Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

DAVA : Şirket Ortağının Defter ve Kayıtları İncelemesine İzin
DAVA TARİHİ : 04/12/2019
KARAR TARİHİ : 03/09/2019

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9.maddesine göre Türk Milleti adına yargılama yetkisini kullanan bağımsız ve tarafsız İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin kararıdır.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Müvekkilinin davalı şirketin ortağı ve eski çalışanı olduğunu, müvekkilinin şirket ortağı olduğu dönemlerde şirketin defter ve kayıtlarını incelemek istediğini ancak diğer davalı … tarafından engellendiğini, müvekkilinin hiçbir zaman şirket defter ve kayıtlarını incelemeyemediğini, davalı tarafa defter incelenmesi konusunda …Noterliğinin 16/11/2018 tarihli… yevmiye sayılı ihtarnamesinin keşide edildiğini, ancak davalı tarafça talebin reddedildiğini, müvekkilinin davalı …’nun eşi olduğunu, müvekkilinin bir kısım banka ve finans kuruluşlarına kefil olduğunu, eş muvakatinin alınarak borçlandırıldığını, davalı …’nun müvekkilinden boşanacağını söyleyerek müvekkilini zor durumda bıraktığını, müvekkilinin davalı şirkette çalıştığı halde davalı … tarafından iş akdinin istifa olarak gösterilip feshedildiğini, bir kısım yetki ve vekaletlerden azzelttirildiğini, borçlandırılmaya devam ettirildiğini, davalı …’nun kendisi de dahil bir kısım kişileri şirkette çalıyor gibi göstererek emekli ettiğini, usulsüz ve kanuna aykırı işlemler nedeniyle şirketin zarara uğratıldığını, şirketin defter ve kayıtlarının müvekkilinden kaçırıldığını belirterek davalı şirketin 2016-2017-2018 yıllarına dair yevmiye, envanter defterleri, defter-i kebir ve sair defter ve kayıtların, davalı şirketin % 10 hissedarı olan müvekkili … tarafından incelenmesine izin verilmesine, dava konusu defterlerin mahkeme yazı işlerine getirtilerek mahkeme hakimi huzurunda incelenmesine, yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle;
Açılan davanın usulden reddinin gerektiğini, davalılardan …’nun açılan dava yönünden pasif husumet ehliyetini haiz olmadığını, davanın müvekkili şirketin bir kısım iş, işlem, defter ve dosyalarının bilgi alma hakkı çerçevesinde davacıya incelettirilmesi istemiyle açılmış olup hem şirket tüzel kişiliği hem de şirketi temsile yetkili gerçek kişi ortağın, davalı olarak gösterildiğini, ticari faaliyetlerini limited şirket yapılanması ile sürdüren müvekkili şirketin, TTK uyarınca tüzel kişiliğinin haiz olduğunu ve bu davanın da muhatabı olduğunu ancak, kademeli usule uyulması şartıyla, şirket tüzel kişiliği olacağını, davacının, dava şartı niteliğindeki gerekli usuli işlemleri de tamamlamadan, inceleme hakkı reddedilmeden dava açtığını, davacının müvekkili şirkete başvurmadığını, davacının bu talebininden ilk kez …Noterliği’nin … yevmiye no.’lu ihtarnamesi ile haberdar olunduğunu, ihtarnameye karşı cevaben …Noterliği’nin … yevmiye no.’lu ve 27.11.2018 tarihli ihtarnamesinin keşide edildiğini, müvekkillerin davacı talebinin doğrudan muhatapları olmadıkları halde, ilk kez haberdar oldukları bu talebi reddetmedikleri gibi, incelenmek istenen evrakların yerini de açıkça gösterdiğini, davacının inceleme hakkını istediği zaman kullanabileceğinin kendisine bildirildiğini, bunun üzerine davacının inceleme hakkını kullanmak yerine haksız şekilde dava açtığını belirterek dava şartı niteliğindeki Türk Ticaret Kanununun 614.maddesindeki usule ve yasaya aykırı olarak, önce müdüre daha sonra genel kurula iletilmeden ve inceleme ve bilgi alma hakkına dair müracaat reddedilmeden ikame edilmiş davanın öncelikle usulden reddine, davanın gerçek kişi müvekkili … yönünden dava şartı olan pasif husumet yokluğu sebebiyle de usulden reddine, karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Elde ki dava, Türk Ticaret Kanununun 614.maddesi gereğince davalı şirketin 2016-2017-2018 yıllarına dair yevmiye, envanter defterleri, defter-i kebir ve sair defter ve kayıtların, davalı şirketin % 10 hissedarı olan davacı şirket hissedarı … tarafından incelenmesine izin verilmesi istemine ilişkindir.
Sistemden alınan davalı şirkete ait ticaret sicil dosyası kapsamında, davacının, davalı şirkette pay sahibi olduğu ve şirketin ticaret sicilinde kayıtlı adresine göre mahkememizin yetkili bulunduğu belirlenmiştir.
Türk Ticaret Kanununun 614.maddesinde;”
(1) Her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konularda inceleme yapabilir.
(2) Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi gerekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın başvurusu üzerine genel kurul karar verir.
(3) Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Mahkeme kararı kesindir.” denilmektedir.
Türk Ticaret Kanununun 614.maddesinde şirket defter ve kayıtlarını incelemek isteyen şirket hissedarının izlemesi gereken yol açıklanmış ve aynı hükümle özel dava koşulu düzenlenmiştir.Buna göre şirket defter ve kayıtlarını incelemek isteyen hissedar 614.maddesi hükmü gereğince öncelikle bu istemini şirket müdürüne iletmesi, şirket müdürü tarafından isteminin karşılanmaması halinde bu hususta genel kuruldan izin istemesi genel kurulun istemini reddetmesi halinde ise bu istemini şirket tüzel kişiliğine karşı açacağı dava ile mahkeme önüne getirmesi gerekir.Bu yol izlenmeden yani öncelikle şirket müdürüne müteakip genel kurula müracaat etmeden doğrudan dava yoluna başvurulması halinde, az yukarıda yazılı hüküm gereğince açılacak davanın dinlenebilme olanağının olmadığı tereddütsüzdür.
Türk Ticaret Kanununun 1521.maddesine göre basit yargılama usulüne tabi eldeki Türk Ticaret Kanununun 614.maddesine dayanan limited şirketin kayıt ve belgeleri ile şirket faaliyetleri hakkında bilgi edinilmesine izin istemli davada, davacının 614.maddesinde düzenlenen yolları takip etmeden ve tüketmeden dava açtığı, özel dava koşulunun gerçekleşmediği, bu suretle de davasının özel dava koşulunun gerçekleşmemesi nedeniyle dinlenebilme olanağının olmadığı, yine davacının davasını şirket ortağına yöneltemeyeceği, 614.maddeye dayanan izin istemlerinin muhatabının şirket tüzel kişiliği olup uyuşmazlıklarda ortak yada ortaklara husumetin yöneltilmeyeceği, hal böyle olunca da elde ki dava da davalı gerçek kişinin husumet ehliyetinin olmayacağı, her ne kadar davacı tarafça davalının izin isteminin noter ihtarına rağmen karşılanmadığı iddiasında bulunulmuş ise de, toplanan delillerden özellikle davacının ihtarı ve şirketin cevabi ihtarından açıkça anlaşılacağı üzere, davacının isteminin reddedilmemiş olduğu, kaldı ki bu husus şirket müdürünün istemi reddettiği olarak anlaşılsa dahi aynı istemin genel kurula iletilmemesi nedeniyle davanın 614.madde hükmüne aykırı olduğu, sonucuna ve vicdani kanaatine varılarak aşağıda ki karar verilmiştir.

H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1)Davalı … aleyhine açılan davanın, adı geçenin pasif husumet ehliyetinin olmaması nedeniyle, diğer davalı aleyhine açılan davanın, Türk Ticaret Kanununun 614.maddesinde ki yollar tüketilmeden dava açılması nedeniyle HMK’nın 114/2 ve 115/2 maddeleri gereğince özel dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,
2)Yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 44,40-TL maktu karar ve ilam harcının davacıdan tahsiline, peşin alınan harçtan mahsubu ile hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde artan harcın davacıya iadesine,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
3)HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye avansın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4)Davalı tarafından yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde talep halinde davalı tarafa iadesine,
5)Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
İlişkin tarafların vekillerinin huzurunda 03/09/2019 tarihinde Türk Ticaret Kanununun 614/3.maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır

HARÇ BEYANI /
44,40 TL. KARAR HARCI
35,90 TL. PEŞİN HARÇ
8,50 TL. KALAN HARÇ