Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/419 Esas
KARAR NO:2021/109

DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:03/05/2017
KARAR:DAVANIN REDDİ
KARAR TARİHİ:11/02/2021

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Müvekkili şirketinin Mali Müşavir … ile çalışmakta iken, …. Noterliği’nin 23/09/2016 tarih, … yevmiye numaralı vekaletname ile …’e vekalet verilerek şirketin SGK ve vergi dairelerindeki tüm iş işlemlerini yürütme yetkisi verildiğini, işin yürütülmesi esnasında, müvekkili şirket …’den gerekli bilgi ve evrak akışı sağlanamaması üzerine durum başka uzmanların bilgisine sunulduğunu ve inceleme yapılması talep edildiği, yapılan inceleme neticesinde bir takım beyannamelerin zamanında verilmediği, bazı beyannamelerin boş verildiğinin tespit edildiği, söz konusu durum üzerine, …. Noterliği’nin 27/03/2017 tarih … yevmiye numaralı azilnamesi ile … azledildiğini ve Mali Müşavir … ile sözleşme akdedildiğini, Mali Müşavir … gerekli çalışmaları yürütebilmek için müvekkili şirkete ait 2014,2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterle ve kayıtların kendisine teslim edilmesini talep ettikleri, söz konusu ticari defter ve kayıtların Mali Müşavir …’e teslim edilmiş … ve …’den talep edildiği ancak … ticari defter ve kayıtları …’e teslim ettiğini, … ise ticari defter ve kayıtların …’nda olduğunu iddia ettiğini, her iki şahıs da iddia ve savunmasının kanıtlayacak herhangi bir teslim tutanağı ve/veya başkaca bir delil ibraz edemediğini ve 2014,2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterle ve kayıtları ibraz edemediğini, yaklaşık bir ay süren görüşmeler neticesinde müvekkili şirkete ait 2014, 2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterle ve kayıtların kaybedildiği anlaşıldığı, söz konusu durum üzerine … CBS’nın … Soruşturma numaralı dosya üzerinden şikayette bulunulduğu, davacı müvekkilin uğramış olduğu ve ileriki tarihteki uğrayacağı muhtemel olan zararları aza indirmek ve daha önemlisi ticari faaliyetine devam edebilmek için TTK m. 82/7 uyarınca zayi belgesi alınmasının zaruri olduğunu, bu nedenlerle davacı müvekkili şirkete ait 2014,2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterlerin kaybolması suretiyle zayi olduğuna ilişkin karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Tüm dosya kapsamı incelenip değerlendirildiğinde; tarafların iddia ve savunmalarından, anlaşamadıkları hususlar, anlaştıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler şu şekildedir;
Ticari defterleri saklama ve ibraz hususunda 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun madde 82 düzenlemesi şu şekildedir; ” … I – Belgelerin saklanması, saklama süresi; (1) Her tacir; a) Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, b) Alınan ticari mektupları, c) Gönderilen ticari mektupların suretlerini, d) 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür. (2) Ticari mektuplar, bir ticari işe ilişkin tüm yazışmalardır. (3) Açılış ve ara bilançoları, finansal tablolar ve topluluk finansal tabloları hariç olmak üzere, birinci fıkrada sayılan belgeler, Türkiye Muhasebe Standartlarına da uygun olmak kaydıyla, görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanabilirler; şu şartla ki; a) Okunur hâle getirildiklerinde, alınmış bulunan ticari mektuplar ve defter dayanaklarıyla görsel ve diğer belgelerle içerik olarak örtüşsünler; b) Saklama süresi boyunca kayıtlara her an ulaşılabilsin ve uygun bir süre içinde kayıtlar okunabilir hâle getirilebiliyor olsun. (4) Kayıtlar 65 inci maddenin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca elektronik ortama alınıyor ise, bilgiler; bilgisayar yerine basılı olarak da saklanabilir. Bu tür yazdırılmış bilgiler birinci cümleye göre de saklanabilir. (5) Birinci fıkranın (a) ilâ (d) bentlerinde öngörülen belgeler on yıl saklanır. (6) Saklama süresi, ticari defterlere son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yılsonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal tabloların hazırlandığı, ticari yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar. (7) Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. (8) Gerçek kişi olan tacirin ölümü hâlinde mirasçıları ve ticareti terk etmesi hâlinde kendisi defter ve kâğıtları birinci fıkra gereğince saklamakla yükümlüdür. Mirasın resmî tasfiyesi hâlinde veya tüzel kişi sona ermişse defter ve kâğıtlar birinci fıkra gereğince on yıl süreyle sulh mahkemesi tarafından saklanır. …”
Davacı talep eden, SMMM … ile çalışılırken vekalet ile …’ e yetki verildiğini, görevin yerine getirilmediğinin anlaşılması karşısında …’ in 27.03.2017 tarihinde azledildiğini, daha sonra SMMM … ile anlaşıldığını; ancak 2014,2015,2016 yılı ticari defter ve kayıtların SMMM … ve … tarafından yeni SMMM …’ e teslim edilmediğini, ticari defter ve kayıtların SMMM … ve … tarafından kaybedildiğini bu durumda … CBS nezdinde … Soruşturma Sayılı dosyada şikayetlerinin bulunduğunu iddia ile sonuç olarak TTK m. 82/ 7 kapsamında 2014,2015,2016 yılına ait ticari defterlerinin zayi olduğunu bu nedenle, bu durumun tespiti ile zayi belgesi verilmesini talep etmişlerdir.
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı talep edenin delilleri toplanmıştır. Davacı tarafın ticaret şirketi tacir olduğu işlerini ifa ederken basiretli tacir gibi davranması gerektiğine dikkat edilmiştir. … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma Sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. Suç duyurusunun 03.05.2017 tarihinde olduğu, davacının kayba ilişkin bilgiye 21.04.2017 tarihinde vakıf olduğunu iddia ettiği ve aksine dair bilgi- belge bulunmadığı anlaşılmakla Mahkememiz nezdinde açılan davanın 15 günlük hak düşürücü içerisinde açıldığı değerlendirilmiştir. Mahkememizin davacı ticaret şirketinin merkezi dikkate alındığında yetkili olduğu anlaşılmıştır. …. Noterliği’nin 16/04/2018 tarihli yazısı ekinde gönderilen vekaletname ve azilname incelenmiştir. …’ in davacı tarafından azledildiği anlaşılmıştır. …. Noterliği’nin 18/04/2018 tarihli yazısı incelenmiştir. İlgili defterlerin tasdik işlemlerinin yapılmadığı yani ticari kayıtların usule uygun tutulmadığı anlaşılmıştır. … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyasında yetkisizlik kararı verildiği, sonrasında yetkili kılınmaları neticesinde dosyanın … Soruşturma sayısına kaydolduğu ve mükerrerlik (… Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosyası) nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğine dair dosya UYAP sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. Şüphelilerin SMMM …, …, … olduğu görülmüştür. … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. … hakkında cezai bir durumun olmadığından bahisle özel hukuk ilişkisi bulunduğu tespiti ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır. … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden ve fiziki olarak Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. … Noterliği’nin 16/10/2018 tarihli yazısı ekinde sunulan evraklar incelenmiştir. …. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiş ve incelenmiştir. Dava konusu dışında 2016 yılı beyanı geç verme suçuna ilişkin dava dışı SMMM …( …) hakkında yargılama yapıldığı dikkate alınmıştır. Davacının tacir olması karşısında; tedbirli, dikkatli davranabilme ve ileriyi görebilme yeteneğinin olduğu varsayılır. Aksini tacir ileri süremez, sonuçlarına katlanmak zorundadırlar. Tacir ticari işletmesi ile ilgili tüm faaliyetlerinde basiretli davranmak zorundadır. Davacı SMMM … ile anlaşıldığını; ancak 2014,2015,2016 yılı ticari defter ve kayıtların SMMM … ve … tarafından yeni SMMM …’ e teslim edilmediğini, ticari defter ve kayıtların SMMM … ve … tarafından kaybedildiğini iddia etmiş ancak dosyaya sunulu soruşturma ve kovuşturma dosyaları ile tüm delillerden iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmıştır. Yine ticari kayıtların açılış ve kapanış onaylarının usule uygun bulunmadığı anlaşılmıştır. Zayi veya kayba ilişkin iş bu davada davacı ispatı bulunmamaktadır. Saptanan ve hukuksal durum bu olunca; dosya kapsamından davacının dava konusu olan defterleri zayi ettiğine/ kaybettiğine dair inandırıcı delil sunmadığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki davacı- talep eden tarafın tacir olduğu dikkate alınarak tacir olmanın sonucu olan basiretli tacir olunması gerekliliği ticari işletmenin faaliyetlerinin tümünde basiretli davranmak yükümlülüklerinin olduğu aksinin mazeret olarak ileri sürülemeyeceği ilkesine dikkat edilmiş özen yükümlülüğü kapsamında özen yükümlülüğüne aykırı davranışına dayanan iddiasına itibar edilmemiştir. Ticari defterlerin tutulması ve saklanması tacir için zorunluluktur. SMMM nezdinde iken defterlerinin kaybedildiği iddiası Mahkememizce dinlenilemez bulunmuştur. Buna yönelik cezai dosyalar da bunu göstermiştir. İddianın somut olmadığı soyut kaldığı değerlendirilmiştir. Kaldı ki ticari defterlerin yasal açılış ve kapanış onayının bulunmadığı da tespit edilmiştir. Basiretli tacir defterlerinin ve kayıtlarının saklanmasında önlem alır zorunlu tutulan defterlerini kaybetmez. Tacirler tarafından yasa gereğince saklamakla yükümlü oldukları ticari defter ve kayıtların SMMM nezdinde iken elde edilememesinin kayıp veya zayi edilmiş sayılamayacağı, bu durumun olağan sayılamayacağı, defter ve kayıtların şirketler yönünden önemi gözetildiğinde elden çıkacak ölçüde zarar görmemeleri için defter ve belgelerin korunaksız yerlerde muhafaza edilmemeleri gerekeceği, buna aykırı durumun ise ağır koruma kusuru oluşturacağı, kusura dayanarak hak talep edilmesinin ise mümkün olmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Tacirin dava konusu yapılan defterin muhafazasında özen yükümlülüğüne aykırı davranması gereken duyarlılık ile muhafaza yapılmayarak, tedbir alınmayarak özen gösterilmediğinden davacı- talep edenin defterlerinin kaybolduğuna veya zayi olduğuna dair yeterli kanaat oluşmadığından ve basiretli tacir olma yükümlülüğü ilkesi gereğince aşağıdaki şekilde kanunen, taktiren ve vicdanen karar vermek gerekmiştir. T.T.K. nın 82. maddesinde öngörülen yasal koşulların gerçekleşmediği ve davanın reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda izah olunduğu üzere;
1-Davacının davasının TTK 82 gereğince reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 59,30-TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 31,40-TL harçtan mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye 27,90-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan 335,00-TL gider avansından artan avansın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı mahkememize yazılı/sözlü başvuru ile zabıt katibince tutanağa geçirilmek suretiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul BAM’a gönderilmek üzere istinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan tahkikat sonucunda karar verildi. Karar usulen açıklandı, okundu.

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır