Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/643 Esas
KARAR NO : 2021/902

DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 23/06/2015
KARAR TARİHİ : 28/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; davalılardan …’in maliki ve sürücüsü olduğu, … Plakalı aracın, 05.05.2015 tarihinde müvekillerinin miras bırakanı olan …’ın içerisinde bulunduğu, … plakalı askeri araca çarpması sonucunda …’ın ölümüne sebebiyet verdiği, adı geçen davalının olayda tam kusurlu olduğunu, ölenin … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Uluslararası ilişkiler bölümü mezunu olup, …kadro sınavlarda başarı göstererek kaymakam olmayı hedeflediğini, 04.07.2014 tarihinde mezunuyeti sonucunda askerlik görevini yapmakta olduğunu, kaymakamlık ya da benzer bir prestijli mesleği ifa etmesi halinde, alabileceği ücret ve artışlar dikkate alınarak müvekkillerimin desteğinden yoksulluğa ilişkin zararlarının belirlenmesinin gerektiğini, TBK 56. Maddesi kapsamında müvekkilerinin elem ve ızdırabının bir nebze olsun giderilmesi için manevi tazminata hükmedilmesi gerektiğini, davalı … şirketinin olay tarihinde geçerli bulunan (ZMMS) trafik poliçesi kapsamında zarardan sorumlu olduğunu belirterek 6100 sayılı HMK’nın 107. Maddesi gereğince şimdilik anne ve baba için 10.000,00’er TL olmak üzere 20.000,00 TL destekten yoksun kalmaya bağlı maddi tazminatın olay tarihinden itibaren davalılardan reeskont faizi ile birlikte, anne … için 200.000,00 TL ve baba … için 150.000,00 TL, Kardeş … için 75.000,00 TL manevi tazminatın davalı …’den olay tarihinden yürütülecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
SAVUNMA /
Davalı … vekili cevap dilekçesinde ve özetle; müvekkilinin olayda tamamen kusurlu olmadığını, askeri araç sürücüsünün de kusurunun bulunduğunu, bu konuda yürütülen ceza soruşturmasının bekletici sorun yapılması gerektiğini, istemin fahiş olduğunu, diğer davalı … şirketince verilen teminat kapsamında öncelikle zararın karşılanması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davalı …’in vefat ettiği anlaşıl, davacılar vekiline davalının yasal mirasçılarını davaya dahil etmesi için süre verilmiş, davacılar vekilince davalı müteveffa …’in yasal mirasçılarının davaya dahil edilmiş, dahili davalılar için dosyaya vekaletname sunulmuştur.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davaya konu kazaya karışan … plakalı aracın müvekkili nezdinde … no.lu trafik sigorta poliçesi ile zorunlu mali sorumluluk sigortası ile teminat kapsamında olduğunu, sorumluluğun poliçe limiti ile sınırlı olup sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve zarar nispetinde olduğunu, davacıların müteveffanın ölmeden önceki desteğini kanıtlamaları gerektiğini, sosyal güvenlik kurumundan ödeme yapılması halinde bunu yapılan hesaplamada dikkate alınacağını, müteveffa kaza sırasında askeri araçta yolcu olarak bulunduğundan hatır taşımasının araştırılarak TBK 51 ve 52. Maddelerine göre indirim yapılacağını, yasal faiz yürütülmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava; destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu hususların; 05/05/2015 tarihli tarfik kazasında, dava dışı … tarafından kullanılan ve davacıların desteği olduğu iddia olunan …’ın yolcu olarak bulunduğu kullanılan … plakalı askeri personel taşıyan kamyonet ile davalı müteveffa …’in maliki ve sürücüsü olduğu … plakalı aracın çarpışması sonucu meydana gelen 05/05/2015 tarihli trafik kazasında kusur durumunun ne olduğu, kaza sonucu …’ın vefat etmesi nedeniyle; davacılardan … ve …’ın destekten yoksun kalıp kalmadıkları, buna dayalı maddi zararlarının varlığı ve miktarı, yine ölüm nedeniyle tüm davalcıların manevi zararlarının varlığı ve miktarı, davalıların bu zararlardan sorumlu olup olmadıkları noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, olay tarihinde geçerli bulunan ZMS (Trafik Sigortası) poliçe örneği, trafik kaza tutanağı, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturma dosyası örneği, davalı … nezdinde düzenlenen hasar dosyası örneği getirtilerek dosya içine alınmış , davacıların sosyal ve ekonomik durumları ile ilgili araştırma yapılmış, davacıların murisine ait nüfus aile kayıt tablosu getirtilerek incelenmiş, davacıların tazminat istemi ile ilgili olarak aktüerya uzmanı bilirkişiden rapor alınmıştır.
10.10.2016 tarihli Bilirkişi kurulu Raporunda; 05.05.2015 tarihinde meydana gelen trafik kaza sonucunda davalı sürücü … yönetimindeki … plakalı aracın, … karayolunda seyri sırasında, aynı yönde seyreden dava dışı sürücü … idaresindeki … plakalı askeri personel taşıyıcı kamyonete arkadan çarpması sonucunda kamyonetin yolun sağından yol dışına çıkarak takla attığı ve arka kasa kısmında yolcu olarak bulunan …’ın ölümüne sebebiyet verdiği, medana gelen olayda davalı sürücünün %100 oranında kusurlu olduğu, davalı sürücüye ait aracın 10.08.2014-2015 tarihleri arasında diğer davalı … tarafından ZMSS poliçesi ile sigortalandığı, teminat limitinin ölüm halinde 290.000,00 TL ile sınırlı olduğu, PMF-1931 yaşama tablosuna göre yapılan değerlendirme sonucunda, müteveffanın muhtemel bakiye aktif hayat süresinin 34 yıl olduğu ve buna göre hesaplama yapılması gerektiği, hak sahibi anne ve babanın destek sürelerinin anne … yönünden 25 yıl, baba Kazım yönünden 20 yıl olarak dikkate alındığı, tarafların yaşam düzeyi, sosyal ve ekonomik durumları ve müteveffanın eğitim durumu dikkate alındığında, çalışmaya başlayacağı kabul edilen 01.09.2015-2016 tarihleri arasında aylık net ücretinin 2.076,00 TL olarak dikkate alındığı ve buna göre kazanç hesabının yapıldığı, her yıl için %10 artış ve ayrı ayrı %10 iskontolama esasına göre değerlendirme ve hesaplama yapılarak davacıların destek süresi ile orantılı maddi zararlarının anne … için 56.343,94 TL, baba … için 49.370,34 TL olduğu ve bu zararın poliçe teminatı limiti kapsamında kaldığı belirtilmiştir.
Mahkememizin 07/03/2017 tarihli 2015/638 esas 2017/126 karar sayılı kararı ile “İddia, savunma, dosya içeriği, deliller ve alınan Bilirkişi Raporuna göre; davalı …’in maliki olduğu ve diğer davalı … tarafından ZMMS sigorta poliçesi ile teminat kapsamına alınan … plakalı araçla seyri sırasında, 05.05.2015 tarihinde tamamen kusurlu olarak … plakalı askeri araca çarpması sonucunda, askeri araçta yolcu olarak bulunan davacıların oğlu …’nın ölümüne sebebiyet verdiği olayda sigortalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğu, olayda davacılar … ve …’nın oğlu olan …’ın vefatı nedeniyle desteğinden yoksun kaldıkları, hesaplanacak nihai ve gerçek maddi zararlarının davalılarca karşılanması gerektiği, müteveffanın … Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Uluslararası ilişkiler bölümü mezunu olup, uzmanlık alanı ve çalışabileceği kurumlar dikkate alınarak emsal ücret araştırması yapıldığı, buna göre Ocak-Haziran 2015’de 1.986,00 TL, Temmuz-Aralık 2015’te 2.076,00TL ve Ocak-Haziran 2016’da 2.246,00 TL ücret alabileceğinin belirlendiği, müteveffanın 01.05.2015 tarihinde çalışabileceği kabul edilerek yapılan hesaplama sonucunda, destekten yoksun kalan annesi …’ın nihai ve gerçek maddi zararının 56.343,94 TL, babası …’ın nihai ve gerçek zararının 49.370,34 TL olarak belirlendiği, toplam zarar tutarı olan 105.714,28 TL’nin olay tarihi itibariyle geçerli bulunan ZMSS poliçe teminat limitinde kaldığından, her iki davalının bu zarardan sorumlu tutulmaları gerektiği, davacılar tarafından ayrıca manevi tazminat isteminde bulunulmuş olup, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, davalının kusur oranı, manevi tazminatın telafi edici ve caydırıcı bir etki yaratması gerektiği, olayda oğullarını ve kardeşini kaybeden davacıların duydukları elem ve ızdırap dikkate alınarak, takdiren anne Semiha için 50.000,00 TL, baba … için 50.000,00 TL ve kardeş … için 20.000,00TL olmak üzere toplam 120.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden ibibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalı …’den tahsiline karar verilmiştir.” gerekçeleri ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkememizin 07/03/2017 tarihli 2015/638 esas 2017/126 karar sayılı kararına karşı hem davacı hem de davalı vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesi 22/06/2018 tarih 2017/1359 esas 2018/978 karar sayılı ilamında “Tazminat hesabında, davacının gelirinin belirlenmesi, tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır. Davacı tarafça dosyaya, müteveffa …’un, … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası ilişkiler bölümü mezunu olduğuna dair diploma ibraz edilmiş, …, piyade er olarak askerlik yaptığı sırada vefat vermiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, Maliye Bakanlığının 11/03/2016 tarihli cevabi yazısına göre ve murisin 9/1 kadrosunda memur olarak işe başlayarak, gelir elde edeceği kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de, mahkeme tarafından, desteğin öğrenim durumu ve elde edebileceği gelir konusunda yapılan araştırma yetersizdir.
Desteğin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası ilişkiler bölümü mezunu olduğu dikkate alınarak, desteğin mezun olduğu bölüme göre bu konu ile ilgili meslek kuruluşlarına yazı yazılarak muhtemel gelirin ne kadar olduğu, askerlik hizmetini tamamladıktan sonra ne kadar sürede iş bulabileceği tespit edildikten sonra ve yukarıda belirtilen destek payları da gözönünde bulundurularak, tazminatın belirlenmesi için yeniden aktüerya uzmanı bilirkişiden rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı ve yetersiz bilirkişi raporu ile karar verilmesi doğru görülmemiştir. ” gerekçeleri ile mahkememiz kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilamı uyarınca; Türkiye İstatistik Kurumu’na … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanlığı’na, Sosyal İş Sendikası’na, İç İşleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne, Sermaye Piyasası Kurulu’na, Dış İşleri Bakanlığı’na, Maliye Bakanlığı’na, … Kurumu Genel Müdürlüğü’ne, Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası’na, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü’ne, … Şti.’ne, Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası’na yazı yazılarak; … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü (öğrenim dili İngilizce) mezunu ve 8 aylık yurt dışı tecrübesi olan 14.09.1989 doğumlu 05/05/2015 tarihinde vefat eden … TC NOLU …’ın 31.07.2015 tarihinde askerlikten terhisini müteakip ne kadar süre sonra işe başlayabileceği, işe başlama tarihine göre muhtemel gelirinin ne olabileceği, işe kabul koşulları, başlangıç ünvanlarının ve buna ilişkin koşulların neler olabileceği ile ücret kriterleri konusunda mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
Yazı cevapları dosya arasına alındıktan sonra; dosya yeniden daha önce rapor tanzim eden aktüeryal hesap uzmanı bilirkişiye tevdii edilmiş, 08/10/2019 teslim tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararı 220.688,75 TL hesaplanmış olmakla birlikte; ZMSS teminat limitiyle sınırlı maddi zararının 166.637,29 TL olduğu, ancak; davacının talebinin 106.394,42 TL’ na ıslah edildiği, ıslah edilen talep tutarının aşılıp aşılamayacağı hususundaki takdirin mahkemeye ait olduğu, davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararının 163.377,37 TL hesaplanmış olmakla birlikte; ZMSS teminat limitiyle sınırlı maddi zararının 123.362,71 TL olduğu, ancak; davacının talebinin 82.570,36 TL’ na ıslah edildiği, ıslah edilen talep tutarının aşılıp aşılamayacağı hususundaki takdirin sayın mahkemeye ait olduğu, davalı … yönünden temerrüt başlangıç tarihinin talep ile bağlı kalınarak dava tarihi olan 23.06.2015 tarihi olduğu, davalı … yönünden ise 05.05.2015 olay tarihi ve faiz nev’inin yasal faiz olduğu belirtilmiştir.
… 4 İcra Müdürlüğü’nün… esas sayılı dosyası dosyamız arasına alınmıştır. Takip dosyası kapsamından, mahkememizin kaldırma kararı öncesindeki ilamına dayalı olarak davalı … tarafından davacılara bir kısım ödeme yapıldığı görülmüştür.
Mahkememizin esasa ilişkin önceki kararının kaldırılması yönünde ki İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesinin kararına aykırı olarak, vefat edenin askerlik hizmetini bitirmesinden ne kadar süre sonra işe başlayacağı hususunda her hangi bir araştırma yapılmadığı, yine davalı tarafın önceki kararın icraen yerine getirilmesi neticesinde tahsilatlar yapıldığı iddiasının bilirkişi raporunda irdelenmediği gibi bilirkişi raporunun bir takım yazım ve hesap yanlışlığı ve hataları içerdiği, bu haliyle hükme esas alınamayacağı anlaşıldığından gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra dosya ek rapor tanzimi için yeniden bilirkişiye tevdii edilmiştir.
29/07/2021 havale tarihli bilirkişi 1.ek raporunda; davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararı 504.115,67 TL hesaplanmış olmakla birlikte; davacının talebinin 106.394,42 TL’ na ıslah edildiği, davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararı 206.206,07 TL hesaplanmış olmakla birlikte; davacının talebinin 82.570,36 TL’ na ıslah edildiği, davalı … yönünden temerrüt başlangıç tarihinin talep ile bağlı kalınarak dava tarihi olan 23.06.2015 tarihi olduğu, davalı … yönünden ise 05.05.2015 olay tarihi ve faiz nev’inin yasal faiz olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizin 10/11/2021 tarihli ara kararı ile; dosyaya ibraz edilen ek raporun incelenmesi neticesinde; davacıların desteğinin askerden terhis edileceği 31/07/2015 tarihinden sonra 01/09/2015 tarihinde aktif çalışmaya başlayacağı belirtilmiş olmakla birlikte; kaza tarihi itibariyle yeni mezun olup herhangi bir kurumda çalışmayan destek için yapılan bu tespitinin mahkeme denetimine açık şekilde gerekçelendirilmediği, tarafların istinaf ilamı öncesi alınan bilirkişi raporunda PMF 1931 tablosuna göre yapılan hesaplamanın yöntemi yönünden usulü kazanılmış hakları bulunup bulunmadığı hususunun mahkeme takdirinde olduğu anlaşılmakla; a) dosya kapsamı tüm deliller, desteğin mezun olduğu bölüm itibariyle hem özel sektörde hem de kamu sektöründe çalışma ihtimali bulunmakla birlikte, özel sektördeki iş arama süreleri, kamu sektöründeki işe alım süreçleri(merkezi sınavlar, ilgili kurum tarafından yapılan yazılı ve sözlü sınavlar vb) de göz önüne alınarak; desteğin, terhis tarihinden sonra aktif olarak çalışmaya başlayacağı sürenin denetime açık şekilde ve gerekçelendirilerek, davalı tarafından bu konuda yapılan itirazları da karşılar şekilde tespiti, b) a bendi uyarınca tespit edilecek işe başlama süresine göre; PMF 1931 tablosu ve TRH 2010 tablosuna göre( her ikisi tablo için de %10 artış, %10 iskontolu progressive rant yöntemi esas alınarak)ihtimalli tazminat hesabı yapılması, icra dosyasına ödenen tazminatın daha önceki raporda yapıldığı gibi faiz hariç bedelinin mahsubu ile düzenlenecek ek raporun mahkememize ibrazına yönelik ara karar verilmiştir.
03/12/2021 havale tarihli bilirkişi 2.ek raporunda; davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararı TRH-2010 Tablosuna göre 504.115,67 TL ve PMF-1931 Tablosuna göre 295.200,06 TL hesaplanmış olmakla birlikte; daha önce talep ile arttırdığı miktarın 106.394,42 TL olduğu, davacı …’ ın nihai ve gerçek maddi zararı TRH-2010 Tablosuna göre 203.631,06 TL ve PMF-1931 Tablosuna göre 166.065,09 TL hesaplanmış olmakla birlikte; daha önce talep ile arttırdığı miktarın 82.570,36 TL olduğu, davalı … yönünden temerrüt başlangıç tarihinin talep ile bağlı kalınarak dava tarihi olan 23.06.2015 tarihi olduğu, davalı … yönünden ise 05.05.2015 olay tarihi ve faiz nev’inin yasal faiz olduğu belirtilmiştir.
Davacılar vekili; 20/12/2021 harçlandırma tarihli talep arttırım dilekçesi ile davacı anne … için 501.540,66 TL, davacı baba … için 203.631,06 TL olmak üzere toplamda 705.171,72 TL Destekten Yoksun Kalma niteliğindeki Maddi Tazminat talebinin kabulüne ve olay tarihinde itibaren işletilecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline; (davalı … açısından bilirkişi raporunda belirtilen kalan poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla), manevi tazminat talepleri ile ilgili ilk karara ilişkin istinaf talepleri bulunmaması nedeni ile bozma öncesi verilen mahkeme kararındaki şekli ile yeniden kabulüne karar verilmesi talep edilmiştir.
6098 Sayılı Kanun’un 49 maddesi uyarınca kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkalarına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Bu sorumluluğun hukuki niteliği kusur sorumluluğu olup haksız fiil failinin sorumluluğu bu madde kapsamında değerlendirilir.
6098 Sayılı Kanunun 53/3 maddesi uyarınca haksız fiil sonucu ölüm halinde ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıpların tazminini talep hakları vardır.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85 maddesinde düzenlenen motorlu araç işleten ile araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğunun hukuki niteliği ise kural olarak tehlike sorumluluğudur. Mezkur Kanunun 85/1 maddesi uyarınca “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” Yine aynı kanunun 58/son maddesi uyarınca “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” Bu düzenlemeler kapsamında motorlu araç işletenin veya teşebbüs sahibinin, motorlu aracın işletilmesi nedeniyle ortaya çıkan zararlardan sorumluluğu kusur(haksız fiil) sorumluluğu olmadığı gibi, objektif özen yükümlülüğünün ihlaline dayanan olağan sebep sorumluluğu niteliğinde de değildir. Tehlike sorumluluğu niteliğindeki bu sorumluluğun doğması için, motorlu aracın işletilmesine özgü tipik tehlikenin gerçekleşmesi yeterli olup motorlu araç işletenin veya teşebbüs sahibinin kusuru yahut objektif özen yükümlüğünü ihlali aranmaz. Motorlu taşıt işletenin olağan sebep sorumluluğu istisna olup 2918 Sayılı Kanun’un 85/3 fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre işletme haline olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik kazasından dolayı işletenin sorumlu tutulabilmesi için, zarar görenin, kazanın oluşumunda işleten veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere ilişkin bir kusurun varlığını veya araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi gerekir. Somut olayda meydana gelen trafik kazası aracın işletilmesi sırasında meydana geldiğinden, işletenin sorumluluğunun tehlike sorumluluğu olduğunda şüphe yoktur. Bu sebeple işleten ancak kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilir.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesi ile motorlu araç işleten veya teşebbüs sahibine zorunlu mali sorumluluk sigortası yapma mecburiyeti getirilmiştir. Bu düzenleme ile sigortacının, motorlu taşıt işletenin veya teşebbüs sahibinin motorlu taşıtın işletilmesinden doğan sorumluluğunu teminat ile sınırlı olmak üzere karşılaması amaçlanmıştır. Aynı kanunun 92 maddesinde ise zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı tahdidi biçimde sayılmıştır. Maddeye göre; aşağıdaki hususlar zorunlu mali sorumluluk sigortacısının sorumluluğu dışındadır:
“a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.
g) Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri,
h) İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri,
i) Bu Kanun çerçevesinde hazırlanan zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler.”
6098 Sayılı Kanunun 56/2 maddesi uyarınca ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verilebilir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapamına göre; davalı(müteveffa) …’in, maliki olduğu ve diğer davalı … tarafından ZMMS sigorta poliçesi ile teminat kapsamına alınan … plakalı araçla seyri sırasında, 05.05.2015 tarihinde tamamen kusurlu olarak … plakalı askeri araca çarpması sonucunda, askeri araçta yolcu olarak bulunan davacıların oğlu …’nın ölümüne sebebiyet verdiği olayda sigortalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğu, olayda davacılar … ve …’nın oğulları olan …’ın vefatı nedeniyle, onun desteğinden yoksun kaldıkları, hesaplanacak nihai ve gerçek maddi zararlardan, müteveffa davalı, …’in mirası reddetmeyen ve külli halef sıfatını taşıyan yasal mirasçılarının, hem TBK 49 maddesi uyarınca haksız fiile dayalı hükümler kapsamında ve hem de 2918 Sayılı Kanunun 85 maddesi uyarınca işletenin sorumluluğuna ilişkin hükümler kapsamında sorumlu oldukları, yine … plakalı aracın ZMSS poliçesini yapan davalı …’nin de bu zarardan 2918 Sayılı Kanunun 91 ve devamı maddeleri uyarınca sorumlu bulunduğu anlaşılmıştır.
Destek …’ın … Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Uluslararası İlişkiler bölümü mezunu olması nedeniyle, istinaf ilamı da nazara alınarak, mesleği ile ilgili mahkememizce tespit edilen ve tarafların bildirdikleri kurumlara yazı yazılmış, …’ın 31/07/2015 tarihinde askerlikten terhisinin ardından ne kadar süre sonra işe başlayabileceği, işe başlama tarihine göre muhtemel gelirinin ne olabileceği, işe kabul koşulları, başlangıç ünvanlarının ve buna ilişkin koşulların neler olabileceği ile ücret kriterleri konusunda mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir. Kurum, sendika ve şirketlerden bir kısmı tarafından yazılara olumsuz cevap verilmiş, bir kısmı tarafından ise kamuda memur, uzman yahut müfettiş pozisyonun da işe giriş koşulları, yabancı dil tazminatları ile ilgili bilgiler verildikten sonra örnek net/brüt ücret tabloları gönderilmiştir.
SPK tarafından mahkememizce yazılan yazıya; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 83 üncü maddesi kapsamında, devlet memuru iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenlerin, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumlarının da başvurma tarihinden itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorunda oldukları bildirilerek cevap verildiği anlaşılmış ise de; davacıların desteğinin vefatı sırasında devlet memuru olmadığı, herhangi bir işte çalışmadığı anlaşıldığından, 657 Sayılı Kanunun 83 maddesinin, askerliğin bitmesi akabinde işe başlama süresinin tespitinde esas alınamayacağı anlaşılmıştır. Tüm Kamu kuruluşlarınca; davacıların desteğinin, mezun olduğu bölüme göre; kamu görevlisi olarak(memur, uzman, müfettiş vb) işe başlayabilmesi için, başvurulacak pozisyona göre türü değişecek KPSS sınavlarına girmesi gerektiği, gerekiyorsa kurumların kendi sınavlarına girmesinin gerektiği, dil tazminatları için KPDS, YDS vb dil sınavlarına girilmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir. Yine davacılar vekilince bildirilen şirketlerden … Şirketi’ne yazılan yazı cevabında; ülkede genç işsizlik oranının yüksek olması nedeniyle, davacıların desteğinin özelliklerine sahip bir üniversite mezununun özel sektörde iş bulabilmesinin 6-12 ayı bulabileceği görüşü bildirilmiştir. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; davacıların desteğinin terhis olmasının ardından, kamuda işe girebilmek için bir dizi yazılı ve sözlü sınavlardan geçmesinin gerektiği açıktır. Bu sınavlar ülkemizde belirli takvim aralıkları ile yapılmaktadır. Özel sektörde iş bulabilmek için ise, üniversite mezunu genç işsiz sayısının fazlalığı, genç işsiz sayısına göre istihdam alanının azlığı, bu durumun yarattığı rekabet yüksekliği de nazara alındığında, desteğin ilk başvurusunda iş bulabileceğini varsaymak olanaklı değildir. Bu saptamalar karşısında desteğin, terhis tarihinden altı ay sonra iş bulabileceğine yönelik son bilirkişi rapor görüşü mahkememizce de benimsenmiştir.
Davacıların desteğinin tazminat hesabına esas muhtemel geliri, bilirkişi tarafından gelen yazı cevapları ve kaldırma ilamı öncesi dosya arasına alınan meslek kollarına göre gelir bilgilerini içerir TUİK raporları da nazara alınarak 5.258,93-TL olarak belirlenmiştir. Bu tespit gelen yazı cevaplarında bildirilen maaş ve ücret ortalamaları ile uyumlu olduğundan mahkememizce de benimsenmiştir. Yine bu tablo ile birlikte %10 artış, %10 iskontolu progressive rant yöntemi esas alınmıştır. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları uyarınca bu yöntemin kullanılması doğrudur.. Ancak bilirkişi tarafından gerek kaldırma ilamı öncesi alınan, gerekse kaldırma ilamı sonrası alınan birinci ve ikinci raporlarda muhtemel bakiye yaşam süresinin tespitinde P.M.F.1931 işaretli yaşam tablosu kullanılmıştır. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2021/9713 Esas ve 2021/9713 Karar sayılı ilamı ile “…Hak sahiplerinin bakiye ömürleri daha önceki yıllarda Fransa’dan alınan 1931 tarihli “PMF” cetvelleri ile saptanmakta ise de; Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, … Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi’nin çalışmalarıyla “TRH 2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup, bu durumda diğer kurumlar ile Yargıtay Daireleri arasında tazminat hesabında birliğin sağlanması açısından ve yine bu tablonun ülkemize özgü ve güncel verileri içermesi de göz önüne alındığında, Dairemizce de tazminat hesaplarında bakiye ömrün belirlenmesinde TRH 2010 tablosunun esas alınmasının güncellenen ülke gerçeklerine daha uygun olacağına karar verilmiştir…” şeklinde karar vermiştir. Buna göre tazminat hesaplarında bakiye ömrün belirlenmesinde TRH 2010 tablosu ve prograsif rant tekniği uygulanmalıdır. Bu nedenle mahkememizce bilirkişiden tespit edilen gelir esas alınarak ve progresive rant yöntemi kullanılarak; ancak bakiye ömür süreleri bakımından TRH 2010 tablosu kullanılarak hesaplama yapması için ek rapor istenmiştir. Bilirkişi tarafından son raporda hem P.M.F 1931 ve hem de TRH 2010 tablosu esas alınarak ihtimalli hesaplama yapılmıştır. Mahkememizce TRH 2010 tablosuna göre yapılan hesaplama esas alınmıştır. 03/12/2021 havale tarihli son bilirkişi raporunda, davacıların nihai ve gerçek maddi zararı davacı … için 501.540,66-TL; davacı … için 203.631,06-TL-TL olarak hesap edilmiştir. Hesaplama yapılırken dava tarihinden sonra, icra dosyasına; … için yapılan 56.343,94-TL’lik ödeme ile; … için yapılan 49.370,34-TL ödeme değer güncellemesi yapılmadan mahsup edilmiştir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları uyarınca dava tarihinden sonra yapılan tazminat ödemelerinin hesaplanan tazminattan doğrudan mahsubu gerekmektedir. Bilirkişinin mahsup işlemi de yerinde görülmüştür. Dava tarihinden sonra yapılan ödemeler nedeniyle; kaza tarihi itibariyle poliçe limiti, ölüm başına 290.000,00-TL olan davalı …’nin limitinden, davacı … için 131.069,89-TL, davacı … için 53.215,83-TL olmak üzere toplam 184.285,72-TL kaldığı tespit edilmiştir.
İzah edilen gerekçeler ile davacılar … VE …’ın açtığı maddi tazminat davalarının 20/12/2021 harçlandırma tarihli talep arttırım dilekçesinde talep edilen tutar üzerinden ayrı ayrı kabulü ile davacı … için 501.540,66-TL; davacı … için 203.631,06-TL destekten yoksun kalma tazminatının, davalı …Ş. yönünden bakiye 184.285,72-TL poliçe teminat limiti ile sınırlı olmak üzere dava tarihinden, müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, … yönünden 05/05/2015 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Tarafların sosyal ve ekonomik durumları, davacıların desteğinin kusur durumu, davacılar … ve …’nın oğullarını, davacı …’in ise kardeşini kaybetmiş olmaları nedeniyle yaşamış oldukları elem, manevi tazminatın bir ceza ve zenginleşme aracı olamayacağı ilkeleri de göz önünde bulundurularak, 6098 Sayılı Kanunun 56/2 ve 2918 Sayılı Kanunun 85 maddeleri kapsamında, davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne; davacı … için 50.000,00-TL, davacı … için 50.000,00-TL, davacı … için 20.000,00-TL manevi tazminatın 05/05/2015 olay tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den tahsili ile davacılara verilmesine, fazla talebin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacılar … VE …’ın açtığı maddi tazminat davalarının 20/12/2021 harçlandırma tarihli talep arttırım dilekçesinde talep edilen tutar üzerinden ayrı ayrı kabulü ile davacı … için 501.540,66-TL; davacı … için 203.631,06-TL destekten yoksun kalma tazminatının, davalı …Ş. yönünden bakiye 184.285,72-TL poliçe teminat limiti ile sınırlı olmak üzere dava tarihinden, müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, … yönünden 05/05/2015 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine,
2- Davacıların manevi tazminat davalarının ayrı ayrı kısmen kabulü ile davacı … için 50.000,00-TL, davacı … için 50.000,00-TL, davacı … için 20.000,00-TL manevi tazminatın 05/05/2015 olay tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den tahsili ile davacılara verilmesine, fazla talebin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince maddi tazminat talebi yönünden hesap olunan 48.170,28-TL nispi karar ve ilam harcından 3.875,15-TL peşin alınan harcın mahsubuna, bakiye 44,835,13-TL nispi karar ve ilam harcının (davalı …Ş. 12.588,56-TL’sından, müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, … tamamından sorumlu olmak üzere) davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince manevi tazminat talebi yönünden hesap olunan 8.197,20-TL nispi karar ve ilam harcının müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı …’ın kabul edilen maddi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 42.127,03-TL nispi vekalet ücretinin; davalı …Ş. 16.401,64-TL’sinden sorumlu olmak üzere, müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, … tamamından sorumlu olmak üzere, davalılardan tahsili ile davacı …’a verilmesine,
6-Davacı …’ın kabul edilen maddi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 22.704,17-TL nispi vekalet ücretinin; davalı …Ş. 7.718,06-TL’sinden sorumlu olmak üzere, müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, … tamamından sorumlu olmak üzere, davalılardan tahsili ile davacı …’A verilmesine,
7- Davacı …’ın kabul edilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 7.300,00-TL nispi vekalet ücretinin müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den alınarak davacı …’a verilmesine,
8- Davacı …’ın kabul edilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 7.300,00- TL nispi vekalet ücretinin müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den alınarak davacı …’a verilmesine,
9- Davacı …’ın kabul edilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 5.100,00 TL nispi vekalet ücretinin müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’den alınarak davacı …’a verilmesine,
10- Davacı … ‘ın reddedilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi(m.10/2) gereğince hesap olunan 7.300,00-TL nispi vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’e verilmesine,
11- Davacı …’ın reddedilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi(m.10/2) gereğince hesap olunan 7.300,00-TL nispi vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’e verilmesine,
12- Davacı …’ın reddedilen manevi tazminat tutarı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi(m.10/2) gereğince hesap olunan 5.100,00-TL nispi vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’e verilmesine,
13-Davacılar tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 2.428,70-TL yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre %73’ünün davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
14-Davalı … tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 102,20 TL yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre %27’sinin davacılardan alınarak müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’e verilmesine,
15-Davalı … tarafından yapılan yargılama giderlerinin, aleyhinde açılan maddi tazminat davası tam kabul edildiğinden ve aleyhine manevi tazminat talebi de bulunmadığından, kendisi üzerinde bırakılmasına,
16-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
17-Davalı … tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde müteveffa davalı …’in yasal mirasçıları/dahili davalılar …, …, …’e iadesine,
18-Diğer davalı … tarafından yatırılan gider avansından bakiye avans kalmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
Davacı ve dahili davalılar vekilinin huzurunda, davalı …Ş. vekilinin yokluğunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıklandı. 28/12/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır

HARÇ BEYANI MADDİ TAZMİNAT /
48.170,28- TL. KARAR HARCI
3.875,15- TL. PEŞİN HARÇ
44.835,13 -TL. KALAN HARÇ

HARÇ BEYANI MANEVİ TAZMİNAT /
8.197,20- TL. KARAR HARCI

DAVACI GİDERİ /
1.680,80 TL BOZMA ÖNCESİ
400,00 TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ
347,90 TL POSTA MAS.
2.428,70 TL TOPLAM

DAVALI … GİDERİ
102,20 TL TOPLAM

DAVALI … GİDERİ
105,00 TL TOPLAM