Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/854 Esas
KARAR NO : 2022/381

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/06/2021
KARAR TARİHİ : 18/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Müvekkili Banka Genel Müdürlüğü’nden Şubelere dağıtılmak üzere kuryeye teslim edilen ve 22 adet çekin de içinde bulunduğu gönderileri, … plakalı kurye motorunu kullanan … uhdesindeyken 31.05.2017 tarihinde çalındığını, konu ile ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, Savcılık nezdindeki soruşturma …soruşlurma numarası ile devam ettiğini, hırsızlık neticesinde kaybolan çeklerin zayi nedeniyle iptali için davalar açıldığını ve her bir çek için ödemeden men kararları alınarak muhatap bankalara ibraz edildiğini, davalılar tarafından, davamıza konu çekler muhatap bankalara ibraz edildiğini çeklere ödemeden men kararları gereğince işlem yapılamayacağı şerhi düşüldüğünü, hırsızlığa konu eylemle elde edilmiş çekler ihtiyati haciz ve icra takibi yollarıyla kötü niyetli olarak takibe koyulduğunu, çeklerin icra takibine konu olması nedeniyle müvekkili banka müşterileri zarara uğramakta ve her bir aşamada da zararlarının katlandığını, hırsızlığa konu eylemle suçun failleri tarafından çalınan 22 ayrı çeklerden; … tarafından keşideli 35.000 TL bedelli çek, … Tic. A.Ş. tarafından keşide edilmiş 6.500 TL bedelli çek, … tarafından keşide edilmiş 15.000 TL bedelli çek ile … tarafından keşide edilmiş 14.000 TL bedelli çekin davalılardan … isimli şahis tarafından ciro edilerek ibraz edilmiş ve …adına … tarafından takibe koyulduğunu, hırsızlığa konu eylemle suçun failleri tarafından çalınan 22 ayrı çeklerden; … Ltd. Şti. tarafından keşide edilmiş olan 6.104,28 USD bedelli çek, …Tic. Ltd, Şti. tarafından keşide edildiğini, 50.000 TL bedelli çek ile … Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Tarafından keşide edildiğini, 72.500 TL bedelli çeklerin ise davalılardan … isimli şahıs tarafından ciro edilerek ibraz edildiğini ve … adına başlatılan icra takipleri de … tarafından takibe koyulduğunu, … tarafından cirolanarak işleme koyulan yukarıdaki listede yer alan …Ltd. Şti. tarafından keşide edilmiş olan 6,104,28 USD bedelli çekin de … 5. İcra Müdürlüğü…E. numaralı dosyası ile yine …tarafından işleme koyulmuşsa da, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi …E. numaralı dosyası ile açtığımız zayi davasında ilgili çekin iptaline karar verildiğinden, … tarafından keşideli 6.104,28 USD bedelli çek işbu istirdat davasına konu edilmediğini beyan ederek davalılardan … tarafından, …Tic. A.Ş. tarafından …Tic. A.Ş. adına keşide edildiğini, 30.06.2017 tarihli, İstanbul keşide yerli,… seri numaralı, 14.000 TL bedelli …bank A.Ş. … Şubesi çek için … 12.İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ve … Tic. A.Ş. tarafından …adına keşide edilmiş, 23.06.2017 tarihli, İskenderun keşide yerli, … seri numaralı, 6.500,00-TL bedelli …Bankası A.Ş. … Şubesi çeki için … 5. İcra Müdürlüğü… E. sayılı dosyası ile başlatılan icra takiplerinin, davalarına konu diğer çeklerle ilgili icra takip bilgileri edinildiğinde Mahkememize bildirilecek olup, diğer icra takipleri hakkında da Sayın Mahkemenmize bildirimde bulunduklarında davalarına konu çeklerle ilgili başlatılmış icra takiplerinin, davalılara tebligat yapılmaksızın ve teminatsız olarak tedbiren durdurulmasını, aşağıda bilgileri yer alan; …Tic. A.Ş. tarafından … adına keşide edilmiş, 23.06.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 6.500 TL bedelli …Bankası A.Ş. … Şubesi çeki, Tahir Türk tarafından … adına keşide edilmiş, 25.06.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 15.000 TL bedelli …. Bankası A.Ş. … Şubesi çeki, … tarafından … Ltd. Şti. adına keşide edilmiş 25.06.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 35.000 TL bedelli … A.Ş. … Şubesi çeki, … A.Ş. tarafından …Tic. A.Ş. Adına keşide edilmiş, 30.06.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 14.000 TL bedelli … A.Ş. …. Şubesi çeki, … Ltd. Şti. tarafından …Ltd. Şti. adına keşide edilmiş, 24.08.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 50.000 TL bedelli … A.Ş. … Şubesi çeki – …Ltd. Şti. Tarafından… Ltd. Şti. adına keşide edildiğini, 26.08.2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı, 72.500 TL bedelli … A.Ş. … Şubesi çeklerinin kötü niyetli ve/veya ağır kusurlu hamilleri davahlardan istirdadı ile Müvekkil Banka’ya iadesini, … Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma numaralı dosyasının bekletici mesele yapılmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA /
Davalılar taraftan herhangi bir cevap dilekçesi sunulmamıştır. Davalılar tarafın 6100 S. HMK m. 128 kapsamında süresinde cevap vermemenin sonucu olarak iddia olunan vakıaları tamamen inkar etmiş sayılmışlardır.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, davaya konu yapılan çeklerin davacının elinden rızası dışında çıkıp çıkmadığı, davacı bankanın bu çeklerin meşru hamili olup olmadığı, davalıların kötü niyetli veya ağır kusurla çeklerin hamili olup olmadıkları ve bu çeklerin davalılardan istirdatı ile davacı bankaya iadesi koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin bulunduğu tespit edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; …’un hırsızlık olayı sonrasında … Polis Merkezi Amirliğinde vermiş olduğu 01.06.2017 tarihli ifade tutanağına, … Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma numaralı dosyasına, … Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma numaralı dosyasında verilen celp kararlarına, bilirkişi incelemesine, tanığa, yemine, müvekkili banka defter ve kayıtlarına, müvekkili banka müşterilerinin defter ve kayıtlarına, davalıların ticari defter ve kayıtlarına, …Ltd. Şti. defter ve kayıtlarına, …Tic, Ltd. Şti. deller ve kayıtlarına, çeklerin hırsızlık olayı öncesi görüntülerine, çeklerin hırsızlık olayı sonrası görüntülerine, çeklerin müvekkili banka’ya ibraz edildiğini gösterir tevdii bordroları örneklerine, çek asıllarına, … 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyasına, … 5. İera Müdürlüğü … B. numaralı dosyasına, … 12. İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyasına, … 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyasına, … 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyasına, çeklerle ilgili başlatılmış diğer tüm icra takipleri ile ihtiyati haciz dava dosyalarına, çeklerle ilgili Müvekkil Banka müşterileri ve keşideciler tarafından açılmış davalara, davalıların KKB skorları (Davalıların ticari itibarlarının olmadığını kanıtlarına, davalıların beyan ve delillerine karşı yeni delil sunmak hakları saklı olmak üzere sair tüm delillere delil olarak dayanmıştır.
… 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… 5. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
…11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …D.İş numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… 12. İcra Müdürlüğü … E. numaralı dosyası celbedilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …soruşturma sayılı dosyası celbedilerek doysa kapsamına kazandırılmıştır.
… 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyası celbedilerek doysa kapsamına kazandırılmıştır.
… Açık Ceza İnfaz Kurumu’na yazılan müzekkere cevabı ve ekleri dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Cumhuriyet Başsavcılığı’na… Sor., … Sor,… sor, … sor, … sor, … soruşturma sayılı dosyaları için yazılan müzekkere cevapları ve ekleri dosya kapsamına kazandırılmıştır.
22/07/2019 tarihli bilirkişi raporu incelenmiştir. “İnceleme konusu 1 mnumaralı (… AŞ. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 26.08.2017, miktarı 72.500-TL olan çekin incelenmesinde; tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediğini, inceleme konusu 2 numarafı … A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 24 08.2017 okunur, miktarı 50.000-TL olan) çekin incelenmesinde; tarih kısmında yapılan değişikliğin tahsisat (düzeltme) niteliğinde olduğunu, inceleme komusu 3 numaralı …Bankası A.Ş. …Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 23,06.2017, miktarı 6.500-TL olan) çekin arka yüzendeki beşinci cirantada yapılan değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğunu, inceleme konusu 4 numaralı …Bank A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 30.06.2017, miktarı 14.000-TL olan) çekin arka yüzendeki üçüncü cirantada yapılan değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğunu, inceleme konusu 5 numaralı (…Bankası A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 25.06.2017, miktarı 15.000-TL olan çekin arka yüzendeki ikinci cirantada yapılan değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğu yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir. “
Mahkememizin 15/12/2021 tarihli duruşma zaptı 1 nolu ara kararı ile “İşbu davada davanın geldiği aşama ve birleşen davada davaya konu edilen çeklerin aynı hırsızlık olayında çalındığı iddiası dışında işbu davadaki çeklerle farklı olması, davaların bulunduğu yargılama aşamaları da dikkate alınarak Mahkememizce birleştirilmesine karar verilen … 12 ATM … E. Sayılı dosyasının işbu davadan tefriki ve ayrı bir esasa kaydına” şeklinde karar verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca çek istirdatı ve çek bedellerinin tahsil edilmesi halinde çek bedellerinin istirdatı istemine ilişkindir.
Dava konusu … 5 İcra Müdürlüğü … E. Sayılı icra dosyasına konu çek örneği incelendiğinde, …Bankası … Şubesi’ne ait 23.06.2017 keşide tarihli 6.500,00-TL bedelli, keşidecisinin …Tic A.Ş olduğu, … emrine düzenlendiği ve arka yüzünde ilk cironun …’a ait olduğu, sırasıyla …-…Tic A.Ş. …,…Ltd Şti, …Ticaret … ‘ün cirosunun bulunduğu, çekin 23.06.2017 tarihinde bankaya ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü ve davalı … tarafından keşideci ve cirantalara karşı 10/07/2017 tarihinde icra takibi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu çeklerden … Bankası … Şubesine ait çek örneği incelendiğinde, keşidecisinin … olduğu, …emrine düzenlendiği, 15.000,00-TL bedelli 25.06.2017 keşide tarihli ve arka yüzünde ilk cironun … ait olduğu, sırasıyla … Ltd Şti, … Tic Ltd Şti ,… Ticaret … ‘ün cirosunun bulunduğu, çekin bankaya 08/06/2017 tarihinde ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü anlaşılmaktadır.
Dava konusu … 5 İcra Müdürlüğü …E. Sayılı icra dosyasına konu çek örneği incelendiğinde, …bank … Şubeşine ait 25.06.2017 keşide tarihli 35.000-TL bedelli, keşidecisinin … olduğu, …Ltd Şti emrine düzenlendiği ve arka yüzünde ilk cironun … Tic Ltd Şti’a ait olduğu, sırasıyla …, …Tic Ltd Şti, …Ltd Şti, …Ticaret … ‘ün cirosunun bulunduğu, çekin bankaya ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü ve davalı … tarafından keşideci ve cirantalara karşı 20/07/2017 tarihinde icra takibi yapıldığı ve dosyanın alacaklı vekilinin haricen tahsil beyanı gereğince 21/07/2017 tarihinde kapatıldığının icra Müdürlüğü yazısından anlaşılmaktadır.
…12 İcra Müdürlüğü … Sayılı icra dosyasına konu çek örneği incelendiğinde, …bank … Şubeşine ait 30.06.2017 keşide tarihli 14.000,00 TL bedelli, keşidecisinin …A.Ş olduğu, …A.Ş. emrine düzenlendiği ve arka yüzünde ilk cironun …A.Ş,’ye ait olduğu, sırasıyla … Ltd Şti, …Tic Ltd Şti, …’un cirosunun bulunduğu, çekin bankaya ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü ve davalı … tarafından keşideci ve cirantalara karşı 12/07/2017 tarihinde icra takibi yapıldığı anlaşılmaktadır.
… 5 İcra Müdürlüğü … Sayılı icra dosyasına konu çek örneği incelendiğinde,…bank … Şubeşine ait 24.08.2017 keşide tarihli 50.000,00 TL bedelli, keşidecisinin …Ltd Şti olduğu,…Ltd Şti emrine düzenlendiği ve arka yüzünde ilk cironun … Ltd Şti”ye ait olduğu, sırasıyla …, …Ltd Şti, …Ltd Şti, … Ticaret … ‘ün cirosunun bulunduğu, çekin bankaya ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü ve davalı … tarafından keşideci ve cirantalara karşı 05/09/2017 tarihinde icra takibi yapıldığı anlaşılmaktadır.
… 5 İcra Müdürlüğü… Sayılı icra dosyasına konu çek örneği incelendiğinde, …bank … Şubeşine ait 26.08.2017 keşide tarihli 72.500,00- TL bedelli, keşidecisinin …Hizm.Ltd Şti olduğu, … Ltd Şti emrine düzenlendiği ve arka yüzünde ilk cironun …Ltd Şti”ye ait olduğu, sırasıyla …, …Ltd Şti, … Tic Ltd Şti, …’un cirosunun bulunduğu, çekin bankaya ibraz edildiği, banka tarafından ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılmadığı şerhinin düşüldüğü ve davalı … tarafından keşideci ve cirantalara karşı 05/09/2017 tarihinde icra takibi yapıldığı anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK nın 790.maddesinde “cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı yasanın “elden çıkan çek” başlıklı 792.maddesinde” de çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddeye göre ispat etse, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü bulunmaktadır.
Bu madde uyarınca ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının bu hususların yanı sıra ayrıca davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu ileri sürüp kanıtlaması gerekmektedir.
Davacı davaya konu çeklerde taraf olarak görülmese de çekleri ciranta … Dış Tic Ltd Şti’den aldığını ileri sürmüş ve bu firma adına düzenlenen dava konusu çek bilgilerinin yer aldığı çek tevdi bordrosu sunmuştur. Bu nedenle davacının yetkili hamil olduğunu ispat ettiğinin kabulü gerekir.
Yine davacının çekin hırsızlık suretiyle elinden çıktığı yönündeki şikayeti üzerine başlatılan ceza soruşturması nedeniyle bu aşamada çekin rıza dışı elden çıktığı kabul edilmiştir.
Bu durumda davacının, davalının çeki kötüniyetli veya ağır kusurlu olarak iktisap ettiğini ispat etmesi gerekir.
Kötü niyetten maksat, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmaktır. Ağır kusur ise, – örneğin, hamilin hüviyetinin sorulmaması gibi- senedin iktisabında olağan özenin gösterilmemesini ifade eder. Yine, TTK.nun 686/2. maddesindeki “poliçe hamilin elinden herhangi bir surette çıkmış bulunursa…” ibaresi, poliçenin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkmış olmasını, yani çalınmasını, tehdit ya da hile ile alınmasını, kaybedilmesini veya rıza ile fakat devri sakatlayan hukuki olgularla elden çıkmasını ifade etmektedir. Ancak senedi çalan veya hile ile hamilinden alan ya da bulan kişinin sahte ciro ile devretmesi halinde, bunu bilmeyen ve bilebilecek durumda da olmayan; eş söyleyişle, kötüniyetli ve ağır kusurlu bulunmayan (yeni) hamil korunur. (Poroy-Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15. baskı, s. 154 vd.).
Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda, inceleme konusu 1 numaralı (… A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 26.08.2017, miktarı 72.500-TL olan) çekin incelenmesinde; tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediği, İnceleme konusu 2 numaralı (… A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 24.08.2017 okunur, miktarı 50.000-TL olan) çekin incelenmesinde; Keşide tarihinin önceden yazıcı ile 22.09.2017 yazıldığı sonradan tükenmez kalem ile 24.08.2017 yazılarak düzeltme yapıldığı ve yanına Tahsisat amaçlı paraf imzası atıldığı ve paraf imzası ile keşideci imzasının aynı olduğu tespit edildiği, inceleme konusu çekin keşide tarihi kısmında yapılmış bu düzeltmenin Tahsisat niteliğinde olduğu tespit edildiği, inceleme konusu 3 numaralı (…Bankası A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 23.06.2017, miktarı 6.500- TL olan) çekin incelenmesinde; çekin ön yüzünde tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediği, ancak çekin arka yüzündeki beşinci cirantanın (banka tarafından yazılmış “İbraz eden ve tahsil karşılıksız” yazısı ve imzası) üzeri tipeks kullanılarak silindiği ve aynı yere tekrardan …Tic. Ltd. Şti.’ne atfen kaşe basıldığı ve imzalandığının tespit edildiği, tipeks kullanılarak yapılmış bu düzenlemenin yanında banka çalışanları tarafından atılmış herhangi bir paraf imzası bulunmadığından ve farklı bir şirket tarafından silinmiş olması sebebi ile yapılan bu değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğu anlaşıldığı, inceleme konusu 4 numaralı (… A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 30.06.2017, miktarı 14.000-TL olan) çekin incelenmesinde; çekin ön yüzünde tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediği, ancak çekin arka yüzündeki üçüncü cirantanın (banka tarafından yazılmış “İbraz eden ve tahsil karşılıksız” yazısı ve imzası) üzeri tipeks kullanılarak silindiği ve aynı yere tekrardan … Ltd. Şti.’ne atfen kaşe basıldığı ve imzalandığının tespit edildiği, Tipeks kullanılarak yapılmış bu düzenlemenin yanıtıda banka çalışanları tarafından atılmış herhangi bir paraf imzası bulunmadığından ve farklı bir şirket tarafından silinmiş olması sebebi ile yapılan bu değişikliğin tahrifat nitetiğinde olduğu, inceleme konusu 5 numaralı (… Bankası A.Ş, … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 25.06.2017, miktarı 15.000-TL olan) çekin incelenmesinde; çekin ön yüzünde tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediği, ancak çekin arka yüzündeki ikinci cirantanın (banka tarafından yazılmış “İbraz eden ve tahsil karşılıksız” yazısı ve imzası) üzeri tipeks kullanılarak silindiği ve aynı yere tekrardan … Tic. Ltd. Şti.’ne atfen kaşe basıldığı ve imzalandığının tespit edildiği, … kullanılarak yapılmış bu düzenlemenin yanında banka çalışanları tarafından atılmış herhangi bir paraf imzası bulunmadığından ve farklı bir şirket tarafından silinmiş olması sebebi ile yapılan bu değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğu yönünde görüş bildirildiği anlaşılmıştır.
Gerek TTK hükümleri gerekse Yargıtay kararları tacire işlerini yaparken basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi yükümlülüğünü getirmektedir.
Dava konusu çekler kargoda çalınan çekler olup, dava konusu ve davalı …’ün hamili olduğu hırsızlık yoluyla elden çıktığı iddia olunan dava konusu … Bankası A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 23.06.2017, miktarı 6.500- TL olan, … Bankası A.Ş, … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 25.06.2017, miktarı 15.000-TL olan ve …bank A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 30.06.2017, miktarı 14.000-TL olan 3 adet çekte banka tarafından yazılmış “İbraz eden ve tahsil karşılıksız” yazısı ve imzası) üzeri tipeks kullanılarak silindiği ve tahrifat yapıldığının bilirkişi raporu ile tespit edildiği, her ne kadar davalı …’ün hamili olduğu …bank … şubesine ait Keşidecisi … olan, 25.06.2017 keşide tarihli 35.000,00-TL bedelli çek aslı Mahkememize sunulmadığından üzerinde imza incelemesi yapılamamış ise de, iş bu çek ile , dava konusu davalı …’ün hamili olduğu dava konusu edilen diğer çeklerin silindiği iddia edilen aynı yere tekrardan … Tic. Ltd. Şti.’ne atfen kaşe basıldığı ve imzalandığı ve bu çeklerin aynı ciro imzalarından sonra davalı eline geçtiğinin anlaşıldığı, kargodan çalındığı bildirilen çeklerin bir şekilde davalı … şirketinin eline geçmiş olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, celbedilen BA BS formlarında da davalı …’ün diğer davalılar …Şti ve … Şti. ticari ilişkinin bulunmadığının anlaşıldığı, bu hali ile davalı …’ün çeki alırken basiretli tacirin yapması gereken yeterli araştırmayı yapmadığı, bu durumda davalı hamilin TTK 792 hükmü gereğince iyi niyetli meşru hamil sıfatından bahsedilemeyeceği gibi davalının TTK 2.ve 18/2 maddelerindeki yükümlülükleri ihlal ederek çeki iktisabında ağır kusurlu davrandığı anlaşılmıştır. (Yargıtay 11. HD’nin 26.05.2021 tarih, 2020/5570 E. – 2021/4450 K. sayılı kararı). Anılan durum karşısında ,davacının ,dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu çekin rızası hilafına elinden çıktığı, davaya konu çekler üzerinde tipeks kullanılarak yapılmış düzenlemenin yanında banka çalışanları tarafından atılmış herhangi bir paraf imzası bulunmadığından yapılan bu değişikliğin tahrifat niteliğinde olduğu hususunun bilirkişi raporu ile tespit edildiği, bu hali ile imza zincirinin bozulduğu ve davalının çeklerin iktisabında olağan özenin gösterilmemesi nedeniyle ağır kusurlu olduğunun kabulü gerektiği anlaşılmakla davalı … aleyhine açılan istirdat talebi yerinde bulunmuştur.
Diğer davalı …’un hamili olduğu dava konusu … A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 26.08.2017, miktarı 72.500-TL olan çekte tahrifat niteliğinde herhangi bir bulgu tespit edilemediği ve … A.Ş. … Şubesi’nin … çek nolu, keşide yeri …, keşide tarihi 24.08.2017, miktarı 50.000-TL olan çekin keşide tarihi kısmında yapılmış bu düzeltmenin Tahsisat niteliğinde olduğu tespit edildiği, ancak dava konusu davalı …’un hamili olduğu dava konusu edilen 2 adet çekin … Tic. Ltd. Şti.’ne ve … Ltd Şti’nin cirolarından sonra davalı eline geçtiğinin anlaşıldığı, kargodan çalındığı bildirilen çeklerin bir şekilde davalı … şirketinin eline geçmiş olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, celbedilen BA BS formlarında da davalı …’un diğer davalılar … Ltd Şti ve … Ltd Şti. ticari ilişkinin bulunmadığının anlaşıldığı, yine davalı …’un çeklerin iktisabında olağan özenin gösterilmemesi nedeniyle davalı hamilin TTK 792 hükmü gereğince iyi niyetli meşru hamil sıfatından bahsedilemeyeceği gibi davalının TTK 2.ve 18/2 maddelerindeki yükümlülükleri ihlal ederek çeki iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerektiği, (Yargıtay 11. HD’nin 26.05.2021 tarih, 2020/5570 E. – 2021/4450 K. sayılı kararı) , dava sırasında davalı tarafından icra takibine konu alacağın, alacağın temlik sözleşmesi ile temlik alan …’ya devredildiğinin bildirildiği ve davacı tarafından HMK 125/1-b maddesi gereğince seçimlik hakkı yönünden davaya davalı …’a karşı devam edeceğini bildirmesi karşısında davanın tazminat davasına dönüştüğü görüldüğünden çek bedelleri kadar tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Çekin istirdatı davalarında davanın çekin son hamiline karşı açılması gerektiği, davalılar …Tic Ltd Şti ile …Tic Ltd Şti nin son hamil olmadıkları, ciranta oldukları anlaşılmakla davalılar … Tic Ltd Şti ile …Tic Ltd Şti hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur. (İstanbul BAM 14. Hukuk Dairesi 2017/339 E.-2017/447 K. Sayılı ilamı)
HÜKÜM / Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
Davanın kısmen kabulü ile;
1-Davalılar …Tic Ltd Şti ile …Tic Ltd Şti hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Davalı … aleyhine açılan davanın kabulü ile;
… 5 İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı icra dosyasına konu …Bankası … Şubesi’ne ait 23.06.2017 keşide tarihli 6.500,00 TL bedelli, keşidecisi …A.Ş olan çekin davalı …’den istirdatı ile davacıya verilmesine,
b-…Bankası … Şubesine ait, 15.000,00 TL bedelli 25.06.2017 keşide tarihli, keşidecisi … olan çekin davalı …’den istirdatı ile davacıya verilmesine,
… 12 İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı icra dosyasına konu, …bank … Şubeşine ait 30.06.2017 keşide tarihli 14.000,00 TL bedelli, keşidecisi …A.Ş olan çekin davalı …’den istirdatı ile davacıya verilmesine,
… 5. İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı icra dosyasına konu …bank … Şubeşine ait 25.06.2017 keşide tarihli, keşidecisi … olan 35.000,00 TL bedelli çek nedeniyle 35.000,00 TL çek bedelinin, icra dosyasına haricen tahsil bildiriminde bulunulan 21.07.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’den istirdatı ile davacıya verilmesine,
3-Davalı … aleyhine açılan davanın kabulü ile; dava tazminat davasına dönüştüğünden;
… 5 İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı icra dosyasına konu …bank … Şubeşine ait 24.08.2017 keşide tarihli 50.000,00 TL bedelli çek nedeniyle HMK 125/1-b kapsamında 50.000,00 TL tazminatın davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
… 5 İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı icra dosyasına konu …bank … Şubeşine ait 26.08.2017 keşide tarihli 72.500,00 TL bedelli çek nedeniyle HMK 125/1-b kapsamında 72.500,00 TL tazminatın davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 13.183,83.-TL nispi karar ve ilam harcının, dava ilk açılırken davacı taraftan peşin alınan 3.295,96.-TL harçtan mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye 9.887,87 TL karar harcının; 6.275,98 TL’sinin davalılardan …’dan, 3.611,89 TL’sinin davalı …’den tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 3.295,96.-TL peşin harcın: 2.091,99-TL’sinin davalılardan …’dan, 1.203,97-TL’sinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 31,40.-TL başvurma harcı, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti, 1.989,95.-TL posta giderleri olmak üzere toplam 4.021,35-TL yargılama giderinin, 2.552,41 TL’sinin davalılardan …’dan, 1.468,94-TL’sinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
7-Hukuk Muhakemeleri Yasasının 333.maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan gider avansından artan avansın, hüküm kesinleştiğinde ve talep edildiğinde davacıya iadesine,
8-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda hüküm verilmesine yer olmadığına,
9-Davalı … aleyhine açılan dava yönünden; davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T.’deki esaslara göre belirlenen 9.965,00.-TL nispi vekalet ücretinin, davalı …’den tahsili ile davacıya verilmesine,
10-Davalı … aleyhine açılan dava yönünden; davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T.’deki esaslara göre belirlenen 15.587,50 .-TL vekalet ücretinin, davalı …’dan tahsili ile davacıya verilmesine,
Dair, davacı vekilinin huzurunda, diğer tarafların yokluğunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.18/05/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır