Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/394 Esas
KARAR NO : 2021/864

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26/06/2019
KARAR TARİHİ : 17/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Müvekkili şirket … ve … diğer şirketleri bilgi ve arşiv saklanması ve korunması şeklinde faaliyet gösteren… Şirketi ile aralarında akdedilmiş olan 17.04.2019 tarihli Hizmet Alım Sözleşmesi kapsamında, İron Mountain isimli firmanın sunmuş olduğu arşivleme ve saklama hizmetini almaya başladıklarını, bu kapsamda müvekkili şirket de; aralarındaki sözleşmeye istinaden saklanması ve korunması amacıyla arşiv klasörlerini ve kutularını Iron Mountain isimli firmaya teslim ettiğini, …’e ait … adresinde bulunan depolama tesisinde 11.06.2019 tarihinde büyük çapta bir yangın meydana geldiğini, … bahsi geçen yangın hadisesini müşterilerinden olan davacı şirkete yazılı olarak bildirdiğini, işbu bildirimlerde 11.06.2019 tarihinde yaklaşık olarak 14:00saatlerinde … depolarından birinde büyük çapta bir yangının meydana geldiğini, işbu yangın sebebiyle depolama binasında büyük bir hasar oluştuğu yangının çıkış sebebinin henüz bilinmemekte olduğunu, hadisenin meydana geldiği … tesisinde Müvekkil Şirkete dit 31 adet kutunun olduğu hususları bildirildiğini, müvekkili şirketin saklamakla yükümlü olduğu belgelerin bulunduğu depoda meydana gelen yangından işbu belgelerin zayi hale gelmiş olması sebebiyle; Müvekkil Şirket’in 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Madde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir ziyar öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceğini beyan ederek … adresinde mukim …Şirketi’nde bilirkişi incelemesi yapılmasını ve yangında zayi olan evraklar için müvekkili şirkete “zayi belgesi” verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
Büyük Mükellefler Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılan müzekkere cevabı dosya kapsamına kazandırılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, bu davanın hasımsız açılacağı ve mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceği hüküm altına alınmıştır. Yine TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde öngörülen 15 günlük süre hak düşürücü süre olup ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve ticari işletmenin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Dosya kapsamından davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı ve davacı şirketin yerleşim yeri itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …ve …’ın raporu incelenmiştir. “… ünvanlı firma vekilinden temin edilen belgeler ile yapılan inceleme neticesinde …, …, …, …, …, …, …, …, …,…, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … numaralı 30 adet kutu kaydı incelendiğini, listesi verilen bu 30 arşiv kutusu içeriğinde çoğunlukla Personel Özlük dosyalarının yer aldığı anlaşıldığını, özlük dosyası zayi olan personellerin isimlerinin inceleme ve değerlendirmeler başlığı altında liste halinde sayın mahkemenize sunulduğunu, Özlük Dosyalarına Ek Olarak PUANTAJ DOSYASI 2004 – 20 2008, 2009, Genel Evrak 2007, Genel Evrak 2009, Personel Avansları, YPP CALISMALARI 2006 2007, Personel Prim Çalışmaları, Personel Zam Çalışmaları, Puantaj Dosyası 2001, MAAS ODEME SONRASI RAPORLAR, Maaş Evrakları Mart, Maaş Sonrası Raporlar Ekim, Maaş Puantaj Belgeleri, Yazışmalar 2009-2013, … Bordro Rapor 2013 SSK Ekim – Aralık, … Şirketleri BORDRO RAPORLARI 2013 EKİ ARALIK IK, …Şirketleri SGK, …Şirketleri * E – BILDIRGE 2013 TEMMUZ – * ARALIK *, … AYLIK SSK,… AYLIK SSK … – … IK , BS. YATIRIM AYLIK SSK …- … 1K, … … – … … -… IK, … SANAT AYLIK SSK 1997 MART – 2008 ARALIK — IK, … … -… IK, … AYLIK SSK … -…,5 IK, … … – …, … -…, … 2 IK, SSK 3 AYLIK 1975 — 1979 İK, SSK AYLIK 1996, 1998 IK , … İK, SSK AYLIK PRİM BEYANNAME 1 DONEM 1991 IK, ISCI BULMA KURUMU 2 1997 IK, … İK, SSK 3 AYLIK 1980 1987 1K, PERSONEIİ, YÖNETMELİĞİ VE UYGULAMA ESASLARI IK, … IK, …, TAHAKKUK EVRAKLARI MAYIS IK, 2000DEN ITIBAREN IK, SIĞORTA BİLDİRİLERİ 1994, IZIN BELGELERİ 2002, … AYLIK SSK …- …IK, … AYLIK SSK … – … IK, BS. SIGORTA AYLIK SSK … – … IK, …A.S. … – … TK , …ARACLAR …- … IK, … AYLIK SSK …- …IK, … AYLIK SSK .. – … IK, BS SIGORTA AYLIK SSK … -… IK, … A.S. … -… IK, …ARACLAR …- … IK, … AYLIK SSK … – … IK dosyalarının kutularda olduğu ve bunların saklanma sürelerinin 10 (On) yıl olduğu kanaatine varıldığını, 23.11.2020 tarihinde 3 (üç) nüsha olarak düzenlediğimiz işbu bilirkişi heyet raporunu takdiri ve değerlendirmesinin Mahkememize ait olduğu yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir.”
Bilirkişiler …ve …’ın ek raporu incelenmiştir. “Dava konusunun: Davacı şirketin 11.06.2019 tarihindeki Yangın ile tespit edilen defter ve belgelerin hükümsüzlüğü ile Sayın Mahkemeden zayi kararı verilmesine karar verilmesi isteminden ibaret olduğu tespit edildiğini, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun, 87/2 maddesine göre; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceğini, “Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; 11.06.2019 tarihinde yangının meydana geldiği davacı tarafından, mahkemeye başvurulduğu, yani yangın tarihinden itibaren 13 gün sonra iş bu davanın açılmış olduğu TTK.’nın 82/7. Fıkrasına göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilenler gibi olağanüstü hallerden birinin meydana gelmesi halinde tacirin ziyai öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili Mahkemesinde dava açabileceği belirtildiğinden dava konusu olaydan itibaren 15 günlük kanuni süreden sonra makul kabul edilebilecek süre içerisinde
davanın açılmamış olduğu…”gerekçesi ile davacı vekili tarafından 13 gün içerisinde dava açıldığı görüldüğünü, aşağıda dökümü verilen belgelerin zayi olduğunu, söz konusu belgeler için ticari defter ve
belgeler için zayi belgesi verilmesi uygun olduğunu, YILLARI ZAYİ OLAN BELGELERİN AÇIKLAMASI 07.02.2013 -07.11.2016 YILLARI ARASINDA PERSONEL OZLUK DOSYASI 07.02.2013 -07.11.2016 YILLARI ARASINDA BORDRO RAPORLARI 07.02.2013 -07.11.2016 YILLARI ARASINDA IK-CALISAN PERSONEL-TARAM davacı tarafın evraklarının …Şirketi deposunda Muhafaza edilen 2013 -2016 yılı (2016 yılı dahil) personel özlük dosyası, bordro raporlama, İK çalışan belgeleri) ile birlikte , Zayi olduğu söz konusu belgelerin Yangın sebebiyle yazılarının tamamen birbirine girdiği, okunmaz vaziyette olduğu defter ve belgelerin, okunmaz kurtarılamaz durumda olduğu bu nedenle söz konusu belgeler için söz ticari defter ve belgeler için zayi belgesi verilmesi uygun olduğunu, takdirin mahkememizin olmakla birlikte, davacının zayi belgesi talep ettiği ticari defter ve diğer belgeler için zayi belgesi verilmesinin uygun olduğu, kanaati hasıl olduğunu, keyfiyeti 6100 sayılı HMK 282 hükmü de gözetilmek kaydıyla ve 6754 sayılı Kanun’un md. 3/3 ile HMK md. 266/c.2 uyarınca bilcümle hukuki tavsif ve takdir tamamıyla ve münhasıran Mahkememize ait olduğu yönünde görüş ve kanaatini bildirmişlerdir. ” Bilirkişiler …ve …’nın raporu incelenmiştir. “TTK 68/l’e göre, defter tutma yükümlülüğüne tabi olan kişiler ve işletmeye devam eden halefleri, defterleri son kayıt tarihinden; saklanması zorunlu olan diğer hesap ve kağıtları tarihlerinden itibaren on yıl geçene kadar saklamak zorunda olduklarını, tacirin saklamak zorunda olduğu belgeler şunlardır:- Alış ve satış faturaları- Sevk irsaliyeleri- Fatura yerine geçen belgeler- Taşıma irsaliyesi, günlük müşteri listeleri- Üçret bordrosu veya bordro yerine geçen belgeler- İş anlaşmaları, gelen ve giden mektuplar, gönderilen ve gelen muhasebe evrakı, Türk Ticaret Kanunu’nun 68. maddesine göre tutulması zorunlu olan defterlerin, muhasebe kayıtlarında kullanılan belgelerin, son kayıt tarihinden itibaren 10 yıl süreyle saklanması gerektiğini, bu süre VUK mad. 253’e göre 5 yıl olarak belirlendiğini, özel hesap dönemine tabi işletmelerin defter ve belgelerini saklama süresi, takvim yılını takip eden yılın başından başlayacağını, mahkememizce talep edilen Bordro Raporları ve Çalışan Personel Taramada personellerin isimleri yazmadığı davacı tarafından da bu dosyaların mevcut olmadığı taraflarına bildirildiğini, davacı tarafından dava dosyasına sunulan CD incelendiğinde Bordroların ait olduğu personel isimlerinin yazmadığının görüldüğünü, yukarıdaki 08.02.2013-06.04.2014 Tarihli Personel tarama ve Özlük Dosyası tablosunda çalışanların isimlerinin yazılı olduğu bu hususta bu özlük dosyaları işyeri çalışanları olduğunu ve ücret bordroları da yukarıda ayrıntısı gösterilen isimlere düzenlendiği kanaati hasıl olacak olursa bu hususta zayi belgesi verilmesi taktirinin mahkememize ait olduğu yönünde görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.”
Yapılan yargılama, toplanan deliller, bilirkişi raporları ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu edilen davacı şirkete ait 2013-2016 yılları arası bordro raporlama belgelerinin yangın esnasında zayi olduğu, bahse konu belgelerin Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununca düzenlenmesi, kullanılması ve saklanması zorunlu olan belgelerden olduğu, Vergi Usul Kanununa göre 5 yıl Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıllık saklama süresinin bulunduğu ve 6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde aranan yasal koşulların oluştuğu anlaşıldığından bu belgeler yönünden zayi belgesi verilmesine, davacı tarafından zayi belgesi verilmesi talep edilen personel özlük dosyası ve çalışan personel taramada personellerin isimlerinin yazmadığı, yine bordroların ait olduğu personel isimlerinin de yazmadığının görüldüğü, işçi özlük dosyaları ile çalışan personel taramaya ilişkin belgelerin somutlaştırılamadığı anlaşılmakla davacının bu taleplerinin yerinde olmadığı kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, davacıya ait 2013-2016 yılları arası bordro raporlama belgeleri için ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE, fazlaya dair istemin REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 59,30.-TL nispi karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan 44,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90.-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalan bakiyenin hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin huzurunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıklandı. 17/12/2021

Katip …
E imzalıdır

Hakim …
E imzalıdır