri, bilirkişi incelemesi ve yasal her türlü delil olarak dayanmıştır.
SGK … İl Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davacı şirketin SGK borcunun bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi ve belgeler dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… İtfaiye Grup Amirliğin’e müzekkere yazılarak davacıya ait … bulunan …tesisinden 11/06/2019 tarihinde yaşanan yangına ilişkin rapor celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Vergi Dairesi’ne müzekkere yazılarak davacının vergi borcu bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi ve belgeler celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
08/06/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda, dava dosyası ile davacı taleplerinin tetkiki sonucunda, davacı şirketin zayi olduğuna karar verilmesini talep etmiş olduğu işçilik özlük dosyalarının 4857 sayılı İş Kanununun 75.maddesi kapsamında saklanması zorunlu belgelerden olduğu bildirilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesine yazılan talimat sonucunda hazırlanan 07/12/2020 tarihli bilirkişi raporunda, dava dışı … Hizmetleri A.Ş. firmasında ve bilgisayar sistemlerinde yapılan inceleme neticesinde; dava dışı … Hizmetleri A.Ş.’ nin bilgisayar sistemi üzerinde yapılan incelemede davacıya ait kolilerin saklandığı, ancak zayi olduğuna karar verilmesini istenen bilgi ve belgelerin yukarda açıklanan bir kişi hariç listelerde ayrıntılı olarak görülemediği, detayları raporun ilgili bölümlerinde belirtildiği üzere çıkan yangın sonucunda yukarıda liste halinde detayı verilen bu kolilerin zayi olduğu, ticari defter zayi konusuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunmadığı sonucuna varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi raporlarının denetime elverişli olmadığı anlaşılmakla, dava dışı … Aş’nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı … şirketi kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle zayi olunan kayıt ve belgelerin hangileri olduğunun tespitinin yapılmasına ve bu belgelerden hangisinin TTK 82 vd. uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olup olmadığı ve süresi konusunda açık, denetime elverişli bir rapor düzenlenmesi bakımından dosyanın mahkememizce resen seçilen mali müşavir ve bilgisayar yüksek mühendisi bilirkişilere tevdi ile hazırlanan 29/05/2021 tarihli bilirkişi raporunda, davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı … Şirketi kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle zayi olunan kayıt ve belgelerin TTK 82 vd.uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olunan belgelerden olup olmadığı ve süresi konusunda yapılan tek tek incelemeler neticesinde; dava dışı olan …A.Ş.nin bilgisayar sistemi üzerinde yapılan tek tek irdeleme ve incelemeler sonucunda davacıya ait kutuların saklandığı, davacı şirketin belgelerinin ve bilgilerinin zayii olduğuna dair karar verilmesi istenen belgelerin birbirleri ile uyuştuğu, dava dosyası münderacatından ve itfaiye raporları ve tespit edilen belge ve bilgiler haricinde 3(üç) adet kutunun daha tespit edilmiş olunduğu, dava dışı …. A.Ş.’nin bilgisayar sistemleri üzerinde yapılan incelemelerde davacı şirketin faturaları,sevk irsaliyeleri,irsaliye faturaları, tahsilat makbuzlarının depolandığı,depolanan bu belgelerin tacirin TTK.82 Md.gereği VUK’na göre 5 yıl, 5510 SGK’nca karşı yasa gereği 15 yıl saklamakla yükümlü olduğu belgelerden ibaret olduğu, davacının yasal ticari defterleri konusuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunamadığı, davacı şirketin yasal defter ve bilgilerinin muhafaza için saklandığı deposu olan dava dışı … A.Ş.’nin … adresinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın neticesinde dava dosyasına sunulan itfaiye raporu ve bilirkişi heyet raporu ekinde tespit edilmiş olan belge ve bilgilerden özlük dosyalarının ve belgelerin 4857 sayılı İş Kanunu 75.Maddesi VUK kanunu kapsamında saklanması zorunlu belgelerden olduğu, davacı tarafa ait yangınla ilgili dava konusu olan 30 adet kutu koliler ile birlikte belge ve bilgilerin zayii olduğu sonucuna ulaşıldığı bildirilmiştir.
22/07/2022 Tarihli bilirkişi ek raporda; davacı şirket vekili tarafından delil listesi ekinde sunulan yangın … Büyükşehir İtfaiye Daire Başkanlığı … İtfaiye Şube Müdürlüğü’nün 15/06/2019 tarihli Yangın Raporu ve Ek-1 raporu, taraflar arasından 11/04/2008 Arşivleme ve saklaa Hizmetleri Sözleşmesi kapsamından muhasebe kayıtlarından tespit edilen özlük personel bilgi ve belgeler ile bilgisayar kayıtlarında tespit edilen bilgi ve belgelerin birbirleri ile örtüştüğü, davacı şirketin saklanan kolilerinde ticari ilişkisi bulunan satıcı firmalardan alınan emtia mallara dair 2012-2013-2014-2015-2016 mali yıllara ait personel özlük dosyaları muhafaza için saklandığı deposu olan dava dışı … A.Ş.’nin …adresinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın neticesinde dava dosyasına sunulan itfaiye raporu ve bilirkişi ek-2 heyet raporları ekinde tespit edilmiş olan belge ve bilgilerden davacı tarafa ait yangınla ilgili dava konusu olan… A.Ş nin sistem kayıtları ve belgeleri üzerinde inceleme de yapılmak suretiyle gerçekleşen yangın nedeniyle davacının zayi olduğunu iddia ettiği ve dava dilekçesi ekinde sunduğu liste içeriğinde yer alan tüm belge ve kayıtların dava dışı … Şirketi kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle davacı şirkete ait 2012-2013-2014-2015-2016-2017 mali yıllara ait personel özlük dosyaları ve belgeleri olduğu, dava dışı … Hizmetleri ile davacı arasındaki 11.04.2008 Arşivleme saklama hizmetleri sözleşmesi ile saklanan personel özlük dosyaları ve belgeleri yangından etkilenmiş olduğu, bu kolilerde davacı şirket müşterilerine ait 2012-2013-2014-2015-2016- 2017 yılları envanter kodları ile sözleşme gereği muhafaza edilen dava dosyasında mevcut sunulan belge ve bilgilerin yangın olayında zayii olduğu sonucuna ulaşıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizin 25.06.2021 tarihli 3 nolu ara kararı gereği davacı vekilince zayii olduğu iddia edilen personel dosyaları ile dava dışı arşivleme şirketinde bulunan kayıtlar tek tek karşılaştırılarak zayii olduğu iddia edilen personel dosyalarının zayi olup olmadığı, zayi olmuş ise hangi personele ait personel dosyasının zayi olduğunun tek tek isimleri de bildirilmek suretiyle tespiti ile davacı vekilince personel özlük dosyasında yer alan belgelerin içeriğinin bildirilmesi halinde bunlar içerisinde diğer yerlerden temin edilemeyecek ve işçi özlük dosyası içerisinde yer alıp da saklanması zorunlu olan belgeler yönünden, (İST BAM 12 HD 2021/2146 E-2021/1881 K sayılı ilamı) ve her bir belge yönünden zayi belgesi verilmesinin koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmesi bakımından resen seçilecek SMMM bilirkişi tarafından hazırlanan 12/04/2023 havale tarihli bilirkişi raporunda, davaya konu zayi olan personel özlük dosyalarında yer alan bilgilerin içeriğinde çalışanlara ait, vesikalık fotoğraf-Nüfus cüzdanı fotokopisi-Banka hesap cüzdanı fotokopisi-Sabıka kaydı-İkametgah belgesi-Nüfus cüzdanı sureti-Sağlık belgeleri-Tahsil belgesi-Askerlik terhis belgesi- İş başvuru formu-Görüşme değerlendirme onay formu-işe aldığımız çalışanın doldurmuş olduğu asgari geçim indirimi formu-Hizmet sözleşmeleri-Personel yönetmeliği-İSG yönetmeliği-KVKK evrakları-Görev tanıtım talimatları-Çıkar çatışması beyan formu-Bilgi güvenliği ve gizlilik anlaşması-SGK işe giriş bildirgesi örneği-Kullanılan yıllık ücretli izin, ücretli mazeret izni ye da ücretsiz izin formları-Gerçekleşti ise devamsızlık tutanakları-İstirahat süresinde çalışamayacağına dair raporlar-Gerçekleşti ise
iş kazası bildirimleri- disiplin süreçlerine ait tutanak, savunma veya ihtarlar-Talep edildi ise avans talep dilekçeleri -işten çıkışına ait istifa veya fesih evrakların incelendiğini, davacı tarafından zayi olduğu söylenen belgelerin teminin olduğunun tespit edildiği bildirilmiştir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, bu davanın hasımsız açılacağı ve mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceği hüküm altına alınmıştır. Yine TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde öngörülen 15 günlük süre hak düşürücü süre olup ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve ticari işletmenin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Dosya kapsamından davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı ve davacı şirketin yerleşim yeri itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından zayi belgesi talep edilen belgelerin başka kurumlardan ya da birimlerden temin edilebilir olduğunun Mahkememizce aldırılan 12/04/2023 tarihli bilirkişi raporu ile tespit edildiği, bilirkişi raporunun tespit ve değerlendirmeler bakımından somut olaya uygun ve denetime elverişli bulunduğu anlaşılmakla, zayi istemine konu personel özlük dosyalarında yer alan belgelerin başka kurumlardan yada birimlerden temin edilebilir olduğu kanaati ile davacı tarafından açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 179,90.-TL maktu karar ve ilam harcının, dava açılırken davacı taraftan peşin alınan 44,40.-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 135,35.-TL harcın davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan 8.918,35.-TL gider avansından artan avans olması halinde, hüküm kesinleştiğinde ve talep edildiğinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.03/05/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır