Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/293 Esas
KARAR NO : 2019/424
DAVA TARİHİ: 27/03/2018
KARAR :ZAMANAŞIMI DEF’ İNİN YERİNDE UYGUN BULUNMASI NEDENİYLE DAVANIN ESASTAN REDDİ
KARAR TARİHİ: 25/04/2019
Mahkememizde görülmekte olan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Davacı şirket ile ilgili olarak akdedilmiş bulunan İntifa Sözleşmesi ve varsa İntifa Hakkı Tesisi ve Yatırım Hakkında Protokol ve ekleri uyarınca söz konusu akaryakıt istasyonunun kullanma yararlanma ve tasarruf haklarının 10/06/2028 tarihine kadar müvekkili şirkete bırakıldığını, Kurul Kararı ve duyurudaki süreyi aşan kısımla ilgili olarak rekabet etmeme yasağı ve sözleşmeyi ifa zorunluluğu ortadan kalkmış olduğunu bu nedenle İntifa Hakkının 14/05/2008 tarihli Protokol ve dikey ilişkiye konu tüm sözleşmelerin 14/05/2013 tarihinde sona erdiğini, bu konuda daha önce İstanbul … Asliye Ticaret Mah. … E. Sayılı dosyası ile açılan alacak davalarının grup muafiyeti içerisinde bulunan 5 yıllık sürenin henüz dolmadığını, devam ettiğinden bahisle erken açıldığından reddedildiğini, münakit 14/05/2008 tarihli protokolde de kararlaştırıldığı üzere tesis edilen İntifa Hakkının ilerleyen zamanlarda ifasının hukuken ya da fiilen imkansız hale gelmesi halinde kullanılmayan döneme isabet eden süreye kıstelyevm usulü ile hesaplanacak tutarın müvekkili şirkete iade edilmesi gerektiğinin de ortada olduğunu, iade edilmesi gereken bedelin güncellenerek güncellenmiş bedelin iadesi gerektiğinin de yüksek Yargıtay’ın emsal kararlarıyla da sabit olduğunu beyan ederek davalarının kabulünü, İntifa Hakkının ve dikey ilişkiye konu sair tüm sözleşme ve protokollerin rekabet mevzuatı ve kararları çerçevesinde süresinden evvel sona ermesi nedeniyle, sözleşmelerin hukuken ve fiilen imkansız hale gelen kısmı için ödenen ve kıstelyevm usulü ile hesap edilmiş olan 48.859,00 TL’nin denkleştirici adelet prensibi uyarınca ödeme tarihinden sözleşmelerin sona erdiği 14.05.2013 tarihine kadar ki dönem için uyarlanarak bulunacak güncellenmiş bedelinin sözleşmelerin sona erdiği 14/05/2013 tarihinden bu yana hesap edilecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, yargılama masrafları ve ücreti vekaletin davalı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA /
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle; davacı şirket vekilinin iddia ettiği üzere, dava konusu olayında 125. Madde de yer alan zamanaşımı süresinin değil, aslında davacı vekilinin de beyan dilekçesinde ikrar ettiği üzere işbu dava Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un 56. Maddesi kapsamında açılan ve BK. ‘nun 63 ve 64. Maddelerine tabi olmasından dolayı BK. 66. Madde de yer alan zamanaşımı süresinin uygulanacağının amir bir hüküm olduğunu, Sebepsiz zenginleşme davasında biri kısa ve sübjektif, diğeri de uzun ve objektif iki türlü zamanaşımı süresi olduğunu, kısa süre 1 yıl, uzun süre 10 yıl olduğunu, bu durum karşısında davacı şirketin daha önce yerine getirmiş olduğu edinimlerinin geçersizliği nedeniyle müvekkillerinden geri istemek için açacağı sebepsiz zenginleşme davasının 1 yıllık kısa zamanaşımı süresine mi, yoksa 10 yıllık zamanaşımı süresine mi tabi olduğunu, davacı yanın iddia ettiği üzere müvekkillerinin iadesi gereken bir tutar mevcut olmadığını, müvekkillerinin iyi niyetli olduğunu, iade ile yükümlü olduğunun iddia edilmesinin mümkün olmadığını, müvekkillerinin sözleşmeyi fes etmediğini, davacı tarafın iddiaların net olmayıp taleplerinin son derece fahiş olduğunu beyan ederek öncelikli olarak zamanaşımı itirazlarının kabulünü ile davanın zamanaşımı yönünden reddini, davacı yanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davasının esastan reddini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Tüm dosya kapsamı incelenip değerlendirildiğinde; tarafların iddia ve savunmalarından, anlaşamadıkları hususlar, anlaştıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler şu şekildedir:
Davacı, intifa hakkının ve dikey ilişkiye konu tüm sözleşme ve protokollerin rekabet mevzuatı ve kararları çerçevesinde süresinden evvel sona ermesi nedeni ile sözleşmelerin hukuken ve fiilen imkansız hale gelen kısmı için ödenen ve kıstelyevm usulü uyarınca hesap edilmiş olan 48.586 TL denkleştirici adalet ilkesi gereğince ödeme tarihinden sözleşmelerin sona erdiği 14.05.2013 tarihine kadar ki dönem için uyarlanarak bulunacak güncellenmiş bedelinin sözleşmelerin sona erdiği 14.05.2013 tarihinden bu yana hesap edilecek ticari avans faizi ile davalılardan tahsilini yani Rekabet Kurumunun akaryakıt sektörü ile ilgili duyurusu ve emsal niteliğini haiz kurul kararı neticesinde sözleşmenin hukuken fiilen imkansız hale gelen kısmına ilişkin iade alacağını talep etmektedir.
Davalılar genel mahiyette davada zaman aşımı def’ i ileri sürerek zaman aşımı nedeni ile davanın reddini ve esastan davanın reddini savunmuşlardır.
Dava; Rekabet Kurumunun akaryakıt sektörü ile ilgili duyurusu ve emsal niteliğini haiz kurul kararı neticesinde sözleşmenin hukuken fiilen imkansız hale gelen kısmına ilişkin iade alacağın varlığı, varsa miktarına dairdir. Dava sebepsiz zenginleşme hukuki müessesesine dayanmaktadır.
6101 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’ nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun ” … A. Geçmişe etkili olmama kuralı MADDE 1 – (1) Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önceki fiil ve işlemlere, bunların hukuken bağlayıcı olup olmadıklarına ve sonuçlarına, bu fiil ve işlemler hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmişse, kural olarak o kanun hükümleri uygulanır. Ancak, Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra bu fiil ve işlemlere ilişkin olarak gerçekleşecek temerrüt, sona erme ve tasfiye, Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabidir. B. Geçmişe etkili olma I. Kamu düzeni ve genel ahlâk MADDE 2 – (1) Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları, gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır. II. İçeriği kanunla belirlenen işlem ve ilişkiler MADDE 3 – (1) Türk Borçlar Kanunu hükümleri, yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak, daha önce gerçekleşmiş olsalar bile, içerikleri tarafların iradeleri gözetilmeksizin doğrudan doğruya kanunla belirlenmiş işlem ve ilişkilere uygulanır. III. Kazanılmamış haklar MADDE 4 – (1) Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden önce gerçekleşmiş olup da, Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girdiği sırada henüz herhangi bir hak doğurmamış fiil ve işlemlere, Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. C. Süreler I. Hak düşürücü süreler ve zamanaşımı süreleri MADDE 5 – (1) Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden önce işlemeye başlamış bulunan hak düşürücü süreler ile zamanaşımı süreleri, eski kanun hükümlerine tabi olmaya devam eder. Ancak, bu sürelerin henüz dolmamış kısmı, Türk Borçlar Kanununda öngörülen süreden uzun ise, yürürlüğünden başlayarak Türk Borçlar Kanununda öngörülen sürenin geçmesiyle, hak düşürücü süre veya zamanaşımı süresi dolmuş olur. (2) Türk Borçlar Kanunu ile hak düşürücü süre veya özel bir zamanaşımı süresi ilk defa öngörülmüş olup da başlangıç tarihi itibarıyla bu süre dolmuşsa, hak sahipleri Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak bir yıllık ek süreden yararlanırlar. Ancak, bu ek süre, Türk Borçlar Kanununda öngörülen süreden daha uzun olamaz. II. Diğer süreler MADDE 6 – (1) Bu Kanunun 5 inci maddesi, uygun düştüğü ölçüde, Türk Borçlar Kanununda öngörülen diğer süreler hakkında da uygulanır. İKİNCİ BÖLÜM Diğer Hükümler A. Görülmekte olan davalara ilişkin uygulama MADDE 7 – (1) Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları ile geçici ödemelere ilişkin 76 ncı, faize ilişkin 88 inci, temerrüt faizine ilişkin 120 nci ve aşırı ifa güçlüğüne ilişkin 138 inci maddesi, görülmekte olan davalarda da uygulanır. B. Yollamalar MADDE 8 – (1) Diğer mevzuatta, bu Kanun veya Türk Borçlar Kanunuyla yürürlükten kaldırılmış ya da değiştirilmiş bulunan kanunların maddelerine yapılan yollamalar, o maddeleri karşılayan yeni hükümlere yapılmış sayılır. Bununla birlikte, bu Kanunun 1 inci maddesinin hükümleri saklıdır. C. Genel nitelikli hükümler MADDE 9 – (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde, 3/12/2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun hükümleri, uygun düştüğü ölçüde uygulanır. … Yürürlük MADDE 11 – (1) Bu Kanun 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girer. … ” hükümlerini ihtiva etmektedir. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu ” … A. İntifa hakkı I. Konusu Madde 794- İntifa hakkı, taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir. Aksine düzenleme olmadıkça bu hak, sahibine, konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar. II. Kurulması Madde 795- İntifa hakkı, taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır. Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebilir. Tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir. III. Sona ermesi 1. Sona erme sebepleri Madde 796- İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir. 2. Süresi Madde 797- İntifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer. Tüzel kişilerin intifa hakkı, en çok yüz yıl devam edebilir. … c. Giderler Madde 801- İntifa hakkı sahibi, yükümlü olmadığı hâlde yaptığı giderler, yenilemeler ve eklemeler için, hak sona erdiğinde, vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca tazminat isteyebilir. Malikin tazminat vermekten kaçınması hâlinde intifa hakkı sahibi, yaptığı eklemeleri, malı eski hâline getirmek kaydıyla söküp alabilir. 5. Zaman aşımı Madde 802- Geri verme anında malik ve intifa hakkı sahibi tarafından ileri sürülebilecek bütün istem hakları, bu andan başlayarak bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. …” hükümlerini ihtiva etmektedir.
Toplanan deliller tüm dosya kapsamı ile değerlendirilmek üzere incelenmiştir.
İstanbul Şile Meşrutiye Köyü Kumbaba Mevkii, 1353 parselde kayıtlı akaryakıt istasyonu ile ilgili tapu kayıtları incelenmiştir.
10.06.2008 tarihli intifa senedi incelenmiştir.
14.05.2008 tarihli intifa hakkı tesisi vaad hakkında protokol incelenmiştir.
14.05.2008 tarihli bayilik sözleşmesi incelenmiştir.
Rekabet Kurulunun 12.03.2009 tarihli duyurusu incelenmiştir.
…Noterliği’ nin 08.03.2010 tarih … yevmiye numaralı evrakı incelenmiştir.
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E, Danıştay … Dairesi’ nin … E sayılı dosyaları incelenmiştir.
Davacının Kurul kararı ile duyurudaki süreyi aşan kısımla ilgili rekabet etmeme yasağı ve sözleşmeyi ifa zorunluluğunun ortadan kalktığı bu nedenle 14.05.2008 tarihli protokolün 14.05.2013 tarihinde sona erdiğine dair beyanına dikkat edilmiştir ancak davanın sebepsiz zenginleşmeden kaynaklandığı değerlendirilmiştir.
TBK’ nın 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girdiği dikkate alınarak davalının 818 Sayılı Borçlar Kanunu kapsamında ileri sürdüğü bir yıllık sebepsiz zenginleşme zaman aşımının da dolduğu tespit edilmiştir şöyle ki; dava Rekabet Kurumunun akaryakıt sektörü ile ilgili duyurusu ve emsal niteliğini haiz kurul kararı neticesinde sözleşmenin hukuken fiilen imkansız hale gelen kısmına ilişkin iade alacağın varlığı, varsa miktarına dair olup sebepsiz zenginleşmeye dayanmaktadır. Bu durumda TBK’ nın yürürlük kanunu , TBK uyarınca yukarıda izah edilen mevzuat gereğince 818 Sayılı Borçlar Kanunu uygulama alanı bulacaktır. 818 Sayılı Kanun m. 66 uygulandığında sebepsiz zenginleşmenin 12.03.2009 tarihli duyuru tarihinde gerçekleştiği, geri alma hakkının ve iade borçlusunun öğrenilmesinden itibaren 1 yıllık zaman aşımının 12.03.2010 tarihinde gerçekleştiği bu durumda dava konusu sebepsiz zenginleşme alacağının 27.03.2018 tarihinde açılmakla zaman aşımına uğradığı anlaşılmış saptanan ve hukuksal durum karşısında aşağıdaki şekilde kanunen karar verilmiştir. Ayrıca Rekabet Kurulunun duyurusunun 12.03.2009 tarihli olduğu, davacının dava dışı şirketle sözleşmesinin 14.05.2008 tarihli olduğu, dava konusu intifa verilen taşınmazın tapu kaydından intifa hakkının 24.03.2011 tarihinde tescil edildiği ve 5 yıl süre ile tescil edildiği yani intifa hakkının bitim tarihi 24.03.2016 tarihi olduğu dikkate alınmakla intifadan doğan taleplerin de 24.03.2017 tarihinde TMK m. 802 gereği zaman aşımına uğradığı da görülmüştür.
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davacının davasının zaman aşımı definin yerinde bulunması nedeniyle esastan reddine,
2-İşbu karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu, Harçlar Tarifesi ile 6100 Sayılı HMK’nun ilgili hükümleri uyarınca alınması gereken 44,40 TL harcın peşin alınan 829,73-TL harçtan mahsubu ile Hazine’ ye gelir kaydına, 785,33-TL artan harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine, başvuru ve vekalet suret harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
3- İşbu dava nedeni ile davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-AAÜT ile 6100 Sayılı HMK uyarınca kendini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine tayin ve takdir edilen 5.694,46TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
5- 6100 Sayılı HMK m.333 gereği artan avansın talep halinde karar kesinleşince yatıran davacı tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, mahkememize yazılı / sözlü başvuru ile zabıt katibince tutanağa geçirilmek suretiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul BAM’a gönderilmek üzere istinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan tahkikat sonucunda karar verildi. Karar usulen açıklandı, okundu.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır